path: root/talermerchantdemos/blog/articles/nl/reevaluating-copyright.html

<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/reevaluating-copyright.en.html" -->

<!--#include virtual="/server/header.nl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.79 -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Het auteursrecht opnieuw bekeken: voorrang aan de gemeenschap - GNU-project
- Free Software Foundation</title>

<!--#include virtual="/philosophy/po/reevaluating-copyright.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" -->
<h2>Het auteursrecht opnieuw bekeken: voorrang aan de gemeenschap</h2>

<pre>
                Het auteursrecht opnieuw bekeken: voorrang aan de gemeenschap
                [Gepubliceerd in de Oregon Law Review, lente 1996]

                            Richard Stallman
</pre>

<p>De juridische wereld is er inmiddels achter dat informatietechnologie een
&ldquo;probleem vormt voor het auteursrecht&rdquo; maar heeft de oorzaak
hiervan nog niet begrepen: een principieel verschil van opvatting tussen
uitgevers en lezers. De uitgevers, die hun eigen belang prima kennen, hebben
een voorstel gelanceerd via de regering-Clinton die de
&ldquo;problemen&rdquo; met het auteursrecht zal verhelpen in hun
voordeel. Dit voorstel, de &ldquo;Lehman White Paper&rdquo; <a
href="#ft2">[2]</a> was het belangrijkste discussiestuk van het symposium
&ldquo;Innovation and the Information Environment&rdquo; op de universiteit
van Oregon (november 1995).</p>

<p>John Perry Barlow <a href="#ft3">[3]</a>, &eacute;&eacute;n van de sprekers
vertelde hoe de groep de &ldquo;Grateful Dead&rdquo; dit probleem onderkende
en het aanpakte. Zij besloten dat er niets mis was met het kopi&euml;ren van
hun concerten op tape en de verspreiding ervan via internet maar ook vonden
ze het handhaven van hun auteursrecht op cd's geen enkel probleem.</p>

<p>Barlow ging verder niet in op de achterliggende reden om deze media apart te
behandelen en later ging Gary Glisson <a href="#ft4">[4]</a> hier op in door
te stellen dat het idee van Barlow dat het internet nu eenmaal uniek was wat
betreft het auteursrecht, onzin zou zijn. Hij beweerde dat we in staat
zouden moeten zijn om het auteursrecht op het Internet precies hetzelfde te
benaderen als bij andere media. Dit artikel zal daartoe een poging wagen.</p>

<p>Barlow veronderstelde dat ons denkbeeld van eigendom van echte objecten,
iets anders zou zijn dan die voor informatie omdat dit begrip te
&ldquo;abstract&rdquo; zou zijn. Zoals Steven Winter <a href="#ft5">[5]</a>
al opmerkte, bestaat abstract eigendom al eeuwenlang. Aandelen in een
bedrijf, handelspapieren en zelfs papieren geld zijn min of meer
abstract. Barlow en de zijnen, die ervoor pleiten dat informatie vrij zou
moeten zijn, zijn niet tegen deze andere vormen van eigendom. Het is
duidelijk dat het onderscheid tussen informatie en eigendom hem niet zit in
de mate van abstractheid. Wat is het dan wel? Ik stel een eenvoudige en
praktische benadering voor.</p>

<p>Het auteursrecht van de Verenigde Staten beschouwt het als een transactie
tussen de gemeenschap en de &ldquo;auteurs&rdquo; (in de praktijk zijn het
meestal de uitgevers die de auteurs hierin vertegenwoordigen). De
gemeenschap ruilt een deel van zijn vrijheid in voor meer uitgegeven
werken. Tot de komst van het &ldquo;White Paper&rdquo; had onze overheid nog
nooit voorgesteld om <b>&aacute;l</b> onze vrijheden op te geven in ruil
voor meer uitgegeven werk. Het auteursrecht gaat over het opgeven van zeer
bepaalde rechten, en het behouden van andere. Dit houdt in dat er ook andere
overeenkomsten zijn te sluiten tussen de gemeenschap en uitgevers. Dus welke
is het gunstigst voor de gemeenschap? Welke vrijheden is de gemeenschap
bereidt op te geven en voor hoe lang? Het antwoord hangt van twee dingen af:
hoeveel meer zal er worden gepubliceerd met het opgeven van deze vrijheden
en in hoeverre profiteert de gemeenschap met het in stand houden hiervan?</p>

