path: root/talermerchantdemos/blog/articles/tr/whats-wrong-with-youtube.html

<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/whats-wrong-with-youtube.en.html" -->

<!--#include virtual="/server/header.tr.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.96 -->
<!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html -->
<!--#set var="TAGS" value="essays cultural ns" -->
<!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>YouTube'de Neler Yanlış - GNU Projesi - Özgür Yazılım Vakfı</title>

<!--#include virtual="/philosophy/po/whats-wrong-with-youtube.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.tr.html" -->
<!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.tr.html" -->
<!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE-->
<!--#include virtual="/server/top-addendum.tr.html" -->
<div class="article reduced-width">
<h2>YouTube'de Neler Yanlış</h2>
<div class="thin"></div>

<p>
YouTube hususi bir durumdur. Eylül 2020 itibariyle, YouTube videolarını
özgür olmayan herhangi bir yazılım çalıştırmadan, hatta Tor aracılığıyla
erişerek, bazı &ldquo;Invidious&rdquo; aracı siteleri aracılığıyla izlemek
mümkündür.</p>

<p>
Onlarla birlikte LibreJS kullanmanızı öneriyoruz. Invidious sitelerinin
hepsi aynı değil: bazıları özgür olmayan JavaScript kodu olmadan girmenize
izin vermiyor. Ayrıca, bu sitelerdeki çoğu JavaScript kodu özgür bir lisansa
sahip olsa da, bir dosya, handlers.js buna sahip değil. LibreJS çalışmasını
engelliyor ve videoları izlemek yine de mümkün.</p>

<p>
Ayrıca Youtube'de video izlemek için doğrudan erişime olanak sağlayan,
ViewTube adında özgür bir Firefox eklentisi de var. GNU tarayıcısı IceCat'ta
halihazırda kurulu geliyor, Firefox'a da yükleyebiliyorsunuz. Özgür program
youtube-dl de mevcut; sitenin JavaScript kodundan veriyi alıyor ancak bu
kodu çalıştırmıyor. Fakat youtube.com, Tor aracılığıyla gelmeniz durumunda
bu erişim yollarını engelleyecektir.</p>

<p>
Bu erişim yöntemlerinin bir sonucu olarak, YouTube'ye video yüklemek, onları
şimdilik özgür yazılım dünyasının kapsama alanı içerisinde tutar. Bu iyi bir
şey ve umuyoruz ki böyle de devam eder, ancak bu yöntemlerin çalışmaya devam
etmesine güvenemeyiz. Eklenti 2019 yılında, YouTube'deki bir değişiklikten
dolayı bir kere bozulmuştu. Düzeltilmiş eklenti bir kaç hafta sonra tekrar
yayınlandı. Gelecek sefere ne olacağını kim bilebilir? Bu nedenle,
YouTube'ye video göndermek, Google özgür erişim yönünde bir çaba sergileyene
kadar kırılgandır.</p>

<p>
YouTube üzerindeki bir videoya atıfta bulunurken lütfen youtube.com alan
adını (veya takma isimlerinden birini) kullanmayın. Bunun yerine, Tor
aracılığıyla ziyarete izin veren (lütfen deneyin!) bir Invidious aracı
sitesinden birine atıfta bulunun. Bu bozulmaya karşı güvenlidir: eğer
herhangi bir şey bozulursa, insanların özgür olmayan yazılım kullanmalarına
yol açmak yerine bağlantınız başarısız olacaktır.</p>

<h2>YouTube'de Başka Neler <em>Yanlıştı</em></h2>

<p>Video yayımlamak veya videolara atıfta bulunmak için bir yer olarak YouTube
hakkında önceden, 2019'a kadar söylediklerimiz aşağıdadır.</p>

<ul>
<li>YouTube'nin normal kullanımı, özgür olmayan yazılımların kullanımını
gerektirir.

  <ul>
   <li>HTML5 modunda <a href="/philosophy/javascript-trap.html">özgür olmayan bir
JavaScript programı</a> çalıştırmayı gerektirir. Bazı videolar için ayrıca
özel mülk tarayıcılara ve Firefox'a dâhil edilen ancak <a
href="/software/icecat">IceCat</a> dâhil GNU tarayıcılarına dâhil olmayan
özgür olmayan Adobe DRM yazılımını da gerektirir.</li>

   <li>(Modası geçmiş) HTML5 olmayan modda özgür olmayan Flash Player'in
kullanımını gerektirir. Kullanıcılara Flash Player kurmalarını bile söyler.</li>
  </ul>
</li>

<li>Özgür olmayan yazılım olmadan YouTube sayfalarını bile
göremezsiniz. Günümüzde özgür olmayan JavaScript kodunu çalıştırmazsanız
tarayıcı penceresi boş görünüyor.</li>

<li>YouTube, insanların kopya indirmesini engellemeye çalışır. Bazı videolar
için özgür olmayan JavaScript kodu, tarayıcının bir kopyasını kaydetmesine
izin vermez. Bu, DRM'nin bir biçimidir.
</li>

