path: root/talermerchantdemos/blog/articles/pl/categories.html

<!--#set var="PO_FILE"
 value='<a href="/philosophy/po/categories.pl.po">
 https://www.gnu.org/philosophy/po/categories.pl.po</a>'
 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/categories.html"
 --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/categories.pl-diff.html"
 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2019-02-21" -->

<!--#include virtual="/server/header.pl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.86 -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Kategorie Wolnego i&nbsp;Niewolnego Oprogramowania - Projekt GNU - Free
Software Foundation</title>
<style type="text/css" media="screen">
<!--
#content #diagram { overflow: auto; margin: 2em 0; }
#diagram img { width: 31.7em; }
-->

</style>

<!--#include virtual="/philosophy/po/categories.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" -->
<!--#include virtual="/server/outdated.pl.html" -->
<h2>Kategorie wolnego i&nbsp;niewolnego oprogramowania</h2>

<p>Zwróćcie też uwagę na&nbsp;<a href="/philosophy/words-to-avoid.html">Mylące
słowa, których prawdopodobnie wolelibyście unikać</a>.</p>

<!-- GNUN: localize URL /philosophy/category.png -->
<p id="diagram" class="c">
<img src="/philosophy/category.png" alt="[Kategorie oprogramowania]" />
</p>

      <p>Ten diagram, autorstwa Chao-Kuei a&nbsp;niedawno zaktualizowany przez kilka
innych osób, wyjaśnia zależności między różnymi kategoriami
oprogramowania. Jest dostępny jako <a
href="/philosophy/category.svg">skalowana grafika wektorowa</a>
oraz&nbsp;jako <a href="/philosophy/category.fig">dokument XFig</a>,
na&nbsp;warunkach umowy jakiejkolwiek z&nbsp;licencji GNU GPL v2
oraz&nbsp;późniejszych, GNU FDL v1.2 oraz&nbsp;późniejszych oraz&nbsp;na
zasadzie Creative Commons Attribute-Share Alike v2.0 i&nbsp;późniejszych.</p>

<h3 id="FreeSoftware">Wolne oprogramowanie [<em>Free software</em>]</h3>

	<p>Wolne oprogramowanie, czyli&nbsp;<em>free software</em>, rozpowszechniane
jest na&nbsp;zasadach, które pozwalają każdemu na&nbsp;użytkowanie go,
kopiowanie i&nbsp;rozpowszechnianie w&nbsp;postaci niezmienionej
lub&nbsp;z&nbsp;modyfikacjami, za&nbsp;darmo lub&nbsp;za
opłatą. W&nbsp;szczególności oznacza to, że&nbsp;jego kod źródłowy musi być
dostępny. &bdquo;Jeśli coś nie jest źródłem — nie jest programem&rdquo;. To
uproszczona definicja, prosimy zapoznać się również z&nbsp;jej <a
href="/philosophy/free-sw.html">pełną wersją</a>.</p>

	<p>Jeśli jakiś program jest wolny, to potencjalnie może zostać włączony
do&nbsp;wolnego systemu operacyjnego, takiego jak GNU lub&nbsp;jednej
z&nbsp;wolnych wersji systemu <a
href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a>.</p>

	<p>Istnieje wiele różnych metod uczynienia programu wolnym — wiele
szczegółowych kwestii, które można rozstrzygnąć na&nbsp;więcej niż jeden
sposobów, wciąż pozostawiając program wolnym. Niektóre z&nbsp;możliwych
wariantów opisane są poniżej. Więcej informacji na&nbsp;temat konkretnych
licencji wolnego oprogramowania zawartych jest na&nbsp;<a
href="/licenses/license-list.html">stronie z&nbsp;listą licencji</a>.</p>

	<p>Wolne oprogramowanie to kwestia wolności, nie ceny. Jednak&nbsp;firmy
piszące prawnie zastrzeżone programy czasami używają terminu &bdquo;free
software&rdquo; odnosząc go do&nbsp;ceny [w angielskim &bdquo;free&rdquo;
oznacza &bdquo;wolny&rdquo;, ale&nbsp;też
&bdquo;darmowy&rdquo;]. W&nbsp;niektórych przypadkach znaczy to,
że&nbsp;można uzyskać kopię binarną bez&nbsp;opłaty, w&nbsp;innych,
że&nbsp;kopia dołączana jest do&nbsp;komputera, który kupujesz. Coś takiego
nie ma nic wspólnego z&nbsp;tym, jak my rozumiemy wolne oprogramowanie
w&nbsp;projekcie GNU.</p>

