path: root/talermerchantdemos/blog/articles/nl/software-literary-patents.html

<!--#set var="PO_FILE"
 value='<a href="/philosophy/po/software-literary-patents.nl.po">
 http://www.gnu.org/philosophy/po/software-literary-patents.nl.po</a>'
 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/software-literary-patents.html"
 --><!--#set var="DIFF_FILE" value=""
 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2012-06-10" -->
<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/software-literary-patents.en.html" -->

<!--#include virtual="/server/header.nl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.77 -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Software Patenten en Literaire Patenten - GNU Project - Free Software
Foundation</title>

<!--#include virtual="/philosophy/po/software-literary-patents.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" -->
<!--#include virtual="/server/outdated.nl.html" -->
<h2>Software Patenten en Literaire Patenten</h2>

<p>door <strong><a href="http://stallman.org/">Richard Stallman</a></strong></p>

<p>
<em>De originele versie van dit artikel is gepubliceerd in <cite>The
Guardian</cite>, of London, op 23 juni 2005.  Dit ging in op de voorgestelde
&ldquo;European software patent directive&rdquo;.</em></p>

<p>
Vele politici zullen blind stemmen; omdat ze geen programmeurs zijn
begrijpen ze ook het effect van een dergelijk software-patent niet. Ze
denken vaak dat een patent op grote lijnen hetzelfde werkt als
auteursrecht&mdash;wat niet zo is. Toen ik bijvoorbeeld in het openbaar
Patrick Devedjian, de Franse minister voor industrie, aansprak en hem vroeg
hoe Frankrijk zou stemmen, antwoordde Devedjian met een hartstochtelijk
betoog ter verdediging van het auteursrecht en prees daarbij Victor Hugo
voor zijn voortrekkersrol in het tot stand komen van dat recht. (De
misleidende term <a href="/philosophy/not-ipr.html"> &ldquo;intellectueel
eigendom&rdquo;</a> draagt bij aan de verwarring&mdash;&eacute;&eacute;n van
de redenen om het nooit te gebruiken.)
</p>

<p>
Diegenen die gelijksoortige effecten verwachten van softwarepatenten als van
het auteursrecht begrijpen duidelijk de echte effecten van software patenten
niet. We kunnen Victor Hugo goed gebruiken om het verschil duidelijk te
maken.
</p>

<p>
Een roman en een modern, complex, programma hebben zekere overeenkomsten: ze
zijn beide groot en bevatten veel idee&euml;n. Laten we de analogie dus eens
doortrekken en aannemen dat het patentrecht zou worden toegepast op romans
uit 1800; laten we aannemen dat landen als Frankrijk het patenteren van
literaire idee&euml;n had toegestaan. Wat voor effect zou dit gehad hebben
op het schrijven van Victor Hugo. Wat zou het effect zijn van literaire
patenten in plaats van het auteursrecht?
</p>

<p>
Neem bijvoorbeeld de roman <cite>Les Mis&eacute;rables</cite> van Victor
Hugo.  Omdat hij het geschreven heeft rust het auteursrecht op hem&mdash;en
niemand anders. Hij hoefde niet te vrezen dat een vreemde hem een proces aan
zou doen wegens het schenden van het auteursrecht en dit zou winnen. Dat is
onmogelijk omdat het auteursrecht alleen gaat over het werk van een auteur
en het alleen het kopi&euml;ren aan banden legt. Hugo had <cite>Les
Mis&eacute;rables</cite> niet gekopieerd en liep dus geen gevaar.
</p>

<p>
Patenten werken anders. Patenten gaan over idee&euml;n; ieder patent geeft
een monopolie op de uitvoer van een idee, die in het patent wordt
beschreven. Hier een voorbeeld van een hypothetisch literair patent:
</p>

<ul>
    <li>Idee 1: Een communicatieproces wat bij de lezer de verbeelding oproept van
een personage die reeds lang in de gevangenis zit en verbitterd raakt jegens
de maatschappij en de mensheid.</li>

    <li>Idee 2: Een communicatieproces als in idee 1 waarbij betreffend personage
vervolgens morele redding vindt via de goedheid van een ander.</li>

