summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/talermerchantdemos/blog/articles/nl/open-source-misses-the-point.html
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/nl/open-source-misses-the-point.html')
-rw-r--r--talermerchantdemos/blog/articles/nl/open-source-misses-the-point.html482
1 files changed, 482 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/nl/open-source-misses-the-point.html b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/open-source-misses-the-point.html
new file mode 100644
index 0000000..bcadc9e
--- /dev/null
+++ b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/open-source-misses-the-point.html
@@ -0,0 +1,482 @@
+<!--#set var="PO_FILE"
+ value='<a href="/philosophy/po/open-source-misses-the-point.nl.po">
+ https://www.gnu.org/philosophy/po/open-source-misses-the-point.nl.po</a>'
+ --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/open-source-misses-the-point.html"
+ --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/open-source-misses-the-point.nl-diff.html"
+ --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2019-02-20" -->
+
+<!--#include virtual="/server/header.nl.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.79 -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>Waarom open bron de essentie van vrije software niet begrijpt - GNU-project
+- Free Software Foundation</title>
+
+<!--#include virtual="/philosophy/po/open-source-misses-the-point.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" -->
+<!--#include virtual="/server/outdated.nl.html" -->
+<h2>Waarom &ldquo;open bron&rdquo; de essentie van vrije software niet begrijpt</h2>
+
+<p class="byline">door Richard Stallman</p>
+
+<div class="article">
+
+<p>Als we software &ldquo;vrij&rdquo; noemen bedoelen we daarmee dat het de <a
+href="/philosophy/free-sw.html">basisvrijheden van gebruikers</a>
+respecteert: de vrijheid om programma's uit te voeren of naar believen te
+kopi&euml;ren, met of zonder veranderingen. Het gaat hierbij om vrijheid,
+niet om geld, denk dus aan &ldquo;vrijheid van meningsuiting&rdquo;, niet
+aan &ldquo;vrij van kosten&rdquo;<sup><a href="#TransNote1">1</a></sup>.</p>
+
+<p>Deze vrijheden zijn van essentieel belang. Niet alleen voor de individuele
+gebruiker, maar ook voor de samenleving, omdat ze betrokkenheid kweekt
+&mdash; te weten via delen en samenwerken. Dit wordt belangrijker naarmate
+we digitaler gaan leven en werken. In een wereld van digitale muziek,
+plaatjes en tekst wordt vrije software steeds meer de vertegenwoordiger van
+vrijheid in het algemeen.</p>
+
+<p>Miljoenen mensen over de hele wereld gebruiken nu vrije software; scholen in
+regio's in India en Spanje geven leerlingen onderwijs met het vrije <a
+href="/gnu/linux-and-gnu.html">besturingssysteem GNU/Linux</a>. Maar de
+meeste van deze gebruikers hebben nog nooit gehoord van de ethische
+achtergrond om dit te ontwikkelen en een gemeenschap van vrije software te
+stichten omdat de systemen tegenwoordig worden aangeduid met &ldquo;open
+bron&rdquo; (Engels: &ldquo;open source&rdquo;) en er een andere filosofie
+aan wordt gehangen die weinig met verworven vrijheden van doen heeft.</p>
+
+<p>De vrije-softwarebeweging strijdt al voor vrijheid in softwaregebruik sinds
+1983. In 1984 begonnen we met de ontwikkeling van het vrije
+besturingssysteem GNU, zodat we geen gebruik hoefden te maken van de
+niet-vrije besturingssystemen die de gebruikers hun vrijheid ontzeggen. In
+de tachtiger jaren ontwikkelden we de meeste essenti&euml;le componenten
+hiervan, alsook de <a href="/licenses/gpl.html">GNU General Public
+License</a>, een licentie die met name de vrijheid van gebruikers beschermt.</p>
+
+<p>Echter, niet alle gebruikers en ontwikkelaars waren het eens met de
+filosofie van de vrije-softwarebeweging. In 1998 was er een afscheiding van
