path: root/talermerchantdemos/blog/articles/nl/opposing-drm.html

<!--#set var="PO_FILE"
 value='<a href="/philosophy/po/opposing-drm.nl.po">
 https://www.gnu.org/philosophy/po/opposing-drm.nl.po</a>'
 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/opposing-drm.html"
 --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/opposing-drm.nl-diff.html"
 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2017-11-28" -->

<!--#include virtual="/server/header.nl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.84 -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Strijden Tegen 'Digital Rights Mismanagement' - GNU Project - Free Software
Foundation</title>

<!--#include virtual="/philosophy/po/opposing-drm.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" -->
<!--#include virtual="/server/outdated.nl.html" -->
<h2>Strijden Tegen 'Digital Rights Mismanagement'<br />
<span style="font-size: .7em">(Of &ldquo;Digital Restrictions
Management&rdquo;, zoals we het nu noemen)</span></h2>

<p>door <a href="http://www.stallman.org/"><strong>Richard
Stallman</strong></a>
</p>
<p><em>Voor het eerst verschenen in BusinessWeek Online.</em></p>

<p>In 1989, in een heel andere wereld, schreef ik een eerste versie van de GNU
General Public License, een licentie die gebruikers vrijheid geeft. Deze GNU
GPL licentie geeft het best weer wat de normen en waarden zijn van de vrije
software beweging door vier fundamentele vrijheden voor de computergebruiker
te waarborgen. Dit zijn de vrijheden om 0) het programma te draaien wanneer
jij dat wil; 1) de code te bestuderen en veranderen zoals jij dat wilt; 2)
kopie&euml;n te maken en uit te geven; 3) en gewijzigde versies uit te geven
wanneer je dat wilt.
</p>
<p>
Iedere licentie die deze vrijheden geeft is een vrije software licentie. De
GNU GPL gaat nog verder: het beschermt deze vrijheden voor alle gebruikers
van alle versies van het programma door te verbieden dat tussenpersonen deze
vrijheden via andere licenties dit kunnen ontnemen.  De meeste onderdelen
van het GNU/Linux besturingssysteem, inclusief het Linux-onderdeel wat in
1992 vrije software werd, zijn nu verkrijgbaar onder de GPL versie 2
licentie die uitkwam in 1991. En thans, met juridische begeleiding van
professor Eben Moglen, ben ik versie 3 van de GNU GPL aan het ontwerpen.
</p>
<p>
GPLv3 moet opboksen tegen nieuwe bedreigingen van onze
vrijheid. Bedreigingen die we in 1989 niet konden voorzien. De volgende
generatie computers, en vele andere producten die krachtige computers
bevatten, worden erop ontworpen om onze vrijheden te ontnemen nog voor we ze
kopen&mdash;het ontwerp is zodanig dat het ons beperkingen oplegt in het
gebruik van die apparatuur.
</p>
<p>
Allereerst was er de TiVo (harddisk videorecorder, bekend in de VS). Men
ziet dit als een apparaat wat TV-programma's op kan nemen maar het bevat een
complete computer met daarop GNU/Linux. Zoals de GPL voorschrijft kun je de
broncode van het systeem krijgen, de code compileren en installeren. Maar
zodra je een gewijzigde versie installeert werkt de TiVo niet meer door een
ingebouwd mechanisme dat erin zit om jou te saboteren. Vrijheid nummer 1, de
vrijheid om software naar willekeur te kunnen veranderen, is een wassen neus
geworden.
</p>
<p>
Daarna volgde <em>Treacherous Computing</em> (&ldquo;Verraderlijk
computeren&rdquo;), verkocht als <em>Trusted Computing</em>
(&ldquo;Vertrouwelijk computeren&rdquo;) wat inhoudt dat bedrijven jouw
computer kunnen vertrouwen omdat die doet wat zij willen. Het stelt sites op
het Internet in staat om te achterhalen welk programma jij aan het draaien
bent; als je dat programma veranderd, of je eigen programma schrijft, zullen
ze weigeren met je te communiceren. Opnieuw wordt vrijheid nummer 1 hiermee
een wassen neus.
</p>
<p>
Microsoft had een mechanisme, Palladium genaamd, die een toepassing in staat
stelde gegevens te &ldquo;verzegelen&rdquo; zodat geen enkel ander programma
er bij kan. Wanneer Disney zo zijn films gaat verspreiden zul je niet in
staat zijn je wettelijke recht op &ldquo;fair use&rdquo; uit te oefenen, ook
niet &ldquo;de minimis&rdquo;. Wanneer een toepassing je gegevens op deze
manier zou vastleggen is er sprake van een totale afscherming door de
fabrikant. Ook dit helpt vrijheid nummer 1 om zeep &mdash; wanneer
gewijzigde versies van een programma niet dezelfde gegevens kunnen benaderen
is er dus geen sprake van het wijzigen van een programma om te doen wat jij
wilt. Iets wat op Palladium lijkt staat op de rol voor een volgende versie
van Windows.
</p>
<p>
AACS, het &ldquo;Advanced Access Content System,&rdquo; wat aan de man wordt
gebracht door Disney, IBM, Microsoft, Intel, Sony en anderen heeft tot doel
HDTV opnames te beperken&mdash;met de bijbehorende software&mdash;zodat
opnames alleen gebruikt kunnen worden zoals de fabrikanten dat willen. Sony
werd vorig jaar ontmaskert met de installatie van een &ldquo;rootkit&rdquo;
op miljoenen computers waarbij ze niet vertelden hoe je die weer kon
verwijderen. Sony heeft inmiddels zijn lesje geleerd: ze zullen de
&ldquo;rootkit&rdquo; nu installeren v&oacute;&oacute;rdat je de computer
koopt en die zul je niet kunnen verwijderen.  Zo'n opzet vereist dat een
dergelijk apparaat &ldquo;robuust&rdquo; is&mdash;wat betekent dat je het
niet kunt veranderen. De bouwers zullen zeker ook GPL-software daarin willen
stoppen, waarmee vrijheid nummer 1 weer geweld wordt aangedaan. Dit idee zou
ge-&ldquo;AACSed,&rdquo; moeten worden en een boycot van HD DVD en Blu-ray
systemen is al aangekondigd (<a
href="http://web.archive.org/web/20140217075603/http://bluraysucks.com/">http://bluraysucks.com/
[gearchiveerd]</a>).
</p>
<p>
Het is een teken van een falende regering wanneer men toestaat dat een
aantal zakenmensen onze vrijheid kunnen afnemen ten behoeve van hun
winst. Maar tot nu toe hebben de meeste regeringen, onder leiding van de VS,
gereageerd als betaalde hulpjes voor dit soort plannen in plaats van als
politieman. De auteursrechtenlobby heeft er zo goed voor gezorgd dat hun
verwrongen idee&euml;n over goed en kwaad tussen de oren van de mensen komen
dat menigeen moeite zal hebben met het idee dat individuele rechten
belangrijker zijn dan de winsten van dit soort ondernemers.
</p>

