path: root/talermerchantdemos/blog/articles/sq/initial-announcement.html

<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/gnu/initial-announcement.en.html" -->

<!--#include virtual="/server/header.sq.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.77 -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Njoftimi Fillestar - Projekti GNU - Free Software Foundation</title>

<!--#include virtual="/gnu/po/initial-announcement.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.sq.html" -->
<h2>Njoftimi Fillestar</h2>

<p> Ky është njoftimi origjinal mbi Projektin GNU, postuar nga <a
href="http://www.stallman.org/">Richard Stallman</a> më 27 shtator, 1983.</p>

<p> Historia faktike e Projektit GNU është, në shumë pikëpamje, e ndryshme nga
ky plan fillestar. Për shembull, fillimi u shty deri më Janar të 1984. Disa
prej koncepteve filozofike rreth <a
href="/philosophy/free-sw.html">software-it të lirë</a> nuk qenë të
qartësuara deri para pak vitesh.</p>

<h3>Free Unix!</h3>

<p>Duke nisur nga kjo Ditë e Falënderimeve do të filloj të shkruaj një sistem
të plotë <em>software</em>-i, të përputhshëm me Unix-in, të quajtur GNU
(shkurtim i Gnu's Not Unix), dhe ta jap falas<a href="#f1">(1)</a> për këdo
që don ta përdorë.  Kontribute në kohë, para, programe dhe pajisje nevojiten
shumë.</p>

<p>Për t’ia filluar, GNU do të jetë një kernel plus krejt mjetet e nevojshme
për shkrim dhe xhirim programesh në C: përpunues, shell, përpilues C,
lidhës, asembler, dhe ndoca gjëra të tjera.  Pas kësaj do të shtojmë një
formatues tekstesh, një YACC, një lojë Empire, një fletëllogaritës, dhe
qindra gjëra të tjera.  Shpresojmë të furnizojmë, përfundimisht, gjithçka të
dobishme që vjen normalisht me një sistem Unix, dhe çfarëdo gjëje tjetër të
dobishme, përfshi dokumentim on-line dhe në shtypshkrim.</p>

<p>GNU do të jetë në gjendje të xhirojë programe Unix, por nuk do të jetë
identik me Unix.  Do të bëjmë tërë përmirësimet që ia leverdis, bazuar në
përvojën tonë me sisteme të tjera operative.  Në veçanti, kemi në plan të
shtojmë emra më të gjatë kartelash, numra versioni kartelash, një sistem
kartelash që nuk vithiset, ndoshta plotësim emri kartele, mbulim për ekran
të pavarur nga terminali, e në fund edhe një sistem dritaresh bazuar në Lisp
përmes të cilit disa programe Lisp dhe programe të rëndomtë Unix mund të
ndajnë bashkë të njëjtin ekran.  Si C, ashtu edhe Lisp do të mund të kihen
si gjuhë programimi për sistemin.  Do të kemi <em>software</em> rrjeti, të
bazuar në protokollin <em>chaosnet</em> të MIT-së, shumë më sipëran se
UUCP. Ndoshta do të kemi diçka të përputhshme me UUCP-në.</p>


<h3>Kush Jam?</h3>

<p>Jam Richard Stallman, shpikësi i përpunuesit origjinal e të shumë-imituar
EMACS, tani në Laboratorin e Inteligjencës Artificiale në MIT.  Kam punuar
rëndshëm me përpilues, përpunues, debugger-a, interpretues urdhrash,
Incompatible Timesharing System dhe sistemin operativ Lisp Machine.  Jam
marrë i pari me mbulim ekrani të pavarur nga terminali në ITS.  Veç këtyre
kam sendërtuar një sistem kartelash që nuk vithiset dhe dy sisteme dritaresh
për makina Lisp.</p>

