1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
|
<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/no-ip-ethos.en.html" -->
<!--#include virtual="/server/header.pl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.96 -->
<!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html -->
<!--#set var="TAGS" value="essays laws noip" -->
<!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" -->
<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Nie pozwólcie „własności intelektualnej” skrzywić Waszego etosu
- Projekt GNU - Free Software Foundation</title>
<!--#include virtual="/philosophy/po/no-ip-ethos.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" -->
<!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.pl.html" -->
<!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE-->
<!--#include virtual="/server/top-addendum.pl.html" -->
<div class="article reduced-width">
<h2>Nie pozwólcie „własność intelektualnej” skrzywić Waszego etosu</h2>
<address class="byline"><a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></address>
<p><i>9 czerwca 2006</i></p>
<p>Większość wolnych licencji opartych jest o prawo autorskie i jest ku
temu dobry powód: jest ono znacznie bardziej ujednolicone pomiędzy państwami
niż prawo kontraktowe, które jest drugim możliwym wyborem.</p>
<p>Jest także inny powód, by nie korzystać z prawa kontraktowego:
wymagałoby to uzyskania przez każdego dystrybutora formalnej zgody
użytkownika przed udostępnieniem mu kopii [<em>danego dzieła
lub oprogramowania – przyp. tłumacza</em>]. Przekazanie
komuś płyty CD bez wcześniejszego otrzymania podpisu byłoby
zabronione. Co za koszmar!</p>
<p>To prawda, że w krajach takich jak Chiny, gdzie generalnie prawo
autorskie nie jest egzekwowane, możemy także mieć trudności
z egzekwowaniem licencji wolnego oprogramowania, jak sugeruje Heather
Meeker w swoim niedawnym artykule w <cite>LinuxInsider</cite>
pt. <a href=
"https://linuxinsider.com/story/only-in-america-copyright-law-key-to-global-free-software-model-50421.html">„Tylko
w Ameryce? Prawo autorskie kluczem do globalnego modelu wolnego
oprogramowania”</a>.</p>
<p>To nie jest jednak powód, by naciskać na większe egzekwowanie praw
autorskich w Chinach. Choć użylibyśmy ich do ochrony wolności
ludzi, uważamy, że używane byłyby one głównie do jej odbierania
przez takie firmy jak Microsoft, Disney i Sony.</p>
<p>Jak na ironię, moglibyśmy odnieść większy sukces we wdrażaniu prawa
autorskiego w Chinach niż Microsoft, Disney i Sony,
ponieważ chcielibyśmy zrobić to nieco prościej.</p>
<p>Disney chce zlikwidować półpodziemne organizacje, które sprzedają dokładne
kopie danego dzieła. W przypadku wolnego oprogramowania, niezależnie
od tego, która dokładnie licencja jest wykorzystana, takie kopiowanie
jest legalne. Chcemy zapobiec publikowaniu oprogramowania własnościowego
bazującego na naszym kodzie, kiedy wykorzystywaną licencją wolnego
oprogramowania jest <a href="/licenses/gpl.html">GNU GPL</a>. Tego rodzaju
nadużycia są najgorsze wtedy, kiedy dokonywane są przez duże, znane
przedsiębiorstwa – a są one łatwym celem
do wyegzekwowania [<em>warunków licencji –
przyp. tłumacza</em>]. Zatem wprowadzenie GPL w Chinach nie jest
sprawą przegraną, choć nie będzie łatwe.</p>
<h3>Mit chińskiej pralni</h3>
<p>Tym niemniej twierdzenie Meeker, że prowadzi to do globalnego
problemu jest zwykłym absurdem. Nie można „wyprać” materiału
objętego prawem autorskim w USA przez przepuszczenie go przez Chiny, o
czym powinna wiedzieć.</p>
<p>Jeśli ktoś narusza licencję GNU GPL poprzez dystrybucję niewolnych
zmodyfikowanych wersji kompilatorów GCC w USA, nie ma to znaczenia,
czy zostały one pobrane lub zmodyfikowane w Chinach. Prawo
autorskie USA będzie egzekwowane dokładnie tak samo.</p>
<p>Mimo że ten błąd może wyglądać na centralny punkt artykułu Meeker,
to nim nie jest. Prawdziwym punktem centralnym artykułu jest perspektywa
ucieleśniona w sposobie użycia przez autorkę terminu „własność
intelektualna”. Używa ona go tak, jakby myślała, że odnosi się on
do czegoś spójnego – czegoś, o czym jest sens myśleć
i mówić. Jeśli w to wierzycie, to właśnie zaakceptowaliście ukryte
założenie tego artykułu.</p>
<h3>Nieprecyzyjne słownictwo</h3>
<p>Czasami Meeker używa zamiennie terminów „własność intelektualna”
i „copyright”, jakby były to dwie różne nazwy tej samej
rzeczy. Niekiedy też posługuje się zamiennie terminami „własność
intelektualna” i „patenty”, jak gdyby były to dwie
nazwy na tę samą rzecz. Przestudiowawszy obie te rzeczy Meeker wie,
że różnią się one ogromnie, a wszystko, co mają ze sobą wspólnego,
to jedynie abstrakcyjny zarys ich formy.</p>
<p>Inne prawa „własności intelektualnej” nie mają z nimi nawet
tyle wspólnego. Sugerowanie, że możecie traktować je wszystkie
jednakowo, jest z gruntu myląca.</p>