	<p>W&nbsp;związku z&nbsp;potencjalną możliwością pomyłki, gdy firma
programistyczna twierdzi, że&nbsp;jej produkt jest <em>free software</em>,
warto zawsze sprawdzić faktyczne warunki dystrybucji, aby&nbsp;upewnić się,
czy&nbsp;użytkownicy rzeczywiście mają wszystkie wolności, które wynikają
z&nbsp;idei wolnego oprogramowania. Czasem program jest rzeczywiście wolny,
a&nbsp;czasem nie.</p>

	<p>W&nbsp;angielskim słowo &bdquo;free&rdquo;, używane na&nbsp;ogół
w&nbsp;znaczeniu &bdquo;wolny&rdquo;, &bdquo;swobodny&rdquo; może też
znaczyć &bdquo;darmowy&rdquo;. W&nbsp;wielu językach są to dwa odrębne
słowa, na&nbsp;przykład, we francuskim istnieje &bdquo;libre&rdquo;
i&nbsp;&bdquo;gratuit&rdquo;. W&nbsp;angielskim; jest słowo
&bdquo;gratis&rdquo;, które jednoznacznie odnosi się do&nbsp;ceny,
jednak&nbsp;brak przymiotnika, który jednoznacznie odnosiłby się
do&nbsp;wolności. Zapoznajcie się z&nbsp;naszą listą <a href=
"/philosophy/fs-translations.html">tłumaczeń terminu &bdquo;wolne
oprogramowanie&rdquo;</a> na&nbsp;inne języki.</p>

	<p>Wolne programy są często <a href="/software/reliability.html">bardziej
niezawodne</a> niż te, które wolne nie są.</p>

<h3 id="OpenSource">Oprogramowanie &bdquo;Open Source&rdquo;</h3>

	<p>
	Niektórzy ludzie używają terminu &bdquo;oprogramowanie open source&rdquo;
[dosłownie: &bdquo;otwarte źródło&rdquo;], mając na&nbsp;myśli mniej więcej
to samo, co wolne oprogramowanie. Jednak&nbsp;nie jest to dokładnie ten sam
rodzaj oprogramowania: zaakceptowali oni pewne ograniczenia licencyjne,
które my uważamy za&nbsp;zbyt restrykcyjne. Istnieją również licencje
wolnego oprogramowania, których oni nie akceptują. Jednak&nbsp;ogólnie rzecz
biorąc różnice pomiędzy obiema kategoriami są niewielkie: prawie całe wolne
oprogramowanie to programy &bdquo;open source&rdquo; i&nbsp;na odwrót.</p>
	<p>Wolimy termin &bdquo;<a
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">wolne
oprogramowanie</a>&rdquo;, ponieważ&nbsp;odwołuje się on do&nbsp;wolności,
a&nbsp;określenie &bdquo;open source&rdquo; nie.</p>

<h3 id="PublicDomainSoftware">Oprogramowanie będące dobrem publicznym [<em>Public domain software</em>]</h3>

	<p>Oprogramowanie w&nbsp;domenie publicznej [<em>public domain</em>], oddane
na&nbsp;użytek ogółu jako dobro publiczne, to programy nie objęte prawem
autorskim. Jeśli kod źródłowy jest dobrem publicznym, to jest to specjalny
przypadek <a href="#Non-CopyleftedFreeSoftware">wolnego oprogramowania
nieobjętego przez copyleft</a>, co znaczy, że&nbsp;niektóre z&nbsp;jego
kopii lub&nbsp;zmodyfikowanych wersji mogą być niewolne. </p>