    <li>Idee 3: Een communicatieproces als in idee 1 en 2, waarbij het betreffende
personage tijdens het verhaal zijn naam wijzigt.</li>
</ul>

<p>
Wanneer een dergelijk patent in 1862 had bestaan toen Les Mis&eacute;rables
werd gepubliceerd dan zou de roman inbreuk gemaakt hebben op alle drie de
idee&euml;n omdat al deze dingen gebeurden met Jean Valjean, het personage
uit de roman. Er zou Victor Hugo een proces zijn aangedaan die hij zou
hebben verloren. De roman had daarmee verboden kunnen worden&mdash;feitelijk
gecensureerd&mdash; door de patenthouder.
</p>

<p>
Laten we nog eens een ander hypothetisch literair patent onder de loep
nemen:
</p>

<ul>
    <li>Idee 1: Een communicatieproces wat bij de lezer de verbeelding oproept van
een personage die reeds lang in de gevangenis zit en vervolgens zijn naam
veranderd.</li>
</ul>

<p>
Ook hier schendt <cite>Les Mis&eacute;rables</cite> het patent omdat ook
deze beschrijving op Jean Valjean slaat. En hier nog een hypothetisch
patent:
</p>

<ul>
    <li>Idee 1: Een communicatieproces wat bij de lezer de verbeelding oproept van
een personage dat moreel wordt gered en vervolgens zijn naam veranderd.</li>
</ul>

<p>
Jean Valjean zou ook dit patent geschonden hebben.
</p>

<p>
Deze drie patenten zouden allemaal betrekking hebben op het personage uit de
roman. Ze hebben overeenkomsten maar zijn niet precies hetzelfde. Ze zouden
dus alle drie tegelijk geldig kunnen zijn; alle drie patenthouders hadden
Victor Hugo een proces aan kunnen doen. En ieder van de drie had publicatie
kunnen verbieden van <cite>Les Mis&eacute;rables</cite>.
</p>

<p>
Dit patent zou hier ook op van toepassing zijn:
</p>

<ul>
    <li>Idee 1: Een communicatieproces dat een personage presenteert wiens voornaam
dezelfde is als het laatste deel van zijn achternaam.</li>
</ul>

<p>
middels de naam &ldquo;Jean Valjean&rdquo;, maar dit patent zou tenminste
makkelijk te omzeilen zijn.
</p>

<p>
Je zou denken dat dit soort idee&euml;n zo simpel zijn dat geen patentbureau
ze zou accepteren. Wij programmeurs staan echter regelmatig verbaasd van de
onnozelheid van de idee&euml;n die echte softwarepatenten soms hebben. Het
Europees bureau voor patenten heeft bijvoorbeeld patenten uitgevaardigd op
de voortgangs maatstreep (&ldquo;progress bar&rdquo;) en een patent op het
aanvaarden van betalingen via credit cards. Dergelijke patenten zouden op de
lachspieren werken als ze niet zo gevaarlijk waren.
</p>

<p>
Andere aspecten van <cite>Les Mis&eacute;rables</cite> hadden ook door
patenten getroffen kunnen worden. Er had bijvoorbeeld een patent kunnen
liggen op een fictieve beschrijving van de slag bij Waterloo. Of het gebruik
van Parijse accenten in fictie. Nog twee rechtszaken. Feitelijk is er geen
limiet aan het aantal patenten waarmee houders rechtszaken hadden kunnen
aanspannen tegen een roman als <cite>Les Mis&eacute;rables</cite>. En alle
patenthouders hadden aanspraak kunnen maken op een beloning voor de
literaire vooruitgang die hun idee&euml;n vertegenwoordigden. Maar deze
hindernissen zouden geen literaire vooruitgang brengen, het zou ze alleen
maar tegenhouden.
</p>

<p>
Een zeer algemeen patent had al deze eisen teniet kunnen doen. Stel je een
algemeen patent voor als het volgende:
</p>

