1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
|
<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/netscape-npl.en.html" -->
<!--#include virtual="/server/header.pl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.77 -->
<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Publiczna Licencja Netscape - Projekt GNU - Free Software Foundation</title>
<!--#include virtual="/philosophy/po/netscape-npl.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" -->
<h2>O Netscape Public License</h2>
<p>
<a href="http://www.stallman.org/"><strong>Richard Stallman</strong></a></p>
<div class="announcement">
<blockquote><p>
(<a href="/philosophy/netscape-npl-old.html">Pierwsza wersja</a> tego
artykułu została napisana w marcu 1998 i dotyczyła szkicu
NPL. Naszym pierwszym artykułem na ten temat był „<a
href="/philosophy/netscape.html">Netscape rozważa wydanie swojej
przeglądarki jako wolne oprogramowanie</a>”.)</p></blockquote>
</div>
<p>
Publiczna Licencja Netscape (Netscape Public License, NPL) w postaci,
jaką ostatecznie opracowano w 1998 r., jest licencją wolnego
oprogramowania, ale ma trzy zasadnicze słabe punkty. Pierwsza wada
niesie ze sobą złe przesłanie filozoficzne, druga stawia społeczność wolnego
oprogramowania na słabszej pozycji, zaś trzecia stwarza poważny
praktyczny problem wewnątrz naszej społeczności. Dwa z tych defektów
dotyczą także Publicznej Licencji Mozilli. Z powodu tych skaz
apelujemy, abyście nie korzystali z NPL ani MPL dla pisanego przez
siebie wolnego oprogramowania.</p>
<h3>1. Nie wszyscy użytkownicy są równi</h3>
<p>
Pierwszy kłopot, jaki zauważyłem w NPL, stanowi to, że nie daje
ona Netscape'owi i reszcie z nas równych praw, tak jak robi to GNU
GPL. Zgodnie z NPL, możemy korzystać z kodu Netscape'a tylko
w sposób określony w tej licencji, ale Netscape może
korzystać z naszych modyfikacji całkiem dowolnie, nawet w prawnie
zastrzeżonych wersjach programu.</p>
<p>
Wskazany tu problem jest subtelny, gdyż nie czyni programu niewolnym. Nie
powstrzymuje nas od rozprowadzania programu ani jego
modyfikowania, nie odmawia nam żadnej konkretnej swobody. Z czysto
pragmatycznego punktu widzenia może wcale nie wyglądać na problem.</p>
<p>
Sedno problemu kryje się w głębszym przesłaniu, jakie niesie ten
warunek. Zaprzecza ono idei współpracy między równymi sobie, na której
opiera się nasza społeczność, i sugeruje, że praca nad wolnym
oprogramowaniem może oznaczać wkład w rozwój prawnie zastrzeżonego
programu. Należy się spodziewać, że ci, którzy przyjmą ten warunek,
zmienią się pod jego wpływem, a taka zmiana nie wzmocni naszej
społeczności.</p>
<p>
Jedno z proponowanych rozwiązań tej asymetrii to ustalenie
ograniczonego czasu jej obowiązywania – może przez trzy
czy pięć lat. Byłaby to znaczna poprawa, ponieważ limit czasowy
zaprzeczałby stwarzającemu problem podtekstowi.</p>
<p>
Praktyczne skutki tego warunku są minimalizowane prze inną ujemną stronę
NPL: nie opracowano jej po to, żeby realizować ideę licencji
copyleft. Innymi słowy, nie przyłożono specjalnych starań, żeby
zagwarantować, że wykonane przez użytkowników modyfikacje będą dostępne
jako wolne oprogramowanie.</p>
<p>
W Publicznej Licencji Mozilli (Mozilla Public License, MPL) ten problem
<em>nie</em> występuje. Na tym polega główna różnica między MPL
a NPL.</p>
<h3>2. Nie jest licencją typu copyleft</h3>
<p>
NPL ma formę licencji typu copyleft: stwierdza wprost, że wszelkie
modyfikacje dokonane przez użytkowników muszą być wydane na warunkach
NPL. Ale odnosi się to tylko do modyfikacji istniejącego kodu, nie
do dodanych podprogramów, jeśli umieszczono je w osobnych
plikach. W praktyce oznacza to, że jeśli się chce, zrobienie
prawnie zastrzeżonych zmian jest łatwe: wystarczy umieścić większość
własnego kodu w osobnym pliku i nazwać zbiór Większą Pracą (Larger
Work). Tylko wywołania podprogramów dopisane do starych plików będą
