path: root/talermerchantdemos/blog/articles/nl/gpl-american-way.html

<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/gpl-american-way.en.html" -->

<!--#include virtual="/server/header.nl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.77 -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>De GNU GPL en de &ldquo;American Way&rdquo; - GNU Project - Free Software
Foundation</title>

<!--#include virtual="/philosophy/po/gpl-american-way.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" -->
<h2>De GNU GPL en de &ldquo;American Way&rdquo;</h2>

<p>door <strong>Richard M. Stallman</strong></p>

<p>
Microsoft omschrijft de GNU General Public License (GNU GPL) als een
&ldquo;Open Source&rdquo; (open bron) licentie en beweert dat dit indruist
tegen de &ldquo;American Way&rdquo; (de Amerikaanse Manier). Om de GNU GPL
te kunnen begrijpen en te zien hoe dit onderdeel is van die American Way,
moet je je eerst realiseren dat de GPL niet is gemaakt voor Open Source.</p>
<p>
De Open Source Beweging, gestart in 1998, heeft als doel het ontwikkelen van
krachtige, betrouwbare software en verbeterde technologie middels het
uitnodigen van het publiek om deel te nemen aan diezelfde software
ontwikkeling. Veel van deze ontwikkelaars gebruiken de GPL en ze zijn
daarbij van harte welkom. Maar de idee&euml;n en logica van de GPL zijn niet
terug te vinden in de Open Source beweging. Deze zijn afkomstig van de
diepere normen en waarden van de vrije software beweging.</p>
<p>
De Vrije Software Beweging is opgericht in 1984 maar is ge&iuml;nspireerd op
de idealen van 1776: vrijheid, gemeenschap en vrijwillige samenwerking. Dit
leidt tenslotte tot vrij ondernemerschap, vrijheid van meningsuiting en
vrije software.</p>
<p>
Het &ldquo;vrij&rdquo; in vrije software staat voor vrijheid in gebruik niet
voor vrij van kosten (noot van de vertaler: het Engelse &ldquo;free&rdquo;
kan zowel de betekenis hebben van vrijheid alsook van gratis, vandaar deze
uitweiding); meer specifiek betekent het de vrijheid om de software die je
gebruikt te kunnen bestuderen, wijzigen en her-distribueren. Deze vrijheden
helpen burgers zichzelf en elkaar te helpen en aldus deel te nemen aan een
gemeenschap. Dit in tegenstelling tot de meer gangbare private software, die
gebruikers afhankelijk maakt en verdeeld: de interne werking van het geheel
blijft geheim en je mag het niet met je buurman delen. Krachtige,
betrouwbare software en verbeterde technologie zijn nuttige bijproducten van
vrijheid maar de vrijheid om een gemeenschap te vormen is op zich al
belangrijk.</p>
<p>
We konden in het land van private software, waar ieder programma zijn
meester heeft, geen gemeenschap van vrijheid vestigen. We moesten een eigen
land maken in cyberspace&mdash;het vrije besturingssysteem GNU waar we in
1984 mee begonnen. In 1991, toen GNU bijna voltooid was, kwam Linus Torvalds
met het laatste stuk van de puzzel, de Linux kernel; en al snel was het
GNU/Linux systeem beschikbaar. Tegenwoordig zijn er miljoenen gebruikers van
GNU/Linux die dagelijks profiteren van de vrijheid en de gemeenschap.</p>
<p>
Ik heb de GNU GPL zodanig ontworpen dat dit de vrijheid verdedigt en
waarborgt die de essentie vormt van vrije software&mdash;om met de woorden
van 1776 te spreken, het zet ze neer als onvervreemdbare rechten van
programma's die onder de GPL worden uitgebracht. Het waarborgt je vrijheid
om het programma te bestuderen, wijzigen en kopi&euml;ren door te stellen
dat niemand gemachtigd is die vrijheid bij je weg te nemen door het
programma opnieuw te distribueren onder een beperkte licentie.</p>
<p>
Om samenwerking te stimuleren moedigen we anderen aan de programma's die we
publiceren te veranderen en uit te breiden. Om onze vrijheid te garanderen
maken we hierbij het voorbehoud dat gewijzigde versies hetzelfde respect ten
opzichte van vrijheid moeten betonen als de originele versie. We stimuleren
samenwerking van beide kanten door parasieten af te wijzen: wie er delen van
onze software in zijn programma wil opnemen moet dan ook toestaan dat wij
delen van zijn programma in de onze gebruiken. Niemand wordt gedwongen bij
de club te komen, maar diegenen die mee willen doen moeten wel dezelfde
bereidwilligheid tot samenwerking hebben. Hierdoor blijft het systeem
eerlijk.</p>
<p>
Miljoenen gebruikers, tienduizenden ontwikkelaars en grote bedrijven als
IBM, Intel en Sun hebben er voor gekozen om op deze manier samen te
werken. Maar sommige bedrijven willen de voordelen zonder de verplichtingen.</p>
<p>
Af en toe zeiden bedrijven ons, &ldquo;Wij zouden een verbeterde versie van
dit programma kunnen maken wanneer je ons toestaat het zonder vrijheid uit
te brengen.&rdquo; Wij zeggen dan &ldquo;Nee dank je&mdash;je verbeteringen
kunnen nuttig zijn wanneer ze vrij waren geweest maar als we ze niet in
vrijheid mogen gebruiken dan hebben ze totaal geen zin.&rdquo; Vervolgens
doen ze een beroep op ons ego met het argument dat onze code &ldquo;meer
gebruikers&rdquo; zal hebben binnen hun private programma's. Daarop is ons
antwoord dat we onze vrijheid liever hebben dan een irrelevante vorm van
populariteit.</p>
<p>
Microsoft wil zeker de voordelen van onze code hebben zonder de
verplichtingen.  Maar het heeft een ander, nauwer omschreven doel voor ogen
met het aanvallen van de GNU GPL. Microsoft staat meer bekend om imiteren
dan om innoveren. Wanneer Microsoft iets nieuws doet heeft dat een
strategisch doel&mdash;niet om het computergebruik te verbeteren voor zijn
gebruikers maar om alternatieven voor hen de pas af te snijden.</p>
<p>
Microsoft bezigt een anti-concurrentie strategie, bekend als &ldquo;omhels
en breid uit&rdquo;. Dit betekent dat ze starten met een technologie die
anderen gebruiken, er een miniem obstakel in aanbrengen dat geheim is zodat
niemand het kan imiteren en vervolgens het obstakel inzetten zodat alleen
andere Microsoft software met Microsoft software kan praten. In sommige
gevallen wordt het daarmee moeilijk voor een niet-Microsoft programma om
taak A te doen wanneer je voor taak B een Microsoft programma gebruikt. Hoe
dan ook, &ldquo;omhels en breid uit&rdquo; vergroot de macht van Microsoft
in de markt.</p>
<p>
Geen enkele licentie kan Microsoft stoppen in het uitoefenen van het
&ldquo;omhels en breid uit&rdquo;-principe wanneer ze dit uit alle macht
willen doen.  Wanneer ze hun eigen programma van de grond af schrijven en
niets van onze code gebruiken dan heeft de licentie van onze code geen
effect op ze. Maar de kosten van het compleet herschrijven van een programma
zijn hoog en zelfs Microsoft kan dit niet steeds blijven doen. Vandaar hun
campagne om ons over te halen de licentie die onze gemeenschap beschermt te
laten vallen. De licentie die hun verbiedt te zeggen: &ldquo;Wat van jou is,
is van mij en wat van mij is is van mij&rdquo;. Ze willen dat wij hen laten
begaan zodat ze kunnen nemen wat ze willen zonder daar iets voor terug te
geven. Ze willen dat wij onze verdediging afbreken.</p>
<p>
Maar weerloosheid is niet de &ldquo;American Way&rdquo;. In het land van de
dapperen en de vrijen, verdedigen we onze vrijheid met de GNU GPL.</p>