	<p>W&nbsp;niektórych przypadkach program wykonywalny należy do&nbsp;domeny
publicznej, ale&nbsp;jego kod źródłowy nie jest dostępny. Nie jest to
wówczas wolne oprogramowanie, gdyż ono wymaga dostępności kodu
źródłowego. Większość wolnego oprogramowania nie jest dobrem publicznym —
jest objęta prawami autorskimi, a&nbsp;posiadacze tych praw udzielili
wszystkim pozwolenia na&nbsp;swobodne korzystanie z&nbsp;oprogramowania,
które stworzyli. Zrobili to, stosując odpowiednią licencję — licencję
wolnego oprogramowania.</p>

	<p>Niekiedy używa się pojęcia &bdquo;public domain&rdquo; w&nbsp;sposób
nieprecyzyjny, mając na&nbsp;myśli <a
href="#FreeSoftware">&bdquo;darmowy&rdquo;</a> lub&nbsp;&bdquo;dostępny
bez&nbsp;opłat&rdquo;. Jednakże &bdquo;public domain&rdquo; jest terminem
prawniczym i&nbsp;oznacza, dokładnie, &bdquo;nie stanowiący przedmiotu prawa
autorskiego&rdquo; [<em>not copyrighted</em>]. Zalecamy, dla jasności,
stosowanie &bdquo;public domain&rdquo; tylko w&nbsp;tym sensie,
a&nbsp;innych terminów do&nbsp;oddania innych znaczeń.</p>

	<p>Zgodnie z&nbsp;Konwencją Berneńską, podpisaną przez większość krajów,
wszystko, co zostanie zapisane, staje się automatycznie objęte prawem
autorskim. Dotyczy to także programów. Dlatego&nbsp;też, jeśli chcecie
udostępnić napisany przez siebie program jako dobro publiczne, musicie
podjąć pewne kroki prawne, żeby zrzec się swoich praw
autorskich. W&nbsp;przeciwnym razie, program pozostanie takim prawem objęty.</p>

<h3 id="CopyleftedSoftware">Oprogramowanie objęte copyleft</h3>

	<p>Oprogramowanie copyleft to wolne programy, których warunki rozpowszechniania
zapewniają, że&nbsp;wszystkie kopie będą miały podobne warunki
rozpowszechniania. Zwykle licencje copyleft nie pozwalają redystrybutorom
na&nbsp;dodawanie dodatkowych ograniczeń przy dalszym rozpowszechnianiu
lub&nbsp;modyfikacji programu (kilka szczególnie łagodnych ograniczeń jest
dozwolonych). To chroni program i&nbsp;jego zmodyfikowane wersje przed
niektórymi sposobami zmieniania programu w&nbsp;program własnościowy.</p>

        <p>Niektóre licencje copyleft, takie jak GPL w&nbsp;wersji 3, uniemożliwiają
inne metody przekształcania programów w&nbsp;oprogramowanie własnościowe,
takie jak <a href="/licenses/rms-why-gplv3.html">tivoization</a>.</p> 

	<p>W&nbsp;Projekcie GNU stosujemy copyleft do&nbsp;prawie całego oprogramowania
jakie piszemy, gdyż naszym celem jest dać każdemu użytkownikowi wolności
wynikające z&nbsp;pojęcia &bdquo;wolne
oprogramowanie&rdquo;. Na&nbsp;stronie <a href=
"/licenses/copyleft.html">Czym jest copyleft</a> znajduje się szczegółowe
wyjaśnienie sposobu działania copyleft i&nbsp;powodów, dla których stosujemy
to rozwiązanie.</p>

	<p>Copyleft jest pojęciem ogólnym — żeby faktycznie program podlegał licencji
typu copyleft należy użyć konkretnego zestawu warunków
dystrybucyjnych. Istnieje wiele możliwych sposobów napisania warunków
dystrybucji zgodnych z&nbsp;copyleft, więc&nbsp;w&nbsp;zasadzie dla wolnego
oprogramowania może istnieć wiele licencji typu copyleft. Niemniej jednak,
w&nbsp;praktyce niemal całe oprogramowanie wydane na&nbsp;zasadach copyleft
korzysta z&nbsp;<a href="/licenses/gpl.html">Powszechnej Licencji Publicznej
GNU</a> [<em>GNU General Public License</em>]. Dwie różne licencje typu
copyleft są na&nbsp;ogół ze sobą &bdquo;niezgodne&rdquo;,
&bdquo;niekompatybilne&rdquo;, co znaczy, że&nbsp;łączenie kodu objętego
jedną z&nbsp;tych licencji z&nbsp;kodem objętym drugą jest
nielegalne. Dlatego&nbsp;dobrze jest dla społeczności, jeśli wykorzystuje
się tylko jedną licencję copyleft.</p>

