1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
|
<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/second-sight.en.html" -->
<!--#include virtual="/server/header.pl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.86 -->
<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Wolne oprogramowanie i (e-)rządy - Projekt GNU - Free Software
Foundation</title>
<!--#include virtual="/philosophy/po/second-sight.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" -->
<h2>Wolne oprogramowanie i (e-)rządy</h2>
<div class="announcement">
<blockquote><p>Artykuł ten ukazał się w dzienniku „The Guardian” 3 marca
2005 roku.</p></blockquote>
</div>
<p><a href="http://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></p>
<p>
Rząd brytyjski sfinansował rozwój oprogramowania wspomagającego
elektroniczną administrację, a teraz nie wie co z nim zrobić. Ktoś
wysunął wspaniały pomysł, aby oddać je pod opiekę samorządom
lokalnym, zachęcając je tym samym do przekształcenia się w firmy
programistyczne.
</p>
<p>
Społeczeństwo poniosło już koszt napisania tych programów. Czy nie jest
absurdem zmuszanie teraz ludzi do płacenia za ich używanie?
Czy nie jest absurdem ograniczanie sposobów jego wykorzystania?
Niestety, takie absurdalne działania nie są rzadkością. Typowym
postępowaniem rządów jest przekazywanie napisanego za publiczne
pieniądze oprogramowania w ręce firm, które następnie zmuszają
społeczeństwo, a także same rządy, do błagania o pozwolenie
na jego używanie.
</p>
<p>
Co gorsza, firmy te nakładają na użytkowników ograniczenia wywołujące
frustrację, odmawiając im dostępu do kodu źródłowego, czyli planu,
który programista może przestudiować, zrozumieć i zmienić. Użytkownicy
dostają tylko pliki wykonywalne, „czarną skrzynkę”, przez co nie
mogą danego oprogramowania dostosować do swoich potrzeb, zrozumieć jego
działania, ani nawet sprawdzić, co ono tak naprawdę robi.
</p>
<p>
Dla tego bezsensownego postępowania jest sensowny powód — znalezienie
kogoś, kto zadba o oprogramowanie, usunie z niego błędy, które
zawsze się ujawniają, oraz dostosuje je do nowych potrzeb. Ludzie
wierzyli kiedyś, że jedynym sposobem na to jest przekazanie
kontroli nad używaniem oprogramowania jakiejś firmie, która trzyma
potem pod butem wszystkich użytkowników.
</p>
<p>
Obecnie istnieje inny sposób: wolne oprogramowanie (znane także jako
oprogramowanie o <a
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">otwartym źródle
[<em>open source</em>]</a> lub FOSS [Free and Open Source Software,
oprogramowanie wolne i o otwartym źródle]. Wolne oprogramowanie
oznacza, że użytkownicy mają swobodę co do jego używania,
redystrybucji, studiowania czy też rozszerzania możliwości.
</p>
<p>
Słowo „wolne” [ang. „free”, mogące oznaczać
„wolny” lub „darmowy”] odnosi się
do wolności, a nie ceny [po angielsku rozróżnia się <em>free
speech</em>, wolność słowa, od <em>free beer</em>, darmowe piwo]. Jeśli
użytkownicy cenią sobie wsparcie i są gotowi za nie zapłacić,
wolne oprogramowanie oznacza wolny rynek usług wsparcia, a nie
monopol. Wolne oprogramowanie to także sposób dla agencji rządowych
na wywiązanie się z odpowiedzialności utrzymania zwierzchniej
kontroli nad państwowymi komputerami, aby nie przeszła ona
w prywatne ręce.
</p>
<p>
Od 1984 roku grupy ochotników piszą i opiekują się potężnymi,
użytecznymi wolnymi programami. Początkowo było ich kilka, potem powstały
całe systemy operacyjne, takie jak GNU/Linux i BSD. Obecnie <a
href="http://directory.fsf.org/wiki/Main_Page">Katalog Wolnego
Oprogramowania</a> wymienia prawie 4000 pakietów. Rząd brytyjski już
zdecydował, że zwiększy wykorzystanie wolnego oprogramowania. Oto
wspaniała okazja, aby nie tylko go używać, ale także przyczynić
się do jego rozwoju.
</p>
<p>
Gabinet wicepremiera powinien uczynić programy wspomagające elektroniczną
administrację wolnymi, zorganizować ośrodek internetowy w celu
koordynacji ich rozwoju oraz zatrudnić kilku ludzi do nadzorowania
całego przedsięwzięcia. Rządy całego świata zaczną wówczas używać tych
programów, naprawiać je, rozszerzać i dzielić się ulepszeniami.
</p>
<p>
Skorzysta na tym cały świat, natomiast użytkownicy będą podziwiać
pionierską rolę Wielkiej Brytanii.
</p>
<pre>
-- Richard Stallman rozpoczął pracę nad systemem operacyjnym GNU (www.gnu.org)
w roku 1984, a rok później założył Free Software Foundation (fsf.org).
</pre>
<div class="translators-notes">
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
</div>
</div>
<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">
<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a
href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu
z FSF można znaleźć na stronie <a
href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających
odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać
na adres <a
href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p>
<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
replace it with the translation of these two:
We work hard and do our best to provide accurate, good quality
translations. However, we are not exempt from imperfection.
Please send your comments and general suggestions in this regard
to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
<web-translators@gnu.org></a>.</p>
<p>For information on coordinating and submitting translations of
our web pages, see <a
href="/server/standards/README.translations.html">Translations
README</a>. -->
Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości,
ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie
tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy
w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a
href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej
informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji
tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a
href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p>
</div>
<p>Copyright © 2005, 2017, 2018 Richard Stallman</p>
<p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji
Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych
4.0 Międzynarodowe</a>.</p>
<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" -->
<div class="translators-credits">
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
Tłumaczenie: Radek Moszczyński 2005; poprawki: Jan Owoc 2016.</div>
<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Aktualizowane:
$Date: 2019/07/09 09:59:14 $
<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
<!-- for class="inner", starts in the banner include -->
</body>
</html>
|