<p>Dit voorbeeld toont wel aan hoe fout het is om beslissingen op basis van <a
href= "#later-1">intellectueel eigendom</a> te nemen alsof het fysiek
eigendom betreft. Winter beweerde overtuigend dat het mogelijk is om het
probleem via dergelijke overeenkomsten te benaderen <a
href="#ft6">[6]</a>. Dit zal ongetwijfeld tot een conclusie leiden maar is
het ook de juiste conclusie? Overeenkomsten zijn geen goede basis waarop
beslissingen kunnen worden genomen over wat wel en niet te kopen en tegen
welke prijs.</p>

<p>We baseren bijvoorbeeld niet een beslissing op het bouwen van een snelweg in
New York City op overeenkomsten met een eerder besluit om een snelweg te
bouwen in Iowa. Voor iedere beslissing omtrent het bouwen van snelwegen
baseren we ons op dezelfde grootheden (kosten, verkeersdrukte, hoeveelheid
land); wanneer we ons zouden baseren op overeenkomsten met eerdere
beslissingen zou het erop uit draaien dat we iedere snelweg wel zouden
bouwen of juist geen een. In plaats daarvan baseren we ons op de voor- en
nadelen en de ernst daarvan, die per geval kan verschillen. Zo ook zouden we
in het auteursrecht de voor- en nadelen moeten afwegen met betrekking tot de
huidige situatie en de moderne media, en niet zoals het in het verleden
ging.</p>

<p>Dit laat ook zien waarom de stelling van Laurence Tribe, dat de vrijheid van
meningsuiting niet af moet hangen van het type medium<a href="#ft7">[7]</a>,
niet op gaat voor beslissingen met betrekking tot het auteursrecht. Het
auteursrecht is een overeenkomst met de gemeenschap, geen natuurlijk
recht. Het auteursrecht gaat over welke overeenkomst het gunstigst is voor
de gemeenschap, niet over vermeende rechten van uitgevers of lezers.</p>

<p>Het auteursrecht werd uitgevonden met de komst van de drukpers. In dat
tijdperk was het voor een lezer onmogelijk om een boek te
kopi&euml;ren. Daarvoor had je een drukpers nodig en doorsnee lezers hadden
die niet. Sterker nog, het op deze manier kopi&euml;ren was belachelijk duur
en alleen nuttig wanneer je een heleboel kopie&euml;n zou maken &mdash; wat
er in de praktijk op neer kwam dat alleen een uitgever een boek op
economische wijze kon kopi&euml;ren.</p>

<p>Dus toen de gemeenschap het recht om te kopi&euml;ren opgaf aan de
uitgevers, ruilden ze een recht in dat ze <b>toch niet konden
gebruiken</b>. Iets ruilen wat je toch niet kunt gebruiken voor iets wat
nuttig is is altijd een goede ruil. En dus was het auteursrecht een regeling
tot ieders tevredenheid in de dagen van de drukpers, juist omdat het lezers
niet beperkte in hun normale doen en laten.</p>

<p>Maar het tijdperk van de drukpers loopt ten einde. Het kopieerapparaat en de
audio- en videotapes luidden de verandering in; digitale technieken brengen
het naar een nieuw tijdperk. De technieken maken het voor de gemeenschap
mogelijk om zelf te kopi&euml;ren. En dat doen ze dan ook!</p>

<p>En nu de mogelijkheid om zelf te kopi&euml;ren er is zijn mensen veel minder
bereid die vrijheid op te geven. Ze willen die vrijheid nu behouden en
uitoefenen in plaats van deze in te wisselen. De transactie van het
auteursrecht is geen gunstige overeenkomst meer voor de gemeenschap en dus
is het tijd deze te herzien &mdash; tijd voor de wetgevende macht om het
voordeel te onderkennen van een gemeenschap die kopieert en deelt.</p>