<p>Gezien deze bedreigingen van onze vrijheid, wat staat de vrije software
gemeenschap nu te doen? Sommigen beweren dat we moeten accepteren dat men
software verspreidt op een manier die geen gewijzigde versies toestaat omdat
dit de populariteit van onze software ten goede zal komen. Sommigen
verwijzen naar onze software met de term &ldquo;open source (open
broncode)&rdquo;, een a-morele benaming die als hoogste doel alleen goede en
betrouwbare software voorstaat. Indien we toestaan dat ondernemers vrije
software gebruiken om ons te beperken zal deze &ldquo;open source DRM&rdquo;
daar h&eacute;&eacute;l goed voor kunnen zorgen. Diegenen met de macht
zouden profiteren van het systeem van met elkaar delen van broncode en het
verbeteren ervan. Wij zouden die broncode ook kunnen lezen. Lezen en huilen,
omdat we een gewijzigde versie niet kunnen draaien. Voor wat betreft de
doelstellingen van de vrije software beweging &mdash;vrijheid en
gemeenschap&mdash;, zou een concessie op dit gebied het falen ervan
betekenen.
</p>
<p>
We hebben het GNU besturingssysteem gemaakt met het doel onze computers
vrijelijk te kunnen gebruiken om daarmee in vrijheid te kunnen samenwerken.
Het nastreven van populariteit voor onze software door deze vrijheden op te
geven zou een tegengesteld doel dienen, hoogstens zouden we ons ego
strelen.  Daarom werken we aan versie 3 van de GNU GPL. Om zo de vrijheid te
waarborgen om broncode te kunnen veranderen en dit ook daadwerkelijk te
kunnen toepassen.
</p>
<p>
De discussie over GPL v3 is onderdeel van een meer algemene discussie over
DRM (digitale toegangsrechten) versus jouw grondrechten. DRM is er om de
winsten te waarborgen voor diegenen die ze toepassen. Hun winst is echter
ondergeschikt aan de rechten van miljoenen mensen om in vrijheid te leven;
het streven naar winst, waar op zich niets verkeerds aan is, kan geen
vergoelijking zijn voor het wegnemen van het recht van mensen om zelf de
baas te zijn over hun eigen technologie. Het verdedigen van die vrijheid
houdt onder andere in dat DRM tegen moet worden gehouden.
</p>

<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 </div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">

<p>Gelieve algemene vragen over FSF &amp; GNU te sturen naar <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Er zijn ook nog <a
href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de
FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a
href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and submitting translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor
verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations
README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze
website.</p>
</div>

<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
     be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
     without talking with the webmasters or licensing team first.
     Please make sure the copyright date is consistent with the
     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
     document was modified, or published.
     If you wish to list earlier years, that is ok too.
     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
     year, i.e., a year in which the document was published (including
     being publicly visible on the web or in a revision control system).
     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright &copy; 2006 Richard M. Stallman</p>

<p>Deze pagina is uitgebracht onder een <a rel="license"
href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative
Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
 </div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Bijgewerkt:

$Date: 2019/08/02 11:27:39 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>