1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
|
<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/censoring-emacs.en.html" -->
<!--#include virtual="/server/header.pl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.77 -->
<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Cenzurowanie mojego oprogramowania - Projekt GNU - Fundacja Wolnego
Oprogramowania (FSF)</title>
<!--#include virtual="/philosophy/po/censoring-emacs.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" -->
<h2>Cenzurowanie mojego oprogramowania</h2>
<p>
<a href="http://www.stallman.org/"><strong>Richard Stallman</strong></a>
<br />
[z Damation, 1. marca 1996]</p>
<p>
Minionego lata, kilku przebiegłych parlamentarzystów wysunęło projekt ustawy
„zakazującej pornografii” w Internecie. Już jesienią
prawicowi chrześcijanie poparli ten projekt. W zeszłym tygodniu
prezydent Clinton podpisał tę ustawę. W tym tygodniu ja cenzuruję GNU
Emacsa.</p>
<p>
Nie, GNU Emacs nie zawiera pornografii. Jest to pakiet oprogramowania
— uhonorowany kilkoma nagrodami, szeroko rozszerzalny
i przystosowywalny edytor tekstu. Ale wspomniana wyżej ustawa
sięga o wiele dalej niż tylko do pornografii. Zakazuje
„nieprzyzwoitych” wypowiedzi, do których można zaliczyć
praktycznie wszystko — począwszy od sławnych wierszy, przez
dzieła sztuki wiszące w Luwrze, aż do porad dotyczących
bezpiecznego seksu, na oprogramowaniu skończywszy.</p>
<p>
Oczywiście ustawa ta miała wielu przeciwników. Nie tylko wśród ludzi
korzystających z Internetu czy ceniących sobie erotykę,
ale wśród wszystkich, którzy troszczą się o wolność prasy.</p>
<p>
Jednak za każdym razem, kiedy staraliśmy się wyjaśnić opinii
publicznej, o jaką stawkę naprawdę toczy się gra, siły cenzury odpowiadały
kłamstwem: wmawiali społeczeństwu, że chodzi jedynie o
pornografię. Nazywając w swych wypowiedziach to kłamstwo głównym
powodem takich działań, udało im się wywieść opinię publiczną
w pole. Dlatego teraz cenzuruję moje oprogramowanie.</p>
<p>
Rzecz w tym, że Emacs zawiera jedną z wersji sławnego
„programu-doktora”, znanego także jako Eliza, który został
napisany przez prof. Weizenbauma na <abbr title="Massachusetts
Institute of Technology">MIT</abbr>. Program ten imituje psychoterapeutę
stosującego metodę Rogersa. Użytkownik rozmawia z programem, który
odpowiada mu jego własnymi słowami, korzystając z rozległej bazy słów
i zwrotów [por. efekt Elizy – przyp. tłum].</p>
<p>
W Emacsie program ten został zaprojektowany tak, by umiał rozpoznawać
wiele pospolitych przekleństw i odpowiadać na nie za pomocą
bystrych zwrotów, takich jak “Mógłbyś uważać na słowa?”
