path: root/talermerchantdemos/blog/articles/tr/when-free-software-isnt-practically-superior.html

<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/when-free-software-isnt-practically-superior.en.html" -->

<!--#include virtual="/server/header.tr.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.79 -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title> Özgür Yazılımın (Pratik Olarak) Üstün Olmadığı Zaman - GNU Projesi - Özgür
Yazılım Vakfı</title>

<!--#include virtual="/philosophy/po/when-free-software-isnt-practically-superior.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.tr.html" -->
<h2> Özgür Yazılımın (Pratik Olarak) Üstün Olmadığı Zaman</h2>

<p>
yazan: <a href="https://mako.cc/writing/"><strong>Benjamin Mako
Hill</strong></a></p>

<p>Açık Kaynak Girişimi'nin misyonu şöyledir: &ldquo;Açık kaynak ayrı ayrı
izleyicilerin gözden geçirme gücünü ve sürecin şeffaflığını kullanan bir
yazılım geliştirme yöntemidir. Açık kaynağın vaatleri daha iyi kalite, daha
yüksek güvenilirlik, daha fazla esneklik, daha düşük maliyet ve talancı
satıcıya bağımlılığın sona ermesidir.&rdquo;</p>

<p>On yıldan fazla bir süredir, Özgür Yazılım Vakfı, özgür yazılım hareketinin
bu &ldquo;açık kaynak&rdquo; nitelendirmesine karşı çıkıyor. Özgür yazılım
savunucuları öncelikle bu ifadeye karşı çıktılar, çünkü &ldquo;açık
kaynak&rdquo;, temel özgürlük mesajımızı vurgulamayı ve hareketimizin,
geliştirdiğimiz yazılımın başarısındaki rolünü açıkça gizlemeye çabalamaktan
başka bir şey değildir. &ldquo;Açık kaynağın&rdquo; esasen kötü bir şey
olduğunu savunduk, çünkü bu durum insanları yazılım özgürlüğünü konuşmaktan
alıkoymaktadır. Fakat açık kaynak ifadesine karşı dikkatli olmamızı
gerektirecek başka bir neden daha var. Misyonda da açıklanan temel açık
kaynak görüşü, genel olarak doğru değil.</p>

<p>Her ne kadar Açık Kaynak Girişimi &ldquo;açık kaynak vaadinin daha iyi
kalite, daha yüksek güvenilirlik, daha fazla esneklik&rdquo; olduğunu öne
sürse de, bu vaat her zaman gerçekleşmez. Her ne kadar bu gerçeği her zaman
belirtmesek de, erken aşamadaki özgür bir yazılım projesinin herhangi bir
kullanıcısı, özgür yazılımın, tamamen pratik terimlerle kendi rakiplerine
karşı her zaman elverişli olmadığını açıklayabilir. Özgür yazılım bazen
düşük kalitede olabilir. Bazen güvenilmez olabilir. Bazen esnek
olmayabilir. Eğer insanlar argümanları açık kaynak lehine ciddiye alırlarsa,
açık kaynağın neden &ldquo;vaadine&rdquo; dayanmadığını açıklamalı ve özel
mülkiyet araçların daha iyi bir seçim olacağı sonucuna
varmalıdır. Yapabileceğimiz başka hiçbir şey yok.</p>

<p>Richard Stallman, <a
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">Neden Açık Kaynak Özgür
Yazılımın Noktasını Kaçırıyor</a> makalesinde durumu şöyle açıklıyor:
&ldquo;Açık kaynak fikri, kullanıcıların yazılımı daha güçlü ve güvenilir
yapmak üzere değiştirmesi ve tekrar dağıtmasına izin verilmesidir. Ancak bu
garanti edilmemektedir. Özel mülk yazılım geliştiricilerinin yeteneksiz
olması gerekmez. Bazen onlar da güçlü ve güvenilir program üretebilirler,
program kullanıcıların özgürlüğüne saygı göstermese de. &rdquo;</p>