<h3>Pse Duhet Ta Shkruaj GNU-në</h3>

<p>Mendoj se rregulli i artë e lyp që nëse më pëlqen një program, ta ndaj atë
me të tjerë persona që e pëlqejnë. Nuk mundem, me ndërgjegje të pastër, të
nënshkruaj një marrëveshje moszbulimi ose një marrëveshje licence
<em>software</em>-i.  </p>

<p>Që të mund të vazhdoj t’i përdor kompjuterat pa dhunuar parimet e mia, kam
vendosur të bëj tok një trup të nevojshëm <em>software</em>-i të lirë që të
jem në gjendje të vazhdoj pa ndonjë <em>software</em> që nuk është i lirë.</p>


<h3>Si Mund të Kontribuoni</h3>

<p>U kërkoj prodhuesve të kompjuterave dhurime makinash dhe parash.  U kërkoj
individëve dhurime programesh dhe pune.</p>

<p>Një prodhues kompjuterash ka premtuar tashmë të dhurojë një makinë.  Por
mund të përdorim edhe më tepër se një. Një rrjedhim që mund të prisni nga
dhurimi i makinave është fakti që GNU-ja do të xhirojë në ta prej një date
më të afërt. Makina është mirë të jetë e aftë të punojë në zona të banuara,
dhe të mos ketë nevojë për ftohje ose ushqim të sofistikuar.</p>

<p>Programues individualë mund të kontribuojnë duke shkruar një kopje të
përputhshme të disa prej mjeteve Unix dhe të m’i japin mua.  Për shumicën e
projekteve, kjo pjesëmarrje e shpërndarë dhe me kohë të pjesshme do të ishte
shumë e vështirë të bashkërendohej; pjesët e shkruara në mënyrë të pavarur
nuk do të punonin tok.  Por për synimin e veçantë të zëvendësimit të
Unix-it, ky problem nuk është i pranishëm.  Shumica e specifikimeve për
ndërfaqen janë të rregulluara nga përputhshmëria me Unix-in.  Po qe se çdo
kontribut funksionon me pjesën tjetër të Unix-it, ka gjasa që do të punojë
edhe me pjesën tjetër të GNU-së.</p>

<p>Nëse siguroj dhurime në para, ndoshta do të jem në gjendje të punësoj pak
vetë me kohë të plotë ose të pjesshme.  Rroga nuk do të jetë e lartë, por po
kërkoj persona për të cilët fakti që po ndihmojnë njerëzimin është po aq i
rëndësishëm sa edhe paraja.  E shoh këtë si një rrugë për t’u krijuar
mundësinë personave të përkushtuar t’ia kushtojnë energjitë e tyre punës me
GNU-në, duke i çliruar nga nevoja të fitojnë jetesën në një rrugë tjetër.</p>


<p>Për më tepër të dhëna, lidhuni me mua.</p>

<p>Postë Arpanet:<br />
  RMS@MIT-MC.ARPA</p>

<p>Usenet:<br />
  ...!mit-eddie!RMS@OZ<br />
  ...!mit-vax!RMS@OZ</p>

<p>Postë e Zakonshme në ShBA:<br />
  Richard Stallman<br />
  166 Prospect St<br />
  Cambridge, MA 02139</p>


<h4 id="f1">Zgjedhje e dobët fjalësh përqark &ldquo;i lirë&rdquo;</h4>

<p>Përdorimi i fjalëve këtu qe i pakujdesshëm. Dëshira qe që askujt nuk do t’i
duhej të paguante për <b>leje</b> përdorimi të sistemit GNU.  Por fjalët nuk
e bëjnë të qartë këtë, dhe njerëzit shpesh i interpretojnë ato si të thoshin
që kopjet e GNU-së do të duhej të shpërndaheshin përherë kundrejt pak ose
aspak shpërblimi.  Ky kurrë nuk qe synimi.</p>

<h3>Mesazhi origjinal</h3>

<p>Për hir të plotësisë, email-i origjinal është riprodhuar këtu, në formën e
tij origjinale.</p>

<div dir="ltr">
<pre><!--TRANSLATORS: Don't translate anything except the headers.-->

Prej CSvax:pur-ee:inuxc!ixn5c!ihnp4!houxm!mhuxi!eagle!mit-vax!mit-eddie!RMS@MIT-OZ
Prej: RMS%MIT-OZ@mit-eddie
Grupe Lajmesh: net.unix-wizards,net.usoft
Subjekt: new Unix implementation
Datë: Mar, 27-Sht-83 12:35:59 EST
Ent: MIT AI Lab, Cambridge, MA

Free Unix!