<li>Bazı YouTube sayfaları için videoyu indirebilen özgür bir program (<a
href="https://www.npmjs.com/package/ytdl">ytdl</a>) var ancak tarayıcıda
erişim için tam bir özgür yazılım çözümü yok.
</li>

<li>
&ldquo;ContentID tam olarak YouTube'nin yapmadığını iddia ettiği şeydir: <a
href="https://boingboing.net/2018/12/26/youtube-let-a-contentid-scamme.html">Hukuku
işe karıştırmadan [yayınların] sahipliğine özel olarak aracılık
etmek</a>.&rdquo;
</li>

</ul>

<p>YouTube ile ilgili olarak, (eğer varsa) YouTube sunucularındaki özgür
olmayan yazılım ahlaki bir boykot nedeni <em>değildir</em>. Olası YouTube
kullanıcıları olarak sunucuların herhangi bir özgür olmayan yazılım
çalıştırıp çalıştırmadıklarını söyleyemeyiz, dolayısıyla bunun bizim
üzerimizde hiçbir etkisi yoktur, bu nedenle bize karşı yaptığı bir kötülük
yoktur.</p>

<p>YouTube sunucularında çalışan herhangi bir özgür olmayan program varsa,
Google'nin kendi gerçekleştirdiği bilişimin bu yönü üzerindeki Google
denetimini reddederek Google'ye kötü davranırlar. Google'nin eğer varsa bu
özgür olmayan programları kullanmayı bırakarak özgürlüğünü geri kazanmasını
umuyoruz. Ancak bu programlar YouTube <em>kullanıcılarına</em> kötü
davranmaz, bu yüzden onlar bu hizmeti <em>kullanmayı</em> reddetmek için bir
neden değildir.</p>

<p>YouTube sunucularında çalışan tüm yazılımların özgür olması da mümkündür, ya
yayımlanmış özgür yazılım ya da özel, yayımlanmamış özgür yazılım.</p>

<hr class="column-limit" />

<p>Videoyu görüntülemek amacıyla özgür olmayan bir yazılım gerektirmeden
yayımlamak için videoyu sıradan bir web sitesine Ogg Theora veya WebM
dosyası olarak yerleştirebilirsiniz. Çok fazla indirme trafiği olacağından
kaygılanıyorsanız bir torrent paylaşabilirsiniz ve insanların bu şekilde
indirmesini önerebilirsiniz.</p>

<p>Özgür yazılım kullanarak web'de video yayımlamanın başka bir yolu da <a
href="https://mediagoblin.org/">GNU MediaGoblin</a>'dir. İdeal olarak <a
href="https://mediagoblin.readthedocs.io/en/master/">kendi sunucunuzu</a>
kurarsınız veya aileniz ve arkadaşlarınız için bir tane çalıştırırsınız
ancak <a href="https://wiki.mediagoblin.org/Live_instances">herkese açık
sunucular</a>a da yükleyebilirsiniz.</p>

<p>Lütfen, yapabiliyorsanız, <a
href="https://wiki.mediagoblin.org/HackingHowto"> GNU MediaGoblin'e katkıda
bulunun</a>.</p>
</div>

<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 </div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.tr.html" -->
<div id="footer" role="contentinfo">
<div class="unprintable">

<p>Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a> adresine iletin. FSF ile
iletişim kurmanın <a href="/contact/">başka yolları</a> da vardır. Lütfen
çalışmayan bağlantıları ve başka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a
href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a> adresine
gönderin.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and contributing translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
Çevirilerimizde bulmuş olabileceğiniz hataları, aklınızdaki soru ve
önerilerinizi lütfen <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">bize&nbsp;bildirin</a>.</p><p>Bu
yazının çeviri düzenlemesi ve sunuşu ile ilgili bilgi için lütfen <a
href="/server/standards/README.translations.html">Çeviriler BENİOKU</a>
sayfasına bakın. Bu sayfanın ve diğer tüm sayfaların Türkçe çevirileri
gönüllüler tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliği yüksek bir <a
href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak istiyorsanız, <a
href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr">çalışma&nbsp;sayfamızı</a>
ziyaret edebilirsiniz.</p>
</div>

<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
     be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
     without talking with the webmasters or licensing team first.
     Please make sure the copyright date is consistent with the
     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
     document was modified, or published.
     
     If you wish to list earlier years, that is ok too.
     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
     year, i.e., a year in which the document was published (including
     being publicly visible on the web or in a revision control system).
     
     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright &copy; 2014-2017, 2019, 2020, 2022 Free Software Foundation, Inc.</p>

<p>Bu sayfa <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.tr">Creative
Commons Alıntı-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı</a> altında
lisanslanmıştır.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.tr.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
<p><strong>Çeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p>
<ul>
<li>The FLOSS Information <a
href="mailto:theflossinformation@gmail.com">&lt;theflossinformation@gmail.com&gt;</a>,
2020.</li>
</ul></div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Son Güncelleme:

$Date: 2022/04/22 17:30:28 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
<!-- for class="inner", starts in the banner include -->
</body>
</html>