<h3 id="Non-CopyleftedFreeSoftware">Wolne oprogramowanie nie objęte przez copyleft</h3>

	<p>Wolne oprogramowanie nie objęte copyleft zawiera zezwolenie autora
na&nbsp;dalsze rozpowszechnianie i&nbsp;modyfikowanie, jak również
na&nbsp;nakładanie dodatkowych ograniczeń. </p>

	<p>Jeśli program jest wolny, ale&nbsp;nie objęty copyleft, to niektóre jego
kopie lub&nbsp;zmienione wersje mogą w&nbsp;ogóle nie być wolne. Jakaś firma
programistyczna może skompilować dany program, ze zmianami lub&nbsp;bez,
i&nbsp;rozpowszechniać plik wykonywalny jako <a
href="#ProprietarySoftware">prawnie zastrzeżony</a> produkt.</p>

	<p>Ilustruje to przypadek <a href="http://www.x.org">Systemu X
Window</a>. Konsorcjum X wydawało X11 na&nbsp;warunkach dystrybucyjnych,
które czyniło go wolnym oprogramowaniem nie objętym copyleft, a&nbsp;dalsi
deweloperzy kontynuowali tą praktykę. Kopia na&nbsp;tych warunkach jest
wolnym oprogramowaniem. Jednakże, istnieją też wersje niewolne i&nbsp;są
popularne stacje robocze (w każdym razie były), i&nbsp;karty graficzne PC,
na&nbsp;których jedynie niewolne wersje działają. Jeśli używacie takiego
sprzętu, to X11 nie jest dla Was wolnym oprogramowaniem. <a
href="/philosophy/x.html">Programiści systemu X11 nawet uczynili go
na&nbsp;pewien czas niewolnym.</a> Byli to w&nbsp;stanie zrobić,
ponieważ&nbsp;inni dołączali swój kod na&nbsp;tej samej licencji nie objętej
copyleft.</p>

<h3 id="LaxPermissiveLicensedSoftware">Oprogramowanie na&nbsp;licencjach zbyt przyzwalających [<em>Lax permissive
licensed software</em>]</h3>

	<p>W&nbsp;skład licencji zbyt przyzwalających wchodzi licencja X11 oraz&nbsp;<a
href="/licenses/bsd.html">dwie licencje BSD</a>. Te licencje zezwalają
na&nbsp;prawie jakiekolwiek modyfikowanie kodu, włączając w&nbsp;to
redystrybucję prawnie zastrzeżonych binarii z&nbsp;lub bez&nbsp;zmian kodu
źródłowego.</p>

<h3 id="GPL-CoveredSoftware">Oprogramowanie objęte GPL</h3>

	<p>Powszechna Licencja Publiczna, <a href="/licenses/gpl.html">GNU GPL (General
Public License)</a>, to jeden z&nbsp;konkretnych zestawów warunków
rozpowszechniania służący do&nbsp;objęcia programu licencją typu
copyleft. Projekt GNU wydaje na&nbsp;jej warunkach większość swojego
oprogramowania. </p>

	<p>Nieporozumieniem jest zrównanie wolnego oprogramowania wraz
z&nbsp;oprogramowaniem objętym GPL.</p>

<h3 id="TheGNUsystem">System operacyjny GNU</h3>

	<p><a href="/gnu/gnu-history.html">System operacyjny GNU</a> to system
operacyjny podobny do&nbsp;Uniksa, składający się w&nbsp;całości
z&nbsp;wolnego oprogramowania, który rozwijamy w&nbsp;ramach Projektu GNU
od&nbsp;1984 roku.</p>

