path: root/talermerchantdemos/blog/articles/nl/why-gnu-linux.html

<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/gnu/why-gnu-linux.en.html" -->

<!--#include virtual="/server/header.nl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.79 -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Waarom GNU/Linux? - GNU-project - Free Software Foundation</title>

<!--#include virtual="/gnu/po/why-gnu-linux.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" -->
<h2>Als het beestje maar een naam heeft</h2>

<p><strong>door <a href="http://www.stallman.org/">Richard
Stallman</a></strong></p>

<div class="announcement">
  <blockquote><p>Meer informatie hierover is te vinden in onze <a href=
"/gnu/gnu-linux-faq.html">GNU/Linux veelgestelde vragen</a>, ons artikel
over <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">Linux en het GNU-project</a> dat de
geschiedenis van het GNU/Linux-systeem beschrijft en hoe het aan de naam
komt, en ons artikel over <a
href="/gnu/gnu-users-never-heard-of-gnu.html">GNU-gebruikers die nog nooit
van GNU gehoord hebben</a>.

</p></blockquote>
</div>

<p>
Namen hebben betekenis; de keuze van een naam zegt iets over het genoemde.
Een verkeerde naam zet mensen op het verkeerde been. Een roos blijft zoet
ruiken, hoe je het ook noemt&mdash;maar wanneer je die een pen noemt zullen
mensen nogal teleurgesteld zijn wanneer je er niet mee kunt schrijven. En
wanneer je pennen uitscheldt voor &ldquo;rozen&rdquo; ontgaat het mensen
wellicht waar ze voor zijn. Wanneer je ons besturingssysteem
&ldquo;Linux&rdquo; noemt, geeft dit het verkeerde beeld over de oorsprong
van dit systeem, zijn geschiedenis en het doel. De naam <a
href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> geeft de situatie al beter
weer.</p>
<p>
Maakt dit verschil voor onze gemeenschap? Is het belangrijk wanneer mensen
de oorsprong, geschiedenis en doel van het systeem kennen?
Jazeker&mdash;want mensen die de geschiedenis niet kennen zijn gedoemd deze
steeds te herhalen. De vrije wereld die ontstaan is rond <a
href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> wordt altijd bedreigd; de
problemen die de aanleiding waren om GNU te ontwikkelen zijn nog niet
volledig verdwenen en dreigen zelfs terug te komen.</p>

<p>
Wanneer ik uitleg waarom het belangrijk is het systeem GNU/Linux en niet
&ldquo;Linux&rdquo; te noemen reageren mensen soms als volgt:</p>

<blockquote><p>
<em> Toegegeven, het GNU project komt de eer toe voor het werk dat ze verzet
hebben maar is het de ophef waard wanneer dat niet gebeurd? Is het niet veel
belangrijker dat het werk gedaan is en niet wie het gedaan heeft? Ontspan
toch, geniet van je mooie stukje werk en maak je niet druk over wie de eer
toekomt.  </em>
</p></blockquote>
<p>
Dat zou gezond advies zijn wanneer het werk ook inderdaad gedaan zou zijn en
het tijd zou zijn te ontspannen. Was dat maar zo! Er zijn nog dreigingen
alom en nu is niet het moment om rustig achterover te leunen. De kracht van
onze gemeenschap zit in onze toewijding aan vrijheid en samenwerking. Het
gebruik van de naam <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> helpt
ons en anderen aan die doelen te herinneren.</p>

<p>
Het is mogelijk om goede vrije software te schrijven zonder het gedachtegoed
van GNU; er is ook veel goed werk verricht in naam van Linux. Maar het
begrip &ldquo;Linux&rdquo; is van begin af aan niet verbonden geweest met
een filosofie van vrijheid van samenwerking. En wanneer de naam steeds vaker
in het zakenleven wordt gebruikt zullen we meer moeite hebben dit te
verbinden met onze gemeenschapszin.</p>

<p>
Een grote uitdaging in de nabije toekomst komt van de neiging van
&ldquo;Linux&rdquo;-distributeurs om niet-vrije software aan <a href=
"/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> toe te voegen uit naam van het gemak
en bruikbaarheid. Alle grote commerci&euml;le uitgevers doen dit; geeneen
levert een distributie die helemaal vrij is. De meesten geven niet eens aan
welke onderdelen niet-vrij zijn. Velen ontwikkelen zelfs niet-vrije software
en voegen dit aan de distributie toe. Sommigen hebben zelfs het lef te
adverteren met &ldquo;Linux&rdquo;-systemen met een &ldquo;licentie per
gebruiker&rdquo;, waarmee je net zoveel vrijheid krijgt als met Microsoft
Windows.</p>