+de vrije software die het idee van &ldquo;open bron&rdquo; verkondigden. Van
+origine werd deze uitdrukking voorgesteld om mogelijke verwarring met
+&ldquo;vrije software&rdquo; te voorkomen, maar al snel werd het
+geassocieerd met filosofische overtuigingen die niets met vrije software van
+doen hadden.</p>
+
+<p>Bepaalde voorstanders van &ldquo;open bron&rdquo; beschouwden het als een
+&ldquo;marketingcampagne voor vrije software&rdquo; die zakelijke gebruikers
+zou aanspreken door praktische voordelen te benoemen en tegelijkertijd
+principes over vrijheid overboord te gooien omdat ondernemers dit wellicht
+minder zou aanspreken. Andere voorstanders waren gewoon tegen de normen en
+waarden van de vrije-softwarebeweging. Hoe dan ook, in de campagne voor
+&ldquo;open bron&rdquo; werden daardoor deze normen en waarden niet
+genoemd. De uitdrukking &ldquo;open bron&rdquo; werd daardoor al snel
+geassocieerd met praktische waarden als het maken van krachtige, betrouwbare
+software. De meeste medestanders van &ldquo;open bron&rdquo; stammen uit die
+tijd en hebben dus de huidige mores overgenomen.</p>
+
+<p>De benamingen duiden bijna dezelfde categorie. Ze zijn echter gebaseerd op
+verschillende idee&euml;n. Open bron is een manier van ontwikkelen; vrije
+software is een sociaal gebeuren. Voor de vrije-softwarebeweging is vrije
+software essentieel omdat alleen dit de vrijheid van gebruikers
+waarborgt. Open bron daarentegen gaat het alleen om hoe software
+&ldquo;beter&rdquo; te maken &mdash; alleen vanuit een praktisch oogpunt.
+Het beweert dat niet-vrije software een niet-optimale oplossing is. De
+discussie binnen &ldquo;open bron&rdquo; gaat niet over goed of slecht maar
+alleen over populariteit en succes; hier een <a
+href="http://www.linuxinsider.com/story/Open-Source-Is-Woven-Into-the-Latest-Hottest-Trends-78937.html">typerend
+voorbeeld</a>.</p>
+
+<p>Voor de vrije-softwarebeweging echter is niet-vrije software een sociaal
+probleem, dat je kan oplossen door het niet te gebruiken en over te gaan
+naar vrije software.</p>
+
+<p>&ldquo;Vrije software&rdquo;. &ldquo;Open bron&rdquo;. Als het dezelfde
+software is (<a href="/philosophy/free-open-overlap.html">of bijna</a>),
+maakt het dan uit welke benaming je gebruikt? Jazeker, want ze
+vertegenwoordigen verschillende principes. Want hoewel ieder vrij programma
+je die vrijheid nu geeft, zal het niet blijvend zijn wanneer je mensen dat
+vrijheidsgevoel niet bijbrengt. Als je dat belangrijk vindt kun je maar
+beter spreken over &ldquo;vrije software&rdquo;.</p>
+
+<p>Wij van de vrije-softwarebeweging beschouwen open bron niet als vijandig; de
+vijand is private (niet-vrije) software. We willen echter wel laten weten
+dat we voor vrijheid staan en dus willen we niet worden verward met
+voorstanders van open bron.</p>
+
+<h3>Praktische verschillen tussen vrije software en open bron</h3>
+
+<p>Praktisch gesproken hanteert open bron minder strikte vereisten dan vrije
+software. Voor zover wij weten voldoet alle uitgegeven broncode van vrije
+software ook aan die van open bron. Bijna alle open-bronsoftware is vrije
+software, maar er zijn uitzonderingen. Allereerst zijn er licenties die
+teveel beperkingen bevatten waardoor ze niet vrij zijn. Bijvoorbeeld
+&ldquo;Open Watcom&rdquo; is niet vrij, want de licentie staat het
+veranderen van de code voor eigen gebruik niet toe. Gelukkig zijn er slechts
+weinig programma's die een dergelijke licentie gebruiken.</p>
+
+<p>Ten tweede, en veel belangrijker, bevatten veel apparaten met computers erin
+uitvoerbare programma's afkomstig uit vrije-software-broncode waarbij deze
+apparaten het niet toelaten dat de gebruiker zelf gewijzigde versies van die
+programma's installeert; alleen &eacute;&eacute;n speciaal bedrijf kan dit
