diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/sq/x.html')
| -rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/sq/x.html | 252 |
1 files changed, 252 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/sq/x.html b/talermerchantdemos/blog/articles/sq/x.html new file mode 100644 index 0000000..3f65019 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/sq/x.html @@ -0,0 +1,252 @@ +<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/x.en.html" --> + +<!--#include virtual="/server/header.sq.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.96 --> +<!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> +<!--#set var="TAGS" value="essays licensing traps" --> +<!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>Kurthi i Sistemit X të Dritareve - Projekti GNU - Free Software Foundation</title> +<meta http-equiv="Keywords" + content="GNU, FSF, Free Software Foundation, liri, Richard Stallman, rms, lëvizja për +software të lirë" /> +<meta http-equiv="Description" + content="Richard Stallman diskuton mbi historikun e lëvizjes për zhvillimin e një +sistemi operativ të lirë." /> + +<!--#include virtual="/philosophy/po/x.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.sq.html" --> +<!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.sq.html" --> +<!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> +<!--#include virtual="/server/top-addendum.sq.html" --> +<div class="article reduced-width"> +<h2>Kurthi i Sistemit X të Dritareve</h2> + +<address class="byline">nga Richard M. Stallman</address> + +<p> +Të përdoret apo jo copyleft-i? Kjo është një nga temat e mëdha të debatuara +në bashkësinë e software-it të lirë. Ideja e copyleft-it është se zjarrin +duhet ta luftojmë me zjarr—se duhet t’i përdorim të drejtat e kopjimit +për të siguruar që kodi ynë të mbetet i lirë. GNU General Public License +(GNU GPL) është një shembull licence të lirë.</p> + +<p> +Disa zhvillues software-i të lirë parapëlqejnë shpërndarje jo +<em>copyleft</em>. Licencat jo <em>copyleft</em>, të tilla si licenca +XFree86 dhe <a href="/licenses/bsd.html">BSD</a> bazohen në idenë që të mos +i thuhet kurrë jo kujtdo—as dikujt që kërkon të përdorë punën tuaj si +bazë për kufizimin e personave të tjerë. Lincencimi jo <em>copyleft</em> +s’bën gjë të keqe, por humb mundësinë e mbrojtjes aktive të lirisë tonë për +ndryshim dhe rishpërndarje software-i. Për këtë, na duhet +<em>copyleft</em>.</p> + +<p> +Për shumë vjet, X Consortium qe kundërshtari kryesor i copyleft-it. Ushtroi +si ndikim moral, ashtu edhe trysni për t’i shkurajuar zhvilluesit e +software-it të lirë nga vendosja e programeve të tyre nën +<em>copyleft</em>. Ushtroi ndikim moral duke sugjeruar se s’është mirë të +thuhet jo. Trysninë e përdori përmes vendimit të tij sipas të cilit +software-i nën <em>copyleft</em> s’mund të bëhej pjesë e X Distribution.</p> + +<p> +Pse adoptoi këtë politikë X Consortium-i? Kjo kishte të bënte me konceptin e +tyre të suksesit. X Consortium e përkufizoi suksesin si +popullaritet—më hollësisht, të bëheshin shoqëritë e kompjuterave të +përdornin Sistemin X të Dritareve. Ky përkufizim ua la timonin shoqërive të +kompjuterave: çfarëdo që donin, X Consortium-it i duhej t’i ndihmonte ta +kishin.</p> + +<p> +Shoqëritë e kompjuterave normalisht shpërndajnë <em>software</em> pronësor. +Ato donin që zhvilluesit e software-it të lirë të dhuronin punën e tyre për +përdorim të tillë. Nëse do ta kishin kërkuar troç këtë, njerëzit do të +qeshnin. Por X Consortium, përfaqësues i tyre, do të mund ta paraqiste këtë +kërkesë si jo egoiste. “Bëhuni pjesë e jona duke ua dhuruar punën tuaj +zhvilluesve të software-it pronësor”, thanë, duke lënë të mendohej se kjo +është një formë fisnike vetësakrifikimi. “Bëhuni tok me ne në arritjen e +popullaritetit”, thanë, duke lënë të mendohej se as që qe sakrificë.