path: root/talermerchantdemos/blog/articles/tr/your-freedom-needs-free-software.html

<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/your-freedom-needs-free-software.en.html" -->

<!--#include virtual="/server/header.tr.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.84 -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Özgürlüğünüzün Özgür Yazılım'a İhtiyacı Var - GNU Projesi - Özgür Yazılım
Vakfı</title>

<!--#include virtual="/philosophy/po/your-freedom-needs-free-software.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.tr.html" -->
<h2>Özgürlüğünüzün Özgür Yazılım'a İhtiyacı Var</h2>

<p>Çoğumuzun bildiği gibi hükümetler yazılım kullanıcılarını İnternet sansürü
ve gözetimi yoluyla tehdit etmektedir. Birçoğumuz ev veya iş
bilgisayarlarında kullanılan yazılımların bundan daha beter bir tehdit
olacağının farkında değil. Yazılım "sadece bir araç" olarak düşünülse de,
insanlar yazılımın kendilerine itaat ettiğini düşünse de, aslında yazılımlar
kullanıcılarına değil, başkalarına itaat etmektedir.</p>

<p>Birçok bilgisayarda çalışan yazılım, <a
href="/philosophy/categories.html#ProprietarySoftware">özgür olmayan, özel
mülk yazılımlardır</a>: kullanıcıların değil, yazılım şirketlerinin
denetimindedirler. Kullanıcılar bu programların ne yaptığını
denetleyememekte, kendi yapmak istemediği şeyi programın yapmasını
önleyememektedir. Çoğu insan bu durumu başka bir seçeneğin varlığından
habersiz olduğu için kabullenmektedir. Ancak kullanıcıların bilgisayarları
üzerinde geliştiriciye yetki vermek basitçe yanlıştır.</p>

<p>Bu adaletsiz yetki, olağan bir şekilde, yetkiyi elinde tutanları suistimale
daha çok cezbeder. Eğer bir bilgisayar ağ ile iletişim halindeyse ve
içindeki yazılımı denetleyemiyorsanız, söz konusu yazılım sizi kolaylıkla
gözetleyebilir. Microsoft Windows, kullanıcılarını gözetlemektedir; örneğin,
kullanıcının sahip olduğu dosyalarda veya yüklü programlarda ne aradıklarını
bildirmektedir. RealPlayer da gözetlemektedir; kullanıcıların ne dinlediğini
bildirmektedir. Cep telefonları da sizi gözetim altına alan tamamen özgür
olmayan yazılımlardan oluşur. Cep telefonları "kapalı" bile olsa konumunu
belli etmek amacıyla sinyaller yollar, birçoğu istemenizden bağımsız alarak
kesin GPS konumunuzu yollar ve bazı modelleri de uzaktan dinleme cihazı
olarak kullanılabilir. Kullanıcılar, üzerinde bir denetim yetkilerinin
olmadığı bu kötü niyetli özellikleri kısıtlayamamaktadır.</p>

<p>Bazı özel mülk yazılımlar kullanıcıyı kısıtlayabilecek ve ona müdahale
edebilecek şekilde tasarlanmıştır. <a href="http://badvista.org/">Windows
Vista</a> bu yöndeki büyük bir adımdır; eski donanımın değiştirilmesine
ihtiyaç duymasının nedeni, yeni modellerin kırılmaz kısıtlamaları
destekleyecek şekilde tasarlanmasıdır. Microsoft, kullanıcılarını bu yeni
parlak prangaları satın almaya zorunlu kılar. Ayrıca Vista, şirket otoritesi
tarafından düzenli olarak yenilenmesine olanak sağlanacak şekilde
tasarlanmıştır. Bu nedenle Windows kullanıcılarını Vista'ya yükseltmemeleri
yönünde teşvik eden <a href="http://badvista.org/">BadVista.org</a> hareketi
mevcuttur (Eşit ölçüdeki kötü niyetli Windows 7 ve Windows 8 için, <a
href="http://windows7sins.org/">Windows7Sins.org</a> ve <a
href="http://upgradefromwindows8.org/">UpgradeFromWindows8.org</a>'umuz
var). Mac OS de aynı şekilde kullanıcıyı kısıtlamak için tasarlanmış
özellikler içermektedir.</p>

<p>Microsoft geçmişte ABD hükümetinin yararlanması amacıyla arka kapılar
yüklemiştir (<a
href="http://www.heise.de/tp/artikel/5/5263/1.html">heise.de'de
bildirilmiştir</a>).  Bugün yerlerine başka bir şeylerin yapılıp
yapılmadığını öğrenemiyoruz. Öteki özel mülk programlar da arka kapılara
sahip olabilir veya olmayabilir, ancak denetleyemediğimiz için
güvenemiyoruz.</p>

