path: root/talermerchantdemos/blog/articles/nl/x.html

<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/x.en.html" -->

<!--#include virtual="/server/header.nl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.77 -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>De X Window's Valstrik - GNU Project - Free Software Foundation</title>
<meta http-equiv="Keywords"
      content="GNU, FSF, Free Software Foundation, vrijheid, Richard Stallman, rms, vrije
software beweging" />
<meta http-equiv="Description"
      content="Richard Stallman vertelt de geschiedenis van de vrije software beweging die
een vrij besturingssysteem wil ontwikkelen." />

<!--#include virtual="/philosophy/po/x.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" -->
<div class="reduced-width">
<h2>De X Window's Valstrik</h2>

<address class="byline">door Richard Stallman</address>
<hr class="thin" />
<div class="article">
<p>
Auteursplicht of geen auteursplicht? Dat is &eacute;&eacute;n van de
grootste controversen binnen de vrije software gemeenschap. Het idee van
auteursplicht is om vuur met vuur te bestrijden&mdash;het auteursrecht
gebruiken om onze code vrij te houden. De GNU GPL (General Public License)
is een voorbeeld van een licentie met auteursplicht.</p>

<p>
Sommige ontwikkelaars van vrije software hebben een voorkeur voor licenties
zonder auteursplicht. Niet auteursplichtige licenties zoals XFree86 en <a
href= "/licenses/bsd.html">BSD</a> hebben als uitgangspunt om nooit nee te
zeggen &mdash;ook niet tegen mensen die jouw werk willen gebruiken om
anderen te beperken. Niet auteursplichtige licenties doen niets fout, maar
ze doen ook niets om actief onze vrijheid om software te veranderen en
verder te verspreiden, te verdedigen. Daarvoor hebben we auteursplicht
nodig.</p>

<p>
Jarenlang is het X Consortium de grootste tegenstander geweest van
auteursplicht. Ze probeerden morele druk uit te oefenen en vrije software
ontwikkelaars te ontmoedigen om auteursplicht op hun programma's te zetten.
Morele druk door te verkondigen dat het niet netjes is om nee te zeggen.
Ontmoedigen door hun richtlijn dat programma's met auteursplicht geen
onderdeel van de X software mocht zijn.</p>

<p>
Waarom had het X Consortium dit beleid? Dat had te maken met hun definitie
van succes. Die was gedefinieerd in termen van populariteit&mdash;of om
precies te zijn, zoveel mogelijk computerbedrijven over te halen hun X
Window systeem te gebruiken. Dit liet alle macht aan de
computerbedrijven. Wat ze ook wilden, het X Consortium had het maar te
leveren.</p>

<p>
Computerbedrijven brengen normaliter private software uit. Ze wilden echter
dat ontwikkelaars van vrije software hun werk aan hun zouden geven. Als ze
direct hierom hadden gevraagd zouden ze zijn uitgelachen. Het X Consortium
echter kon, als stroman, dit verzoek inkleedden als een onbaatzuchtig
verzoek. &ldquo;Geef, net als wij, je werk aan de ontwikkelaars van private
software&rdquo;, zeiden ze, de indruk wekkend dat dit een nobel en
onbaatzuchtig streven was. &ldquo;Help ons om populair te worden&rdquo;,
zeiden ze, alsof het geen offer was.</p>

<p>
Maar het gaat hier niet om zelfopoffering: het opgeven van de bescherming
die auteursplicht geeft, en die de vrijheid van de hele gemeenschap
beschermt, is meer dan alleen jezelf opofferen. Diegenen die de software
schonken aan het X Consortium gaven tevens de toekomst van de gemeenschap in
handen van datzelfde consortium.</p>

<p>
Het vertrouwen was misplaatst. Het laatste jaar heeft het X Consortium
plannen gemaakt om de aanstaande versie X11R6.4 te beperken, zodat het geen
vrije software meer is. Ze hebben besloten om nu echt nee te gaan zeggen,
niet alleen tegen ontwikkelaars van private software, maar ook tegen onze
gemeenschap.</p>

<p>
Het is ironisch. Als je ja zei tegen het X Consortium toen ze je vroegen om
geen auteursplicht te gebruiken heb je ze ook de volmacht gegeven om jou
versie van je programma te beperken en er een licentie op te zetten, samen
met de kern van het X systeem.</p>

<p>
Het X Consortium heeft dit plan niet uitgevoerd. Het heeft zichzelf in
plaats daarvan opgeheven en alle spullen overgedragen aan de Open Group,
wiens medewerkers nu een vergelijkbaar plan uitvoeren. Om eerlijk te zijn,
toen ik ze vroeg om versie X11R6.4 ook onder de GNU GPL uit te brengen,
naast de geplande beperkte licentie, heeft men dit wel overwogen (ze waren
fel gekant tegen het handhaven van de oude X11 licentie). Voordat ze ja of
nee konden zeggen tegen dit voorstel, was het al misgegaan om een andere
reden: de XFree86 groep handhaaft het oude beleid van het X Consortium en
accepteren geen auteursplichtige software.
</p>

