path: root/talermerchantdemos/blog/articles/tr/university.html

<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/university.en.html" -->

<!--#include virtual="/server/header.tr.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.77 -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Üniversitede Çalışmanız Durumunda Özgür Yazılımın Yayınlanması - GNU Projesi
- Özgür Yazılım Vakfı</title>

<!--#include virtual="/philosophy/po/university.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.tr.html" -->
<h2>Üniversitede Çalışmanız Durumunda Özgür Yazılımın Yayınlanması</h2>

<p>
Özgür Yazılım Hareketi’nde, bilgisayar kullanıcılarının kullandıkları
yazılımı değiştirme ve yeniden dağıtma özgürlüğüne sahip olmaları
gerektiğine inanmaktayız. Özgür yazılımdaki “özgür” (çn. “free”) ifadesi
özgürlüğe atıf yapmaktadır: Kullanıcıların, yazılımı çalıştırma, değiştirme
ve yeniden dağıtma özgürlüğünün olduğu anlamına gelmektedir. Özgür yazılım
insanlığın ortak bilgi birikimine katkıda bulunurken, özgür olmayan yazılım
buna katkıda bulunmaz. Bu nedenle üniversiteler, bilim adamlarını ve burslu
öğrencilerini çalışmalarını yayınlamaları konusunda yüreklendirdikleri gibi,
insanlığın ortak bilgi birikiminin gelişmesi için özgür yazılımı da
yüreklendirmelidir.</p>

<p>
Ne yazık ki, üniversite yöneticileri, yazılıma (ve bilime) karşı tutucu bir
yaklaşıma sahiptir; programları gelir kaynağı olarak görmekte, insanlığın
ortak bilgi birikimine katkıda bulunacak fırsatlar olarak
görmemektedirler. Özgür yazılım geliştiricileri, hemen hemen 20 yıldır bu
eğilimle mücadele etmektedir.</p>

<p>
1984 yılında <a href="/gnu/thegnuproject.html">GNU işletim sistemini</a>
geliştirmeye başladığında, yaptığım ilk şey, MIT’deki görevimi
bırakmaktı. Bunu özellikle, MIT lisans ofisinin GNU’yu özgür yazılım olarak
yayınlamamı engellememesi için yaptım. Değişiklik yapılmış tüm sürümlerin
özgür yazılım olmasını sağlayan GNU’da programların lisanslanması için bir
yaklaşım planladım, bu <a href="/licenses/gpl.html">GNU Genel Kamu
Lisansına</a> (GNU GPL) evrilen bir yaklaşımdır ve kullanmama izin vermeleri
için MIT yönetiminden ricada bulunmak zorunda kalmak istemiyordum.</p>

<p>
Yıllar geçtikçe, yazılımı yalnızca satılacak bir şey olarak gören
yöneticilerle nasıl başa çıkılacağına ilişkin öneriler için, üniversite
üyeleri, sıklıkla Özgür Yazılım Vakfı’na geldiler. Özel olarak finansmanı
sağlanan projeler için bile iyi bir yöntem, çalışmalarınızın, GNU GPL
altında yayınlanan mevcut bir programı esas almasıdır. O zaman yöneticilere
şunu söyleyebilirsiniz: &ldquo;GNU GPL altında olmadığı takdirde
değiştirilmiş sürümü yayınlamamıza izin verilmemektedir, başka herhangi bir
yol, telif hakkı ihlali olacaktır.&rdquo; Dolar işaretleri gözlerinden
silindikten sonra, genel olarak bunu özgür yazılım olarak yayınlamaya razı
olacaklardır.</p>

<p>
Ayrıca finans sponsorunuzdan da yardım isteyebilirsiniz. NYU’daki bir grup,
Amerikan Hava Kuvvetleri’nden destekle GNU Ada Derleyicisini
geliştirdiğinde, sözleşme, çalışmanın sonucunda ortaya çıkan kodun, Özgür
Yazılım Vakfı’na bağışlanmasını gerektirmiştir. Düzenlemeyi ilk olarak
sponsorla çalışın, daha sonra kibar bir şekilde, üniversite yönetimine,
yeniden pazarlığa açık olmadığınızı gösterin. Üniversite yönetimi,
sözleşmesiz olmasındansa, özgür yazılım geliştirmek için sözleşmeli
çalışmayı tercih eder, bu nedenle, muhtemelen devam edeceklerdir.</p>

<p>
Ne yaparsanız yapın, hususu erken ele alın, kesinlikle programın yarısı
bitmeden önce ele alın. Bu noktada, üniversitenin size hala ihtiyacı vardır,
böylece sert oynayabilirsiniz: Yazılımın özgür yazılım olması konusunda (ve
sizin özgür yazılım lisansı tercihiniz konusunda) fikir birliğine
varmışlarsa, yönetime programı bitireceğinizi, kullanılabilir hale
getireceğinizi söyleyin. Aksi takdirde bu konu üzerine, hakkında bir makale
yazmaya yetecek kadar çalışacaksınız ve yayınlamaya yetecek kadar iyi bir
sürümü asla oluşturamayacaksınız. Yöneticiler, tercihlerinin, üniversiteye
kredi sağlayan özgür bir yazılım paketi olduğunu bildiklerinde, genellikle
ilk söz edileni seçeceklerdir.</p>
<p>
FSF bazen üniversitenizi GNU Genel Kamu Lisansını veya GPL sürüm 3'ü kabul
etmeye ikna edebilir. Yalnız başınıza yapamazsanız, lütfen bizim yardımımıza
başvurmayı düşünün. Bununla ilgili olarak licensing@fsf.org adresine konusu
&ldquo;urgent&rdquo; olan bir e-posta atabilirsiniz.</p>

