path: root/talermerchantdemos/blog/articles/nl/open-source-misses-the-point.html

<!--#set var="PO_FILE"
 value='<a href="/philosophy/po/open-source-misses-the-point.nl.po">
 https://www.gnu.org/philosophy/po/open-source-misses-the-point.nl.po</a>'
 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/open-source-misses-the-point.html"
 --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/open-source-misses-the-point.nl-diff.html"
 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2019-02-20" -->

<!--#include virtual="/server/header.nl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.79 -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Waarom open bron de essentie van vrije software niet begrijpt - GNU-project
- Free Software Foundation</title>

<!--#include virtual="/philosophy/po/open-source-misses-the-point.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" -->
<!--#include virtual="/server/outdated.nl.html" -->
<h2>Waarom &ldquo;open bron&rdquo; de essentie van vrije software niet begrijpt</h2>

<p class="byline">door Richard Stallman</p>

<div class="article">

<p>Als we software &ldquo;vrij&rdquo; noemen bedoelen we daarmee dat het de <a
href="/philosophy/free-sw.html">basisvrijheden van gebruikers</a>
respecteert: de vrijheid om programma's uit te voeren of naar believen te
kopi&euml;ren, met of zonder veranderingen. Het gaat hierbij om vrijheid,
niet om geld, denk dus aan &ldquo;vrijheid van meningsuiting&rdquo;, niet
aan &ldquo;vrij van kosten&rdquo;<sup><a href="#TransNote1">1</a></sup>.</p>

<p>Deze vrijheden zijn van essentieel belang. Niet alleen voor de individuele
gebruiker, maar ook voor de samenleving, omdat ze betrokkenheid kweekt
&mdash; te weten via delen en samenwerken. Dit wordt belangrijker naarmate
we digitaler gaan leven en werken.  In een wereld van digitale muziek,
plaatjes en tekst wordt vrije software steeds meer de vertegenwoordiger van
vrijheid in het algemeen.</p>

<p>Miljoenen mensen over de hele wereld gebruiken nu vrije software; scholen in
regio's in India en Spanje geven leerlingen onderwijs met het vrije <a
href="/gnu/linux-and-gnu.html">besturingssysteem GNU/Linux</a>.  Maar de
meeste van deze gebruikers hebben nog nooit gehoord van de ethische
achtergrond om dit te ontwikkelen en een gemeenschap van vrije software te
stichten omdat de systemen tegenwoordig worden aangeduid met &ldquo;open
bron&rdquo; (Engels: &ldquo;open source&rdquo;) en er een andere filosofie
aan wordt gehangen die weinig met verworven vrijheden van doen heeft.</p>

<p>De vrije-softwarebeweging strijdt al voor vrijheid in softwaregebruik sinds
1983. In 1984 begonnen we met de ontwikkeling van het vrije
besturingssysteem GNU, zodat we geen gebruik hoefden te maken van de
niet-vrije besturingssystemen die de gebruikers hun vrijheid ontzeggen. In
de tachtiger jaren ontwikkelden we de meeste essenti&euml;le componenten
hiervan, alsook de <a href="/licenses/gpl.html">GNU General Public
License</a>, een licentie die met name de vrijheid van gebruikers beschermt.</p>

<p>Echter, niet alle gebruikers en ontwikkelaars waren het eens met de
filosofie van de vrije-softwarebeweging. In 1998 was er een afscheiding van
de vrije software die het idee van &ldquo;open bron&rdquo; verkondigden. Van
origine werd deze uitdrukking voorgesteld om mogelijke verwarring met
&ldquo;vrije software&rdquo; te voorkomen, maar al snel werd het
geassocieerd met filosofische overtuigingen die niets met vrije software van
doen hadden.</p>

