1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
|
<!--#set var="PO_FILE"
value='<a href="/philosophy/po/government-free-software.pl.po">
https://www.gnu.org/philosophy/po/government-free-software.pl.po</a>'
--><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/government-free-software.html"
--><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/government-free-software.pl-diff.html"
--><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2016-06-07" -->
<!--#include virtual="/server/header.pl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.86 -->
<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Środki, jakich mogą użyć rządy, by promować wolne oprogramowanie - Projekt
GNU - Free Software Foundation</title>
<!--#include virtual="/philosophy/po/government-free-software.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" -->
<!--#include virtual="/server/outdated.pl.html" -->
<h2>Środki, jakich mogą użyć rządy, by promować wolne oprogramowanie</h2>
<p><a href="http://www.stallman.org/"><strong>Richard Stallman</strong></a></p>
<p>Niniejszy artykuł prezentuje strategie prowadzące do zdecydowanego
poparcia wolnego oprogramowania w instytucjach państwowych, które
poprowadzą cały kraj ku wolności oprogramowania.</p>
<p>Misją państwa jest organizowanie społeczeństwa ku wolności
oraz dobrobytowi. W dziedzinie informatyki jednym z aspektów
tej misji jest popieranie użytkowników w stosowaniu wolnego
oprogramowania: <a href="/philosophy/free-sw.html">oprogramowaniu, które
szanuje wolność użytkowników</a>. Oprogramowanie własnościowe (niewolne)
tratuje wolność tych, którzy je używają; jest problemem społecznym, który
rząd powinien się starać wyeliminować.</p>
<p>Instytucje państwowe muszą nalegać na wykorzystywanie wolnego
oprogramowania w celu zachowania niezależności informatycznej
(tzn. kontroli państwa nad własnymi zasobami informatycznymi). Wszyscy
użytkownicy zasługują na to aby panować nad swoimi
komputerami, a obowiązkiem państwa wobec obywateli jest zachowanie
kontroli nad zasobami informatycznymi wykorzystywanymi w ich
imieniu. Obecnie większość działań rządu opartych jest na informatyce,
więc od utrzymania kontroli nad zasobami informatycznymi zależy
kontrola nad tymi działaniami. Utrata tej kontroli przez organ, którego
misja jest krytyczna, podważa bezpieczeństwo narodowe.</p>
<p>Przejście organów administracji na wolne oprogramowanie może również
przynieść dodatkowe korzyści, takie jak oszczędności finansowe
oraz popieranie lokalnych firm udzielających wsparcia technicznego.</p>
<p>W tym tekście pojęcie „podmiotu państwowego” odnosi się
do wszystkich szczebli rządu i oznacza wszelkie publiczne organy,
w tym szkoły, spółki publiczno-prywatne, instytucje w dużej mierze
finansowane ze środków państwowych takie jak szkoły społeczne, a także
spółki skarbu państwa lub takie, którym państwo nadało wyjątkowe
przywileje albo przyznało specjalne funkcje.</p>
<h3>Edukacja</h3>
<p>Najważniejsza strategia dotyczy edukacji, ponieważ to ona kształtuje
przyszłość państwa:</p>
<ul>
<li><b>Uczyć wyłącznie wolnego oprogramowania</b><br />
Instytucje związane ze szkolnictwem, a przynajmniej te, które są
podmiotami państwowymi, powinny uczyć korzystania wyłącznie z wolnego
oprogramowania (zatem nie powinny nigdy doprowadzać uczniów
do korzystania z niewolnego oprogramowania), a także
wyjaśniać obywatelskie powody, dla których należy nalegać
na wykorzystywanie wolnego oprogramowania. Nauczanie o niewolnym
oprogramowaniu to nauczanie zależności, co jest sprzeczne z misją
szkolnictwa.</li>
</ul>
<h3>Państwo i społeczeństwo</h3>
<p>Kluczowe są również te strategie państwa, które wpływają na to, jakiego
