1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
|
<!--#set var="PO_FILE"
value='<a href="/philosophy/po/pragmatic.fa.po">
http://www.gnu.org/philosophy/po/pragmatic.fa.po</a>'
--><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/pragmatic.html"
--><!--#set var="DIFF_FILE" value=""
--><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2011-09-20" -->
<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/pragmatic.en.html" -->
<!--#include virtual="/server/header.fa.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.77 -->
<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>کپی‌لفت: آرمان‌گرایی عمل‌گرایانه - پروژه گنو - بنیاد نرم‌افزارهای آزاد</title>
<!--#include virtual="/philosophy/po/pragmatic.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.fa.html" -->
<!--#include virtual="/server/outdated.fa.html" -->
<h2>کپی‌لفت: آرمان‌گرایی عمل‌گرایانه</h2>
<p>
نوشتهٔ <a href="http://www.stallman.org/"><strong>ریچارد
استالمن</strong></a></p>
<p>
هر تصمیمی که شخص می‌گیرد ریشه در ارزش‌ها و اهداف وی دارد. مردم می‌توانند
ارزش‌ها و اهداف بسیار متفاوتی داشته باشند؛ شهرت، سود، عشق، بقا، سرگرمی، و
آزادی تنها تعداد کمی از اهدافی هستند که یک شخص ممکن است داشته باشد. هنگامی
که هدف کمک به دیگران به مانند کمک به خود باشد، آرمان‌گرایی نامیده می‌شود.</p>
<p>
عملکرد من در رابطه با نرم‌افزار آزاد دارای انگیزش آرمان‌گرایی است: انتشار
آزادی و تعاون. قصد دارم نرم‌افزار آزاد را قدرتمند سازم تا منتشر شود، جایگزین
نرم‌افزار اختصاصی که تعاون را منع می‌کند شود، و جامعهٔ ما را بهتر سازد.</p>
<p>
و این اساسی‌ترین دلیلی است که چرا اجازه‌نامهٔ جامع و عمومی گنو (GPL) به این
شکل نگاشته شده است—به عنوان <a href="/copyleft">کپی‌لفت</a>. تمام
کدهایی که به یک نرم‌افزار تحت پوشش GPL اضافه می‌شوند باید آزاد باشند، حتی
اگر در فایل جداگانه‌ای قرار گیرند. من کد خودم را به عنوان نرم‌افزار آزاد
منتشر کرده‌ام، و نه به صورت نرم‌افزار اختصاصی، به این منظور که دیگر افراد را
تشویق کنم نرم‌افزارهای خود را آزاد سازند. متوجه شده‌ام همانطور که نرم‌افزار
اختصاصی از کپی‌رایت برای متوقف ساختن اشتراک‌گذاری استفاده می‌کند، ما
می‌توانیم از کپی‌رایت برای اعطای امتیازی به دیگر همکاران استفاده کنیم: آنها
می‌توانند از کد ما استفاده کنند.</p>
<p>
تمام آنهایی که از GPL استفاده می‌کنند چنین هدفی ندارند. چندین سال پیش، از
یکی از دوستان من خواسته شد که یک نرم‌افزار کپی‌لفت را تحت قوانین غیر کپی‌لفت
منتشر کند. پاسخ او چیزی همانند این بود:</p>
<blockquote><p>
بعضی مواقع من روی نرم‌افزار آزاد کار می‌کنم، بعضی مواقع روی نرم‌افزار
اختصاصی کار می‌کنم.—اما هنگامی که روی نرم‌افزار اختصاصی کار می‌کنم،
انتظار دریافت <em>دستمزد</em> دارم.