<p>Açık kaynak için, düşük kaliteli yazılım açıklanamayan bir problemdir veya
yazılımdan tamamen kaçınmak için bir nedendir. Özgür yazılım için, üzerinde
çalışılması gereken bir problemdir. Özgür yazılım savunucuları için,
aksaklıklar ve eksik özellikler asla bir utanç kaynağı
değildir. Kullanıcıların özgürlüğüne saygı duyan herhangi bir özgür yazılım,
özel mülkiyet bir rakipten daha güçlü bir doğal avantaja sahiptir. Başka
sorunları olsa bile, özgür yazılım her zaman özgürlüğe sahiptir.</p>

<p>Elbette, her bir özgür yazılım bir yerlerden başlamak zorundadır. Örnek
olarak, yepyeni bir yazılım, yerleşik bir özel mülkiyet araçtan daha fazla
özelliğe sahip olmayabilir. Projeler birçok hatayla başlar ve zamanla
gelişir. Açık kaynak savunucuları, bir projenin zaman içinde ve şans yoluyla
yararlı olacağı iddiasında olsa da, özgür yazılım projeleri, özgür bir
yazılım savunucusuna daha ilk günden önemli katkıları
yansıtır. Kullanıcıların teknolojilerini denetlemelerini sağlayan her bir
yazılım, bir adım ileridedir. Bir projenin gelişmesi, kalitesinin artması
kekin üzerine krema yapmak gibidir.</p>

<p>İkincisi, belki de daha da kötüsü, açık kaynak tanımının kalbinde yer alan
işbirlikçi, dağıtık, akran denetimli geliştirme sürecinin özgür yazılım
(veya &ldquo;açık kaynak&rdquo;) lisanslı projelerin büyük çoğunluğuyla çok
az benzerlik göstermesidir.</p>

<p><a href="/software/repo-criteria.html">Özgür yazılım barındırma siteleri
olan</a> SourceForge ve <a href="http://sv.gnu.org">Savannah</a>'ı inceleyen
çeşitli akademik çalışmalar, çevrimiçi kod yükleyen birçok özgür yazılım
geliştiricisinin zaten doğrudan işi yürüttüğünü göstermiştir. Özgür yazılım
projelerinin büyük çoğunluğu özellikle işbirlikçi değil. SourceForge'da
özgür bir yazılım projesine katkıda bulunanların sayısının ortancası:
Bir. Sadece bir geliştirici. SourceForge projelerinin yüzde doksan beşi en
fazla beş katkıda bulunan kişi içeriyor. Bu özgür yazılım projelerinin
yarısından fazlası, hatta birkaç başarılı sürüm çıkaran ve sık sık indirilen
birçok proje bile, dışarıdan az yardım alan tek bir geliştiricinin eseridir.</p>

<p>İşbirlikçi geliştirmenin ve &ldquo;dağıtık akran değerlendirmesi&rdquo;nin
gücünü vurgulayarak, açık kaynaklı yaklaşımların, özgür yazılım projelerinin
büyük çoğunluğunun neden kullanılması veya onlara katkıda bulunulması
gerektiği hakkında söyleyebileceği çok az şey var gibi
görünüyor. İşbirliğinin öne sürülen faydaları, işbirliği olmadığında
gerçekleştirilemediğinden, özgür gelişim projelerinin büyük çoğunluğu, özel
mülkiyet bir rakip için hiçbir teknik avantaja sahip değildir.</p>