+doen. We noemen die apparaten &ldquo;tirannen&rdquo; en in de praktijk
+noemen we dit &ldquo;tivoization&rdquo;, genoemd naar het apparaat waar we
+het voor het eerst constateerden (de Tivo). Deze uitvoerbare programma's
+zijn geen vrije software omdat gebruikers geen aangepaste versies kunnen
+gebruiken, ook al is de broncode waar het van afstamt wel vrij.</p>
+
+<p>Open bron erkent dit probleem niet; het gaat ze alleen om het uitgeven van
+de broncode. Deze programma's zijn gemaakt van broncode zoals Linux die
+zowel open bron als vrij is, maar het niet te wijzigen uitvoerbare programma
+is wel open bron maar niet vrij. Veel Android-producten bevatten dergelijke
+niet-vrije programma's van Linux.</p>
+
+<h3>Misverstanden over &ldquo;vrije software&rdquo; en &ldquo;open bron&rdquo;</h3>
+
+<p>De uitdrukking &ldquo;vrije software&rdquo; heeft het probleem dat het (in
+het Engels) verkeerd kan worden opgevat: de onbedoelde uitleg,
+&ldquo;software die je gratis kunt krijgen&rdquo; en diegene die we
+bedoelen, &ldquo;software die de gebruikers vrijheid geeft&rdquo;. We pakken
+dit probleem aan door de definitie te publiceren en te zeggen &ldquo;Denk
+aan vrijheid van meningsuiting, niet aan vrij van kosten&rdquo;. Het is geen
+perfecte oplossing en een andere eenduidige uitdrukking zou beter zijn maar
+die is er niet.</p>
+
+<p>Helaas hebben alle Engelse alternatieven hun eigen problemen. We hebben een
+heleboel suggesties onderzocht maar geen daarvan drukt zo duidelijk uit dat
+een overstap hiernaartoe een &ldquo;goede&rdquo; is. Ieder alternatief voor
+&ldquo;vrije software&rdquo; heeft wel een semantisch probleem &mdash; en
+dus ook &ldquo;open-bronsoftware&rdquo;.</p>
+
+<p>De <a href="https://opensource.org/osd">offici&euml;le definitie van
+&ldquo;open-bronsoftware&rdquo;</a> (die wordt gegeven door de Open Source
+Initiative en te uitgebreid is om hier te herhalen) is indirect afgeleid van
+onze doelstellingen voor vrije software. Maar het is niet hetzelfde; in
+sommige opzichten is het wat losser. In de praktijk lijkt hun definitie
+echter veel op die van ons.</p>
+
+<p>Echter, de overduidelijke betekenis van &ldquo;open-bronsoftware&rdquo; is
+&ldquo;je kunt de broncode bekijken&rdquo; en de meeste mensen denken dat
+dit het is. Dit is echter een veel zwakker criterium dan vrije software, of
+zelfs dan de offici&euml;le definitie van open bron. Het slaat ook op een
+hoop programma's die noch vrij, noch open bron zijn.</p>
+
+<p>Omdat de normale betekenis van &ldquo;open bron&rdquo; niet degene is die de
+voorstanders bedoelen, is het directe gevolg dat de meeste mensen hem
+verkeerd begrijpen. Volgens schrijver Neal Stephenson is
+&ldquo;Linux&lsquo;open-bron&rsquo;software, wat betekent dat iedereen
+kopi&euml;n kan krijgen van de broncode.&rdquo; Ik denk niet dat hij erop
+uit was de offici&euml;le definitie aan te vechten maar dat hij gewoon de
+gebruiken binnen de Engelse taal overnam om tot een definitie te komen. De
+<a
+href="https://web.archive.org/web/20001011193422/http://da.state.ks.us/ITEC/TechArchPt6ver80.pdf">staat
+Kansas in de VS</a> publiceerde een soortgelijke definitie: &ldquo;Gebruik
+open-bronsoftware. Dit is software waarvan de broncode vrijelijk beschikbaar
+is, hoewel de specifieke licenties kunnen vari&euml;ren met betrekking tot
+wat je doen kunt met de code.&rdquo;</p>
+
+<p>De <i>New York Times</i> schreef <a
+href="http://www.nytimes.com/external/gigaom/2009/02/07/07gigaom-the-brave-new-world-of-open-source-game-design-37415.html">
+een artikel dat de betekenis van de term oprekte</a> doelend op
+beta-testen&mdash;een paar gebruikers een vroege versie uit laten proberen
+om daarover vertrouwelijk te rapporteren&mdash;wat private ontwikkelaars al
+decennia toepassen.</p>
+
+<p>De term is zelfs opgerekt naar ontwerpen van apparatuur die <a