<p>Bepaalde voorstanders van &ldquo;open bron&rdquo; beschouwden het als een
&ldquo;marketingcampagne voor vrije software&rdquo; die zakelijke gebruikers
zou aanspreken door praktische voordelen te benoemen en tegelijkertijd
principes over vrijheid overboord te gooien omdat ondernemers dit wellicht
minder zou aanspreken.  Andere voorstanders waren gewoon tegen de normen en
waarden van de vrije-softwarebeweging. Hoe dan ook, in de campagne voor
&ldquo;open bron&rdquo; werden daardoor deze normen en waarden niet
genoemd. De uitdrukking &ldquo;open bron&rdquo; werd daardoor al snel
geassocieerd met praktische waarden als het maken van krachtige, betrouwbare
software. De meeste medestanders van &ldquo;open bron&rdquo; stammen uit die
tijd en hebben dus de huidige mores overgenomen.</p>

<p>De benamingen duiden bijna dezelfde categorie. Ze zijn echter gebaseerd op
verschillende idee&euml;n.  Open bron is een manier van ontwikkelen; vrije
software is een sociaal gebeuren.  Voor de vrije-softwarebeweging is vrije
software essentieel omdat alleen dit de vrijheid van gebruikers
waarborgt. Open bron daarentegen gaat het alleen om hoe software
&ldquo;beter&rdquo; te maken &mdash; alleen vanuit een praktisch oogpunt.
Het beweert dat niet-vrije software een niet-optimale oplossing is. De
discussie binnen &ldquo;open bron&rdquo; gaat niet over goed of slecht maar
alleen over populariteit en succes; hier een <a
href="http://www.linuxinsider.com/story/Open-Source-Is-Woven-Into-the-Latest-Hottest-Trends-78937.html">typerend
voorbeeld</a>.</p>

<p>Voor de vrije-softwarebeweging echter is niet-vrije software een sociaal
probleem, dat je kan oplossen door het niet te gebruiken en over te gaan
naar vrije software.</p>

<p>&ldquo;Vrije software&rdquo;. &ldquo;Open bron&rdquo;. Als het dezelfde
software is (<a href="/philosophy/free-open-overlap.html">of bijna</a>),
maakt het dan uit welke benaming je gebruikt? Jazeker, want ze
vertegenwoordigen verschillende principes. Want hoewel ieder vrij programma
je die vrijheid nu geeft, zal het niet blijvend zijn wanneer je mensen dat
vrijheidsgevoel niet bijbrengt. Als je dat belangrijk vindt kun je maar
beter spreken over &ldquo;vrije software&rdquo;.</p>

<p>Wij van de vrije-softwarebeweging beschouwen open bron niet als vijandig; de
vijand is private (niet-vrije) software. We willen echter wel laten weten
dat we voor vrijheid staan en dus willen we niet worden verward met
voorstanders van open bron.</p>

<h3>Praktische verschillen tussen vrije software en open bron</h3>

<p>Praktisch gesproken hanteert open bron minder strikte vereisten dan vrije
software. Voor zover wij weten voldoet alle uitgegeven broncode van vrije
software ook aan die van open bron. Bijna alle open-bronsoftware is vrije
software, maar er zijn uitzonderingen. Allereerst zijn er licenties die
teveel beperkingen bevatten waardoor ze niet vrij zijn. Bijvoorbeeld
&ldquo;Open Watcom&rdquo; is niet vrij, want de licentie staat het
veranderen van de code voor eigen gebruik niet toe. Gelukkig zijn er slechts
weinig programma's die een dergelijke licentie gebruiken.</p>

<p>Ten tweede, en veel belangrijker, bevatten veel apparaten met computers erin
uitvoerbare programma's afkomstig uit vrije-software-broncode waarbij deze
apparaten het niet toelaten dat de gebruiker zelf gewijzigde versies van die
programma's installeert; alleen &eacute;&eacute;n speciaal bedrijf kan dit
doen. We noemen die apparaten &ldquo;tirannen&rdquo; en in de praktijk
noemen we dit &ldquo;tivoization&rdquo;, genoemd naar het apparaat waar we
het voor het eerst constateerden (de Tivo). Deze uitvoerbare programma's
zijn geen vrije software omdat gebruikers geen aangepaste versies kunnen
gebruiken, ook al is de broncode waar het van afstamt wel vrij.</p>