<p>Wraz z terminem „własność intelektualna” przychodzi
fałszywe rozumienie sensu istnienia tych rzeczy. Meeker wspomina o
„etosie własności intelektualnej”, który istnieje w USA,
gdyż „własność intelektualna jest zapisana
w Konstytucji”. To kamień węgielny wszystkich pomyłek.</p>
<p>Co jest naprawdę zapisane w Konstytucji Stanów Zjednoczonych? Nie
wspomina ona o „własności intelektualnej” ani nie mówi nic
o większości praw, do których ten termin ma zastosowanie. Tylko dwa
z nich – prawo autorskie i prawo patentowe –
są w niej poruszone.</p>
<p>Co mówi o nich Konstytucja? Jaki jest jej etos? Nie jest to nic podobnego
do „etosu własności intelektualnej”, który wyobraża sobie
Meeker.</p>
<h3>Błąd wykonania</h3>
<p>Konstytucja mówi jedynie, że prawo autorskie i prawo patentowe są
opcjonalne. One nie muszą istnieć, a jeśli jednak istnieją, to ich
celem ma być działanie na rzecz pożytku publicznego –
czyli promowanie postępu przez zapewnianie sztucznych bodźców.</p>
<p>Prawo autorskie i prawo patentowe nie są prawami, do których ich
posiadacze są upoważnieni; są sztucznymi przywilejami, które możemy chcieć
(lub nie) przekazywać, by zachęcić ludzi do robienia tego, co uznajemy
za użyteczne.</p>
<p>To mądra polityka. Niestety Kongres, który powinien ją realizować
w naszym imieniu, zamiast wykonywać nasze rozkazy, przyjmuje je
z Holywood i Microsoftu.</p>
<p>Jeśli doceniacie mądrość Konstytucji Stanów Zjednoczonych, nie dopuście
„własności intelektualnej” do swojego etosu i nie
pozwólcie memowi „własności intelektualnej” zainfekować Waszego
umysłu.</p>
<p>Praktycznie rzecz biorąc, prawo autorskie, prawo patentowe i prawo
znaków towarowych mają tylko jedną wspólną rzecz: każde z nich jest
uzasadnione tylko w takim zakresie, w jakim służy interesowi
publicznemu. Wasze zainteresowanie wolnością jest częścią interesu
publicznego, któremu muszą one służyć.</p>
</div>
<div class="translators-notes">
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
</div>
</div>
<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" -->
<div id="footer" role="contentinfo">
<div class="unprintable">
<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a
href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu
z FSF można znaleźć na stronie <a
href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających
odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać
na adres <a
href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p>
<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
replace it with the translation of these two:
We work hard and do our best to provide accurate, good quality
translations. However, we are not exempt from imperfection.
Please send your comments and general suggestions in this regard
to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
<web-translators@gnu.org></a>.</p>
<p>For information on coordinating and contributing translations of
our web pages, see <a
href="/server/standards/README.translations.html">Translations
README</a>. -->
Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości,
ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie
tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy
w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a
href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej
informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji
tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a
href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p>
</div>
<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
files generated as part of manuals) on the GNU web server should
be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this
without talking with the webmasters or licensing team first.
Please make sure the copyright date is consistent with the
document. For web pages, it is ok to list just the latest year the
document was modified, or published.
If you wish to list earlier years, that is ok too.
Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
year, i.e., a year in which the document was published (including
being publicly visible on the web or in a revision control system).
There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright © 2006, 2021 Free Software Foundation, Inc.</p>
<p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji
Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych
4.0 Międzynarodowe</a>.</p>
<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" -->
<div class="translators-credits">
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
Tłumaczenie: Paweł Różański 2011; poprawki Tomasz Kozłowski 2012, Jan Owoc
2012.</div>
<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Aktualizowane:
$Date: 2021/10/07 20:02:26 $
<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
<!-- for class="inner", starts in the banner include -->
</body>
</html>
|