oprogramowania używają osoby prywatne i organizacje:</p>
<ul>
<li><p><b>Nigdy nie wymagać niewolnego oprogramowania</b><br />
Prawo i praktyka działań sektora publicznego muszą zostać zmienione
w taki sposób, by nigdy nie wymagać i nie wywierać presji
na osoby prywatne lub organizacje aby musiały wykorzystywać
niewolne oprogramowanie. Powinny one także zniechęcać
do wykorzystywania środków komunikacji i stosowania praktyk
wydawniczych, które pociągają za sobą takie konsekwencje (wliczając <a
href="http://www.defectivebydesign.org/what_is_drm">DRM [<em>Digital
Restrictions Management</em> – cyfrowe zarządzanie
ograniczeniami]</a>).</p></li>
<li><p><b>Rozprowadzać wyłącznie wolnego oprogramowania</b><br />
Ilekroć podmiot państwowy upublicznia oprogramowanie, wliczając w to
programy zawarte lub wyszczególnione na swoich stronach
internetowych, musi być ono wolnym oprogramowaniem i musi być możliwym
do uruchomienia na platformie zawierającej wyłącznie wolne
oprogramowanie.</p></li>
<li><p><b>Witryny rządowe</b><br />
Strony internetowe i usługi sieciowe podmiotów państwowych muszą być
tak zaprojektowane, aby użytkownicy mogli korzystać z nich
za pomocą wyłącznie wolnego oprogramowania bez utraty ich
funkcjonalności.</p></li>
<li><p><b>Wolne formaty i protokoły</b><br />
Podmioty państwowe powinny używać wyłącznie formatów plików
i protokołów komunikacji, które są dobrze obsługiwane przez wolne
oprogramowanie, najlepiej z opublikowanymi specyfikacjami. (Nie
wspominamy o tym w kategorii „standardów”,
ponieważ powinno to dotyczyć zarówno interfejsów standardowych jaki
i niestandardowych). Przykładowo, nie powinny one rozprowadzać nagrań
dźwiękowych lub filmów w formatach, które wymagają technologii
Flash lub niewolnych kodeków, a biblioteki publiczne nie powinny
rozprowadzać materiałów zawierających DRM (cyfrowe zarządzanie
ograniczeniami).</p>
</li>
<li><p><b>Oddzielić komputery od licencji</b><br />
Sprzedaż komputerów nie może wymagać zakupu licencji na oprogramowanie
własnościowe. Prawo powinno wymagać aby sprzedawca oferował kupującemu
możliwość kupienia komputera bez oprogramowania własnościowego
i bez płacenia za licencję.</p>
<p>Wymuszanie zapłaty jest złem wtórnym i nie powinno nas rozpraszać
od krzywdy wyrządzanej przez oprogramowanie własnościowe, to jest
utrata wolności wskutek używania. Tym nie mniej, nadużycie w postaci
wymuszania, aby użytkownicy za nie płacili daje niektórym
deweloperom oprogramowania własnościowego nieuczciwą przewagę,
na niekorzyść wolności użytkowników. Państwo powinno tym nadużyciom
zapobiec.</p>
</li>
</ul>
<h3>Niezależność informatyczna</h3>
<p>Wiele strategii wpływa na niezależność informatyczną państwa. Podmioty
państwowe muszą utrzymać panowanie nad swoimi zasobami informatycznymi,
a nie przekazywać go w ręce prywatne. Dotyczy to wszystkich
systemów komputerów, w tym również smartfonów.</p>
<ul>
<li><p><b>Migracja do wolnego oprogramowania</b><br />
Podmioty państwowe muszą przenieść się na wolne oprogramowanie
i nie powinny instalować ani kontynuować użytkowania
jakiegokolwiek niewolnego oprogramowania, chyba, że w drodze
tymczasowego wyjątku. Tylko jedna agencja powinna być upoważniona
do udzielania wyjątków od tej zasady i tylko przy istotnych
powodach. Celem tej agencji powinno być ograniczenie liczby wyjątków
do zera.</p></li>
<li><p><b>Rozwijać wolne rozwiązania IT</b><br />
Gdy podmiot państwowy płaci za rozwój oprogramowania, umowa powinna
wymagać, aby było ono wolnym oprogramowaniem i aby było ono
możliwe do uruchomienia i rozwijania w stuprocentowo-wolnym
środowisku. Wszystkie umowy powinny tego wymagać, a jeśli twórca