czy “Nie bądźmy wulgarni.” Aby to osiągnąć, musiał
zawierać listę przekleństw. To zaś oznacza, że kod źródłowy tego
programy był nieprzyzwoity.</p>
<p>
W tym tygodniu usunąłem więc tę funkcję. Nowa wersja programu nie
rozpoznaje nieprzyzwoitych słów; jeśli w rozmowie z nim
przeklniesz, odpowie tym samym przekleństwem — ponieważ nie zna
lepszej odpowiedzi. (Przy uruchamianiu nowej wersji ukazuje się komunikat
powiadamiający, że została ona ocenzurowana dla bezpieczeństwa
użytkowników.)</p>
<p>
Teraz, kiedy Amerykanie ryzykują karę do dwóch lat pozbawienia wolności
za umieszczanie w Sieci nieprzyzwoitych treści, przydałoby się,
żeby mogli zapoznać się z precyzyjnymi przepisami mówiącymi,
w jaki sposób można uniknąć uwięzienia za działalność
w Internecie. Jednakże jest to niemożliwe. Reguły te musiałyby
wymieniać zakazane słowa, więc umieszczenie ich w Internecie
byłoby z nimi niezgodne.</p>
<p>
Oczywiście w tym miejscu przyjmuję pewne założenie co do znaczenia
słowa „nieprzyzwoity.”. Muszę to zrobić, ponieważ nikt nie
zna ostatecznej definicji. Najbardziej oczywistym znaczeniem jest znaczenie
używane w telewizji, traktuję więc je jako wstępne
założenie. Jednakże istnieje dość duża szansa, że nasze sądy odrzucą tę
interpretację prawa jako niekonstytucyjną.</p>
<p>
Możemy mieć nadzieję, że sądy uznają Internet za takie samo medium
służące do publikacji treści jak książki czy prasa. Jeśli tak się
stanie, całkowicie odrzucą wszystkie ustawy zakazujące
„nieprzyzwoitych” publikacji w Internecie.</p>
<p>
Martwi mnie jednak to, że sądy mogą wybrać jakiś mętny półśrodek,
akceptując taką interpretację słowa „nieprzyzwoity”, zezwalałaby
na używanie programu-doktora czy wulgaryzmów (jeżeli miałyby
służyć definiowaniu przyzwoitości), ale zabroni tego części książek,
które dzieci mogą przeglądać w publicznej bibliotece. Z biegiem
lat, w miarę jak Internet będzie zastępował biblioteki, utracimy część
wolności słowa. </p>
<p>
Zaledwie kilka tygodni temu kolejne państwo ocenzurowało Internet. Były to
Chiny. Nie mamy w naszym kraju najlepszej opinii na temat Chin
— ich rząd nie respektuje nawet podstawowych wolności [obywatelskich
– przyp. tłum.]. Ale jak bardzo szanuje je nasz własny rząd?
I czy zależy Ci na nich na tyle, by je chronić?</p>
<p>
[Ten akapit jest przestarzały:]
</p>
<p>
Jeśli tak, bądź w kontakcie z organizacją Voters
Telecommunications Watch. By uzyskać podstawowe informacje
oraz szczegóły dotyczące wspieranych inicjatyw politycznych, odwiedź
ich witrynę: http://www.vtw.org/. Cenzura wygrała w lutym, ale my
możemy ją pokonać w listopadzie.</p>
<div class="translators-notes">
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
</div>
</div>
<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">
<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a
href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu
z FSF można znaleźć na stronie <a
href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających
odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać
na adres <a
href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p>
<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
replace it with the translation of these two:
We work hard and do our best to provide accurate, good quality
translations. However, we are not exempt from imperfection.
Please send your comments and general suggestions in this regard
to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
<web-translators@gnu.org></a>.</p>
<p>For information on coordinating and submitting translations of
our web pages, see <a
href="/server/standards/README.translations.html">Translations
README</a>. -->
Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości,
ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie
tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy
w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a
href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej
informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji
tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a
href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p>
</div>
<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
files generated as part of manuals) on the GNU web server should
be under CC BY-ND 3.0 US. Please do NOT change or remove this
without talking with the webmasters or licensing team first.
Please make sure the copyright date is consistent with the
document. For web pages, it is ok to list just the latest year the
document was modified, or published.
If you wish to list earlier years, that is ok too.
Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
year, i.e., a year in which the document was published (including
being publicly visible on the web or in a revision control system).
There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright © 1996, 2014 Richard Stallman</p>
<p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/">licencji Creative
Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Stany Zjednoczone</a>.</p>
<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" -->
<div class="translators-credits">
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
Tłumaczenie: Piotr Podobiński, Tomasz W. Kozłowski</div>
<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Aktualizowane:
$Date: 2016/01/16 00:04:56 $
<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>
|