</p></blockquote>
<p>
او قصد داشت کار خود را با جامعه‌ای که نرم‌افزار را به اشتراک می‌گذارند، به
اشتراک گذارد، اما دلیلی برای کمک به کسب و کارهایی که محصولاتی را تولید
می‌کنند که باعث محدودیت جامعهٔ ما می‌شوند، نمی‌دید. هدف او با من متفاوت بود،
اما متوجه شده بود که GPL برای هدف او نیز مفید است.</p>
<p>
اگر می‌خواهید کاری را در دنیا به انجام رسانید، آرمان‌گرایی کافی
نیست—روشی احتیاج دارید که شما را به هدفتان نائل کند. به عبارت دیگر،
باید عمل‌گرا باشید. آیا GPL عمل‌گرایانه است؟ بیایید دلایل را برسی کنیم.</p>
<p>
<span dir="ltr">GNU C++</span> را در نظر بگیرید. چرا ما یک کامپایلر آزاد
برای <span dir="ltr">C++</span> داریم؟ تنها به این دلیل که GNU GPL می‌گوید
که باید آزاد باشد. <span dir="ltr">GNU C++</span> توسط یک کنسرسیوم صنعتی،
MCC، با شروع از GNU C توسعه داده شد. به طور معمول MCC محصول خود را تا آن جا
که ممکن است اختصاصی طراحی می‌کند. اما آنها کامپایلر <span
dir="ltr">C++</span> را به صورت نرم‌افزار آزاد توسعه دادند، چرا که GNU GPL
می‌گفت که این تنها راهی است که می‌توانند برنامهٔ خود را منتشر کنند. کامپایلر
<span dir="ltr">C++</span> شامل بسیاری فایل‌های جدید می‌شد، اما از آنجایی که
آنها با GCC پیوند می‌خوردند، GPL به آنها نیز اعمال می‌شد. منفعتی که به
جامعهٔ ما رسیده آشکار است.</p>
<p>
GNU Objective C را در نظر بگیرید. در آغاز NeXT قصد داشت این نرم‌افزار را به
صورت اختصاصی منتشر کند؛ آنها پیشنهاد کردند که کامپایلر را به صورت فایل‌های
<samp>.o</samp> منتشر کنند و کاربران آنها را به GCC پیوند کنند، با این تصور
که ممکن است بتوانند التزامات GPL را دور بزنند. اما وکیل ما گفت که این امر
نمی‌تواند باعث گریز از التزامات شود، اجازهٔ انجام این کار وجود
ندارد. بنابراین آنان کامپایلر Objective C را به صورت نرم‌افزار آزاد منتشر
کردند.</p>
<p>
این مثال‌ها چند سال پیش اتفاق افتاده‌اند، اما GNU GPL به فراهم آوردن
نرم‌افزار آزاد بیشتر برای ما ادامه می‌دهد.</p>
<p>
بسیاری از کتابخانه‌های گنو تحت پوشش اجازه‌نامهٔ کوچکتر جامع و عمومی گنو
(LGPL) قرار دارند، اما نه تمامی آنها. یکی از کتابخانه‌هایی که تحت پوشش GPL
عادی قرار دارد Readline است، که ویرایش در خط فرمان را پیاده‌سازی
می‌کند. زمانی متوجه شدم که یک برنامهٔ غیر آزاد به گونه‌ای طراحی شده است که
از کتابخانه‌های Readline استفاده کند، و به توسعه‌دهندهٔ آن گفتم که این کار
مجاز نیست. او می‌توانست ویرایش خط فرمان را از برنامه حذف کند، اما کاری که او
در حقیقت انجام داد این بود که برنامه را تحت قوانین GPL منتشر سازد. حال آن
برنامه یک نرم‌افزار آزاد است.</p>
<p>
برنامه‌نویسانی که اصلاحیه‌هایی برای GCC (یا Emacs، یا Bash، یا لینوکس و یا
هر برنامهٔ تحت GPL) می‌نویسند، معمولا توسط شرکت‌ها و یا دانشگاه‌ها استخدام
شده‌اند. هنگامی که برنامه‌نویس می‌خواهد اصلاحیهٔ خود را به جامعه بازگرداند،
و کد خود را در نسخهٔ بعد ببیند، رئیس او ممکن است بگوید ”دست نگه
دار—کد تو متعلق به ما است! ما نمی‌خواهیم آن را به اشتراک بگذاریم؛ ما
تصمیم گرفته‌ایم اصلاحیهٔ تو را به یک نرم‌افزار اختصاصی تبدیل کنیم.“</p>
<p>
و اینجا است که GNU GPL برای نجات سر می‌رسد. برنامه‌نویس به رئیس نشان می‌دهد
که این محصول اختصاصی تخلف از کپی‌رایت خواهد بود، و رئیس متوجه می‌شود که تنها
دو انتخاب پیش رو دارد: کد جدید را به عنوان نرم‌افزار آزاد منتشر کند، و یا به