+href="http://www.theguardian.com/sustainable-business/2015/aug/27/texas-teenager-water-purifier-toxic-e-waste-pollution">zonder
+octrooi gepubliceerd zijn</a>. Patentvrije apparatuurontwerpen kunnen goede
+aanvullingen zijn voor de samenleving, maar de term &ldquo;open bron&rdquo;
+is niet geschikt hiervoor.</p>
+
+<p>De mensen van open bron proberen hiermee om te gaan door te verwijzen naar
+hun offici&euml;le definitie, maar die corrigerende aanpak is minder
+effectief dan die van ons. &ldquo;Vrije software&rdquo; is (in het Engels)
+slechts voor twee&euml;rlei uitleg vatbaar, &eacute;&eacute;n daarvan is de
+goeie. Iemand die de boodschap &ldquo;vrij als in vrijheid van meningsuiting
+en niet als in vrij van kosten&rdquo; begrepen heeft zal niet snel dezelfde
+fout maken. &ldquo;Open bron&rdquo; heeft echter slechts &eacute;&eacute;n
+uitleg, die verschilt van wat wordt bedoeld. Er is echter geen korte en
+bondige manier om dit uit te leggen, wat de verwarring alleen maar groter
+maakt.</p>
+
+<p>Een ander misverstand over &ldquo;open bron&rdquo; is het idee dat het
+betekent &ldquo;niet de GNU GPL gebruiken&rdquo;. Vaak vergezeld van een
+ander misverstand dat &ldquo;vrije software&rdquo; &ldquo;software met een
+GPL-licentie&rdquo; betekent. Beiden zijn fout want de GNU GPL is een
+open=bronlicentie en de meeste open-bronlicenties voldoen ook aan de
+criteria voor vrije software. Er zijn <a href="/licenses/license-list.html">
+vele vrije-softwarelicenties</a> naast de GNU GPL.</p>
+
+<p>Het begrip &ldquo;open bron&rdquo; is verder opgerekt door toepassingen op
+ander terreinen zoals overheid, onderwijs en wetenschap, waar men geen
+broncode kent en de criteria voor softwarelicenties niet gelden. Het enige
+wat ze gemeen hebben is dat ze mensen uitnodigen deel te nemen. De betekenis
+wordt zover opgerekt dat het alleen nog &ldquo;meedoen&rdquo; betekent. Het
+is verworden tot een <a
+href="http://www.nytimes.com/2013/03/17/opinion/sunday/morozov-open-and-closed.html">
+modewoord</a>.</p>
+
+<h3>Verschillende uitgangspunten kunnen tot dezelfde conclusies
+leiden&mdash;maar niet altijd</h3>
+
+<p>Radicale groepen in de jaren zestig hadden de reputatie van splintergroepen:
+sommigen vielen uiteen over verschillen van inzicht in de strategie en de
+resulterende splintergroeperingen behandelden elkaar als vijanden, ook al
+hadden ze dezelfde uitgangspunten gemeen. Rechts buitte dit uit en gebruikte
+het om links te bekritiseren.</p>
+
+<p>Sommigen proberen de vrije-softwarebeweging in diskrediet te brengen door
+een vergelijk te trekken tussen het meningsverschil met open bron en de
+meningsverschillen tussen de radicale groeperingen uit de jaren zestig. Het
+tegenovergestelde is het geval. We zijn het niet eens over de
+doelstellingen, maar de verschillende zienswijzen leiden wel tot hetzelfde
+gedrag &mdash; het ontwikkelen van vrije software.</p>
+
+<p>Het resultaat is dat mensen van de vrije-softwarebeweging en de
+open-bronbeweging vaak samenwerken op projecten zoals
+software-ontwikkeling. Het is opvallend om te zien hoe die verschillende
+uitgangspunten toch leiden tot zoveel samenwerking in projecten. De
+uitgangspunten zijn echter nog altijd verschillend en kunnen dus aanleiding
+geven tot verschillende gedragingen.</p>
+
+<p>De grondgedachte achter open bron is dat wanneer gebruikers de broncode
+kunnen wijzigen en kopi&euml;ren, dit automatisch leidt tot krachtiger en
+betrouwbaarder software. Dit is echter niet gegarandeerd. Ontwikkelaars van
+private software zijn niet per definitie onbekwaam. Soms produceren ze een
+betrouwbaar en krachtig programma, ook al treedt het de vrijheid van
+gebruikers met voeten. Hoe zullen voorstanders van vrije software en open
+bron daarop reageren?</p>
+