Duke nisur nga kjo Ditë e Falënderimeve do të filloj të shkruaj një sistem
të plotë <em>software</em>-i, të përputhshëm me Unix-in, të quajtur GNU
(shkurtim i Gnu's Not Unix), dhe ta jap falas<a href="#f1">(1)</a> për
këdo që don ta përdorë.  Kontribute në kohë, para, programe dhe pajisje
nevojiten shumë.

Për t’ia filluar, GNU do të jetë një kernel plus krejt mjetet e nevojshme për
shkrim dhe xhirim programesh në C: përpunues, shell, përpilues C, lidhës,
asembler, dhe ndoca gjëra të tjera.  Pas kësaj do të shtojmë një formatues
tekstesh, një YACC, një lojë Empire, një fletëllogaritës, dhe qindra gjëra
të tjera.  Shpresojmë të furnizojmë, përfundimisht, gjithçka të dobishme që
vjen normalisht me një sistem Unix, dhe çfarëdo gjëje tjetër të dobishme,
përfshi dokumentim on-line dhe në shtypshkrim.

GNU do të jetë në gjendje të xhirojë programe Unix, por nuk do të jetë
identik me Unix.  Do të bëjmë tërë përmirësimet që ia leverdis, bazuar në
përvojën tonë me sisteme të tjera operative.  Në veçanti, kemi në plan të
shtojmë emra më të gjatë kartelash, numra versioni kartelash, një sistem
kartelash që nuk vithiset, ndoshta plotësim emri kartele, mbulim për ekran
të pavarur nga terminali, e në fund edhe një sistem dritaresh bazuar në Lisp
përmes të cilit disa programe Lisp dhe programe të rëndomtë Unix mund të
ndajnë bashkë të njëjtin ekran.  Si C, ashtu edhe Lisp do të mund të kihen si
gjuhë programimi për sistemin.  Do të kemi <em>software</em> rrjeti, të
bazuar në protokollin <em>chaosnet</em> të MIT-së, shumë më sipëran se UUCP.
Ndoshta do të kemi diçka të përputhshme me UUCP-në.


Kush Jam?

Jam Richard Stallman, shpikësi i përpunuesit origjinal e të shumë-imituar
EMACS, tani në Laboratorin e Inteligjencës Artificiale në MIT.  Kam punuar
rëndshëm me përpilues, përpunues, debugger-a, interpretues urdhrash,
Incompatible Timesharing System dhe sistemin operativ Lisp Machine.  Jam
marrë i pari me mbulim të pavarur nga terminali në ITS.  Veç këtyre
kam sendërtuar një sistem kartelash që nuk vithiset dhe dy sisteme dritaresh
për makina Lisp.


Pse Duhet Ta Shkruaj GNU-në

Mendoj se rregulli i artë e lyp që nëse më pëlqen një program, ta ndaj
atë me të tjerë persona që e pëlqejnë. Nuk mundem, me ndërgjegje të pastër,
të nënshkruaj një marrëveshje moszbulimi ose një marrëveshje licence
<em>software</em>-i.

Që të mund të vazhdoj t’i përdor kompjuterat pa dhunuar parimet e mia, kam
vendosur të bëj tok një trup të nevojshëm <em>software</em>-i të lirë që të
jem në gjendje të vazhdoj pa ndonjë <em>software</em> që nuk është i lirë.


Si Mund të Kontribuoni

U kërkoj prodhuesve të kompjuterave dhurime makinash dhe parash.  U kërkoj
individëve dhurime programesh dhe pune.

