path: root/talermerchantdemos/blog/articles/tr/gates.html

<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/gates.en.html" -->

<!--#include virtual="/server/header.tr.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.77 -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Kapılar değil, bariyerler - GNU Projesi - Özgür Yazılım Vakfı</title>

<!--#include virtual="/philosophy/po/gates.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.tr.html" -->
<h2> Kapılar<a href="#tn1"><sup>1</sup></a> değil, bariyerler </h2>

<p>yazan <a href="http://www.stallman.org/"><strong>Richard
Stallman</strong></a><br />
Kurucu, Özgür Yazılım Vakfı
</p>

<blockquote>
<p><em>(Bu yazı <a href="http://news.bbc.co.uk/1/hi/technology/7487060.stm">BBC
News tarafından 2008'de yayımlanmıştır</a>.)</em></p>
</blockquote>

  <p>Bill Gates'in emekliliğine gösterilen bütün bu ilgi asıl hususu gözden
kaçırıyor. Asıl önemli olan ne Gates ne de Microsoft'tur, Microsoft'un
(diğer birçok yazılım şirketi gibi) müşterilerine dayattığı etik olmayan
kısıtlamalar sistemidir.</p>

  <p>Bu ifade sizi şaşırtabilir çünkü bilgisayarlarla ilgilenen çoğu insan
Microsoft hakkında güçlü hislere sahiptir. İş adamları ve onların itaatkar
politikacıları, birçok bilgisayar kullanıcısı için bir imparatorluk inşa
etme başarısına hayran kalıyor. Bilgisayar alanının dışındaki pek çok kişi;
Microsoft'a bilgisayarları ucuz ve hızlı hâle getirme ve elverişli grafiksel
kullanıcı arayüzleri gibi aslında yalnızca yararlandığı ilerlemeler için
saygı gösteriyor.</p>

  <p>Gates'in yoksul ülkelerdeki sağlık hizmetleri için iyilikseverliği bazı
insanların olumlu kanaatlarını kazandı. LA Times, onun vakfının parasının %5
ila %10'unu yıllık olarak harcadığını ve geri kalanıyla yatırım yaptığını,
bazen de aynı yoksul ülkelerde çevresel bozulmaya ve hastalığa neden olduğu
ileri sürülen şirketlere yatırım yaptığını bildirdi. (2010 güncellemesi:
Gates Vakfı, tarımsal işletme devi Cargill ile <a
href="http://www.guardian.co.uk/global-development/poverty-matters/2010/sep/29/gates-foundation-gm-monsanto">Afrika'da
genetik olarak değiştirilmiş ürünlerin zorla kabul ettirilmesini
içerebilecek bir projeye</a> destek veriyor.)</p>

  <p>Birçok bilgisayar uzmanı; Gates ve Microsoft'tan özellikle nefret
ediyor. Onların bolca nedeni var. Microsoft sürekli olarak rekabet karşıtı
davranışlar sergilemektedir ve üç kez suçlu bulunmuştur. (Microsoft'u ikinci
hükümden kurtaran Bush, 2000 seçimleri için fon istemek üzere Microsoft ana
merkezine davet edildi. Microsoft Birleşik Krallık'ta Gordon Brown'un seçim
bölgesinde büyük bir ofis kurdu. Hem yasal hem de potansiyel olarak
yozlaşma.)</p>

  <p>Birçok kullanıcı kullanmasanız bile bilgisayarınızda Windows için ödeme
yapmanızı sağlayan perakende satış sözleşmeleri olan &ldquo;Microsoft
vergisi&rdquo;nden nefret eder. (Bazı ülkelerde bunu geri alabilirsiniz
ancak gereken çaba göz korkutucudur.) Ayrıca Dijital Kısıtlamalar Yönetimi
de vardır: Dosyalarınıza özgürce erişmenizi &ldquo;engellemek&rdquo; için
tasarlanmış yazılım özellikleri. (Kullanıcıların artan kısıtlaması,
Vista'nın ana ilerlemesi gibi görünüyor.)</p>

  <p>Sonra diğer yazılımlarla karşılıklı çalışmaya yönelik nedensiz uyumsuzluk ve
engeller var. (AB'nin Microsoft'tan arayüz belirtimlerini yayımlamasını
talep etmesinin nedeni budur.) Bu yıl Microsoft standart alt kurullarını
belgeler için kullanışsız, uygulanamaz ve patentli &ldquo;açık
standart&rdquo;ın ISO onayını edinmek üzere kendi destekçileriyle
doldurdu. (AB şimdi bunu inceliyor.)</p>

  <p>Bu eylemler kuşkusuz kabul edilemez, ancak yalıtılmış olaylar değildir. Çoğu
insanın tanımadığı daha derin bir yanlışın sistematik belirtileridir: özel
mülk yazılım.</p>

  <p>Microsoft'un yazılımı; kullanıcıları bölünmüş ve çaresiz kılan lisanslar
altında dağıtılır. Kopyaları başkalarıyla paylaşmaları yasaklandığından
kullanıcılar bölünmüştür. Kullanıcılar çaresizdir çünkü programcıların
okuyabileceği ve değiştirebileceği kaynak kodu yoktur.</p>