<p>Sizin için yazılımınızı güvence altına alabilmenin tek yolu Özgür Yazılımda
ısrardır. Bu, kullanıcıların kaynak kodu bilmesi, onun üzerinde özgürce
çalışıp onu değiştirebilmesi ve ister aynı şekilde, isterse de değiştirerek
yeniden dağıtabilme özgürlüğüne sahip olması demektir.  <a
href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux sistemi</a>, <a
href="/gnu/gnu.html">özellikle kullanıcıların özgürlüğü için</a>
geliştirilmiştir,  içinde bir bilgisayarın kullanılabilmesi için gereken
ofis, uygulamalar, multimedya ve aklınıza gelebilecek her şeyi
barındırır. <a href="/distros/distros.html">Tamamen özgür</a> bir GNU/Linux
dağıtımı için <a href="http://www.gnewsense.org/">gNewSense.org</a> adresine
bakabilirsiniz.</p>

<p>Aktivistler toplumsal bir değişim için özel mülk bir yazılım
kullandıklarında bu durum özel bir sıkıntıya neden olur. Zira söz konusu
yazılımı denetleyen geliştiriciler protesto edilmek istenen şirketler veya
karşı durulan politikalara sahip devletler için çalışıyor
olabilir. Elimizdeki yazılımın denetimi, özel mülk olarak bir yazılım
şirketinin elindeyse (bu Microsoft, Apple, Adobe veya Skype olabilir) neyi
kime diyeceğimizin de denetim altında olduğu anlamına gelir. Bu durum
hayatımızın her alanında özgürlüğümüzü tehdit eder.</p>

<p>Ayrıca kelime işleme veya e-posta işlemlerini şirketlerin sunucularında
yapmanın başka bir tehlikesi de vardır, ve Amerikalı avukat Michael
Springmann'ın ortaya çıkardığı gibi bunun için Çin'de olmanıza da gerek
yok. 2003'te, AOL avukatın müvekkilleriyle yaptığı özel görüşmeleri emniyete
teslim etmekle kalmamış, ayrıca onun e-postalarını ve adres listesini yok
etmiş, çalışanlarından biri bunu belgeleyene kadar da bunu kasıtlı olarak
yaptığını kabul etmemiştir. Springmann verilerini geri almaktan vazgeçmek
zorunda kaldı.</p>

<p>İnsan haklarına saygı duymayan tek devlet ABD değil. Dolayısıyla
verilerinizi kendi bilgisayarınızda saklayın, yedeklerinizi denetiminizde
tutun ve bilgisayarınızı Özgür Yazılımla kullanın.</p>

<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 </div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.tr.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">

<p>Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a> adresine iletin. FSF ile
iletişim kurmanın <a href="/contact/">başka yolları</a> da vardır. Lütfen
çalışmayan bağlantıları ve başka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a
href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a> adresine
gönderin.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and submitting translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
Çevirilerimizde bulmuş olabileceğiniz hataları, aklınızdaki soru ve
önerilerinizi lütfen <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">bize&nbsp;bildirin</a>.</p><p>Bu
yazının çeviri düzenlemesi ve sunuşu ile ilgili bilgi için lütfen <a
href="/server/standards/README.translations.html">Çeviriler BENİOKU</a>
sayfasına bakın. Bu sayfanın ve diğer tüm sayfaların Türkçe çevirileri
gönüllüler tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliği yüksek bir <a
href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak istiyorsanız, <a
href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr">çalışma&nbsp;sayfamızı</a>
ziyaret edebilirsiniz.</p>
</div>

<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
     be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
     without talking with the webmasters or licensing team first.
     Please make sure the copyright date is consistent with the
     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
     document was modified, or published.
     
     If you wish to list earlier years, that is ok too.
     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
     year, i.e., a year in which the document was published (including
     being publicly visible on the web or in a revision control system).
     
     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright &copy; 2007, 2017 Richard Stallman</p>

<p>Bu sayfa <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.tr">Creative
Commons Alıntı-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı</a> altında
lisanslanmıştır.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.tr.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
<p><strong>Çeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p>
<ul>

<li>
C.Y. <a
href="mailto:cyildizli@autistici.org">&lt;cyildizli@autistici.org&gt;</a>,
2018.
</li>

<li>
T.E. Kalayci, 2019.
</li>

</ul></div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Son Güncelleme:

$Date: 2020/03/05 18:03:59 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>