+<p>Een echte voorstander van open bron zal reageren met, &ldquo;het verbaast me
+dat je een dergelijk goedwerkend programma hebt kunnen maken zonder ons
+model te gebruiken, waar kan ik een kopie krijgen?&rdquo; Een dergelijke
+opstelling beloont modellen die ons van onze vrijheid beroven.</p>
+
+<p>De voorstander van vrije software zal zeggen, &ldquo;Dat is een mooi
+programma maar kost me wel mijn vrijheid. Ik zal het dus niet gebruiken. Ik
+zal daarentegen wel een project steunen dat een vrije vervanging van dit
+programma maakt&rdquo;. Als we onze vrijheid liefhebben, moeten we daarnaar
+handelen.</p>
+
+<h3>Krachtige, betrouwbare software hoeft nog niet goed te zijn</h3>
+
+<p>Het idee dat software krachtig en betrouwbaar moet zijn stamt af van de
+aanname dat software er is voor de gebruiker. Wanneer het krachtig en
+betrouwbaar is, is het hun beter tot nut.</p>
+
+<p>Software kan echter alleen nuttig zijn voor gebruikers wanneer het hun
+vrijheden respecteert. Wat als het de gebruikers vastketent? Dan betekent
+krachtig de mate van stevigheid van de ketting en betrouwbaarheid hoe
+moeilijk deze te verwijderen is. Foute functionaliteit als gebruikers
+bespioneren, ze beperken, achterdeurtjes en verplichte upgrades zijn
+gemeengoed in private software en sommige open-bron-supporters willen deze
+in open-bronprogramma's aanbrengen.</p>
+
+<p>Met steun van de film- en muziekindustrie wordt meer en meer software
+gemaakt die juist ontworpen is om gebruikers te beperken. Deze kwade opzet
+noemt men ook wel digitaal beheer van beperkingen (Digital Restrictions
+Management, DRM) (zie <a
+href="http://defectivebydesign.org/">DefectiveByDesign.org</a>), en is de
+tegenpool van de vrijheid die vrije software wil bewerkstelligen. En niet
+beperkt tot het gedachtegoed: het doel van DRM is immers het inperken van je
+vrijheid en DRM-ontwikkelaars proberen het moeilijk of zelfs illegaal te
+maken om software te wijzigen die DRM implementeert.</p>
+
+<p>Sommige voorstanders hebben zelfs voorgesteld &ldquo;open bron DRM&rdquo; te
+ontwikkelen. Het idee daarbij is dat, met het publiceren van de broncode en
+de rechten om het te veranderen, er betere en meer betrouwbare software komt
+om jou als gebruiker te kunnen beperken. Om vervolgens te worden gebruikt in
+apparaten die je verhinderen dit te veranderen.</p>
+
+<p>De software mag dan &ldquo;open bron&rdquo; zijn en dat model gebruiken; het
+zal nooit vrije software zijn omdat het de vrijheden van de gebruiker niet
+respecteert. Als het open-bron-ontwikkelingsmodel erin slaagt software te
+maken die je krachtiger en betrouwbaarder beperkt, dan zijn we alleen maar
+slechter af.</p>
+
+<h3>Bang voor vrijheid</h3>
+
+<p>De belangrijkste reden voor de introductie van de term
+&ldquo;open-bronsoftware&rdquo; is het feit dat de uitdrukking &ldquo;vrije
+software&rdquo; sommige mensen ongemakkelijk maakt. En dat klopt: praten
+over vrijheid, over ethische bezwaren, over verantwoordelijkheden en gemak,
+is mensen vragen om na te denken over aspecten die ze wellicht liever willen
+negeren, zoals of ze zich wel ethisch gedragen. Dit kan ongemakkelijk zijn
+en sommigen hebben dan ook de neiging dit te negeren. Dat betekent nog niet
+dat we er niet over moeten praten.</p>
+
+<p>Dat is echter wat de leiders van de open bron gedaan hebben. Ze dachten de
+software beter te kunnen &ldquo;verkopen&rdquo; door nadruk te leggen op
+bepaalde praktische voordelen voor met name zakelijke gebruikers door
+ethische vraagstukken en vrijheden te verzwijgen.</p>
+
+<p>Wanneer voorstanders van open bron praten over dingen die dieper gaan dan
+dat, hebben zij het vaak over het &ldquo;schenken&rdquo; van broncode aan de
+gemeenschap. Daarmee doen zij alsof dit een goede daad is die verder gaat
+dan wat moreel vereist is, waarbij zij aannemen dat het uitgeven van