<p>Met deze analyse wordt duidelijk dat het verwerpen van het oude auteursrecht
niet gebaseerd is op het vermeende unieke karakter van het internet. Het
internet is hier van belang doordat het het kopi&euml;ren en delen tussen
gewone lezers mogelijk maakt. En hoe makkelijker er gedeeld en gekopieerd
kan worden, des te nuttiger wordt het, en des te meer wordt het oude
auteursrecht een obstakel, een slechte ruil.</p>

<p>Deze analyse maakt ook duidelijk waarom het zinnig was voor de Grateful Dead
om het auteursrecht op cd's te handhaven en voor individueel kopi&euml;ren
los te laten. Het maken van cd's is als de vroegere drukpers; het is niet
makkelijk voor normale gebruikers, ook niet voor eigenaars van computers, om
een cd te kopi&euml;ren. En dus heeft het auteursrecht hier zijn nut voor
muziekliefhebbers, net zoals dat met de drukpers het geval was. Om het
kopi&euml;ren van die muziek op digitale cassettes te verbieden gaat weer te
ver en dit moeten we dan ook afwijzen. (opmerking voor 1999: de praktijk
waar het cd's betreft is inmiddels veranderd doordat normale
computergebruikers nu ook cd's kunnen kopi&euml;ren. Cd's moeten we dus zien
als een soort tapes. Verklaring van 2007: ondanks de vooruitgang in
cd-technologie is het nog steeds zinnig om auteursrecht toe te passen op
commerci&euml;le verspreiding en tegelijk individuen het recht te geven om
kopi&euml;n te maken.)</p>

<p>Het wordt nu ook duidelijk waarom de abstractie van <a href="#later-1">
intellectueel eigendom</a> niet werkt. Andere vormen van abstract bezit zijn
onder andere aandelen van iets. Het kopi&euml;ren van een aandeel is van
nature een nul-operatie; de persoon die kopieert profiteert alleen door
rijkdom van iemand anders weg te nemen. Het kopi&euml;ren van een
dollarbiljet in een kleuren kopieermachine is feitelijk hetzelfde als van
alle andere dollarbiljetten een stukje afnemen en uit al deze stukjes een
nieuwe dollar maken. Uiteraard vinden we dit fout gedrag.</p>

<p>Dit in tegenstelling tot het kopi&euml;ren van nuttige, amusante of leerzame
informatie ten behoeve van je vrienden, wat van de wereld een gelukkiger en
betere plaats maakt; je vrienden hebben er voordeel van en je berokkent
niemand schade. Het is een constructieve bezigheid die de sociale cohesie
verbetert.</p>

<p>Sommige lezers zullen deze uitspraak wellicht ter discussie stellen omdat ze
weten dat uitgevers beweren dat ze van illegaal kopi&euml;ren
&ldquo;schade&rdquo; lijden. Die bewering is onnauwkeurig en gedeeltelijk
misleidend. Maar het is vooral een drogreden.</p>

<ul>
  <li>De bewering is onnauwkeurig omdat dit veronderstelt dat de betreffende
vriend anders een kopie van de uitgever zou hebben gekocht. Dat kan in
sommige gevallen kloppen maar meestal is dat niet zo; en wanneer het niet zo
is, is er ook geen sprake van schade.</li>

  <li>De misleiding zit hem in het woord &ldquo;schade&rdquo;, die suggereert dat
er iets van iemand af wordt genomen. Wanneer bijvoorbeeld de voorraad boeken
van een winkel in de brand vliegt of het geld in de kassa wordt versnipperd
dan spreken we meestal van &ldquo;schade&rdquo;. En we zijn het erover eens
dat het fout is om dit andere mensen aan te doen.

    <p>Maar wanneer je vriend geen kopie meer hoeft aan te schaffen betekent dit
niet dat de boekwinkel en de uitgever iets verliezen wat ze hadden. Een
betere omschrijving zou zijn dat de uitgever en winkel wellicht minder
inkomen krijgen dan mogelijk was. Maar dit gebeurt ook wanneer die vriend
besluit om bridge te gaan spelen in plaats van een boek te lezen. In een
vrije markteconomie kan geen enkel bedrijf van onrecht spreken, alleen omdat
een potenti&euml;le klant geen zaken met hem besluit te doen.</p>
    </li>

  <li>Het is een drogreden omdat het idee van &ldquo;schade&rdquo; uitgaat van de
aanname dat de uitgever &ldquo;had moeten worden&rdquo; betaald. Dat is op
zijn beurt gebaseerd op de gedachte dat het auteursrecht er is om
individueel kopi&euml;ren tegen te gaan. Maar daar gaat het nu net om: wat
zou het auteursrecht af moeten dekken? Wanneer de gemeenschap beslist dat
het kopie&euml;n kan delen, dan heeft de uitgever geen recht om te
verwachten dat iedere gemaakte kopie betaald wordt en kan hij dus geen
schade declareren wanneer die er niet is.