	<p>Uniksopodobny system operacyjny składa się z&nbsp;wielu programów. System
GNU zawiera <a href="#GNUsoftware">oficjalne pakiety GNU</a>, jak również
wiele innych pakietów, jak System X Window i&nbsp;TeX, które nie są
oprogramowaniem GNU.</p>

	<p>Pierwsze testowe wydanie pełnego systemu GNU miało miejsce w&nbsp;roku
1996. Obejmowało ono GNU Hurd, czyli&nbsp;rozwijane przez nas od&nbsp;1990
roku jądro systemu. W&nbsp;roku 2001 system GNU (wraz z&nbsp;jądrem GNU
Hurd) zaczął działać całkiem niezawodnie, jednak&nbsp;Hurdowi nadal brakuje
kilku ważnych elementów, więc&nbsp;nie jest szeroko
wykorzystywany. Tymczasem w&nbsp;latach 90. wielki sukces odniósł <a href=
"/gnu/linux-and-gnu.html">system GNU/Linux</a>, odgałęzienie systemu GNU,
które jako jądro wykorzystuje Linuksa zamiast GNU Hurd. To pokazuje,
że&nbsp;system GNU nie jest pojedynczym statycznym zestawem
programów. Użytkownicy oraz&nbsp;dystrybutorzy mogą wybierać różne pakiety
dostosowane do&nbsp;ich potrzeb i&nbsp;pragnień. Wynikiem tego jest wariant
systemu GNU.</p>

	<p>Ponieważ&nbsp;celem GNU jest wolność, każdy z&nbsp;poszczególnych składników
systemu GNU jest wolnym oprogramowaniem. Nie wszystkie jednak&nbsp;muszą być
objęte przez copyleft. Jednakże jakikolwiek rodzaj wolego oprogramowania
jest prawnie odpowiedni do&nbsp;dołączania, jeżeli&nbsp;tylko pomaga
osiągnąć techniczne założenia.</p>

<h3 id="GNUprograms">Programy GNU</h3>

	<p>Termin &bdquo;Programy GNU&rdquo; to synonim <a
href="#GNUsoftware">oprogramowania GNU</a>. Program Foo jest programem GNU
jeśli jest oprogramowaniem GNU. Czasem mówimy też, że&nbsp;jest
&bdquo;pakietem GNU&rdquo;.</p>

<h3 id="GNUsoftware">Oprogramowanie GNU</h3>

	<p><a href="/software/software.html">Oprogramowanie GNU</a> to oprogramowanie
wydane pod&nbsp;auspicjami <a href="/gnu/gnu-history.html">Projektu
GNU</a>. Jeśli jakiś program jest oprogramowaniem GNU, to jest również
programem lub&nbsp;pakietem GNU. W&nbsp;pliku README lub&nbsp;podręczniku
danego pakietu powinno być to wyraźnie napisane; wszystkie pakiety GNU
wskazano także w&nbsp;<a href="/directory">Katalogu wolnego
oprogramowania</a>.</p>

	<p>Większość oprogramowania GNU jest wydana na&nbsp;warunkach <a href=
"/licenses/copyleft.html">copyleft</a>, ale&nbsp;nie wszystkie;
jednak&nbsp;całość musi być <a href="/philosophy/free-sw.html">wolnym
oprogramowaniem</a>.</p>

	<p>Część oprogramowania GNU została napisana przez <a
href="http://www.fsf.org/about/staff/">pracowników</a> Fundacji Wolnego
Oprogramowania (<a href="http://www.fsf.org/">Free Software Foundation</a>),
ale&nbsp;większość jest wkładem <a
href="/people/people.html">ochotników</a>. (Niektórzy z&nbsp;tych ochotników
są opłacani przez firmy lub&nbsp;uniwersytety, ale&nbsp;dla nas są
ochotnicy.) Prawa autorskie do&nbsp;niektórych z&nbsp;wniesionych programów
ma Fundacja Wolnego Oprogramowania, a&nbsp;prawa do&nbsp;reszty mają ich
autorzy.</p>

<h3 id="FSF-CopyrightedGNUSoftware">Oprogramowanie GNU, do&nbsp;którego FSF posiada prawa autorskie</h3>