musiały być wydane na warunkach NPL, a same z siebie nie są
zbyt przydatne.</p>
<p>
Brak prawdziwego mechanizmu copyleft nie jest katastrofą, nie powoduje,
że program jest niewolny. Na przykład, w warunkach
dystrybucyjnych X.org w ogóle nie próbowano stosować zasad copyleft,
a pomimo to X.org jest wolnym oprogramowaniem. Również BSD jest wolnym
oprogramowaniem typu copyleft (choć starsze warunki BSD obarczone są <a
href="/licenses/bsd.html">poważną wadą</a> i nie powinny być
naśladowane – jeżeli chcecie wydać wolne oprogramowanie,
ale nie jako copyleft, proszę, wykorzystajcie zamiast niej licencję
X.org). Także oprogramowanie wydane na NPL zalicza się do <a
href="http://www.gnu.org/philosophy/categories.html">wolnego
oprogramowania</a> i, samo w sobie, niewykorzystanie w niej idei
copyleft nie powoduje, że NPL jest gorsza niż inne licencje wolnego
oprogramowania, które go nie stosują.</p>
<p>
Tym niemniej, choć to nie katastrofa, to
jednak wada. A ponieważ NPL przypomina copyleft, niektórych
użytkowników może to zmylić, i mogą zaadoptować NPL do własnych
potrzeb, sądząc, że uzyskują dla swojego oprogramowania korzyści
płynące z copyleft, choć wcale tak nie jest. Żeby się tego
ustrzec, będziemy musieli intensywnie popracować nad wyłożeniem ludziom
sprawy, która nie jest tak prosta, żeby wyjaśnić ją w paru słowach.</p>
<h3>3. Niezgodność z GPL</h3>
<p>
Najpoważniejszy praktyczny problem NPL tkwi w jej niezgodności
z GNU GPL. Nie da się w jednym programie połączyć kodu wydanego
na NPL z kodem objętym GNU GPL, nawet przez konsolidację odrębnych
plików obiektowych czy bibliotek – wszystko jedno, jak się
to zrobi, będzie naruszało albo jedną, albo drugą licencję.</p>
<p>
Konflikt bierze stąd, że GPL poważnie traktuje copyleft: opracowano ją
specjalnie po to, żeby zagwarantować, że wszystkie zmiany
i rozszerzenia wolnego programu będą również wolne. Dlatego nie ma
w niej żadnej luki pozwalającej na zgodne z literą prawa
nadanie zmianom w programie statusu „proprietary”, prawnie
zastrzeżonych, przez umieszczenie ich w osobnym pliku. Żeby zlikwidować
tę lukę, w GPL nie pozwolono na łączenie programu wydanego
na zasadach copyleft z kodem, na który nałożono inne
ograniczenia lub warunki, jak w NPL.</p>
<p>
Brak zgodności z GPL nie powoduje, że program nie jest wolny, nie
wzbudza zasadniczych zastrzeżeń etycznych. Ale należy się spodziewać,
że przysporzy naszej wspólnocie poważnego kłopotu: podzieli kod
podstawowy na dwie grupy, których nie można
mieszać. Z praktycznego punktu widzenia, problem jest bardzo istotny.</p>
<p>
Rozwiązanie go przez zmianę GPL jest możliwe, ale wiązałoby się to
z porzuceniem koncepcji copyleft, co wyrządziłoby więcej szkody niż
pożytku. Problem da się jednak rozwiązać przez wprowadzenie niewielkich
zmian w NPL (poniżej przedstawiono konkretną propozycję).</p>
<h3>4. Uwaga na temat nazw</h3>
<p>
NPL oznacza Netscape Public License, ale GPL nie oznacza GNU Public
License. Pełną nazwą naszej licencji jest: GNU General Public License,
w skrócie GNU GPL. Czasem ludzie pomijają słowo „GNU”
i piszą tylko GPL.</p>
<p>
(To nie problem, to tylko fakt, o którym powinniście wiedzieć).</p>
<h3>Konkluzja</h3>
<p>
Ponieważ problem nr 3 jest najpoważniejszy, mam nadzieję,
że ludzie uprzejmie i racjonalnie wyjaśnią Netscape'owi, jak ważne
jest, by go rozwiązać. Rozwiązania istnieją – firma musi się
tylko zdecydować, żeby z nich skorzystać.</p>
<p>
Oto możliwy sposób na dopuszczenie łączenia kodu objętego NPL
z kodem objętym GPL. Można to zrealizować dodając do NPL dwa
poniższe paragrafy:</p>
<pre>
A.1. You may distribute a Covered Work under the terms of the GNU
General Public License, version 2 or newer, as published by the
Free Software Foundation, when it is included in a Larger Work
which is as a whole distributed under the terms of the same
version of the GNU General Public License.