    <p>Met andere woorden, de &ldquo;schade&rdquo; zit in het
auteursrechtensysteem; niet in het kopi&euml;ren. Het kopi&euml;ren zelf
schaadt niemand.</p>
  </li>
</ul>

<p>Het meest controversi&euml;le onderdeel in het White Paper is de voorziening
voor collectieve aansprakelijkheid, waarbij de eigenaar van een computer
verplicht is om de gebruikers van die computer actief te controleren en hij
strafbaar wordt gesteld wanneer zo'n gebruiker iets doet waar de eigenaar
niets mee van doen heeft maar die hij niet actief heeft kunnen
tegenhouden. Tim Sloan <a href="#ft8">[8]</a> wees erop dat dit
auteursrechtenhouders een speciale status geeft die niemand anders heeft die
beweerd te zijn benadeeld door een gebruiker; niemand stelt bijvoorbeeld
voor om de eigenaar te straffen wanneer deze niet actief ingrijpt als een
gebruiker iemand anders belasterd. Het is normaal voor een overheid om zich
tot collectieve aansprakelijkheid te wenden wanneer zo'n groot deel van de
gemeenschap het niet eens is met de regels. Hoe meer digitale technieken
mensen helpen informatie te delen, des te draconischer zullen de benodigde
maatregelen moeten zijn om mensen het auteursrecht door de strot te duwen.</p>

<p>Toen de grondwet van de Verenigde Staten werd opgesteld, werd het idee van
een auteursrechten-monopolie voor auteurs voorgesteld&mdash;en verworpen <a
href= "#ft9">[9]</a>. In plaats daarvan hingen de stichters van dit land een
ander idee van auteursrecht aan, &eacute;&eacute;n die de gemeenschap voorop
stelde <a href="#ft10">[10]</a>. Het auteursrecht in de Verenigde Staten is
er in het belang van de gebruikers; voordelen voor uitgevers en auteurs
worden niet gegeven ten behoeve van hen maar alleen als een aanmoediging om
hun gedrag te be&iuml;nvloeden. Zoals het hooggerechtshof al bepaalde in de
rechtszaak van Fox Film Corp. v. Doyal: &ldquo;Het enige belang van de
Verenigde Staten en het voornaamste doel met het vergeven van het
auteursrechten-monopolie, zit in de maatschappelijke voordelen die het werk
van auteurs oplevert.&rdquo; <a href= "#ft11">[11]</a></p>

<p>In de grondwettelijke visie van het auteursrecht, wanneer de gemeenschap
ervoor kiest om kopie&euml;n te maken in bepaalde gevallen, ook al heeft dit
een vermindering van publicaties tot gevolg, dan is die beslissing
bindend. Er is geen enkele mogelijke rechtvaardiging om de maatschappij het
kopi&euml;ren te verbieden.</p>

<p>Al sinds de oprichting van die grondwet hebben uitgevers geprobeerd deze
terug te draaien door het verspreiden van verkeerde informatie. Dit doen ze
door steeds weer te herhalen dat het auteursrecht een natuurlijk recht van
auteurs is (waarbij ze vergeten te vermelden dat die ze bijna altijd
overdragen aan uitgevers). Mensen die deze argumenten aanhoren zullen
aannemen dat dit zo is of ze moeten wel heel erg doordrongen zijn van het
feit dat deze vooronderstelling totaal niet overeenkomt met de grondslagen
van ons rechtssysteem.</p>

