summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/talermerchantdemos/blog/articles/nl/komongistan.html
blob: 6decbe33ac95a25b709116319d7299c88b955077 (plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/komongistan.en.html" -->

<!--#include virtual="/server/header.nl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.77 -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>De merkwaardige geschiedenis van Komongistan (die korte metten maakt met de
term &ldquo;intellectueel eigendom&rdquo;) - GNU-project - Free Software
Foundation</title>

<!--#include virtual="/philosophy/po/komongistan.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" -->
<h2>De merkwaardige geschiedenis van Komongistan (die korte metten maakt met de
term &ldquo;intellectueel eigendom&rdquo;)</h2>

<p>door <a href="http://www.stallman.org/">Richard M. Stallman</a></p>

<p>Het doel van deze parabel is om te laten zien hoe misleidend de term
&ldquo;intellectueel eigendom&rdquo; eigenlijk is. Wanneer ik zeg dat <a
href="/philosophy/not-ipr.html">de term &ldquo;intellectueel eigendom&rdquo;
een onsamenhangende overhaaste generalisatie is</a>, dat het wetten
samenneemt die weinig gemeen hebben, en dat het gebruik ervan een obstakel
vormt voor logisch nadenken over deze wetten, kunnen velen niet geloven dat
ik echt meen wat ik zeg. Zij zijn er z&oacute; van overtuigd dat deze wetten
op elkaar lijken, als soorten van hetzelfde gen, dat zij denken dat ik een
hoop stampij maak over kleine verschillen. Hier laat ik zien hoe
fundamenteel de verschillen zijn.</p>

<p>Vijftig jaar geleden kende iedereen duidelijk het verschil tussen de landen
Korea, Mongoli&euml; en Pakistan. En inderdaad, deze landen hebben weinig
meer gemeen dan een andere willekeurige verzameling van drie landen op
aarde, omdat ze verschillende geografische kenmerken, culturen, talen,
religies en historie hebben. Nu zijn deze verschillen echter verborgen onder
het gemeenschappelijke label &ldquo;Komongistan&rdquo;.</p>

<p>Er zijn weinig mensen die zich de marketingcampagne, waarin het begrip werd
ge&iuml;ntroduceerd, nog herinneren. Die was afkomstig van bedrijven die
handelen met Zuid-Korea, Mongoli&euml; en Pakistan en die deze drie landen
&ldquo;Komongistan&rdquo; gingen noemen als simpel klinkende beschrijving
van hun activiteiten&ldquo;gebied&rdquo;. (Ze negeerden daarbij voor het
gemak de opdeling van Korea en of &ldquo;Pakistan&rdquo; het tegenwoordige
Bangladesh zou moeten bevatten.) Het label gaf potenti&euml;le investeerders
het gevoel dat zij een duidelijker beeld hadden van deze bedrijven;
bovendien bleef het makkelijk hangen. Toen mensen deze advertenties zagen
namen zij aan dat deze landen op natuurlijke wijze een eenheid vormden, en
dat die iets belangrijks gemeen hadden. Eerst begonnen wetenschappelijke
publicaties te schrijven over Komongistan, gevolgd door populaire
literatuur.</p>

<p>De meerderheid van de stukken in prestigieuze tijdschriften over
Komongistan-studies behandelen eigenlijk een bepaald aspect van
&eacute;&eacute;n van de drie &ldquo;regio's van Komongistan&rdquo;, waarbij
&ldquo;Komongistan&rdquo; alleen als label werd gebruikt. Zonder dat label
zijn deze tijdschriften net zo nuttig, voor lezers die nauwkeurig genoeg
zijn om het stuk alleen te verbinden met de &ldquo;regio&rdquo; die het
beschrijft. </p>