A.2. If you have received a copy of a Larger Work under the terms of a
version or a choice of versions of the GNU General Public
License, and you make modifications to some NPL-covered portions
of this Larger Work, you have the option of altering these
portions to say that their distribution terms are that version or
that choice of versions of GNU General Public License.
</pre>
<p></p>
<pre>
A.1. Masz prawo rozprowadzać Przedmiotową Pracę [w NPL występuje termin:
Przedmiotowy Kod - tłum.] na warunkach Powszechnej Licencji
Publicznej GNU, wydanej przez Fundację Wolnego Oprogramowania,
w wersji 2 lub nowszej, gdy Praca ta zawarta jest w Większej
Pracy, która jako całość rozprowadzana jest na warunkach tej
samej wersji Powszechnej Licencji Publicznej GNU.
A.2. Jeśli otrzymałeś kopię Większej Pracy na warunkach pewnej wersji
Powszechnej Licencji Publicznej GNU lub mając do wyboru jedną
z jej wersji, a wykonałeś modyfikację tych części Większej Pracy,
które objęte są NPL, przysługuje ci możliwość zmiany sposobu
licencjonowania tych fragmentów na warunki tej wersji
lub tego wyboru wersji Powszechnej Licencji Publicznej GNU.
</pre>
<p>
Takie zapisy pozwalają na łączenie kodu objętego NPL z kodem
wydanym na GPL i dystrybucję powstałej pracy na warunkach GNU
GPL.</p>
<p>
Pozwalają ludziom na wydawanie własnych zmian tak połączonych dzieł
na warunkach GNU GPL, ale najprościej wydawać je na NPL.</p>
<p>
Kiedy korzystaliby z zalet punktu A.2, wykonane przez nich modyfikacje
byłyby wydawane tylko na warunkach GNU GPL, więc Netscape nie
mógłby wykorzystać tych zmian w swoich prawnie zastrzeżonych
wersjach. Zrozumiałe, że Netscape uznałby to za niekorzystne.</p>
<p>
Niemniej jednak, NPL łatwo ustępuje konstruktorom prawnie zastrzeżonego
oprogramowania, którzy chcieliby, żeby opracowane przez nich modyfikacje
były całkowicie niedostępne dla Netscape'a. Wystarczy, że umieszczą
swój kod w osobnych plikach i nazwą połączoną całość Większą
Pracą. W gruncie rzeczy, jest im to łatwiej zrobić, niż użytkownikom
GPL byłoby skorzystać z punktu A.2.</p>
<p>
Jeżeli Netscape może się pogodzić z istniejącym (w praktyce)
problemem prawnie zastrzeżonych modyfikacji, to z pewnością problem
modyfikacji na warunkach GPL jest w stosunku do nich
niewielki. Jeśli Netscape jest przekonany, że względy praktyczne
zachęcą większość autorów świata prawnie zastrzeżonego oprogramowania
do wydania swoich poprawek tak, aby trafiły z powrotem
do Netscape'a, choć nic ich do tego nie zmusza, to te same
przyczyny powinny tak samo działać także w świecie wolnego
oprogramowania. Netscape powinien zrozumieć, że proponowane zmiany są
do przyjęcia i przyjąć je, żeby uniknąć stawiania ludzi
rozwijających wolne oprogramowanie przed trudnym dylematem.</p>
<div class="translators-notes">
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
</div>
</div>
<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">
<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a
href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu
z FSF można znaleźć na stronie <a
href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających
odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać
na adres <a
href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p>
<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
replace it with the translation of these two:
We work hard and do our best to provide accurate, good quality
translations. However, we are not exempt from imperfection.
Please send your comments and general suggestions in this regard
to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
<web-translators@gnu.org></a>.</p>
<p>For information on coordinating and submitting translations of
our web pages, see <a
href="/server/standards/README.translations.html">Translations
README</a>. -->
Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości,
ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie
tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy
w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a
href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej
informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji
tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a
href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p>
</div>
<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
files generated as part of manuals) on the GNU web server should
be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this
without talking with the webmasters or licensing team first.
Please make sure the copyright date is consistent with the
document. For web pages, it is ok to list just the latest year the
document was modified, or published.
If you wish to list earlier years, that is ok too.
Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
year, i.e., a year in which the document was published (including
being publicly visible on the web or in a revision control system).
There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright © 1998, 2003, 2007, 2013, 2015 Free Software Foundation, Inc.</p>
<p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji
Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych
4.0 Międzynarodowe</a>.</p>
<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" -->
<div class="translators-credits">
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
Tłumaczenie: Wojciech Kotwica 2002, 2004; poprawki: Jan Owoc 2011, 2013,
2016, Daniel Oźminkowski 2011.</div>
<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Aktualizowane:
$Date: 2016/03/01 04:27:37 $
<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>
|