<p>Open bron erkent dit probleem niet; het gaat ze alleen om het uitgeven van
de broncode. Deze programma's zijn gemaakt van broncode zoals Linux die
zowel open bron als vrij is, maar het niet te wijzigen uitvoerbare programma
is wel open bron maar niet vrij. Veel Android-producten bevatten dergelijke
niet-vrije programma's van Linux.</p>

<h3>Misverstanden over &ldquo;vrije software&rdquo; en &ldquo;open bron&rdquo;</h3>

<p>De uitdrukking &ldquo;vrije software&rdquo; heeft het probleem dat het (in
het Engels) verkeerd kan worden opgevat: de onbedoelde uitleg,
&ldquo;software die je gratis kunt krijgen&rdquo; en diegene die we
bedoelen, &ldquo;software die de gebruikers vrijheid geeft&rdquo;. We pakken
dit probleem aan door de definitie te publiceren en te zeggen &ldquo;Denk
aan vrijheid van meningsuiting, niet aan vrij van kosten&rdquo;. Het is geen
perfecte oplossing en een andere eenduidige uitdrukking zou beter zijn maar
die is er niet.</p>

<p>Helaas hebben alle Engelse alternatieven hun eigen problemen. We hebben een
heleboel suggesties onderzocht maar geen daarvan drukt zo duidelijk uit dat
een overstap hiernaartoe een &ldquo;goede&rdquo; is. Ieder alternatief voor
&ldquo;vrije software&rdquo; heeft wel een semantisch probleem &mdash; en
dus ook &ldquo;open-bronsoftware&rdquo;.</p>

<p>De <a href="https://opensource.org/osd">offici&euml;le definitie van
&ldquo;open-bronsoftware&rdquo;</a> (die wordt gegeven door de Open Source
Initiative en te uitgebreid is om hier te herhalen) is indirect afgeleid van
onze doelstellingen voor vrije software. Maar het is niet hetzelfde; in
sommige opzichten is het wat losser. In de praktijk lijkt hun definitie
echter veel op die van ons.</p>

<p>Echter, de overduidelijke betekenis van &ldquo;open-bronsoftware&rdquo; is
&ldquo;je kunt de broncode bekijken&rdquo; en de meeste mensen denken dat
dit het is. Dit is echter een veel zwakker criterium dan vrije software, of
zelfs dan de offici&euml;le definitie van open bron. Het slaat ook op een
hoop programma's die noch vrij, noch open bron zijn.</p>

<p>Omdat de normale betekenis van &ldquo;open bron&rdquo; niet degene is die de
voorstanders bedoelen, is het directe gevolg dat de meeste mensen hem
verkeerd begrijpen. Volgens schrijver Neal Stephenson is
&ldquo;Linux&lsquo;open-bron&rsquo;software, wat betekent dat iedereen
kopi&euml;n kan krijgen van de broncode.&rdquo; Ik denk niet dat hij erop
uit was de offici&euml;le definitie aan te vechten maar dat hij gewoon de
gebruiken binnen de Engelse taal overnam om tot een definitie te komen. De
<a
href="https://web.archive.org/web/20001011193422/http://da.state.ks.us/ITEC/TechArchPt6ver80.pdf">staat
Kansas in de VS</a> publiceerde een soortgelijke definitie: &ldquo;Gebruik
open-bronsoftware. Dit is software waarvan de broncode vrijelijk beschikbaar
is, hoewel de specifieke licenties kunnen vari&euml;ren met betrekking tot
wat je doen kunt met de code.&rdquo;</p>

<p>De <i>New York Times</i> schreef <a
href="http://www.nytimes.com/external/gigaom/2009/02/07/07gigaom-the-brave-new-world-of-open-source-game-design-37415.html">
een artikel dat de betekenis van de term oprekte</a> doelend op
beta-testen&mdash;een paar gebruikers een vroege versie uit laten proberen
om daarover vertrouwelijk te rapporteren&mdash;wat private ontwikkelaars al
decennia toepassen.</p>