<p>
Mensen proberen vaak niet-vrije software toe te voegen met het excuus dat
dit de &ldquo;populariteit van Linux&rdquo; vergroot&mdash;waarmee
populariteit dus boven vrijheid wordt gesteld. Soms geeft men dit openlijk
toe. Wired Magazine schreef bijvoorbeeld dat Robert McMillan, redacteur van
Linux Magazine, &ldquo;ervan overtuigd was dat een overstap naar
open-bron-software ingegeven zou moeten zijn door technische overwegingen en
geen politieke&rdquo;. En de <abbr title= "Chief Executive
Officer">CEO</abbr> van Caldera pleitte openlijk dat gebruikers het <a
href="http://www.zdnet.com/article/stallman-love-is-not-free/">idee van
vrijheid op moeten geven in ruil voor de &ldquo;populariteit van
Linux&rdquo;</a>.</p>

<p>
Het toevoegen van niet-vrije software aan <a
href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a>-systemen is misschien goed voor
de populariteit wanneer we dit afmeten aan het aantal mensen dat een
combinatie van GNU/Linux en niet-vrije software zal
gebruiken. Tegelijkertijd word je daarmee gevraagd om niet-vrije software te
accepteren als iets goeds en het idee van vrijheid maar te laten varen. Het
heeft geen zin harder te rijden wanneer je daarmee niet op de weg kan
blijven.</p>

<p>
Wanneer de niet-vrije &ldquo;toevoeging&rdquo; een programmabibliotheek of
programmeergereedschap is, wordt dit gelijk een valkuil voor
vrije-software-ontwikkelaars. Wanneer ze vrije software ontwikkelen die
afhankelijk is van een dergelijk pakket kan hun software geen onderdeel zijn
van een vrij systeem.  Motif en Qt hebben op die manier in het verleden heel
veel vrije software in de val gelokt. Daardoor ontstonden problemen die
jaren gekost hebben om op te lossen. Het probleem met Motif bleef bestaan
totdat het niet meer gebruikt werd.  De niet-vrije implementatie van Sun's
Java had later hetzelfde effect: de <a href
="/philosophy/java-trap.html">Java-valstrik</a> (merk op dat dit gelukkig
grotendeels is opgelost).</p>

<p>
Wanneer onze gemeenschap in die richting opschuift eindigen we met <a href=
"/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> nog in een moza&iuml;ek van vrije en
niet-vrije componenten. Over vijf jaar zullen we ongetwijfeld nog genoeg
vrije software hebben; maar als we niet uitkijken zal dit nauwelijks te
gebruiken zijn zonder de niet-vrije software die gebruikers gewend zijn
erbij te krijgen.  Wanneer dat gebeurt zal onze strijd voor de vrijheid
mislukt zijn.</p>

<p>
Wanneer het uitbrengen van vrije alternatieven alleen een kwestie van
programmeren was zouden we toekomstige problemen steeds beter op kunnen
lossen door het groeiende aantal leden binnen onze gemeenschap. Maar er zijn
beren op de weg: wetten die vrije software verbieden. Terwijl het aantal
softwarepatenten alarmerend toeneemt en ook wetten als de <abbr
title="Digital Millennium Copyright Act">DMCA</abbr> worden aangenomen die
worden gebruikt om te verhinderen dat er belangrijke vrije software wordt
ontwikkeld voor bijvoorbeeld het bekijken van DVD's en het luisteren naar
RealAudio-kanalen, zullen er uiteindelijk weinig manieren overblijven om
patenten en geheime opslagformaten te bestrijden, behalve door <strong>te
weigeren deze niet-vrije programma's te gebruiken</strong>.</p>