        <p>Deweloperzy paczek GNU mogą przekazać prawa autorskie FSF lub&nbsp;też
zatrzymać dka siebie. To jest ich wybór.</p>

        <p>Jeżeli&nbsp;zmienią copyright na&nbsp;GNU, program jest oprogramowaniem GNU,
do&nbsp;którego FSF posiada prawa autorskie. FSF może egzekwować warunki
licencji. Jeżeli&nbsp;zachowali prawa autorskie dla siebie, egzekwowanie
warunków licencji jest ich zadaniem.</p>
	<p>FSF z&nbsp;zasady nie przyjmuje praw autorskich oprogramowania, które nie
jest oficjalną paczką GNU.</p>

<h3 id="non-freeSoftware">Oprogramowanie niewolne [<em>non-free software</em>]</h3>

	<p>Oprogramowanie niewolne oznacza każde oprogramowanie, które nie jest
wolne. Kategoria ta obejmuje całe oprogramowanie, które zabrania używania,
rozpowszechniania lub&nbsp;modyfikacji, albo&nbsp;wymaga proszenia
o&nbsp;zgodę, albo&nbsp;jest tak ograniczone, że&nbsp;nie można efektywnie
używać.</p>

<h3 id="ProprietarySoftware">Oprogramowanie własnościowe</h3>

	<p>Oprogramowanie prawnie zastrzeżone to inna nazwa oprogramowania
niewolnego. W&nbsp;przeszłości dzieliliśmy oprogramowanie niewolne
na&nbsp;&bdquo;półwolne oprogramowanie&rdquo;, które mogłoby być
modyfikowane i&nbsp;rozpowszechnianie w&nbsp;celach niekomercyjnych,
oraz&nbsp;&bdquo;oprogramowanie własnościowe&rdquo;, które nie mogłoby być
modyfikowane i&nbsp;rozpowszechniane. Ale&nbsp;teraz porzuciliśmy to
i&nbsp;używamy nazwy &bdquo;oprogramowanie własnościowe&rdquo; jako synonim
oprogramowania niewolnego.</p>

	<p>W&nbsp;Fundacji Wolnego Oprogramowania (FSF) kierujemy się zasadą,
że&nbsp;nie możemy instalować na&nbsp;naszych komputerach żadnego programu
prawnie zastrzeżonego, z&nbsp;wyjątkiem instalacji tymczasowej wyłącznie
w&nbsp;konkretnym celu napisania wolnego programu, który by go
zastąpił. Z&nbsp;wyjątkiem takich przypadków, nie widzimy żadnego
usprawiedliwienia dla instalacji programu własnościowego.</p>

	<p>Na&nbsp;przykład, czuliśmy się usprawiedliwieni instalując na&nbsp;naszym
komputerze Uniksa w&nbsp;latach 80., ponieważ&nbsp;wykorzystywaliśmy go
do&nbsp;pisania jego wolnego zastępnika. Obecnie, ponieważ&nbsp;dostępne są
wolne systemy operacyjne, to usprawiedliwienie nie jest już aktualne. Nie
używamy żadnych niewolnych systemów operacyjnych a&nbsp;na każdym nowym
komputerze instalujemy całkowicie wolny system operacyjny.</p>

	<p>Nie nalegamy, by użytkownicy GNU, czy&nbsp;ofiarodawcy, musieli przestrzegać
tej zasady. Ustanowiliśmy ją dla siebie. Jednak&nbsp;mamy nadzieję,
że&nbsp;Wy także postanowicie się nią kierować, choćby dla wolności.</p>

<h3 id="freeware"><em>Freeware</em></h3>

	<p>Termin &bdquo;freeware&rdquo; nie ma jasnej uzgodnionej definicji,
ale&nbsp;jest powszechnie używany w&nbsp;odniesieniu do&nbsp;pakietów
oprogramowania, które zezwalają na&nbsp;dalsze rozpowszechnianie,
lecz&nbsp;nie na&nbsp;modyfikację (a&nbsp;ich kod źródłowy nie jest
dostępny). Pakiety te <em>nie są</em> wolnym oprogramowaniem,
więc&nbsp;prosimy o nieużywanie słowa &bdquo;freeware&rdquo;
na&nbsp;określenie wolnego oprogramowania. </p>