  <p>Bir programcıysanız ve yazılımı kendiniz veya başka birisi için değiştirmek
istiyorsanız değiştiremezsiniz. Eğer bir iş yapıyorsanız ve yazılımı
ihtiyaçlarınıza daha uygun hâle getirmek için bir programcıya ödeme yapmak
istiyorsanız yapamazsınız. Basitçe iyi bir komşuluk görevi olan arkadaşınız
ile paylaşmak için onu kopyalarsanız size &ldquo;korsan&rdquo;
diyorlar. Microsoft, komşunuza yardım etmenin bir gemiye saldırmakla aynı
ahlaki denklikte olduğuna inanmamızı sağlayacaktır.</p>

  <p>Microsoft'un yaptığı en önemli şey, bu adaletsiz toplumsal sistemi teşvik
etmektir. Gates, yazılımlarının kopyalarını paylaştıkları için
mikrobilgisayar kullanıcılarını azarlayan kötü şöhretli açık mektubu
nedeniyle kişisel olarak onunla tanımlanır. Aslında mektup &ldquo;Seni
bölünmüş ve çaresiz tutmama izin vermiyorsan yazılımı geliştirmem ve
herhangi birine sahip olamayacaksın. Bana teslim ol ya da kaybol!&rdquo;
diyordu.</p>

  <p>Ancak Gates özel mülk yazılımı icat etmedi ve binlerce başka şirket de aynı
şeyi yaptı. Bu (kim yaparsa yapsın) yanlış. Microsoft, Apple, Adobe ve
geriye kalanlar, sizin üzerinizde onlara güç sağlayan yazılımlar
sunar. Şirketlerdeki veya yöneticilerdeki bir değişiklik
önemsizdir. Değiştirmeniz gereken şey bu sistemdir.</p>

  <p>Özgür yazılım hareketi tamamen bununla ilgilidir. &ldquo;Free&rdquo;,
özgürlüğü kast eder: Kullanıcıların paylaşması ve değiştirebilmesi için
özgür olan yazılımlar yazar ve yayımlarız. Bunu sistematik olarak yapıyoruz;
bazılarımız ücretli, birçoğumuz gönüllü olarak. GNU/Linux dâhil olmak üzere
tam özgür işletim sistemimiz zaten var. Amacımız tam bir özgür yazılım
yelpazesi sunmaktır, böylece hiçbir bilgisayar kullanıcısı yazılım edinme
özgürlüğünden vazgeçmek için teşvik edilmeyecektir.</p>

  <p>1984'te özgür yazılım hareketini başlattığımda Gates'in mektubundan pek
haberdar değildim. Ama başkalarından benzer talepler duymuştum ve bir
yanıtım vardı: &ldquo;Yazılımınız bizi bölünmüş ve çaresiz tutacaksa lütfen
geliştirmeyin. Onsuz daha iyiyiz. Bilgisayarlarımızı kullanmanın ve
özgürlüğümüzü korumanın başka yollarını bulacağız.&rdquo;</p>

  <p>1992'de GNU işletim sistemi çekirdekle, Linux'le tamamlandığında onu
çalıştırmak için bir sihirbaz olmanız gerekiyordu. Günümüzde GNU/Linux,
kullanıcı dostudur: İspanya ve Hindistan'ın bazı bölgelerindeki okullarda
standarttır. Dünya çapında on milyonlarca kişi onu kullanıyor. Siz de
kullanabilirsiniz.</p>

  <p>Gates gitmiş olabilir ancak oluşturulmasına yardım ettiği özel mülk
yazılımın duvarları ve bariyerleri (şimdilik) kalmıştır. Onları sökmek bizim
elimizde.</p>

<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
<a id="tn1">[1]</a> Stallman, yazının başlığında Bill Gates'in soyadıyla
kelime oyunu yapıyor, Gates Türkçe'de Kapılar anlamına geliyor</div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.tr.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">

<p>Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a> adresine iletin. FSF ile
iletişim kurmanın <a href="/contact/">başka yolları</a> da vardır. Lütfen
çalışmayan bağlantıları ve başka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a
href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a> adresine
gönderin.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and submitting translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
Çevirilerimizde bulmuş olabileceğiniz hataları, aklınızdaki soru ve
önerilerinizi lütfen <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">bize&nbsp;bildirin</a>.</p><p>Bu
yazının çeviri düzenlemesi ve sunuşu ile ilgili bilgi için lütfen <a
href="/server/standards/README.translations.html">Çeviriler BENİOKU</a>
sayfasına bakın. Bu sayfanın ve diğer tüm sayfaların Türkçe çevirileri
gönüllüler tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliği yüksek bir <a
href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak istiyorsanız, <a
href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr">çalışma&nbsp;sayfamızı</a>
ziyaret edebilirsiniz.</p>
</div>

<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
     be under CC BY-ND 3.0 US.  Please do NOT change or remove this
     without talking with the webmasters or licensing team first.
     Please make sure the copyright date is consistent with the
     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
     document was modified, or published.
     
     If you wish to list earlier years, that is ok too.
     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
     year, i.e., a year in which the document was published (including
     being publicly visible on the web or in a revision control system).
     
     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright &copy; 2008 Richard Stallman</p>

<p>Bu sayfa <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/deed.tr">Creative
Commons Atıf-Türetilemez 3.0 Birleşik Devletler Lisansı</a> altında
lisanslanmıştır.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.tr.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
<p><strong>Çeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p>
<ul>
<li>The FLOSS Information <a
href="mailto:theflossinformation@gmail.com">&lt;theflossinformation@gmail.com&gt;</a>,
2020.</li>
</ul></div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Son Güncelleme:

$Date: 2020/05/19 15:00:01 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>