1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
|
<!--#set var="PO_FILE"
value='<a href="/philosophy/po/why-audio-format-matters.pl.po">
https://www.gnu.org/philosophy/po/why-audio-format-matters.pl.po</a>'
--><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/why-audio-format-matters.html"
--><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/why-audio-format-matters.pl-diff.html"
--><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2017-06-25" -->
<!--#include virtual="/server/header.pl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.77 -->
<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Dlaczego format pliku dźwiękowego ma znaczenie - Projekt GNU - Fundacja
Wolnego Oprogramowania (FSF)</title>
<!--#include virtual="/philosophy/po/why-audio-format-matters.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" -->
<!--#include virtual="/server/outdated.pl.html" -->
<h2>Dlaczego format pliku dźwiękowego ma znaczenie</h2>
<h3 class="subtitle">Zaproszenie twórców audio do używania formatu Ogg Vorbis obok formatu
MP3</h3>
<p>autorstwa Karla Fogela</p>
<div class="announcement">
<blockquote><p><a href="http://xiph.org/about/">Więcej informacji</a> na temat
Xiph.org (organizacji, która stworzyła format Ogg Vorbis) oraz ważności
wolnych formatów rozprowadzania mediów dostępnych <a
href="http://xiph.org/about/">jest dostępna</a>.</p>
<p>Fundacja Wolnego Oprogramowania przygotowała <a
href="http://playogg.org">przyjazną dla użytkownika instrukcję instalowania
Ogg Vorbis na systemie Microsoft Windows oraz Apple Mac OS X</a>.</p></blockquote>
</div>
<p>Jeśli tworzymy muzykę z zamiarem jej dystrybuowania, najprawdopodobniej
spędzimy 99,9% naszego czasu na rozmyślaniem na temat formy,
zawartości oraz jakości, a tylko 0,1% nad tym, jakiego
formatu dźwięku użyjemy.</p>
<p>I w idealnym świecie, tak byłoby dobrze. Formaty audio byłyby
konwencjami takimi jak układ typograficzny książki, jak tony i inne
elementy tworzące muzykę: nośniki znaczeń, dostępne dla każdego, dostępne
bez ograniczeń. Nie musielibyśmy się martwić konsekwencjami
rozprowadzania naszej muzyki w formacie MP3, bardziej niż martwimy się
o umieszczenie numeru strony na samej górze czy też rozpoczynaniem
książki spisem treści.</p>
<p>Niestety, nie w takim świecie żyjemy. Format MP3 jest
opatentowany. Oznacza to, że różne korporacje, mają zagwarantowany
przez rząd monopol na pewne ważne aspekty związane ze standardem
MP3. Na przykład, gdy ktoś tworzy, bądź słucha, muzyki zapisanej
w formacie MP3, <em>nawet aplikacją nie napisaną przez żadną
z tych korporacji</em>, te korporacje mają prawo decydować,
czy pozwolić lub nie, na użycie swojego formatu w tym
wypadku. Zazwyczaj to co robią, to żądanie pieniędzy. Należy
jednak pamiętać, że to oni określają warunki i mogą zakazać
nam używania formatu MP3 jeśli zechcą. Jeżeli używaliśmy plików MP3,
a nie wiedzieliśmy o tym to: a) ktoś inny, zazwyczaj twórca
oprogramowania, płacił za nas, lub b) nieświadomie naruszamy prawo
patentowe i teoretycznie możemy być za to pozwani.</p>
<p>Jest to cięższy cios niż jakiekolwiek zadane nam obrażenie. Prawa patentowe
na oprogramowanie dają jednej stronie wyłączne prawo do pewnego,
matematycznego faktu. To prawo może być później kupowane
i sprzedawane. Nigdy nie da się przewidzieć, co nowy właściciel może
z tym zrobić. To nie jest tylko abstrakcyjna możliwość: prawa patentowe
do formatu MP3 były powodem wielu procesów sądowych ze szkodami
przekraczającymi miliard dolarów.</p>
<p>Najważniejszym wątkiem nie jest tutaj bynajmniej sprawa honorarium. Chodzi o
wolność w komunikacji i rozwój narzędzi
do komunikowania. Formaty takie jak MP3, są nośnikami informacji,
wymienianej w internecie. Wyobraźmy sobie przez chwilę, że ktoś
posiada patent na wprawianie w drganie cząsteczek powietrza:
musielibyśmy posiadać licencję za rozmowy, czy granie
na gitarze dla publiki. Na szczęście nasz rząd uznał,
że stare, wszechobecne metody komunikacji, jak wprawione w drgania
cząsteczki powietrza, czy zapisywanie symboli na papierze, są
niepatentowalne: nikt nie może ich posiąść i każdy może z nich
korzystać za darmo. Lecz dopóki te same prawa nie obejmą nowszych,
mniej powszechnych metod (jak określone standardy reprezentowania dźwięku
w postaci cyfrowej), my, którzy tworzymy dźwięki czy też muzykę,
musimy zadbać o to, jakiego formatu użyjemy, i którego nasi słuchacze
będą musieli użyć.</p>
<h4 class="sec">Wyjście: format Ogg Vorbis</h4>
<p>Ogg Vorbis jest alternatywą dla formatu MP3. Posiada wysoką jakość dźwięku,
potrafi skompresować plik do mniejszego rozmiaru niż MP3 i przy
tym cały czas brzmi dobrze (oszczędzając w ten sposób nasz czas
oraz koszty przesyłu). Ale najlepsze jest to, że został
zaprojektowany będąc wolnym od wszelkich patentów.</p>
<p>Technicznie nie utracimy jakości utworu, kodując go do formatu Ogg
Vorbis. Pliki brzmią dobrze a większość odtwarzaczy wie jak je
odtwarzać. Poza tym zwiększymy liczbę osób, które mogą odsłuchać nasze
utwory zwiększając przy tym udział wolnych od patentów standardów
rozprowadzania informacji.</p>
<p>Strona domowa formatu Ogg Vorbis, <a
href="http://www.vorbis.com/">www.vorbis.com</a>, zawiera wszelkie
informacje potrzebne do odtwarzania jak i tworzenia własnych
plików w tym formacie. Najbezpieczniejsze, dla nas i naszych
słuchaczy, byłoby zaoferowanie plików wyłącznie w formacie Ogg
Vorbis. Jednak ponieważ istnieją jeszcze odtwarzacze, które potrafią