</p> + +<p> +Por problemi s’është vetësakrifikimi: hedhja tej e mbrojtjes që jep +copyleft-i, i cili mbron lirinë e krejt bashkësisë, është sakrifikim i më +shumë se vetvetes. Ata që i akorduan X Consortium-it gjëra pas kërkesës, ia +besuan të ardhmen e bashkësisë dashamirësisë së X Consortium-it.</p> + +<p> +Ky besim u vendos atje ku s’duhej. Në vitin e vet të fundit, X Consortium-i +bëri një plan të kufizojë hedhjen e ardhshme në qarkullim, X11R6.4, që të +mos ishte <em>software</em> i lirë. Ata vendosën të fillojnë të thonë jo, +jo vetëm zhvilluesve të software-it jo pronësor, por edhe bashkësisë tonë po +ashtu.</p> + +<p> +Këtu ka një ironi. Nëse thatë po, kur X Consortium ju kërkoi të mos +përdorni <em>copyleft</em>, e vinit X Consortium-in në një pozicion të aftë +të licencojë dhe kufizojë versionin e vet të programit tuaj, tok me kodin +për bazën e X-it.</p> + +<p> +X Consortium-i nuk shkoi më tej me këtë plan. Në vend të kësaj, u mbyll dhe +zhvillimin e X-it ia shpërnguli grupit Open Group, stafi i të cilit tani po +vazhdon sipas një plani të ngjashëm. Për t’u dhënë hakun, kur u kërkova ta +hedhin X11R6.4 në qarkullim sipas GNU GPL-së, në paralel me licencën +kufizuese që patën planifikuar, shfaqën vullnetin ta shohin këtë ide. (Qenë +të vendosur për të qenë kundër ndenjes me kushtet e vjetër të shpërndarjeve +X11.) Para se t’i thoshin po a jo këtij propozimi, kish dështuar për një +arsye tjetër: grupi XFree86 ndoqi politikën e dikurshme të X Consortium-it +dhe s’do të pranojë <em>software</em> nën <em>copyleft</em>. +</p> + +<p> +Në shtator të 1998-s, disa muaj pasi u hodh në qarkullim X11R6.4, me kushte +jo të lira shpërndarjeje, Open Group e përmbysi vendimin e vet dhe e rihodhi +në qarkullim sipas të njëjtës licencë të lirë jo <em>copyleft</em> që qe +përdorur për X11R6.3. Kështu, Open Group pra në fund bëri atë që ishte e +drejtë, por kjo nuk e ndryshon problemin e përgjithshëm.</p> + +<p> +Edhe nëse X Consortium dhe Open Group të mos kishin planifikuar kurrë të +kufizonin X-in, do ta kishte bërë dikush tjetër. Software-i jo +<em>copyleft</em> është i cenueshëm nga të tëra anët; i lejon kujtdo të +krijojë një version jo të lirë mbizotërues, nëse do të investojë burime të +mjaftueshme për të shtuar veçori goxha të rëndësishme duke përdorur kod +pronësor. Përdoruesit që zgjedhin <em>software</em> bazuar në +karakteristika teknike, në vend se në lirinë, mund të joshen lehtë te +versioni jo i lirë, nga leverdia afatshkurtër.</p> + +<p> +X Consortium-i dhe Open Group-i s’mund të ushtrojë më ndikim moral duke +thënë se është gabim të thuhet jo. Kjo do ta bëjë më të lehtë të vendosni +ta kaloni nën <em>copyleft</em> software-in tuaj të lidhur me X-in.</p> + +<p> +Kur merreni me bazën e X-it, në programe të tillë si shërbyesi X, Xlib-i dhe +Xt-i, ka një arsye praktike për të mos përdorur copyleft-in. Grupi X.org +bën një punë të rëndësishme për bashkësinë me mirëmbajtjen e këtyre +programeve dhe përfitimi nga vendosja nën <em>copyleft</em> i ndryshimeve +tona do të ishte më pak se sa dëmi i bërë nga një degëzim në zhvillim. Ndaj +është më mirë të punohet meta dhe të mos kalohen nën <em>copyleft</em> +ndryshimet tona në këto programe. Po njësoj për mjete të tilla si +<code>xset</code> dhe <code>xrdb</code>, të cilat janë pranë bazës së X-it +dhe nuk kanë nevojë për përmirësime të mëdha. Të paktën e dimë që grupi +X.org ka një përkushtim të palëkundur në zhvillimin e këtyre programeve si +<em>software</em> i lirë.</p> + +<p> +Problemi është ndryshme për programe jashtë bazës së X-it: aplikacione, +përgjegjës dritaresh dhe biblioteka dhe widget-e shtesë. S’ka arsye pse të +mos vihen këto në <em>copyleft</em> dhe duhet t’i vëmë.