<ul>
    <li>Een communicatieproces gestructureerd in een verhaal dat over vele
bladzijden wordt verteld.</li>
    <li>Een verhaalstructuur die soms lijkt op een fuga of improvisatie</li>
    <li>Intrige, uitgewerkt rond de confrontatie van diverse personages, waarbij
ieder beurtelings vallen voor elkaar zet.</li>
    <li>Een verhaal dat meerdere lagen van de maatschappij beschrijft.</li>
    <li>Een verhaal dat de mechanismen van samenzwering blootlegt.</li>
  </ul>

  <p> Wie zouden de patenthouders zijn geweest? Het zouden andere romanschrijvers
geweest kunnen zijn, wellicht Dumas of Balzac die dergelijke romans
geschreven hebben&mdash;maar niet noodzakelijkerwijs. Het is niet nodig een
programma te maken om een software-idee te kunnen patenteren. Dus wanneer
onze literaire patenten hadden gewerkt volgens het echte patentsysteem dan
hadden de patenthouders geen romans hoeven te schrijven, of verhalen, of wat
dan ook&mdash;behalve patentaanvragen. Parasitaire patent-bedrijven,
bedrijven die niets maken maar alleen dreigen met rechtszaken, nemen in
aantal toe.</p>

  <p> Gegeven die algemene patenten zou Victor Hugo niet eens het stadium bereikt
hebben waarop hij zich zou kunnen afvragen voor welke patentschendingen hij
voor de rechter gesleept zou worden want hij zou niet eens de kans gehad
hebben een dergelijke roman zelfs maar in overweging te nemen.</p>

<p>Deze analogie zou niet-programmeurs kunnen helpen in te zien wat
softwarepatenten kunnen aanrichten. Softwarepatenten gaan over snufjes,
zoals het defini&euml;ren van afkortingen in tekstverwerkers, of
herberekeningen in een rekenblad (&ldquo;spreadsheet&rdquo;). Patenten gaan
over algoritmen die programma's nodig hebben. Patenten gaan over bepaalde
delen van bestandsformaten, zoals de nieuwe formaten in Word van
Microsoft. Het video-formaat van MPEG 2 wordt beschermd door 39
verschillende Amerikaanse patenten.</p>

<p>Net zoals een roman veel diverse literaire patenten tegelijk kan schenden,
kan een programma hetzelfde doen met software-patenten. Het is dusdanig veel
werk om het aantal schendingen in een groot programma te achterhalen dat een
dergelijke studie slechts &eacute;&eacute;nmaal is uitgevoerd. Een onderzoek
uit 2004 van Linux, de kernel van het GNU/Linux besturingssysteem, bracht
283 verschillende schendingen van Amerikaanse patenten aan het
licht. Oftewel, ieder van deze 283 patenten sloeg op een onderdeel van het
rekenproces dat je kunt vinden in de duizenden pagina's broncode van Linux.</p>

<p>
De oplossing om ervoor te zorgen dat softwarepatenten de
softwareontwikkeling niet de nek om draait is simpel: sta de patenten niet
toe.
</p>

<hr />
<blockquote id="fsfs"><p class="big">Dit artikel is opgenomen in <a
href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>Free
Software, Free Society: The Selected Essays of Richard
M. Stallman</cite></a>.</p></blockquote>

<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 </div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">

<p>Gelieve algemene vragen over FSF &amp; GNU te sturen naar <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Er zijn ook nog <a
href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de
FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a
href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and submitting translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor
verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations
README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze
website.</p>
</div>

<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
     be under CC BY-ND 3.0 US.  Please do NOT change or remove this
     without talking with the webmasters or licensing team first.
     Please make sure the copyright date is consistent with the
     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
     document was modified, or published.
     
     If you wish to list earlier years, that is ok too.
     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
     year, i.e., a year in which the document was published (including
     being publicly visible on the web or in a revision control system).
     
     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright &copy; 2005, 2007, 2008 Richard Stallman</p>

<p>Deze pagina valt onder de <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/deed.nl">Creative
Commons Attribution-NoDerivs 3.0 United States Licentie</a>.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
 </div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Bijgewerkt:

$Date: 2015/02/09 20:35:06 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>