1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
|
<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/public-domain-manifesto.en.html" -->
<!--#include virtual="/server/header.pl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.90 -->
<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Dlaczego nie podpiszę "The Public Domain Manifesto" - Projekt GNU - Fundacja
Wolnego Oprogramowania (FSF)</title>
<link rel="canonical" href="http://www.fsf.org/blogs/rms/public-domain-manifesto" />
<!--#include virtual="/philosophy/po/public-domain-manifesto.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" -->
<h2>Dlaczego nie podpiszę „The Public Domain Manifesto”</h2>
<p><a href="http://www.stallman.org/">Richard M. Stallman</a></p>
<p>Manifest Domeny Publicznej (The Public Domain Manifesto - <a
href="https://publicdomainmanifesto.org/manifesto/">https://publicdomainmanifesto.org/manifesto/"></a>)
jest dobrym początkiem, gdyż sprzeciwia się niesprawiedliwemu rozszerzaniu
się praw autorskich. Niestety nie mogę go poprzeć, gdyż nie porusza
wszystkich istotnych zagadnień.</p>
<p>Niektóre wady są na poziomie założeń nie wyrażonych wprost. Manifest
często używa <a href="/philosophy/words-to-avoid.html">terminów
propagandowych</a> stosowanych przez wytwórnie praw autorskich, takich jak
<a href="/philosophy/words-to-avoid.html#Protection">„ochrona praw
autorskich”</a>. Te terminy były dopasowane tak, aby ludzie
przychylnie podchodzili do wytwórni praw autorskich i ich chęci
zawładnięcia rynkiem.</p>
<p>Manifest i osoby, które się pod nim podpisały, używają słów
„właśność intelektualna”, które w niejasny sposób podchodzą
do praw autorskich ponieważ wrzucają do jednej beczki prawa
autorskie i inne niepowiązane z nimi prawa. (Strona <a
href="/philosophy/not-ipr.html">http://www.gnu.org/philosophy/not-ipr.html</a>
ma więcej informacji na ten temat.) Już w pierwszym zdaniu
manifest podkreśla, że dotyczy wyłącznie praw autorskich, a nie
tych innych praw. Owe inne prawa nie dotyczą powielania
i wykorzystywania opublikowanych prac. Jeśli chcemy,
aby społeczeństwo rozróżniało różne prawa, powinniśmy unikać mieszania
ich ze sobą.</p>
<p>„General Principle 2” powtarza często spotykane błędne
założenie, że prawa autorskie powinny dbać zarówno o dobro publiczne
jak i „chronienie i wynagradzanie autora”.Według
konstytucji amerkańskiej, prawa autorskie powinny wynikać wyłącznie
z troski o dobro publiczne. Natomiast nadmierne martwienie się o
„dobro autora” sprawia że ostatecznie ludzie popierają
niekorzystne dla siebie ustawy. <a
href="/philosophy/misinterpreting-copyright.html">http://www.gnu.org/philosophy/misinterpreting-copyright.html</a>
objaśnia ten błąd i sugeruje jak go unikać.</p>
<p>Nie mógłbym zignorować kampanii ze szlachetnym celem tylko dlatego,
że używa niejasnego słownictwa. Innym problemem jest bowiem to,
że manifest ma zbyt krótkowzroczne cele. Nie jestem całkowicie
przeciwny manifestowi — uważam, że każdy z postulatów byłby
krokiem we właściwym kierunku, pomijając fakt, że sformułowanie
niektórych z nich zniechęca mnie do ich podpisania.</p>
<p>Raczej problemem jest to, że nie wspomina o najważniejszym. Nie mogę
powiedzieć „stoję za tym manifestem”,
ani „popieram co w tym manifeście,” chyba że od
razu dodam „ale ten manifest pomija to, co najważniejsze.”</p>
<p>„General Principle 5” jest przeciwny kontraktom, które
ograniczają możliwość wykorzystywania prac należących już do domeny
publicznej. Powinniśmy być jednak również przeciwni kontraktom
ograniczającym wykorzystywanie w specyficznych formach prac nadal
objętych prawami autorskimi (przykładowo Amazon próbuje wmówić, że nie
jest się właścicielem e-booka, którego się kupiło). Podobnie „General
Principle 5” potępia <abbr title="Digital Restrictions
Management">DRM</abbr>, ale tylko gdy dotyczy ono prac w domenie
publicznej. W efekcie, nie krytykując DRMu jako całości, przyzwala
na większość jego działań.</p>
<p>Na koniec zostawiłem największe zaniedbanie. „General
Recommendation 9” popiera zezwalanie na „osobiste
powielanie” prac objętych prawami autorskimi. Jednakże nie postuluje
dzielenia się dozwolonymi prawnie kopiami prac z innymi, nie
sprzeciwiając się tym samym okrutnej <a
href="http://www.fsf.org/blogs/community/war-on-sharing-riaa-lawsuits">War
on Sharing</a>.</p>
<p>Postulaty i zalecenia Public Domain Manifesto byłyby krokiem we
właściwym kierunku. Mogą być pożyteczne, jeśli zainspirują do zmiany
zdania tych, którzy już pogodzili się ze statusem rządzących na rynku
korporacji. Jednakże jeśli manifest uznamy za nasz cel, to odwróci to
naszą uwagę od tego, o co powinniśmy naprawdę walczyć.</p>
<p>Public Domain Mainfesto próbuje chronić naszą wolność wewnątrz ogrodzonego
ogródka domeny publicznej, ale rezygnuje z wolności poza nią. To
jest niewystarczające.</p>
<p>Proszę autorów Public Domain Manifesto i innych ludzi, by dołączyli
do walki o możliwość niekomercyjnego dzielenia się wszystkimi
opublikowanymi pracami. Przyłącz się do <a
href="http://defectivebydesign.org">DefectiveByDesign.org</a> i pomóż
nam walczyć z DRM wszędzie.</p>
<div class="translators-notes">
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
</div>
</div>
<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">
<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a
href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu
z FSF można znaleźć na stronie <a
href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających
odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać
na adres <a
href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p>
<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
replace it with the translation of these two:
We work hard and do our best to provide accurate, good quality
translations. However, we are not exempt from imperfection.
Please send your comments and general suggestions in this regard
to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
<web-translators@gnu.org></a>.</p>
<p>For information on coordinating and submitting translations of
our web pages, see <a
href="/server/standards/README.translations.html">Translations
README</a>. -->
Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości,
ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie
tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy
w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a
href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej
informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji
tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a
href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p>
</div>
<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
files generated as part of manuals) on the GNU web server should
be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this
without talking with the webmasters or licensing team first.
Please make sure the copyright date is consistent with the
document. For web pages, it is ok to list just the latest year the
document was modified, or published.
If you wish to list earlier years, that is ok too.
Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
year, i.e., a year in which the document was published (including
being publicly visible on the web or in a revision control system).
There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright © 2010, 2015, 2019, 2020 Richard Stallman</p>
<p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji
Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych
4.0 Międzynarodowe</a>.</p>
<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" -->
<div class="translators-credits">
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
Tłumaczenie: Jan Owoc 2010, 2011; poprawki: Jan Owoc 2013, 2015.</div>
<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Aktualizowane:
$Date: 2020/07/05 14:01:37 $
<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>
|