<p>De term is zelfs opgerekt naar ontwerpen van apparatuur die <a
href="http://www.theguardian.com/sustainable-business/2015/aug/27/texas-teenager-water-purifier-toxic-e-waste-pollution">zonder
octrooi gepubliceerd zijn</a>. Patentvrije apparatuurontwerpen kunnen goede
aanvullingen zijn voor de samenleving, maar de term &ldquo;open bron&rdquo;
is niet geschikt hiervoor.</p>

<p>De mensen van open bron proberen hiermee om te gaan door te verwijzen naar
hun offici&euml;le definitie, maar die corrigerende aanpak is minder
effectief dan die van ons.  &ldquo;Vrije software&rdquo; is (in het Engels)
slechts voor twee&euml;rlei uitleg vatbaar, &eacute;&eacute;n daarvan is de
goeie. Iemand die de boodschap &ldquo;vrij als in vrijheid van meningsuiting
en niet als in vrij van kosten&rdquo; begrepen heeft zal niet snel dezelfde
fout maken. &ldquo;Open bron&rdquo; heeft echter slechts &eacute;&eacute;n
uitleg, die verschilt van wat wordt bedoeld. Er is echter geen korte en
bondige manier om dit uit te leggen, wat de verwarring alleen maar groter
maakt.</p>

<p>Een ander misverstand over &ldquo;open bron&rdquo; is het idee dat het
betekent &ldquo;niet de GNU GPL gebruiken&rdquo;. Vaak vergezeld van een
ander misverstand dat &ldquo;vrije software&rdquo; &ldquo;software met een
GPL-licentie&rdquo; betekent. Beiden zijn fout want de GNU GPL is een
open=bronlicentie en de meeste open-bronlicenties voldoen ook aan de
criteria voor vrije software. Er zijn <a href="/licenses/license-list.html">
vele vrije-softwarelicenties</a> naast de GNU GPL.</p>

<p>Het begrip &ldquo;open bron&rdquo; is verder opgerekt door toepassingen op
ander terreinen zoals overheid, onderwijs en wetenschap, waar men geen
broncode kent en de criteria voor softwarelicenties niet gelden. Het enige
wat ze gemeen hebben is dat ze mensen uitnodigen deel te nemen. De betekenis
wordt zover opgerekt dat het alleen nog &ldquo;meedoen&rdquo; betekent. Het
is verworden tot een <a
href="http://www.nytimes.com/2013/03/17/opinion/sunday/morozov-open-and-closed.html">
modewoord</a>.</p>

<h3>Verschillende uitgangspunten kunnen tot dezelfde conclusies
leiden&mdash;maar niet altijd</h3>

<p>Radicale groepen in de jaren zestig hadden de reputatie van splintergroepen:
sommigen vielen uiteen over verschillen van inzicht in de strategie en de
resulterende splintergroeperingen behandelden elkaar als vijanden, ook al
hadden ze dezelfde uitgangspunten gemeen. Rechts buitte dit uit en gebruikte
het om links te bekritiseren.</p>

<p>Sommigen proberen de vrije-softwarebeweging in diskrediet te brengen door
een vergelijk te trekken tussen het meningsverschil met open bron en de
meningsverschillen tussen de radicale groeperingen uit de jaren zestig. Het
tegenovergestelde is het geval. We zijn het niet eens over de
doelstellingen, maar de verschillende zienswijzen leiden wel tot hetzelfde
gedrag &mdash; het ontwikkelen van vrije software.</p>

<p>Het resultaat is dat mensen van de vrije-softwarebeweging en de
open-bronbeweging vaak samenwerken op projecten zoals
software-ontwikkeling. Het is opvallend om te zien hoe die verschillende
uitgangspunten toch leiden tot zoveel samenwerking in projecten. De
uitgangspunten zijn echter nog altijd verschillend en kunnen dus aanleiding
geven tot verschillende gedragingen.</p>