Një prodhues kompjuterash ka premtuar tashmë të dhurojë një makinë.  Por mund
të përdorim edhe më tepër se një. Një rrjedhim që mund të prisni nga dhurimi
i makinave është fakti që GNU-ja do të xhirojë në ta prej një date më të
afërt. Makina është mirë të jetë e aftë të punojë në zona të banuara, dhe të
mos ketë nevojë për ftohje ose ushqim të sofistikuar.

Programues individualë mund të kontribuojnë duke shkruar një kopje të
përputhshme të disa prej mjeteve Unix dhe të m’i japin mua.  Për shumicën e
projekteve, kjo pjesëmarrje e shpërndarë dhe me kohë të pjesshme do të ishte
shumë e vështirë të bashkërendohej; pjesët e shkruara në mënyrë të pavarur
nuk do të punonin tok.  Por për synimin e veçantë të zëvendësimit të Unix-
it, ky problem nuk është i pranishëm.  Shumica e specifikimeve për ndërfaqen
janë të rregulluara nga përputhshmëria me Unix-in.  Po qe se çdo kontribut
funksionon me pjesën tjetër të Unix-it, ka gjasa që do të punojë edhe me
pjesën tjetër të GNU-së.

Nëse siguroj dhurime në para, ndoshta do të jem në gjendje të punësoj pak
vetë me kohë të plotë ose të pjesshme.  Rroga nuk do të jetë e lartë, por po
kërkoj persona për të cilët fakti që po ndihmojnë njerëzimin është po aq i
rëndësishëm sa edhe paraja.  E shoh këtë si një rrugë për t’u krijuar
mundësinë personave të përkushtuar t’ia kushtojnë energjitë e tyre punës me
GNU-në, duke i çliruar nga nevoja të fitojnë jetesën në një rrugë tjetër.


Për më tepër të dhëna, lidhuni me mua.
Postë mail:
  RMS@MIT-MC.ARPA

Usenet:
  ...!mit-eddie!RMS@OZ
  ...!mit-vax!RMS@OZ

Postë e Zakonshme në ShBA:
  Richard Stallman
  166 Prospect St
  Cambridge, MA 02139
</pre>
</div>

<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 </div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.sq.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">

<p>Ju lutemi, pyetjet dhe kërkesat e përgjithshme rreth FSF-së &amp; GNU-së
dërgojini te <a href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>.  Ka
gjithashtu <a href="/contact/">mënyra të tjera për t’u lidhur me</a>
FSF-në.  Njoftimet për lidhje të dëmtuara dhe ndreqje apo këshilla të tjera
mund të dërgohen te <a
href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and submitting translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
Përpiqemi fort dhe bëjmë sa mundemi për të ofruar përkthime me cilësi të
mirë dhe të përpikta.  Megjithatë, nuk jemi të përjashtuar nga
papërsosmëritë. Ju lutemi, komentet dhe këshillat e përgjithshme lidhur me
këtë dërgojini te <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p><p>Për
të dhëna mbi bashkërendimin dhe parashtrimin e përkthimeve të faqeve tona
web, shihni <a href="/server/standards/README.translations.html">README për
përkthimet</a>.</p>
</div>

<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
     be under CC BY-ND 3.0 US.  Please do NOT change or remove this
     without talking with the webmasters or licensing team first.
     Please make sure the copyright date is consistent with the
     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
     document was modified, or published.
     
     If you wish to list earlier years, that is ok too.
     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
     year, i.e., a year in which the document was published (including
     being publicly visible on the web or in a revision control system).
     
     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Të drejta kopjimi &copy; 1983, 1999, 2007, 2008, 2009, 2013,2014 Free
Software Foundation, Inc.</p>

<p>Kjo faqe mund të përdoret sipas një licence <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/">Creative Commons
Attribution-NoDerivs 3.0 United States License</a>.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.sq.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
 </div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
U përditësua më:

$Date: 2020/07/25 14:00:59 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>