odtwarzać jedynie pliki MP3, a nie chcemy tracić słuchaczy, pierwszym
krokiem powinno być zaoferowanie utworów zarówno w formacie Ogg Vorbis
jak i MP3, z jednoczesnym wyjaśnianiem osobom pobierającym
(np. linkując do tego artykułu) dlaczego wspieramy format Ogg Vorbis.</p>
<p>Dzięki formatowi Ogg Vorbis możemy nawet <em>zdobyć</em> słuchaczy. Oto jak
można tego dokonać:</p>
<p>Do tej pory, właściciele patentów na format MP3 byli na tyle
sprytni, by nie dręczyć indywidualnych użytkowników żądaniami
do zapłaty. Wiedzą, że to przyczyniłoby się do rozwoju
świadomości obywateli na temat (i ostatecznie sprzeciwu wobec)
patentów. Zamiast tego, zgłaszają się u osób, które implementują format
MP3. Ofiary płacą wzruszając ramionami ze znużenia, traktując to jako
kolejny koszt prowadzenia biznesu, który zostaje niezauważalnie przeniesiony
na użytkowników. Jednakże nie każdy jest w stanie płacić:
niektórzy z naszych słuchaczy używają wolnego oprogramowania
do odsłuchiwania plików dźwiękowych. Ponieważ to oprogramowanie
jest rozprowadzane za darmo, nie ma praktycznej możliwości by ściągnąć
opłatę licencyjną od autora jak i użytkowników –
czyli opłat za możliwość użycia matematycznych faktów
wykorzystywanych przez format MP3. W rezultacie takie programy nie mogą
legalnie implementować formatu MP3, nawet jeśli utwory, których użytkownicy
będą odsłuchiwać są darmowe! Z powodu tej sytuacji, niektórzy
dystrybutorzy systemu operacyjnego GNU/Linux, który ma miliony użytkowników
na całym świecie, nie mieli możliwości dołączenia odtwarzaczy MP3
do swoich dystrybucji.</p>
<p>Szczęśliwie, nie musimy wymagać od takich użytkowników
aby angażowali się w obywatelskie nieposłuszeństwo za każdym
razem, gdy chcą posłuchać naszej pracy. Oferując format Ogg Vorbis,
zapewniamy, że żaden słuchacz nie zostanie wciągnięty
w dystrybucję opatentowanego formatu o ile sam się na to nie
zgodzi oraz, że nasza praca nigdy nie będzie hamowana przez
nieprzewidziane wymagania licencyjne. Ostatecznie, rosnąca akceptacja
formatu Ogg Vorbis jako standardu, połączona z rosnącą
nieprzewidywalnością zachowań niektórych właścicieli patentów na format
MP3, może w ogóle uczynić niepraktycznym oferowanie plików
MP3. Jednak nawet jeśli taki dzień nadejdzie, format Ogg Vorbis
pozostaje jedynym przenośnym, wolnym od opłat, formatem dźwięku
w internecie, więc warto włożyć trochę dodatkowego wysiłku
aby go wesprzeć.</p>
<div class="translators-notes">
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
</div>
</div>
<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">
<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a
href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu
z FSF można znaleźć na stronie <a
href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających
odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać
na adres <a
href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p>
<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
replace it with the translation of these two:
We work hard and do our best to provide accurate, good quality
translations. However, we are not exempt from imperfection.
Please send your comments and general suggestions in this regard
to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
<web-translators@gnu.org></a>.</p>
<p>For information on coordinating and submitting translations of
our web pages, see <a
href="/server/standards/README.translations.html">Translations
README</a>. -->
Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości,
ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie
tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy
w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a
href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej
informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji
tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a
href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p>
</div>
<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
files generated as part of manuals) on the GNU web server should
be under CC BY-ND 3.0 US. Please do NOT change or remove this
without talking with the webmasters or licensing team first.
Please make sure the copyright date is consistent with the
document. For web pages, it is ok to list just the latest year the
document was modified, or published.
If you wish to list earlier years, that is ok too.
Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
year, i.e., a year in which the document was published (including
being publicly visible on the web or in a revision control system).
There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright © 2007 Karl Fogel</p>
<p>Verbatim copying and distribution of this entire article is permitted in any
medium, provided this notice, and the copyright notice, ar preserved. <br />
Zezwala się na wykonywanie i dystrybucję wiernych kopii tego
tekstu, niezależnie od nośnika, pod warunkiem zachowania
niniejszego zezwolenia i notatki o prawach autorskich.</p>
<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" -->
<div class="translators-credits">
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
Tłumaczenie: Michał Walenciak 2010; poprawki: Jan Owoc 2010, 2011, 2013,
Daniel Oźminkowski 2010, Marcin Wolak 2010.</div>
<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Aktualizowane:
$Date: 2017/12/31 08:24:47 $
<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>
|