<h3 id="shareware"><em>Shareware</em></h3>

	<p>Shareware jest oprogramowaniem zawierającym zezwolenie na&nbsp;dalsze
rozpowszechnianie kopii, ale&nbsp;każdy, kto kontynuuje wykorzystywanie go
jest <em>zobowiązany</em> uiścić opłatę licencyjną. </p>

	<p>Shareware nie jest wolnym oprogramowaniem, ani&nbsp;nawet półwolnym. Wynika
to z&nbsp;dwóch powodów:</p>

	<ul>
	<li>W&nbsp;przypadku większości oprogramowania shareware kod źródłowy nie jest
dostępny, zatem&nbsp;nie da się go w&nbsp;ogóle modyfikować.</li>
	<li>W&nbsp;shareware nie ma zezwolenia na&nbsp;kopiowanie i&nbsp;instalację
bez&nbsp;uiszczenia opłaty licencyjnej, nawet dla osób prywatnych
zaangażowanych w&nbsp;działalność niekomercyjną. (W&nbsp;praktyce ludzie
często lekceważą warunki rozpowszechniania i&nbsp;instalują programy
shareware bez&nbsp;płacenia, jednak&nbsp;warunki dystrybucji na&nbsp;to nie
pozwalają.)</li>
	</ul>

<h3 id="PrivateSoftware">Oprogramowanie prywatne [<em>Private software</em>]</h3>
	<p>Oprogramowanie prywatne lub&nbsp;wykonane na&nbsp;zamówienie, to programy
powstałe dla jednego użytkownika (zwykle instytucji
lub&nbsp;przedsiębiorstwa). Użytkownik przechowuje taki program
i&nbsp;korzysta z&nbsp;niego, nie udostępniając go ogółowi
ani&nbsp;w&nbsp;postaci kodu źródłowego, ani&nbsp;binariów. </p>
	<p>Prywatny program jest wolnym oprogramowaniem (w dowolnym, trywialnym
sensie), jeżeli&nbsp;jego grupa użytkowników mają zapewnione cztery zasady
wolności. W&nbsp;szczególności, jeżeli&nbsp;użytkownik posiada pełne prawa
do&nbsp;prywatnego programu, to jest on wolny. Jednakże,
jeżeli&nbsp;użytkownik rozprowadza kopie innym i&nbsp;nie zapewnia czterych
zasad wolności wraz z&nbsp;tymi kopiami, to kopie te nie są wolnym
oprogramowaniem.</p>

	<p>Wolne oprogramowanie jest kwestią wolności a&nbsp;nie dostępu. Ogólnie rzecz
biorąc nie uważamy, żeby napisanie programu i&nbsp;następnie niewydanie go
było czymś złym. Istnieją przypadki programów tak ważnych, że&nbsp;odmowa
ich upublicznienia byłoby czymś złym dla ludzkości. Jednakże większość
programów nie jest aż tak fenomenalna i&nbsp;wstrzymywanie się od&nbsp;ich
wydania nie jest szczególnie szkodliwe. Dlatego&nbsp;rozwijanie
oprogramowania prywatnego nie narusza zasad ruchu na&nbsp;rzecz wolnego
oprogramowania.</p>

	<p>Prawie cała praca dostępna dla programistów to rozwijanie prywatnego
oprogramowania. Wynika z&nbsp;tego, że&nbsp;większość programistycznej pracy
jest, lub&nbsp;mogłaby być, wykonywana w&nbsp;sposób zgodny z&nbsp;zasadami
ruchu na&nbsp;rzecz wolnego oprogramowania.</p>

<h3 id="commercialSoftware">Oprogramowanie komercyjne [<em>commercial software</em>]</h3>

	<p> &bdquo;Komercyjne&rdquo; [<em>commercial</em>] i&nbsp;&bdquo;prawnie
zastrzeżone&rdquo; [<em>proprietary</em>] to nie to samo! Oprogramowanie
komercyjne to oprogramowanie tworzone przez przedsiębiorstwa, których celem
jest zarabianie pieniędzy na&nbsp;jego wykorzystywaniu.  Większość programów
komercyjnych jest <a href="#ProprietarySoftware">prawnie zastrzeżona</a>,
ale&nbsp;istnieje komercyjne wolne oprogramowanie i&nbsp;niewolne
oprogramowanie niekomercyjne.</p>