oprogramowania nie spełni tych wymagań, nie powinien otrzymać zapłaty
za wykonaną pracę.</p></li>
<li><p><b>Wybierać komputery dla wolnego oprogramowania</b><br />
Gdy podmiot państwowy kupuje lub leasinguje komputery, powinien
wybierać spośród tych modeli, które w swojej klasie są najbardziej
zbliżone do ideału pracy bez jakiegokolwiek oprogramowania
własnościowego. Dla każdej klasy komputerów państwo powinno posiadać listę
modeli zatwierdzonych na podstawie tego kryterium. Modele dostępne
zarówno dla obywateli, jak i podmiotów państwowych powinny być
przedkładane nad te dostępne wyłącznie dla podmiotów państwowych.</p></li>
<li><p><b>Negocjować z producentami</b><br />
Państwo powinno aktywnie negocjować z producentami,
aby wypuszczali oni na rynek (zarówno do użytku przez
instytucje państwowe, jak i społeczeństwo), we wszystkich jego
rodzajach, taki sprzęt, który nie wymaga oprogramowania własnościowego.</p></li>
<li><p><b>Łączyć się z innymi państwami</b><br />
Państwo powinno zachęcać inne państwa do wspólnych negocjacji
z producentami w sprawie dopuszczalnego sprzętu. Razem będą miały
większą siłę przebicia.</p></li>
</ul>
<h3>Niezależność informatyczna II</h3>
<p>Niezależność informatyczna (i bezpieczeństwo) państwa obejmuje także
kontrolę nad komputerami, za pomocą których wykonywane są
obowiązki państwa. Wymaga to unikania <a
href="/philosophy/who-does-that-server-really-serve.html">usługi jako
zamiennik oprogramowania</a> [ang. <em>Service as a Software
Substitute</em>], chyba, że usługa ta uruchamiana jest przez organ
należący do tej samej gałęzi władzy, a także unikania innych
praktyk umniejszających kontrolę państwa nad jego zasobami
informatycznymi. Wobec tego,</p>
<ul>
<li><b>Rząd musi utrzymywać kontrolę nad swoimi komputerami</b><br />
Każdy komputer używany przez państwo musi należeć lub być wynajmowany
przez tę samą gałąź władzy, która go używa, a gałąź ta nie powinna
oddawać podmiotom zewnętrznym prawa decydowania, kto ma dostęp
do komputera, kto może go serwisować (zarówno sam sprzęt, jak
i oprogramowanie), ani jakie oprogramowanie może być na nim
zainstalowane. Jeśli komputer nie jest przenośny, to w trakcie
użytkowania powinien znajdować się w przestrzeni zajmowanej przez
państwo (albo jako właściciel, albo jako najemca).</li>
</ul>
<h3>Wpływ na rozwój</h3>
<p>Strategia państwa wpływa na rozwój wolnego i niewolnego
oprogramowania:</p>
<ul>
<li><p><b>Promować wolne oprogramowanie</b><br />
Państwo powinno zachęcać programistów do tworzenia lub rozwijania
wolnego oprogramowania i udostępniania go publicznie,
np. za pomocą ulg podatkowych lub innych zachęt
finansowych. I przeciwnie, żadne tego typu zachęty nie powinny być
oferowane w celu rozwijania, rozpowszechniania lub używania
niewolnego oprogramowania.</p></li>
<li><p><b>Nie promować niewolnego oprogramowania</b><br />
W szczególności, deweloperzy oprogramowania własnościowego nie powinni
mieć możliwości „podarowania” szkołom kopii takiego
oprogramowania, a następnie odliczenia od podatku jego wartości
nominalnej. Oprogramowanie własnościowe nie ma racji bytu w szkole.</p></li>
</ul>
<h3>E-odpady</h3>
<p>Wolność nie powinna pociągać za sobą e-odpadów:</p>
<ul>
<li><p><b>Wymienialne oprogramowanie</b><br />
Wiele nowoczesnych komputerów jest tak zaprojektowanych, aby nie można
było zastąpić wgranego na nie oprogramowania wolnym
oprogramowaniem. Przez to jedynym sposobem na ich uwolnienie jest
zezłomowanie ich. Ta praktyka jest szkodliwa dla społeczeństwa.</p>
<p>Dlatego też powinno być nielegalne, albo przynajmniej zniechęcane
w znaczny sposób przez wysokie podatki sprzedawanie, importowanie
lub rozprowadzanie nowych komputerów (tzn. nie używanych)