<h4>Addendum:</h4>

<p>
Microsoft beweert dat de GPL tegen &ldquo;intellectueel eigendom&rdquo;
is. Ik heb geen mening over &ldquo;intellectueel eigendom&rdquo; want de
term is t&eacute; breed om er een behoorlijke mening over te hebben. Het is
een verzamelnaam voor auteursrechten, patenten, merkenrecht en andere
niet-gerelateerde wettelijke begrippen; begrippen die dusdanig verschillend
zijn, in wettelijke zin alsook in hun uitwerking, dat welke uitspraak over
dit hele gebied dan ook veel te simplistisch zou zijn. Om op intelligente
wijze een mening te kunnen vormen over auteursrechten, patenten of
handelsmerken, zul je over die onderwerpen apart na moeten denken. De eerste
stap hierin is te weigeren om over het geheel na te denken als
&ldquo;intellectueel eigendom&rdquo;.</p>
<p>
Ik heb een uur nodig om mijn visie op auteursrechten te geven maar daarin
staat &eacute;&eacute;n basisprincipe centraal: het wegnemen van elementaire
vrijheden van mensen is er nooit mee goed te praten. Zoals Abraham Lincoln
het al zei: &ldquo;Altijd wanneer er conflict is tussen mensenrechten en
eigendomsrecht behoren mensenrechten voor te gaan&rdquo;. Het eigendomsrecht
is er voor het welzijn van mensen, niet als excuus om het te negeren.</p>
<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 </div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">

<p>Gelieve algemene vragen over FSF &amp; GNU te sturen naar <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Er zijn ook nog <a
href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de
FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a
href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and submitting translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor
verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations
README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze
website.</p>
</div>

<p>Copyright &copy; 2001 Richard M. Stallman</p>

<p>Deze pagina valt onder de <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/deed.nl">Creative
Commons Attribution-NoDerivs 3.0 United States Licentie</a>.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
 </div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Bijgewerkt:

$Date: 2015/02/09 21:02:58 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>