+niet-vrije software (zonder broncode) moreel acceptabel is.</p>
+
+<p>Dat is effectief gebleken, op een bepaalde manier. De retoriek van open bron
+heeft menig bedrijf en persoon overgehaald om vrije software te gebruiken of
+zelfs te ontwikkelen, wat onze gemeenschap zeker ten goede kwam&mdash;maar
+alleen op praktisch gebied. De filosofie en toepassing van open bron staat
+een dieper begrip van vrije software in de weg; het geeft een aanwas van
+veel aanhangers maar leert ze niet de filosofie te verdedigen. Dat is prima
+voor zolang het duurt maar is niet genoeg om vrijheid te waarborgen. Het
+binnenhalen van gebruikers van vrije software is slechts de halve
+inspanning, ze zijn daarmee nog geen voorvechters van hun eigen vrijheid.</p>
+
+<p>Vroeg of laat zullen deze gebruikers worden verleid om over te stappen op
+private software vanwege &eacute;&eacute;n of ander praktisch
+voordeel. Ontelbare bedrijven bieden deze verleiding, sommigen via gratis
+kopie&euml;n. Waarom zouden gebruikers hier nee tegen zeggen? Alleen als ze
+geleerd hebben om vrijheid boven praktische bruikbaarheid te stellen. Om dit
+idee verder post te laten vatten moeten we het over vrijheid
+hebben. Wellicht dat een zekere &ldquo;zachtjes zachtjes&rdquo;-aanpak
+richting bedrijven de gemeenschap kan helpen, maar het wordt gevaarlijk
+zodra het belijden van vrijheid wordt gezien als een excentriciteit.</p>
+
+<p>Die gevaarlijke situatie hebben we op dit moment. De meeste mensen die zich
+bezighouden met vrije software zeggen niets over vrijheid&mdash;omdat ze
+meestal meer &ldquo;bedrijfsvriendelijk&rdquo; willen overkomen. Dit geldt
+vooral voor software-distributeurs. Bijna alle GNU/Linux-distributies voegen
+additionele private software toe aan de vrije distributies en verkopen de
+gebruikers dit als voordeel in plaats van een stap terug.</p>
+
+<p>Private aanvullende software en gedeeltelijk niet-vrije GNU/Linux
+distributies vinden gretig aftrek omdat de meesten binnen de gemeenschap
+niet geven om vrijheid binnen de software. Dat is geen toeval. De meeste
+gebruikers maakten kennis met het systeem via open bron, die vrijheid niet
+tot doel heeft. Gedrag wat niets met vrijheid te maken heeft en woorden die
+niet over vrijheid reppen. Om deze neiging te onderdrukken moeten we het
+m&eacute;&eacute;r over vrijheid hebben, niet minder.</p>
+
+<h3>&ldquo;FLOSS&rdquo; en &ldquo;FOSS&rdquo;</h3>
+
+<p> De begrippen &ldquo;FLOSS&rdquo; en &ldquo;FOSS&rdquo; waren <a
+href="/philosophy/floss-and-foss.html"> inwisselbaar tussen vrije software
+en open bron</a>. Wanneer je neutraal wilt blijven kun je beter
+&ldquo;FLOSS&rdquo; gebruiken. Maar wanneer je op wilt komen voor je
+vrijheid moet je geen neutrale termen gebruiken. Dan moet je mensen laten
+zien dat je die steunt.</p>
+
+<h3>Rivalen voor bewustzijn</h3>
+
+<p>&ldquo;Vrij&rdquo; en &ldquo;open&rdquo; zijn rivalen voor bewustzijn bij de
+consument. &ldquo;Vrije Software&rdquo; en &ldquo;open bron&rdquo; zijn
+verschillende ideeën maar, concurreren bij het innemen van dezelfde
+conceptuele ruimte die de meeste mensen hebben als zij naar software
+kijken. Wanneer mensen gewend raken om &ldquo;open bron&rdquo; te zeggen en
+te denken dan vormt dat voor hen een obstakel voor het begrijpen van de
+filosofie van de vrije-softwarebeweging en het denken erover. Als ze ons en
+onze software al associëren met het woord &ldquo;open&rdquo;, dan zouden we
+ze wellicht intellectueel moeten choqueren voordat zij inzien dat wij voor
+iets <em>anders</em> staan. Iedere activiteit die het woord
+&ldquo;open&rdquo; promoot heeft de neiging om het gordijn te verlengen dat
+de ideeën van de vrije-softwarebeweging verbergt.</p>
+
+<p>En dus adviseren we aan vrije-softwareactivisten om te weigeren mee te