<p>Geleerden neigen echter naar generalisatie, dus breiden zij hun conclusies
vaak uit naar het &ldquo;totaalplaatje&rdquo; van Komongistan, wat tot
fouten leidt. Andere wetenschappelijke stukken vergelijken twee
&ldquo;regio's van Komongistan&rdquo;. Ook déze stukken kunnen geldig zijn
als ze worden ge&iuml;nterpreteerd als een vergelijking van twee
afzonderlijke landen. Echter leidt de term &ldquo;Komongistan&rdquo; ertoe
dat mensen geneigd zijn om Pakistan met Mongoli&euml; en Korea te
vergelijken, en niet met het naburige India, Afghanistan en Iran, waarmee
het historische banden had.</p>

<p>Populaire teksten over Komongistan presenteren een eenduidig beeld van de
geschiedenis en cultuur ervan. Dit foute beeld moedigt lezers aan om elk van
de drie &ldquo;regio's&rdquo; met het hele &ldquo;Komongistan&rdquo; te
vergelijken. Zij zijn gefascineerd door Dzjengis Khan, de grote
Komongistaanse (eigenlijk Mongoolse) veroveraar. Ze leren hoe de lotgevallen
van Komongistan sindsdien achteruit zijn gegaan, toen Komongistan (eigenlijk
Pakistan) onderdeel was geworden van het Britse Rijk tot 1946. Slechts vier
jaar nadat de Britse koloniale heersers weg waren, trokken Amerikaanse en
Chinese legers binnen en bevochten elkaar (eigenlijk in Korea). Lezend over
de relaties van de Afghaanse Taliban met een nabij gelegen deel van
Komongistan (eigenlijk Pakistan) krijgen ze een beter beeld doordat de
geschiedenis in een &ldquo;bredere Komongistaanse context&rdquo; wordt
geplaatst, maar dit vooronderstelde begrip is vals.</p>

<p>Sommige Koreaanse taallessen op beginnersniveau zijn begonnen met het
schrijven van Koreaans in een variant van het Arabische schrift. Dit alles
onder begeleiding van docenten die vinden dat het juist is om het schrift te
gebruiken dat door de meeste Komongistanen (eigenlijk Pakistanen) wordt
gebruikt, hoewel Koreaans nog nooit op die manier is opgeschreven.</p>

<p>Wanneer men de professoren van Komongistan-studies wijst op deze
verwarringen, antwoorden zij met de boodschap dat de naam Komongistan nuttig
en illustrerend is en gerechtvaardigd wordt door algemene eigenschappen die
gelden voor geheel Komongistan, zoals:</p>

<ul>
 <li>Komongistan ligt geheel in Azi&euml;. (Waar.)</li>

 <li>Geheel Komongistan heeft te maken gehad met machtsstrijd. (Waar maar
misleidend, omdat de drie &ldquo;delen&rdquo; betrokken zijn geweest bij
verschillende conflicten tussen verschillende mogendheden in verschillende
eeuwen.)</li>

 <li>Geheel Komongistan had langdurige en belangrijke banden met China. (Niet
waar, Pakistan heeft dit niet.)</li>

 <li>Geheel Komongistan kent invloeden uit het boeddhisme. (Waar, maar daar is
tegenwoordig weinig van over in Pakistan.)</li>

 <li>Bijna geheel Komongistan lag ooit in het Mongoolse Rijk. (Waar, maar dat
geldt voor een groot gedeelte van Azi&euml;.)</li>

 <li>Geheel Komongistan is gekoloniseerd geweest door westerse landen. (Niet
waar, Korea was onderworpen door Japan, niet door een Europees land.)</li>

 <li>Alle &ldquo;regios's van Komongistan&rdquo; beschikken over nucleaire
wapens. (Niet waar, Mongoli&euml; en Zuid-Korea hebben ze niet.)</li>

 <li>Elke &ldquo;regio&rdquo; van Komongistan heeft een &lsquo;a&rsquo; in zijn
Engelstalige naam. (Waar.)</li>
</ul>

<p>De professoren weten van de feiten die sommige van deze generalisaties
tegenspreken, maar in hun pogingen om de term te rechtvaardigen zien zij wat
zij weten over het hoofd. Wanneer zij herinnerd worden aan deze feiten
noemen zij dat kleine uitzonderingen.</p>