<p>
In September 1998, maanden na het uitbrengen van X11R6.4 onder een
niet-vrije licentie, draaide de Open Group deze beslissing terug en bracht
dezelfde versie uit onder de niet-auteursplichtige vrije software licentie
waarmee ook X11R6.3 was uitgebracht. De Open Group deed het uiteindelijk dus
goed maar dat doet niets af aan het oorspronkelijke probleem.</p>

<p>
Maar zelfs wanneer het X Consortium of de Open Group nooit het plan hadden
gehad om X te beperken, dan nog had iemand anders dat kunnen doen.
Niet-auteursplichtige software is kwetsbaar aan alle kanten; het staat
iedereen toe om te proberen een niet-vrije versie dominant te maken, wanneer
hij er genoeg tijd en geld aan spendeert om belangrijke functionaliteit in
private vorm eraan toe te voegen. Gebruikers die software kiezen op basis
van technisch kunnen in plaats van op vrijheid, kunnen daarmee gemakkelijk
worden verleidt tot het gebruiken van de private versie voor het gemak op
korte termijn.</p>

<p>
Noch het X Consortium, noch de Open Group kan nog morele druk uitoefenen
door te beweren dat het niet netjes is om nee te zeggen. Dit maakt het des
te makkelijker om te beslissen je X-gerelateerde software met copyleft
(auteursplicht) uit te brengen.</p>

<p>
Wanneer je aan de kern van X werkt, aan programma's zoals de X server, Xlib
en Xt, dan is er geen praktische reden om hier auteursplicht op te leggen.
De X.org groep doet belangrijk werk voor de gemeenschap met het onderhoud
van deze programma's en het auteursplichtig maken van delen zou dus meer
kwaad doen dan goed door de noodzakelijke splitsing van de ontwikkeling. Het
is daarom beter met de XFree86 groep samen te werken en onze wijzigingen
niet auteursplichtig te maken. Hetzelfde geldt voor programma's die daar
nauw aan gerelateerd zijn zoals <code>xset</code> en <code>xrdb</code> en
die geen grote verbeteringen meer nodig hebben. We weten tenminste zeker dat
de X.org groep zijn best zal doen om deze programma's verder te ontwikkelen
als vrije software.</p>

<p>
Voor programma's buiten de kern van X is dit anders: toepassingen, window
managers, extra programmabilbliotheken en widgets. Er is geen reden om hier
geen auteursplicht op te leggen en dat zouden we dan ook moeten doen.</p>

<p>
Mocht je je toch verplicht voelen door de voorwaarden voor opname in de X
distributie, dan kan het GNU project het op zich nemen om auteursplichtige
programma's te publiceren die met X werken. Als je auteursplicht op je
programma wilt leggen maar bang bent dat de uitsluiting van X de
populariteit negatief zal be&iuml;nvloeden, vraag ons dan om hulp.</p>

<p>
Het is tegelijkertijd beter om niet teveel te streven naar
populariteit. Wanneer een zakenman je probeert te overtuigen met &ldquo;meer
populariteit&rdquo; zou hij kunnen beweren dat zijn gebruik van het
programma cruciaal is voor het succes. Geloof hem niet! Wanneer je programma
goed genoeg is, komen de gebruikers vanzelf wel; je hoeft niet wanhopig op
zoek naar gebruikersgroepen en je zult dan ook sterker staan als je dat niet
doet. Het geeft een onbeschrijfelijk gevoel van vreugde en vrijheid om te
kunnen antwoorden, &ldquo;slikken of stikken&mdash;mij maakt het niet
uit&rdquo;. Meestal zal de zakenman van gedachten veranderen en het
programma accepteren met auteursplicht, als je hem zo uitdaagt.</p>

<p>
Vrienden, vrije software ontwikkelaars, stoot je niet aan dezelfde steen.
Wanneer we geen auteursplicht toepassen op onze software, dan brengen we
zijn toekomst in gevaar en is de software overgeleverd aan iedereen met meer
middelen en minder scrupules. Met auteursplicht kunnen we onze vrijheid
verdedigen, niet alleen voor onszelf maar ook voor de gemeenschap.</p>
</div>
</div>
<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 </div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">

<p>Gelieve algemene vragen over FSF &amp; GNU te sturen naar <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Er zijn ook nog <a
href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de
FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a
href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and submitting translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor
verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations
README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze
website.</p>
</div>

<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
     be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
     without talking with the webmasters or licensing team first.
     Please make sure the copyright date is consistent with the
     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
     document was modified, or published.
     
     If you wish to list earlier years, that is ok too.
     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
     year, i.e., a year in which the document was published (including
     being publicly visible on the web or in a revision control system).
     
     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright &copy; 1998, 1999, 2009, 2015, 2020 Richard M. Stallman</p>

<p>Deze pagina is uitgebracht onder een <a rel="license"
href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative
Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
<strong>Vertaling:</strong> <a
href="//savannah.gnu.org/projects/www-nl">www-nl</a></div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Bijgewerkt:

$Date: 2020/10/06 08:42:13 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>