<p>Deze fout in de redenering is zo wijdverbreid dat mensen die tegen de nieuwe
wetsvoorstellen op het gebied van auteursrecht zijn zich wenden tot
argumenten die stellen dat zelfs auteurs en uitgevers door deze regels
worden benadeeld.  Aldus legt James Boyle <a href="#ft12">[12]</a> uit hoe
een streng <a href= "#later-2">systeem van intellectueel eigendom</a> het
uitbrengen van nieuw werk in de weg kan zitten. Jessica Litman <a
href="#ft13">[13]</a> heeft het over de beschutting van
auteursrechtenregelingen in het verleden die vele nieuwe media
gepopulariseerd heeft. Pamela Samuelson <a href="#ft14">[14]</a> waarschuwt
verder dat het White Paper wel eens de ontwikkeling van de &ldquo;derde
generatie&rdquo; informatie-industrie zou kunnen stopzetten door de wereld
op te sluiten in het huidige &ldquo;tweede generatie&rdquo; economische
systeem die alleen geschikt is voor de drukpers.</p>

<p>Dit soort tegenargumenten kunnen zeer effectief zijn, vooral bij een Congres
en overheid die overwegend het idee heeft dat &ldquo;Wat goed is voor de
mediabedrijven goed is voor de Verenigde Staten&rdquo;. Maar dit verhult de
foute vooronderstelling waarop dit is gebaseerd met als resultaat dat het op
de lange termijn geen effect heeft. Wanneer dit soort argumenten het een
keer winnen dan bouw je daar nog geen algemeen begrip mee op waarmee je de
volgende discussie zou kunnen winnen. Als we dit soort argumenten te vaak
gebruiken lopen we het risico dat uitgevers op een gegeven moment de
grondwet zonder protest kunnen veranderen.</p>

<p>Bijvoorbeeld, een recent opiniestuk van de &ldquo;Digital Future
Coalition&rdquo; een overkoepelende organisatie, somt een hele lijst nadelen
op van het White Paper met betrekking tot auteurs, bibliotheken, onderwijs,
arme Amerikanen, technologische vooruitgang, economische flexibiliteit en de
privacy &mdash; allen goede argumenten maar die richten zich op de
neveneffecten <a href= "#ft15">[15]</a>. Grote afwezige in deze lijst is de
belangrijkste reden: dat vele Amerikanen (de meesten, wellicht) door willen
gaan met kopi&euml;ren. De DFC bekritiseert daarmee niet het werkelijke doel
van het White Paper: om uitgevers meer macht te geven en de centrale
beslissing om tegen de grondwet in te gaan en uitgevers boven gebruikers te
stellen. Het ontbreken van kritiek hierop zou op kunnen worden gevat als
instemming.</p>

<p>Je verzetten tegen de druk om uitgevers meer macht te geven hangt af van een
algeheel bewustzijn dat de belangen van het lezende en luisterende publiek
het belangrijkst zijn; dat het auteursrecht er is voor de gebruikers en niet
andersom. Wanneer de gemeenschap bepaalde auteursrechten niet accepteert is
dit reden genoeg om ze niet door te voeren. Alleen door het publiek en de
wetgevende macht eraan te herinneren dat het doel van het auteursrecht een
vrije stroom van informatie is, kunnen we veilig stellen dat de gemeenschap
recht wordt gedaan.</p>

<h3>Voetnoten</h3>

<p id="ft2">[2] Informational Infrastructure Task Force, Intellectual Property and the
National Information Infrastructure: Het rapport van de werkgroep over
intellectueel eigendom. (1995).</p>

<p id="ft3">[3] John Perry Barlow, Remarks at the Innovation and the Information
Environment Conference (Nov.  1995). Mr. Barlow is &eacute;&eacute;n van de
oprichters van de Electronic Frontier Foundation, een organsatie die
vrijheid predikt van digitale media, en tevens gewezen liedjesschrijver van
de Grateful Dead.</p>

<p id="ft4">[4] Gary Glisson, Remarks at the Innovation and the Information Environment
Conference (Nov.  1995); zie ook: Gary Glisson, A Practitioner's Defense of
the NII White Paper, 75 Or. L. Rev. (1996) (steunt het White Paper).
Mr. Glisson is een partner en bestuurslid van de Intellectual Property Group
bij Lane Powell Spears Lubersky in Portland, Oregon.</p>