	<p>Na&nbsp;przykład, GNU Ada jest rozwijana przez firmę. GNU Ada jest zawsze
rozpowszechniana na&nbsp;warunkach GNU GPL i&nbsp;każda jej kopia jest
wolnym oprogramowaniem, ale&nbsp;jej autorzy sprzedają usługi pomocy
technicznej. Gdy ich przedstawiciele handlowi spotykają się
z&nbsp;potencjalnymi klientami, czasami klienci mówią &bdquo;Czulibyśmy się
bezpieczniej z&nbsp;komercyjnym kompilatorem&rdquo;. Na&nbsp;co sprzedawcy
odpowiadają: &bdquo;GNU Ada <em>jest</em> kompilatorem komercyjnym, który
równocześnie jest wolnym oprogramowaniem&rdquo;.</p>
	<p>Dla projektu GNU priorytety są w&nbsp;innym porządku: najważniejszą rzeczą
jest to, że&nbsp;GNU Ada jest wolnym oprogramowaniem. To, czy&nbsp;jest ono
komercyjne czy&nbsp;nie, to szczegół. Jednak&nbsp;dodatkowy rozwój GNU Ady
wynikający z&nbsp;jej komercyjnego charakteru jest niewątpliwie korzystny.</p>
	<p>Prosimy o&nbsp;rozpowszechnienie informacji o&nbsp;tym, że&nbsp;możliwe jest
komercyjne wolne oprogramowanie. Możecie nam w&nbsp;tym pomóc starając się
nie mówić &bdquo;komercyjne&rdquo;, gdy macie na&nbsp;myśli &bdquo;prawnie
zastrzeżone&rdquo;.</p>

<!-- If needed, change the copyright block at the bottom. In general, -->
<!-- all pages on the GNU web server should have the section about    -->
<!-- verbatim copying.  Please do NOT remove this without talking     -->
<!-- with the webmasters first. -->
<!-- Please make sure the copyright date is consistent with the document -->
<!-- and that it is like this "2001, 2002" not this "2001-2002." -->
<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 </div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">

<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i&nbsp;FSF prosimy kierować na&nbsp;adres <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Inne metody kontaktu
z&nbsp;FSF można znaleźć na&nbsp;stronie <a
href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających
odnośnikach oraz&nbsp;inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać
na&nbsp;adres <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and submitting translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
Staramy się, aby&nbsp;tłumaczenia były wierne i&nbsp;wysokiej jakości,
ale&nbsp;nie jesteśmy zwolnieni z&nbsp;niedoskonałości. Komentarze odnośnie
tłumaczenia polskiego oraz&nbsp;zgłoszenia dotyczące chęci współpracy
w&nbsp;tłumaczeniu prosimy kierować na&nbsp;adres <a
href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej
informacji na&nbsp;temat koordynacji oraz&nbsp;zgłaszania propozycji
tłumaczeń artykułów znajdziecie na&nbsp;<a
href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p>
</div>

<p>Copyright &copy; 1996, 1997, 1998, 2001, 2006, 2007, 2009, 2010, 2014, 2015,
2016, 2017, 2018 Free Software Foundation, Inc.</p>

<p>Ta strona jest dostępna na&nbsp;<a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji
Creative Commons Uznanie autorstwa&nbsp;&ndash; Bez&nbsp;utworów zależnych
4.0 Międzynarodowe</a>.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
Tłumaczenie: Wojciech Kotwica 2001; poprawki: Wojciech Kotwica 2001, 2002,
2003, 2004, 2005, Radosław Moszczyński 2004, Marcin Wolak 2010, 2011, 2012,
Jan Owoc 2010, 2011, 2012, 2015, 2016.</div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Aktualizowane:

$Date: 2019/07/09 14:41:25 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
<!-- for class="inner", starts in the banner include -->
</body>
</html>