هیچ وجه آن را منتشر نکند. تقریبا همیشه رئیس اجازه می‌دهد برنامه‌نویس آنچه را
می‌خواسته است انجام دهد، و کد در نسخهٔ بعد قرار می‌گیرد.</p>
<p>
GNU GPL یک آقای مؤدب نیست. GPL به بعضی از کارهایی که مردم می‌خواهند انجام
دهند نه می‌گوید. تعدادی از کاربران معتقدند که این روش بدی است—اینکه
GPL ”مانع ورود“ بعضی توسعه‌دهندگان نرم‌افزارهای اختصاصی که
”لازم است به جامعهٔ نرم‌افزار آزاد آورده شوند“ می‌شود.</p>
<p>
اما ما مانع ورود آنها به جامعهٔ خود نیستیم؛ آنها خود خواسته‌اند که وارد
نشوند. تصمیم آنها برای ساخت نرم‌افزار اختصاصی تصمیمی برای وارد نشدن به
جامعهٔ ما است. بودن در جامعهٔ ما به این معنی است که به همکاری با ما
بپیوندید؛ اگر خودشان نمی‌خواهند، ما نمی‌توانیم ”آنها را به جامعهٔ خود
وارد کنیم.“</p>
<p>
کاری که <em>می‌توانیم</em> انجام دهیم این است که انگیزه‌ای برای پیوستن به
جامعه به آنها بدهیم. GNU GPL طراحی شده است که انگیزه‌ای از نرم‌افزارهای
موجودِ ما بیافریند: ”اگر نرم‌افزار خود را آزاد سازید، می‌توانید از این
کد استفاده کنید.“ مسلما این امر در همهٔ موارد باعث پیروزی نمی‌شود، اما
گاهی اوقات پیروز می‌شود.</p>
<p>
توسعهٔ نرم‌افزار اختصاصی در جامعهٔ ما جایی ندارد، اما توسعه‌دهندگان آن
معمولا از ما کمک می‌طلبند. کاربران نرم‌افزار آزاد می‌توانند برای
توسعه‌دهندگان رضایت خاطر—به رسمیت شناختن و قدردانی— را فراهم
آورند اما اینکه تاجری به شما بگوید ”بگذار برنامهٔ تو را در نرم‌افزار
اختصاصی خود قرار دهیم، و هزاران کاربر از آن استفاده خواهند کرد!“
می‌تواند بسیار اغوا کننده باشد. این وسوسه می‌تواند بسیار قدرتمند باشد، اما
اگر بتوانیم در مقابل آن مقاومت کنیم، در طولانی مدت فایدهٔ بیشتری خواهیم برد.</p>
<p>
تشخیص وسوسه و فشار هنگامی که به صورت غیر مستقیم توسط سازمان‌های نرم‌افزار
آزادی که سیاست کمک به نرم‌افزارهای اختصاصی را پذیرفته‌اند، سخت‌تر خواهد
بود. یک مثال آن کنسرسیومِ X (و جانشین آن، Open Group) است: آنها از شرکت‌هایی
تشکیل شده بودند که نرم‌افزار اختصاصی تولید می‌کردند، آنها یک دهه را صرف این
کردند که برنامه‌نویسان را متقاعد کنند از کپی‌لفت استفاده نکنند. حال که Open
Group نرم‌افزار <a href="/philosophy/x.html">X11R6.4 را به یک نرم‌افزار غیر
آزاد تبدیل کرده است</a>، آنهایی که در مقابل فشار مقاومت کرده‌اند، خرسندند.</p>
<p>
در سپتامبر ۱۹۹۸، چندین ماه پس از اینکه X11R6.4 تحت قوانین غیر آزاد توزیع شد،
Open Group از تصمیم خود بازگشت و X11R6.4 را تحت همان قوانین کپی‌لفت که قبلا
برای آن به کار گرفته شده بود، توزیع کرد. متشکریم Open Group—اما این
بازگشت از تصمیم، نتیجه‌ای که ما از این حقیقت که امکان اضافه کردن محدودیت‌ها
وجود داشت گرفته‌ایم را بی‌اعتبار نمی‌سازد.</p>
<p>
اگر واقع‌بین باشیم، اندیشیدن دربارهٔ اهدافِ بزرگترِ طولانی مدت، ارادهٔ شما
را برای مقاومت در برابر این فشار تقویت می‌کند. اگر ذهن خود را بر روی آزادی و
جامعه‌ای که می‌توانید با محکم ایستادن بسازید، متمرکز کنید، قدرت انجام این
کار را خواهید یافت. ”به خاطر چیزی ایستادگی کنید، در غیر اینصورت به
خاطر هیچ سقوط می‌کنید.“</p>
<p>
و اگر بدبین‌ها آزادی را به تمسخر می‌گیرند، جامعه را به تمسخر
می‌گیرند…”اگر واقع‌بینان متعصب“ می‌گویند که سود، تنها
آرمان است…آنها را ندیده بگیرید، و در تمام مدت از کپی‌لفت استفاده
کنید.</p>
<hr />
<blockquote id="fsfs"><p class="big">این مقاله در <a