<p id="ft5">[5] Steven Winter, Remarks at the Innovation and the Information Environment
Conference (Nov.  1995). Mr. Winter is een professor aan de rechtenfaculteit
van de universiteit van Miami.</p>

<p id="ft6">[6] Winter, supra noot 5.</p>

<p id="ft7">[7] Zie Laurence H. Tribe, The Constitution in Cyberspace: Law and Liberty
Beyond the Electronic Frontier, Humanist, Sept.-Oct. 1991, op 15.</p>

<p id="ft8">[8] Tim Sloan, Remarks at the Innovation and the Information Environment
Conference (Nov. 1995). Mr. Sloan is lid van de National Telecommunication
and Information Administration.</p>

<p id="ft9">[9] Zie Jane C. Ginsburg, A Tale of Two Copyrights: Liberary Property in
Revolutionary France and America, uit, Of Authors and Origins: Essays on
Copyright Law 131, 137-38 (Brad Sherman &amp; Alain Strowel, eds., 1994)
(waarin staat dat de makers van de grondwet hetzij de bedoeling hadden
&ldquo;de belangen van de auteurs ondergeschikt te maken aan die van het
maatschappelijk belang&rdquo;, of om &ldquo;het eigen- en publieke belang
gelijk te behandelen&rdquo;)</p>

<p id="ft10">[10] Amerikaanse grondwet, art. I, p. 8, cl. 8 (&ldquo;Het Congres zal de
macht hebben&hellip;de voortgang in wetenschap en kunst te stimuleren door
auteurs en uitvinders een tijdelijk exclusief recht te verlenen op hun
werken en uitvindingen.&rdquo;).</p>

<p id="ft11">[11] 286 V.S. 123, 127 (1932).</p>

<p id="ft12">[12] James Boyle, Remarks at the Innovation and the Information Environment
Conference (Nov.  1995). Mr. Boyle is een professor aan de rechtenfaculteit
van de American University in Washington, D.C.</p>

<p id="ft13">[13] Jessica Litman, Remarks at the Innovation and the Information
Environment Conference (Nov.  1995). Mw. Litman is een professor aan de
rechtenfaculteit van de Wayne State University in Detroit, Michigan.</p>

<p id="ft14">[14] Pamela Samuelson, The Copyright Grab, Wired, Jan. 1996. Mw. Samuelson
is een professor aan de Cornell Law School.</p>

<p id="ft15"><!-- (available at URL:
<a href="http://home.worldweb.net/dfc/press.html">
http://home.worldweb.net/dfc/press.html</a>)-->
[15] Digital Future Coalition, Brede Coalitie Spreekt Zijn Zorg Uit Over
Voorstellen Aangaande Het Intellectueel Eigendom, Nov. 15, 1995.</p>

<h3>Recente voetnoten</h3>

<p id="later-1">[1] Dit artikel opende mij de ogen over de <a
href="/philosophy/not-ipr.html">vooroordelen en verwarrende aard van de term
&ldquo;intellectueel eigendom&rdquo;</a>. Tegenwoordig ben ik van mening dat
je de uitdrukking nooit moet gebruiken, voor wat dan ook.</p>

<p id="later-2">[2] Hier maakte ik zelf de modische fout door &ldquo;intellectueel
eigendom&rdquo; te schrijven terwijl ik &ldquo;auteursrecht&rdquo;
bedoelde. Dit is net als het schrijven van &ldquo;Europa&rdquo; wanneer je
eigenlijk &ldquo;Frankrijk&rdquo; bedoelt&mdash;het geeft verwarring en is
eenvoudig te voorkomen.</p>
<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 </div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">

<p>Gelieve algemene vragen over FSF &amp; GNU te sturen naar <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Er zijn ook nog <a
href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de
FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a
href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and submitting translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor
verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations
README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze
website.</p>
</div>

<p>Copyright &copy; 1996, 1999, 2016 Richard M. Stallman</p>

<p>Deze pagina is uitgebracht onder een <a rel="license"
href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative
Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
<strong>Vertaling:</strong> <a
href="//savannah.gnu.org/projects/www-nl">www-nl</a></div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Bijgewerkt:

$Date: 2017/01/14 13:57:36 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>