<p>De grondgedachte achter open bron is dat wanneer gebruikers de broncode
kunnen wijzigen en kopi&euml;ren, dit automatisch leidt tot krachtiger en
betrouwbaarder software. Dit is echter niet gegarandeerd. Ontwikkelaars van
private software zijn niet per definitie onbekwaam. Soms produceren ze een
betrouwbaar en krachtig programma, ook al treedt het de vrijheid van
gebruikers met voeten.  Hoe zullen voorstanders van vrije software en open
bron daarop reageren?</p>

<p>Een echte voorstander van open bron zal reageren met, &ldquo;het verbaast me
dat je een dergelijk goedwerkend programma hebt kunnen maken zonder ons
model te gebruiken, waar kan ik een kopie krijgen?&rdquo; Een dergelijke
opstelling beloont modellen die ons van onze vrijheid beroven.</p>

<p>De voorstander van vrije software zal zeggen, &ldquo;Dat is een mooi
programma maar kost me wel mijn vrijheid. Ik zal het dus niet gebruiken. Ik
zal daarentegen wel een project steunen dat een vrije vervanging van dit
programma maakt&rdquo;.  Als we onze vrijheid liefhebben, moeten we daarnaar
handelen.</p>

<h3>Krachtige, betrouwbare software hoeft nog niet goed te zijn</h3>

<p>Het idee dat software krachtig en betrouwbaar moet zijn stamt af van de
aanname dat software er is voor de gebruiker. Wanneer het krachtig en
betrouwbaar is, is het hun beter tot nut.</p>

<p>Software kan echter alleen nuttig zijn voor gebruikers wanneer het hun
vrijheden respecteert. Wat als het de gebruikers vastketent? Dan betekent
krachtig de mate van stevigheid van de ketting en betrouwbaarheid hoe
moeilijk deze te verwijderen is. Foute functionaliteit als gebruikers
bespioneren, ze beperken, achterdeurtjes en verplichte upgrades zijn
gemeengoed in private software en sommige open-bron-supporters willen deze
in open-bronprogramma's aanbrengen.</p>

<p>Met steun van de film- en muziekindustrie wordt meer en meer software
gemaakt die juist ontworpen is om gebruikers te beperken. Deze kwade opzet
noemt men ook wel digitaal beheer van beperkingen (Digital Restrictions
Management, DRM) (zie <a
href="http://defectivebydesign.org/">DefectiveByDesign.org</a>), en is de
tegenpool van de vrijheid die vrije software wil bewerkstelligen. En niet
beperkt tot het gedachtegoed: het doel van DRM is immers het inperken van je
vrijheid en DRM-ontwikkelaars proberen het moeilijk of zelfs illegaal te
maken om software te wijzigen die DRM implementeert.</p>

<p>Sommige voorstanders hebben zelfs voorgesteld &ldquo;open bron DRM&rdquo; te
ontwikkelen. Het idee daarbij is dat, met het publiceren van de broncode en
de rechten om het te veranderen, er betere en meer betrouwbare software komt
om jou als gebruiker te kunnen beperken. Om vervolgens te worden gebruikt in
apparaten die je verhinderen dit te veranderen.</p>

<p>De software mag dan &ldquo;open bron&rdquo; zijn en dat model gebruiken; het
zal nooit vrije software zijn omdat het de vrijheden van de gebruiker niet
respecteert. Als het open-bron-ontwikkelingsmodel erin slaagt software te
maken die je krachtiger en betrouwbaarder beperkt, dan zijn we alleen maar
slechter af.</p>

<h3>Bang voor vrijheid</h3>

<p>De belangrijkste reden voor de introductie van de term
&ldquo;open-bronsoftware&rdquo; is het feit dat de uitdrukking &ldquo;vrije
software&rdquo; sommige mensen ongemakkelijk maakt. En dat klopt: praten
over vrijheid, over ethische bezwaren, over verantwoordelijkheden en gemak,
is mensen vragen om na te denken over aspecten die ze wellicht liever willen
negeren, zoals of ze zich wel ethisch gedragen. Dit kan ongemakkelijk zijn
en sommigen hebben dan ook de neiging dit te negeren. Dat betekent nog niet
dat we er niet over moeten praten.</p>

