summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/talermerchantdemos/blog/articles/tr/bill-gates-and-other-communists.html
blob: de69f0b273c3153f8e002e093813371f83f83152 (plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/bill-gates-and-other-communists.en.html" -->

<!--#include virtual="/server/header.tr.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.78 -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Bill Gates ve Diğer Komünistler - GNU Projesi - Özgür Yazılım Vakfı</title>

<!--#include virtual="/philosophy/po/bill-gates-and-other-communists.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.tr.html" -->
<h2>Bill Gates ve Diğer Komünistler</h2>

<p>Yazan Richard Stallman</p>

<blockquote>
<p>İlk olarak 2005'te, <a
href="https://www.cnet.com/news/bill-gates-and-other-communists/">CNET
News.com</a>'da yayımlandı.</p>
</blockquote>

<p>Bill Gates, CNET ile pek çok apayrı yasayı kapsayan bir terim olan &ldquo;<a
href="/philosophy/not-ipr.html">fikrî mülkiyet</a>&rdquo; başlığı altında
patentleri tartıştı. Tüm bu yasalara sınırsız destek vermeyen herkesin
Komünist olduğunu söyledi. Komünist olmadığım ancak yazılım patentlerini
yerdiğim için bu karalamanın bana yönelik olabileceğini düşündüm.</p>

<p>&ldquo;Fikrî mülkiyet&rdquo; terimi, hakkında tek görüş olamayacak kadar
geniştir. Gereksinimleri ve etkileri tamamen farklı olan telif hakkı yasası,
patent yasası ve diğer çeşitli yasaları bir araya getirir. Dolayısıyla
&ldquo;fikrî mülkiyet&rdquo; terimini kullanan birisinin genellikle ya
kafasını karışıktır ya da kafanızı karıştırmaya çalışmaktadır. Bay Gates
neden bu konuları aynı kefeye koyuyor? Görmezden geldiği farklılıkları
inceleyelim.</p>

<p>Yazılım geliştiricileri, telif hakkı yasasına karşı öfkeli değildir çünkü
bir programın geliştiricisi, programın telif hakkına sahiptir: Programcılar,
kodu kendileri yazdıkları sürece hiç kimsenin onların kodunda telif hakkı
yoktur. Yabancıların, onlara karşı geçerli bir telif hakkı argümanı olma
tehlikesi yoktur.</p>

<p>Patentler, farklı bir hikayedir. Yazılım patentleri; programları veya kodu
kapsamaz: Onlar, fikirleri (yöntemler, teknikler, özellikler, algoritmalar
vb.) kapsar. Büyük bir program geliştirmek, binlerce fikrin
birleştirilmesini gerekli kılar ve bunlardan birkaçı, yeni olsa bile geri
kalanı her durumda geliştiricinin gördüğü programlar gibi başka kaynaklardan
gelmiş olmalıdır. Bu fikirlerin her biri başkası tarafından
patentlenebilseydi, her büyük program büyük olasılıkla yüzlerce patenti
ihlal ederdi. Büyük bir program geliştirmek, yüzlerce potansiyel hukuk
davasına maruz kalmak demektir. Yazılım patentleri; yazılım geliştiricileri
ve kullanıcılar için bir tehlikedir. Patent yasası programın yürütülmesini
kapsadığından ötürü kullanıcılar da dava edilebilir.</p>

<p>Birkaç şanslı yazılım geliştiricisi, tehlikenin çoğundan kaçınır. Bunlar
genellikle her biri binlerce patente sahip olan ve birbiriyle çapraz
lisanslama gerçekleştiren büyük şirketlerdir. Bu, onlarla aynı şekilde
davranamayacak durumda olan daha küçük rakiplerine göre bir avantaj
sağlar. Bu nedenle yazılım patentleri için kulis yapanlar genellikle büyük
şirketlerdir.</p>

<p>Bugünün Microsoft'u, binlerce patentle büyük bir şirkettir. Microsoft
mahkemede MS Windows için ana rekabetin &ldquo;Linux,&rdquo; (özgür yazılım
GNU/Linux işletim sistemini kastediyorlar) olduğunu olduğunu söyledi. Sızan
şirket içi belgeler, Microsoft'un GNU/Linux'un geliştirilmesini durdurmak
için yazılım patentlerini kullanmayı amaçladığını söylüyor.</p>

<p>Bay Gates, spam sorununa yönelik çözümü için yanıltıcı reklam yapmaya
başladığında bunun, genel ağın denetimini ele geçirmek için patentleri
kullanma planı olduğundan kuşkulanmıştım. Beklediğim gibi 2004'te Microsoft,
IETF'ten Microsoft'un patentini almaya çalıştığı bir e-posta protokolünü
onaylamasını istedi. Bu protokole ilişkin patent lisans politikası, özgür
yazılımı tamamen yasaklamak için yazılmıştır. Bu posta protokolünü
destekleyen hiçbir program özgür yazılım olarak, yani GNU GPL, MPL, Apache
Lisansı veya herhangi bir başka özgür yazılım lisansı altında yayımlanamaz.</p>