<p>Özgür yazılım savunucuları için, aynı projelerin her biri önemli başarılar
olarak görülüyor. Her bir özgür yazılım kullanıcılarının özgürlüğüne saygı
duyduğundan dolayı, yazılım özgürlüğünün savunucuları, her bir özgür
yazılımın, özel mülkiyet rakiplerine kıyasla, hatta daha fazla özellik
içeren bir rakiple karşılaştırılsa bile, doğal bir etik avantajla
başladığını öne sürer. Pratik avantajlar üzerindeki özgürlüğü vurgulayarak,
özgür yazılımın savunuculuğu, açık kaynağın çoğu zaman sahip olmadığı bir
teknik gerçekliğe dayanır. Özgür yazılım daha iyi olduğunda, bu gerçeği
kutlayabiliriz. Daha iyi olmadığında, bunu özgür yazılım savunuculuğunun
lanet olası bir eleştirisi olarak veya söz konusu yazılımın kullanımına
karşı zorlayıcı bir argüman olarak görmemize gerek yok.</p>

<p>Açık kaynak savunucuları, özgürce geliştirilen yazılımların zaman içinde
özel mülkiyet yazılımlardan daha iyi olması gerektiği ve zaman içinde daha
iyi olacakları tezini savunmalıdır. Özgür yazılım destekçileri bunun yerine
&ldquo;Özgür yazılımı nasıl daha iyi hale getirebiliriz?&rdquo; diye
sorabilirler. Özgür yazılım ifadesinde, yüksek kaliteli yazılım amacı nihai
amaç değildir. Özgür yazılım geliştiricileri, kullanıcılarına iyi hizmet
veren işlevsel, esnek bir yazılım oluşturmak için çaba göstermelidir. Ancak
bu, hem daha kolay hem de çok daha önemli olan, özgürlüklerine saygı duyma
ve özgürlüklerini koruma amacını gerçekleştirmek için yapılması gereken
yegane yol değildir.</p>

<p>Elbette, yüksek kaliteli yazılım oluşturulurken işbirliğinin önemli bir rolü
olacağı savını yadsımamıza gerek yok. Başarılı olmuş birçok özgür yazılım
projesinde, açıkça böyle olduğu görülmektedir. İşbirliğinin faydaları,
ideolojiye uymayı reddeden kanıtlar karşısında çantada keklik sayılacak bir
şey olmak yerine anlaşılması, desteklenmesi ve üzerinde çalışılması gereken
bir şey haline geldi.</p>

<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 </div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.tr.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">

<p>Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a> adresine iletin. FSF ile
iletişim kurmanın <a href="/contact/">başka yolları</a> da vardır. Lütfen
çalışmayan bağlantıları ve başka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a
href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a> adresine
gönderin.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and submitting translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
Çevirilerimizde bulmuş olabileceğiniz hataları, aklınızdaki soru ve
önerilerinizi lütfen <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">bize&nbsp;bildirin</a>.</p><p>Bu
yazının çeviri düzenlemesi ve sunuşu ile ilgili bilgi için lütfen <a
href="/server/standards/README.translations.html">Çeviriler BENİOKU</a>
sayfasına bakın. Bu sayfanın ve diğer tüm sayfaların Türkçe çevirileri
gönüllüler tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliği yüksek bir <a
href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak istiyorsanız, <a
href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr">çalışma&nbsp;sayfamızı</a>
ziyaret edebilirsiniz.</p>
</div>

<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
     be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
     without talking with the webmasters or licensing team first.
     Please make sure the copyright date is consistent with the
     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
     document was modified, or published.
     
     If you wish to list earlier years, that is ok too.
     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
     year, i.e., a year in which the document was published (including
     being publicly visible on the web or in a revision control system).
     
     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright &copy; 1999-2011 Benjamin Mako Hill</p>

<p>Bu sayfa <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/us/deed.tr">Creative
Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş 3.0 Birleşik Devletler Lisansı</a> ile
lisanslanmıştır.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.tr.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
<p><strong>Çeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p>
<ul>
<li>C.Y. <a
href="mailto:cyildizli@autistici.org">&lt;cyildizli@autistici.org&gt;</a>,
2019.</li>
<li>T. E. Kalaycı, 2019.</li>
</ul></div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Son Güncelleme:

$Date: 2020/08/22 06:31:23 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>