<p>Ze noemen ook de wijdverspreide sociale acceptatie van de naam
Komongistan&mdash;de universiteitsfaculteiten van Komongistan-studies, de
kaften met Komongistan erop in boekwinkels en bibliotheken, de
wetenschappelijke tijdschriften zoals Komongistan Review, de
staatssecretaris van Komongistaanse Zaken, de reisadviezen voor bezoekers
aan Komongistan, en veel meer&mdash;als bewijs dat de naam Komongistan zo is
ingeburgerd dat we ons niet meer zonder kunnen voorstellen. Deze praktijken
maken de term echter niet geldig, ze laten alleen zien hoe ver de
gedachtegang in de samenleving is afgeleid.</p>

<p>Aan het einde van de discussie besluiten ze om de verwarrende naam te
behouden, maar ze beloven om studenten beter op de verschillen tussen de
drie &ldquo;regio's&rdquo; van Komongistan te wijzen. Deze inspanning heeft
weinig zin, omdat het studenten er niet van kan weerhouden om met de stroom
mee te drijven die de termen verbindt.</p>

<p>Onder druk van de Verenigde Staten en andere landen die slechts één
ambassade voor het hele Komongistan wilden hebben, begonnen de overheden van
Noord- en Zuid-Korea, Mongoli&euml; en Pakistan in 1995 te onderhandelen
over het samenvoegen van hun landen. Maar deze onderhandelingen waren snel
be&euml;indigd vanwege kwesties als taal, geloof, en de relatieve status van
de dictators van enkele van deze landen. De kans is klein dat de realiteit
zich snel zal aanpassen aan het sprookje van Komongistan. </p>

<p>Het verhaal van Komongistan onderstreept hoe ver de term
&ldquo;intellectueel eigendom&rdquo; is uitgerekt, een term die wordt
gebruikt voor veel meer wetten dan de drie waar mensen meestal aan
denken. Om recht te doen aan de hoeveelheid overhaaste generalisatie van de
term zouden we Zwitserland, Cuba, Tawantinsuyu, Gondor en de Republiek Santa
Monica erbij moeten doen.</p>

<p>Een verhaal zoals deze kan een aanzet doen naar een conclusie maar is nog
geen bewijs. Het verhaal laat nog niet zien dat er weinig is dat je met
recht kan zeggen over zowel patentrecht, auteursrecht, handelsmerken,
plantvari&euml;teit-monopolies, handelsgeheimen, publiciteitsrechten, en een
paar andere wetten, maar dat kan je zelf controleren als je ze bestudeert.</p>

<p>Simpelweg de mogelijkheid dat deze wetten net zo verschillen als in dit
verhaal suggereert, is voldoende om in te zien dat de term
&ldquo;intellectueel eigendom&rdquo; afgewezen moet worden, zodat mensen
deze wetten kunnen beoordelen en er over kunnen leren zonder de aanname dat
ze op elkaar lijken. Zie <a href="/philosophy/not-ipr.html"> Zei u
&ldquo;intellectueel eigendom&rdquo;? Dat is een verleidelijke
luchtspiegeling</a> voor meer uitleg.</p>

<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 </div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">

<p>Gelieve algemene vragen over FSF &amp; GNU te sturen naar <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Er zijn ook nog <a
href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de
FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a
href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and submitting translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor
verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations
README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze
website.</p>
</div>

<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
     be under CC BY-ND 3.0 US.  Please do NOT change or remove this
     without talking with the webmasters or licensing team first.
     Please make sure the copyright date is consistent with the
     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
     document was modified, or published.
     
     If you wish to list earlier years, that is ok too.
     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
     year, i.e., a year in which the document was published (including
     being publicly visible on the web or in a revision control system).
     
     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright &copy; 2015 Richard Stallman</p>

<p>Deze pagina is uitgebracht onder een <a rel="license"
href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative
Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
<strong>Vertaling:</strong> <a
href="//savannah.gnu.org/projects/www-nl">www-nl</a></div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Bijgewerkt:

$Date: 2016/11/26 14:27:58 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>