href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>نرم‌افزار
آزاد، جامعهٔ آزاد: منتخب مقالات ریچارد استالمن</cite></a> منتشر شده است.</p></blockquote>
<div class="translators-notes">
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
</div>
</div>
<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.fa.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">
<p>لطفا سوالات و پرسش‌های خود در رابطه با گنو و بنیاد نرم‌افزارهای آزاد را به
<a href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a> ارسال کنید. همچنین <a
href="/contact/">راه‌های دیگری برای تماس</a> با بنیاد نرم‌افزارهای آزاد وجود
دارد. لطفا لینک‌های خراب و یا مشکلات دیگر یا پیشنهادات خود را به <a
href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a> ارسال کنید.</p>
<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
replace it with the translation of these two:
We work hard and do our best to provide accurate, good quality
translations. However, we are not exempt from imperfection.
Please send your comments and general suggestions in this regard
to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
<web-translators@gnu.org></a>.</p>
<p>For information on coordinating and submitting translations of
our web pages, see <a
href="/server/standards/README.translations.html">Translations
README</a>. -->
ما سخت کار می‌کنیم و تمام تلاش خود را به کار می‌بریم تا ترجمه‌های دقیق و با
کیفیتی ارائه کنیم. اما با این حال، ما عاری از نقص نیستیم. لطفا نظرها و
پیشنهادهای خود در این رابطه را به <a
href="mailto:www-fa-general@gnu.org"><www-fa-general@gnu.org></a>
ارسال نمایید.</p> <p>لطفا برای اطلاعات بیشتر جهت هماهنگی و ارسال ترجمه‌های
این مقاله صفحهٔ <a href="/server/standards/README.translations.html">راهنمای
ترجمه‌ها</a> را ببینید.</p>
</div>
<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
files generated as part of manuals) on the GNU web server should
be under CC BY-ND 3.0 US. Please do NOT change or remove this
without talking with the webmasters or licensing team first.
Please make sure the copyright date is consistent with the
document. For web pages, it is ok to list just the latest year the
document was modified, or published.
If you wish to list earlier years, that is ok too.
Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
year, i.e., a year in which the document was published (including
being publicly visible on the web or in a revision control system).
There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p><span dir="ltr">Copyright © 1998, 2003 Free Software Foundation,
Inc.</span></p>
<p>این صفحه تحت مجوز <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/">Creative Commons
Attribution-NoDerivs 3.0 United States License</a> قرار دارد.</p>
<!--#include virtual="/server/bottom-notes.fa.html" -->
<div class="translators-credits">
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
</div>
<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
آخرین به روز رسانی:
$Date: 2015/03/05 09:24:43 $
<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>
|