<p>
Üniversitelerin hepsinin tutucu politikaları yoktur. Ön tanımlı olarak,
Teksas Üniversitesi, geliştirilen tüm yazılımlarının, GNU Genel Kamu Lisansı
altında özgür yazılım olarak yayınlanması politikasına
sahiptir. Brezilya’daki üniversiteler ve Hindistan Haydarabat’taki Hindistan
Bilgi Teknoloji Enstitüsü, GPL altında yazılımın yayılmasına ilişkin
politikalara sahiptir. İlk olarak fakülte desteği geliştirilerek,
üniversitenizde bu gibi bir politikayı kurabilirsiniz. Bu konuyu, ilkelerden
biri olarak sunun: üniversite insanlığın ortak bilgi birikimini geliştirme
görevine sahip midir ya da tek amacı kendi varlığını sürdürmek midir?</p>

<p>
Üniversiteyi ikna etmekte, özgür yazılım hareketinde yaptığımız gibi,
kararlı ve etik bir perspektif kullanarak konuya yaklaşmanız size yardımcı
olacaktır. Toplumla etik bir ilişki için, yazılımın bütün toplum için özgür
olması gerekiyor.</p>

<p>
Birçok özgür yazılım geliştiricisi, bunu yapmalarının uygulamaya yönelik
pratik nedenlerini itiraf etmektedir: yazılımı daha güçlü ve güvenilir hale
getirmek için bir yol olarak diğerleriyle yazılımı paylaşma ve onlara
değiştirme izni vermeye taraftardırlar. Bu değerler, özgür yazılım
geliştirmek için sizi yüreklendiriyorsa, katkınız için teşekkür
ederiz. Ancak üniversite yöneticileri, programı özgür olmayan hale
getirmeniz için sizi kandırmaya çalıştıklarında, bu değerler size sağlam bir
dayanak olmayacaktır.</p>

<p>
Örneğin, size şunu söyleyebilirler &ldquo;Alabileceğimiz tüm parayla, bunu
daha bile güçlü ve güvenilir &rdquo; Bu ifade, sonunda doğru çıkmayabilir
ancak bunu çürütmek zordur. &ldquo;yalnızca akademik kullanım için
ücretsiz&rdquo; şeklinde sunmak için bir lisans önerebilirler, bu da halka,
özgürlüğü hak etmediklerini söyler ve bunun akademik işbirliğini
sağlayacağını iddia ederler ve ihtiyaç duyduğunuz tek şeyin bu olduğunu
söylerler.</p>

<p>
Faydacı değerlerden başlarsanız, bu çıkışsız önerileri reddetmek için iyi
bir neden sunmanız zordur ancak dayanağınızın temeli etik ve politik
değerler olursa, bunu kolayca başarabilirsiniz. Kullanıcıların özgürlüğüne
mal olacak şekilde bir programın güçlü ve güvenilir kılınmasının iyi tarafı
nedir? Üniversitelerin dışında olduğu kadar içinde de özgürlük uygulanmamalı
mıdır? Özgürlük ve toplum hedefleriniz arasındaysa, yanıtlar açıktır. Özgür
yazılım kullanıcıların özgürlüğüne saygı duyarken, özgür olmayan yazılım bu
özgürlüğü yadsır.</p>

<p>
Hiçbir şey sizin kararınızı, toplumun özgürlüğünün sizlere bağlı olduğunu
bilmek kadar güçlendiremez.</p>

<hr />
<blockquote id="fsfs"><p>Bu yazı <a
href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>Özgür
Yazılım, Özgür Toplum: Richard M. Stallman'ın Seçme Yazıları</cite></a>
kitabında yayınlanmıştır</p></blockquote>

<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 </div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.tr.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">

<p>Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a> adresine iletin. FSF ile
iletişim kurmanın <a href="/contact/">başka yolları</a> da vardır. Lütfen
çalışmayan bağlantıları ve başka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a
href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a> adresine
gönderin.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and submitting translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
Çevirilerimizde bulmuş olabileceğiniz hataları, aklınızdaki soru ve
önerilerinizi lütfen <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">bize&nbsp;bildirin</a>.</p><p>Bu
yazının çeviri düzenlemesi ve sunuşu ile ilgili bilgi için lütfen <a
href="/server/standards/README.translations.html">Çeviriler BENİOKU</a>
sayfasına bakın. Bu sayfanın ve diğer tüm sayfaların Türkçe çevirileri
gönüllüler tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliği yüksek bir <a
href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak istiyorsanız, <a
href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr">çalışma&nbsp;sayfamızı</a>
ziyaret edebilirsiniz.</p>
</div>

<p>Copyright &copy; 2002, 2020 Richard Stallman</p>

<p>Bu sayfa <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.tr">Creative
Commons Alıntı-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı</a> altında
lisanslanmıştır.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.tr.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
<p><strong>Çeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p>
<ul>
 <li>T. E. Kalaycı, 2009, 2019.</li>
 <li>Çiğdem Özşar, 2009.</li>
 <li>Birkan Sarıfakıoğlu,2009.</li>
 <li>Serkan Çapkan,2009.</li>
 <li>İzlem Gözükeleş,2009.</li>
</ul></div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Son Güncelleme:

$Date: 2020/10/27 06:59:33 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>