</p> + +<p> +Në rast se dikush ndjen trysni të ushtruar nga kriteret për përfshirje në +shpërndarjet e X-it, Projekti GNU Project do të marrë përsipër të publikojë +paketa nën <em>copyleft</em> që funksionojnë me X-in. Nëse do të donit të +vinit diçka nën <em>copyleft</em> dhe shqetësoheni se lënia jashtë e saj nga +shpërndarja X do të pengojë popullaritetin e saj, ju lutemi, kërkonani +ndihmë.</p> + +<p> +Në të njëjtën kohë, është më mirë të mos ndjejmë edhe aq nevojë për +popullaritet. Kur një afarist ju josh me “më tepër popullaritet”, mund të +provojë t’ju bindë se përdorimi që i bën programit tuaj është kyç për +suksesin e tij. Mos i zini bese! Nëse programi juaj është i mirë, do të +gjejë mjaft përdorues, sido të që jetë; s’ka pse të ndiheni i dëshpëruar për +ndonjë përdorues të veçantë dhe do të jeni më i fortë, por të mos bëni +ashtu. Mund të përfitoni një ndjenjë të papërshkrueshme gëzimi dhe lirie, +duke iu përgjigjur “O merre, o lëre—pa më rrjepur lëkurën”. Shpesh +afaristi do të kthejë rrugë dhe do ta pranojë programin me +<em>copyleft</em>, pasi t’i zbuloni blofin.</p> + +<p> +Shokë, zhvillues të software-it të lirë, mos përsëritni gabimet e vjetra! +Nëse nuk e vendosim software-in tonë nën <em>copyleft</em>, e vëmë të +ardhmen e tij në mëshirën e cilitdo të pajisur me më shumë burime, se sa +skrupuj. Me copyleft-in, mund të mbrojmë lirinë, jo thjesht për veten, por +për tërë bashkësinë tonë.</p> +</div> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.sq.html" --> +<div id="footer" role="contentinfo"> +<div class="unprintable"> + +<p>Ju lutemi, pyetjet dhe kërkesat e përgjithshme rreth FSF-së & GNU-së +dërgojini te <a href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Ka +gjithashtu <a href="/contact/">mënyra të tjera për t’u lidhur me</a> +FSF-në. Njoftimet për lidhje të dëmtuara dhe ndreqje apo këshilla të tjera +mund të dërgohen te <a +href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and contributing translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +Përpiqemi fort dhe bëjmë sa mundemi për të ofruar përkthime me cilësi të +mirë dhe të përpikta. Megjithatë, nuk jemi të përjashtuar nga +papërsosmëritë. Ju lutemi, komentet dhe këshillat e përgjithshme lidhur me +këtë dërgojini te <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p><p>Për +të dhëna mbi bashkërendimin dhe parashtrimin e përkthimeve të faqeve tona +web, shihni <a href="/server/standards/README.translations.html">README për +përkthimet</a>.</p> +</div> + +<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to + files generated as part of manuals) on the GNU web server should + be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this + without talking with the webmasters or licensing team first. + Please make sure the copyright date is consistent with the + document. For web pages, it is ok to list just the latest year the + document was modified, or published. + + If you wish to list earlier years, that is ok too. + Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying + years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable + year, i.e., a year in which the document was published (including + being publicly visible on the web or in a revision control system). + + There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers + Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> +<p>Të drejta kopjimi © 1998, 2009, 2021 Richard Stallman</p> + +<p>Kjo faqe mund të përdoret sipas një licence <a rel="license" +href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/">Creative Commons +Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a>.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.sq.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> + </div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +U përditësua më: + +$Date: 2022/07/21 12:29:53 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +<!-- for class="inner", starts in the banner include --> +</body> +</html> |