lub produktów na bazie komputera, które posiadają tajne interfejsy
sprzętowe lub celowe ograniczenia utrudniające użytkownikom rozwój,
instalację i używanie zamienników dla części lub całości
zainstalowanego oprogramowania, które producent mógłby aktualizować. To
dotyczyłoby, w szczególności, każdego sprzętu dla którego „<a
href="/proprietary/proprietary-jails.html">jailbreak</a>” jest
wymagany do zainstalowania innego systemu operacyjnego, lub dla
którego interfejsy do obsługi urządzeń peryferyjnych są tajne.
</p></li>
</ul>
<h3>Neutralność technologiczna</h3>
<p>Dzięki środkom opisanym w tym artykule, państwo może odzyskać kontrolę
nad swoimi zasobami informatycznymi i prowadzić swoich obywateli,
firmy i organizacje ku panowaniu nad ich zasobami
informatycznymi. Niektórzy jednak protestują, że to by podważało
„zasadę” neutralności technologicznej.</p>
<p>Ideą neutralności technologicznej jest to, że państwo nie powinno
odgórnie narzucać preferencji technicznych. Można się sprzeczać czy to
dobre stanowisko, ale ogranicza się wyłącznie do spraw
technicznych. To, co jest tu proponowane, to są sprawy o wadze etycznej,
socjalnej i politycznej, więc są <a
href="/philosophy/technological-neutrality.html">poza zakresem neutralności
<em>technologicznej</em></a>. Tylko ci, którzy chcą poddać sobie kraj by
sugerowali, że rząd powinien objąć „neutralne” stanowisko
w sprawie swojej niepodległości czy wolności obywateli.</p>
<div class="translators-notes">
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
</div>
</div>
<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">
<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a
href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu
z FSF można znaleźć na stronie <a
href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających
odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać
na adres <a
href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p>
<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
replace it with the translation of these two:
We work hard and do our best to provide accurate, good quality
translations. However, we are not exempt from imperfection.
Please send your comments and general suggestions in this regard
to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
<web-translators@gnu.org></a>.</p>
<p>For information on coordinating and submitting translations of
our web pages, see <a
href="/server/standards/README.translations.html">Translations
README</a>. -->
Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości,
ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie
tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy
w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a
href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej
informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji
tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a
href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p>
</div>
<p>Copyright © 2011, 2015 Free Software Foundation, Inc.</p>
<p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji
Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych
4.0 Międzynarodowe</a>.</p>
<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" -->
<div class="translators-credits">
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
Tłumaczenie: Tomasz W. Kozłowski, Jan Owoc, Paweł Różański 2013; poprawki:
Jan Owoc 2014, 2016.</div>
<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Aktualizowane:
$Date: 2019/07/09 16:10:31 $
<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
<!-- for class="inner", starts in the banner include -->
</body>
</html>
|