<p>
Deze bedreigingen het hoofd bieden zal veel verschillende soorten inspanning
vergen. Maar wat we vooral in de gaten moeten houden, willen we effectief
weerstand blijven bieden, is ons doel om in alle vrijheid samen te kunnen
werken. We kunnen hierbij niet alleen uitgaan van de wil om krachtige en
betrouwbare software te maken die mensen zal motiveren tot grote
inspanningen.  We hebben het soort vastberadenheid nodig die mensen op
kunnen brengen wanneer ze vechten voor hun vrijheid en hun gemeenschap, de
vastberadenheid om jaren vol te houden en niet op te geven.</p>

<p>
In onze gemeenschap is dat doel en die vastberadenheid vooral binnen het
GNU-project te vinden. Wij zijn degenen die over vrijheid praten en
gemeenschap als iets wat het waard is om voor te vechten; de organisaties
die het over &ldquo;Linux&rdquo; hebben praten hier meestal niet over; de
tijdschriften over &ldquo;Linux&rdquo; staan meestal vol met advertenties
voor niet-vrije software; bedrijven die &ldquo;Linux&rdquo; distribueren
voegen er niet-vrije software aan toe; ander bedrijven &ldquo;ondersteunen
Linux&rdquo; met niet-vrije toepassingen die werken op GNU/Linux; de
&ldquo;Linux&rdquo;-gebruikersgroepen nodigen vaak verkopers uit om dit
soort toepassingen te komen presenteren. De meest waarschijnlijke plaats
waar mensen uit onze gemeenschap in aanraking kunnen komen met het idee van
vrijheid en vastberadenheid is in het GNU-project.</p>

<p>
Maar wanneer mensen hiermee in aanraking komen, zullen ze zich dan
aangesproken voelen?</p>

<p>
Diegenen die weten dat ze een systeem gebruiken dat uit het GNU-project
stamt zien meestal een directe relatie tussen zichzelf en GNU. Ze zullen het
niet automatisch eens zijn met onze filosofie maar het zal voor hen reden
genoeg zijn om er in ieder geval over na te denken. Dit in tegenstelling tot
diegenen die zichzelf als &ldquo;Linux-gebruikers&rdquo; zien en geloven dat
het GNU-project &ldquo;gereedschappen ontwikkelde die Linux goed uit
kwamen&rdquo;, zij zullen slechts een indirecte relatie zien tussen zichzelf
en GNU. Ze zouden de GNU-filosofie weleens kunnen negeren wanneer ze ermee
in aanraking zouden komen.</p>

<p>
Het GNU-project is idealistisch en dat is tegenwoordig een nadeel: de
huidige mores dicteert dat idealisme &ldquo;onpraktisch&rdquo; is. Ons
idealisme is echter extreem praktisch geweest: het is de reden dat we nu een
vrij <a href= "/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a>-besturingssysteem
hebben. Mensen die dit systeem een warm hart toedragen dienen te weten dat
het ons idealisme is geweest wat dit mogelijk heeft gemaakt.</p>

<p>
Wanneer &ldquo;het werk&rdquo; echt gedaan zou zijn, als er niets anders op
het spel stond dan alleen nog de eer, dan zou het wellicht beter zijn om dit
te laten voor wat het is. Maar we bevinden ons niet in die positie. Om
mensen te kunnen inspireren en voort te laten bouwen op ons werk, moeten we
de eer krijgen die we verdienen voor het werk wat in het verleden is
gedaan. Help ons daarin door het besturingssysteem <a
href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> te noemen.</p>

<hr />
<blockquote id="fsfs"><p class="big">Dit verhaal is gepubliceerd in <a
href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>Vrije
software, vrije maatschappij: geselecteerde artikelen van Richard
M. Stallman</cite></a>.</p></blockquote>

<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 </div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">

<p>Gelieve algemene vragen over FSF &amp; GNU te sturen naar <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Er zijn ook nog <a
href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de
FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a
href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and submitting translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor
verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations
README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze
website.</p>
</div>

<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
     be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
     without talking with the webmasters or licensing team first.
     Please make sure the copyright date is consistent with the
     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
     document was modified, or published.
     
     If you wish to list earlier years, that is ok too.
     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
     year, i.e., a year in which the document was published (including
     being publicly visible on the web or in a revision control system).
     
     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright &copy; 2000, 2006, 2007, 2014, 2015, 2016, 2020 Richard Stallman</p>

<p>Deze pagina is uitgebracht onder een <a rel="license"
href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative
Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
 </div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Bijgewerkt:

$Date: 2020/07/04 09:00:35 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>