<p>IETF, Microsoft'un protokolünü reddetti ancak Microsoft, büyük İSS'leri yine
de bu protokolün kullanılması için ikna etmeye çalışacağını söyledi. Bay
Gates sayesinde artık herkesin uygulayabileceği protokollerle açık genel
ağın, Komünizm olduğunu biliyoruz: bu ağ, ünlü Komünist ajan, ABD Savunma
Bakanlığı tarafından kuruldu.</p>

<p>Microsoft pazar nüfuzunu kullanarak, programlama sistemi seçimini fiilî bir
standart olarak dayatabilir. Microsoft, kimi .NET uygulama yöntemlerinin
patentini çoktan almış ve bu da milyonlarca kullanıcının devlet tarafından
düzenlenmiş bir Microsoft tekeline yönlendirildiği kaygısını arttırmıştır.</p>

<p>Ancak kapitalizm, tekel demektir: En azından Gates tarzı kapitalizm
öyle. Bay Gates; programın özgürleştirilmesi, karmaşık yazılım yazabilmek
için özgürleştirilmesi gerektiğini düşünen insanların Komünist olduğunu
söylüyor. Ancak bu Komünistler, Microsoft'un yönetim kurulu toplantı odasına
bile sızdılar. Bill Gates, 1991'de Microsoft çalışanlarına şunları
söylemişti:</p>

<blockquote>
<p>&ldquo;İnsanlar bugünün fikirlerinin çoğu icat edildiğinde, patentlere nasıl
sahip olunulacağını anlasaydı ve bu fikirleri patentleselerdi, endüstri
bugün tam bir durgunluk içinde olurdu. Kendisinin patenti olmayan müstakbel
bir girişim, devlerin dayatmayı seçtiği ederi ödemek zorunda
kalacaktır.&rdquo;</p>
</blockquote>

<p>Bay Gates'in sırrı açığa çıktı: O da bir &ldquo;Komünist&rdquo;ti, o da
Microsoft bu devlerden biri olana dek yazılım patentlerinin zararlı olduğunu
kabul ediyordu. Artık Microsoft; size ve bana seçtiği ederi dayatmak için
yazılım patentlerini kullanmayı amaçlıyor. Ve karşı çıkarsak Bay Gates bize
&ldquo;Komünist&rdquo; diyecek.</p>

<p>Aşağılamadan korkmuyorsanız <a href="https://ffii.org">Özgür Bilgi Altyapısı
Vakfı</a>'nı ziyaret edin ve Avrupa'da yazılım patentlerine karşı mücadeleye
katılın. Avrupa Parlamentosunu bir kez ikna ettik (sağcı Avrupa Parlamentosu
üyelerinden bile destek aldık) ve sizin yardımınızla bunu yine yapacağız.</p>

<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 </div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.tr.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">

<p>Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a> adresine iletin. FSF ile
iletişim kurmanın <a href="/contact/">başka yolları</a> da vardır. Lütfen
çalışmayan bağlantıları ve başka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a
href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a> adresine
gönderin.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and submitting translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
Çevirilerimizde bulmuş olabileceğiniz hataları, aklınızdaki soru ve
önerilerinizi lütfen <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">bize&nbsp;bildirin</a>.</p><p>Bu
yazının çeviri düzenlemesi ve sunuşu ile ilgili bilgi için lütfen <a
href="/server/standards/README.translations.html">Çeviriler BENİOKU</a>
sayfasına bakın. Bu sayfanın ve diğer tüm sayfaların Türkçe çevirileri
gönüllüler tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliği yüksek bir <a
href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak istiyorsanız, <a
href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr">çalışma&nbsp;sayfamızı</a>
ziyaret edebilirsiniz.</p>
</div>

<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
     be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
     without talking with the webmasters or licensing team first.
     Please make sure the copyright date is consistent with the
     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
     document was modified, or published.
     
     If you wish to list earlier years, that is ok too.
     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
     year, i.e., a year in which the document was published (including
     being publicly visible on the web or in a revision control system).
     
     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright &copy; 2005, 2015, 2021 Richard Stallman</p>

<p>Bu sayfa <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.tr">Creative
Commons Alıntı-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı</a> altında
lisanslanmıştır.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.tr.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
<p><strong>Çeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p>
<ul>
<li>The FLOSS Information <a
href="mailto:theflossinformation@gmail.com">&lt;theflossinformation@gmail.com&gt;</a>,
2020.</li>
</ul></div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Son Güncelleme:

$Date: 2021/02/01 19:29:50 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>