<p>Dat is echter wat de leiders van de open bron gedaan hebben. Ze dachten de
software beter te kunnen &ldquo;verkopen&rdquo; door nadruk te leggen op
bepaalde praktische voordelen voor met name zakelijke gebruikers door
ethische vraagstukken en vrijheden te verzwijgen.</p>

<p>Wanneer voorstanders van open bron praten over dingen die dieper gaan dan
dat, hebben zij het vaak over het &ldquo;schenken&rdquo; van broncode aan de
gemeenschap. Daarmee doen zij alsof dit een goede daad is die verder gaat
dan wat moreel vereist is, waarbij zij aannemen dat het uitgeven van
niet-vrije software (zonder broncode) moreel acceptabel is.</p>

<p>Dat is effectief gebleken, op een bepaalde manier. De retoriek van open bron
heeft menig bedrijf en persoon overgehaald om vrije software te gebruiken of
zelfs te ontwikkelen, wat onze gemeenschap zeker ten goede kwam&mdash;maar
alleen op praktisch gebied. De filosofie en toepassing van open bron staat
een dieper begrip van vrije software in de weg; het geeft een aanwas van
veel aanhangers maar leert ze niet de filosofie te verdedigen. Dat is prima
voor zolang het duurt maar is niet genoeg om vrijheid te waarborgen. Het
binnenhalen van gebruikers van vrije software is slechts de halve
inspanning, ze zijn daarmee nog geen voorvechters van hun eigen vrijheid.</p>

<p>Vroeg of laat zullen deze gebruikers worden verleid om over te stappen op
private software vanwege &eacute;&eacute;n of ander praktisch
voordeel. Ontelbare bedrijven bieden deze verleiding, sommigen via gratis
kopie&euml;n. Waarom zouden gebruikers hier nee tegen zeggen? Alleen als ze
geleerd hebben om vrijheid boven praktische bruikbaarheid te stellen. Om dit
idee verder post te laten vatten moeten we het over vrijheid
hebben. Wellicht dat een zekere &ldquo;zachtjes zachtjes&rdquo;-aanpak
richting bedrijven de gemeenschap kan helpen, maar het wordt gevaarlijk
zodra het belijden van vrijheid wordt gezien als een excentriciteit.</p>

<p>Die gevaarlijke situatie hebben we op dit moment. De meeste mensen die zich
bezighouden met vrije software zeggen niets over vrijheid&mdash;omdat ze
meestal meer &ldquo;bedrijfsvriendelijk&rdquo; willen overkomen. Dit geldt
vooral voor software-distributeurs. Bijna alle GNU/Linux-distributies voegen
additionele private software toe aan de vrije distributies en verkopen de
gebruikers dit als voordeel in plaats van een stap terug.</p>

<p>Private aanvullende software en gedeeltelijk niet-vrije GNU/Linux
distributies vinden gretig aftrek omdat de meesten binnen de gemeenschap
niet geven om vrijheid binnen de software. Dat is geen toeval. De meeste
gebruikers maakten kennis met het systeem via open bron, die vrijheid niet
tot doel heeft. Gedrag wat niets met vrijheid te maken heeft en woorden die
niet over vrijheid reppen.  Om deze neiging te onderdrukken moeten we het
m&eacute;&eacute;r over vrijheid hebben, niet minder.</p>

<h3>&ldquo;FLOSS&rdquo; en &ldquo;FOSS&rdquo;</h3>

<p> De begrippen &ldquo;FLOSS&rdquo; en &ldquo;FOSS&rdquo; waren <a
href="/philosophy/floss-and-foss.html"> inwisselbaar tussen vrije software
en open bron</a>.  Wanneer je neutraal wilt blijven kun je beter
&ldquo;FLOSS&rdquo; gebruiken. Maar wanneer je op wilt komen voor je
vrijheid moet je geen neutrale termen gebruiken. Dan moet je mensen laten
zien dat je die steunt.</p>