+werken aan activiteiten die zichzelf &ldquo;open&rdquo; noemen. Ook al is de
+activiteit van zichzelf goed, iedere bijdrage daaraan doet ook een beetje
+kwaad door het idee van open bron te promoten. Er zijn meer dan voldoende
+andere goede activiteiten die zichzelf&ldquo;vrij&rdquo; of
+&ldquo;libre&rdquo; noemen. Ieder bijdrage aan deze projecten brengt iets
+extra goeds met zich mee. Waarom zou je dan niet voor één van deze goede en
+nuttige projecten kiezen?</p>
+
+<h3>Conclusie</h3>
+
+<p>Terwijl voorstanders van open bron meer gebruikers onze gemeenschap in
+trekken, moeten wij als activisten van vrije software steeds harder werken
+om hen op het aspect vrijheid te attenderen. We moeten uitroepen, &ldquo;het
+is vrije software en geeft je vrijheid!&rdquo;&mdash;steeds vaker en
+harder. Iedere keer dat je refereert aan &ldquo;vrije software&rdquo; in
+plaats van &ldquo;open bron&rdquo; help je onze zaak.</p>
+
+</div>
+
+<h4>Notitie</h4>
+
+<!-- The article is incomplete (#793776) as of 21st January 2013.
+<p>
+
+Joe Barr's article,
+<a href="http://www.itworld.com/LWD010523vcontrol4">&ldquo;Live and
+let license,&rdquo;</a> gives his perspective on this issue.</p>
+-->
+<p>
+Lakhani and Wolf's <a
+href="http://ocw.mit.edu/courses/sloan-school-of-management/15-352-managing-innovation-emerging-trends-spring-2005/readings/lakhaniwolf.pdf">scriptie
+over de motivatie van ontwikkelaars van vrije software</a> beweert dat een
+aanzienlijk deel van de ontwikkelaars zijn motivatie haalt uit de
+overtuiging dat software vrij zou moeten zijn. Dit ondanks het feit dat de
+enquête onder ontwikkelaars van Sourceforge werdt gedaan, een website die
+geen ethische bezwaren tegen niet-vrije software heeft.</p>
+
+<div class="translators-notes">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+<h3>Opmerking van het vertaalteam</h3>
+<ol>
+<li id="TransNote1">In het Engels kan het woord <em>free</em> meerdere
+betekenissen hebben: &ldquo;vrij&rdquo; of &ldquo;gratis&rdquo;. Vandaar
+deze uitleg. In het Nederlands is het eenvoudiger: men kan gewoon spreken
+over vrije software.</li>
+</ol></div>
+</div>
+
+<!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Gelieve algemene vragen over FSF &amp; GNU te sturen naar <a
+href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Er zijn ook nog <a
+href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de
+FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a
+href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+<p>
+
+<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+ replace it with the translation of these two:
+
+ We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+ translations. However, we are not exempt from imperfection.
+ Please send your comments and general suggestions in this regard
+ to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
+
+ &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+ <p>For information on coordinating and submitting translations of
+ our web pages, see <a
+ href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+ README</a>. -->
+We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor
+verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a
+href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations
+README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze
+website.</p>
+</div>
+
+<p>Copyright &copy; 2007, 2010, 2012, 2015, 2016 Richard Stallman</p>
+
+<p>Deze pagina is uitgebracht onder een <a rel="license"
+href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative
+Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" -->
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+ </div>
+
+<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
+Bijgewerkt:
+
+$Date: 2019/08/02 11:27:38 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div>
+</body>
+</html>