<h3>Rivalen voor bewustzijn</h3>

<p>&ldquo;Vrij&rdquo; en &ldquo;open&rdquo; zijn rivalen voor bewustzijn bij de
consument.  &ldquo;Vrije Software&rdquo; en &ldquo;open bron&rdquo; zijn
verschillende ideeën maar, concurreren bij het innemen van dezelfde
conceptuele ruimte die de meeste mensen hebben als zij naar software
kijken.  Wanneer mensen gewend raken om &ldquo;open bron&rdquo; te zeggen en
te denken dan vormt dat voor hen een obstakel voor het begrijpen van de
filosofie van de vrije-softwarebeweging en het denken erover. Als ze ons en
onze software al associëren met het woord &ldquo;open&rdquo;, dan zouden we
ze wellicht intellectueel moeten choqueren voordat zij inzien dat wij voor
iets <em>anders</em> staan. Iedere activiteit die het woord
&ldquo;open&rdquo; promoot heeft de neiging om het gordijn te verlengen dat
de ideeën van de vrije-softwarebeweging verbergt.</p>

<p>En dus adviseren we aan vrije-softwareactivisten om te weigeren mee te
werken aan activiteiten die zichzelf &ldquo;open&rdquo; noemen. Ook al is de
activiteit van zichzelf goed, iedere bijdrage daaraan doet ook een beetje
kwaad door het idee van open bron te promoten. Er zijn meer dan voldoende
andere goede activiteiten die zichzelf&ldquo;vrij&rdquo; of
&ldquo;libre&rdquo; noemen. Ieder bijdrage aan deze projecten brengt iets
extra goeds met zich mee. Waarom zou je dan niet voor één van deze goede en
nuttige projecten kiezen?</p>

<h3>Conclusie</h3>

<p>Terwijl voorstanders van open bron meer gebruikers onze gemeenschap in
trekken, moeten wij als activisten van vrije software steeds harder werken
om hen op het aspect vrijheid te attenderen. We moeten uitroepen, &ldquo;het
is vrije software en geeft je vrijheid!&rdquo;&mdash;steeds vaker en
harder. Iedere keer dat je refereert aan &ldquo;vrije software&rdquo; in
plaats van &ldquo;open bron&rdquo; help je onze zaak.</p>

</div>

<h4>Notitie</h4>

<!-- The article is incomplete (#793776) as of 21st January 2013.
<p>

Joe Barr's article, 
<a href="http://www.itworld.com/LWD010523vcontrol4">&ldquo;Live and
let license,&rdquo;</a> gives his perspective on this issue.</p>
-->
<p>
Lakhani and Wolf's <a
href="http://ocw.mit.edu/courses/sloan-school-of-management/15-352-managing-innovation-emerging-trends-spring-2005/readings/lakhaniwolf.pdf">scriptie
over de motivatie van ontwikkelaars van vrije software</a> beweert dat een
aanzienlijk deel van de ontwikkelaars zijn motivatie haalt uit de
overtuiging dat software vrij zou moeten zijn. Dit ondanks het feit dat de
enquête onder ontwikkelaars van Sourceforge werdt gedaan, een website die
geen ethische bezwaren tegen niet-vrije software heeft.</p>

<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
<h3>Opmerking van het vertaalteam</h3>
<ol>
<li id="TransNote1">In het Engels kan het woord <em>free</em> meerdere
betekenissen hebben: &ldquo;vrij&rdquo; of &ldquo;gratis&rdquo;. Vandaar
deze uitleg. In het Nederlands is het eenvoudiger: men kan gewoon spreken
over vrije software.</li>
</ol></div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">

<p>Gelieve algemene vragen over FSF &amp; GNU te sturen naar <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Er zijn ook nog <a
href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de
FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a
href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>

<p>

<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and submitting translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor
verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations
README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze
website.</p>
</div>

<p>Copyright &copy; 2007, 2010, 2012, 2015, 2016 Richard Stallman</p>

<p>Deze pagina is uitgebracht onder een <a rel="license"
href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative
Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
 </div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Bijgewerkt:

$Date: 2019/08/02 11:27:38 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>