path: root/talermerchantdemos/blog/articles/eo/free-sw.html

<!--#set var="PO_FILE" value=''
 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/free-sw.html"
 --><!--#set var="DIFF_FILE" value=""
 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2005-07-22" -->

<!--#include virtual="/server/header.eo.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.79 -->

<!-- TRANSLATORS: This page was generated locally by GNUN. Please do
     not update it manually, update the corresponding PO file instead.
     The PO is archived in trans-coord task #14500 (file: eo-uz-POs.tar.gz).
     For more info, contact web-translators@gnu.org. -->

<title>La Difino de Libera Programaro - Projekto GNU - Free Software Foundation</title>

<meta http-equiv="Keywords" content="GNU, FSF, Free Software Foundation, Linux, Emacs, GCC, Unix, Free Software, Operating System, GNU Kernel, HURD, GNU HURD, Hurd" />
<meta http-equiv="Description" content="Since 1983, developing the free Unix style operating system GNU, so that computer users can have the freedom to share and improve the software they use." />

<!--#include virtual="/philosophy/po/free-sw.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.eo.html" -->
<!--#include virtual="/server/outdated.html" -->
<h2>La Difino de Libera Programaro</h2>

<blockquote>
<p>
Ni bontenas ĉi tiun difinon pri libera programaro por klare montri kiuj
kriterioj devas esti plenumitaj por ke programaro estu konsiderita libera
programaro.
</p>
</blockquote>

<p>
&ldquo;Libera programaro&rdquo;, traduko de la angla termo <cite>Free
software</cite>, vere koncernas liberecon, ne prezon. Por bone kompreni la
koncepton, vi devas pensi pri &ldquo;libereco&rdquo;, ne pri
&ldquo;senpageco&rdquo;.
</p>

<p>
Libera programaro temas pri la libereco de la uzantoj ruli, kopii, disdoni,
studi, ŝanĝi kaj plibonigi la programaron. Pli precize, ĝi signifas kvar
tipojn da libereco por la uzanto:
</p>

<ul>
  <li>La libereco ruli la programaron, por iu ajn celo (libereco 0).</li>
  <li>La libereco studi kiel la programaro funkcias kaj ĝustigi ĝin laŭdezire
(libereco 1). La ebleco akiri la programarofonto necesas por ĉi tio.
  </li>
  <li>La libereco disdoni kopiojn de la programaro por helpi viajn kunulojn
(libereco 2).
  </li>
  <li>La libereco plibonigi la programaron kaj publikigi viajn plibonigojn por la
profito de la tuta komunumo (libereco 3). La ebleco akiri la
programarofonton estas antaŭkondiĉo por ĉi tio.
  </li>
</ul>

<p>Programaro estas libera se uzantoj havas ĉiujn tiujn liberecojn. Tial, vi
devus esti libera disdoni kopiojn, kun aŭ sen ŝanĝoj, senpage aŭ prenante
pagon por la distribuo, al <a href="#exportcontrol">ĉiuj ĉie</a>. Havante ĉi
tiujn liberecojn (inter alie) signifas ke vi ne devas demandi aŭ pagi por
permeso.
</p>

<p>
La libereco uzi la programon signifas liberecon por iu ajn persono aŭ
organizaĵo uzi ĝin sub iu ajn komputila sistemo, por iu ajn tipo de tasko,
sen esti devigita komuniki kun la programulo nek kun iu ajn specifa
institucio.
</p>

<p>
Vi ankaŭ devus havi la liberecon fari ŝanĝojn kaj uzi ilin private por via
propra laboro aŭ amuziĝo, eĉ sen mencii ke tiujn ŝanĝojn ekzistas. Se vi
publikigas viajn ŝanĝojn, vi ne devus esti devigita sciigi iun ajn en iu
ajna maniero.
</p>

<p>
La libereco disdoni la programaron devas enhavi duuman aŭ ruleblan formon de
la programaro kaj ankaŭ programofonton, sendepende de ĉu ĝi estas ŝanĝita aŭ
neŝanĝita versio (disdoni programojn en rulebla formo estas bezonata por
praktike instaleblaj liberaj operaciumoj). Estas akceptebla se ne eblas krei
duuman aŭ ruleblan formon de la programaro (ĉar kelkaj programlingvoj ne
permesas tiun), sed tiukaze vi devas havi la liberecon disdoni tiajn formojn
se vi trovas aŭ programas rimedon por krei ilin.
</p>

<p>
Por ke la liberecoj fari ŝanĝojn kaj disdoni plibonigitajn versiojn estu
sencohavaj, vi devas ebli akiri fontan kodon de la programaro. Tial,
akirebleco al la programofonto estas antaŭkondiĉo por libera programaro.
</p>

<p>
Por ke ĉi tiuj liberecoj estu veraj, ili devas esti nerevokeblaj tiom longe
ke vi faras nenion malbonan; se la programulo de la programaro havas la
povon revoki la permesilon, sen ke vi farus iun malbonan, la programaro ne
estas libera.
</p>

<p>
Tamen, certaj reguloj pri disdonado de libera programaro estas akcepteblaj,
kondiĉe ke ili ne konfliktas kun la ĉefaj liberecoj. Ekzemple, <a
href="/copyleft/copyleft.html">copyleft</a> [Angle, tiu vorto estas vortludo
kun la vorto <cite>copyright</cite>, kiu signifas &ldquo;kopirajto&rdquo;.
La vorto <cite>right</cite> ankaŭ signifas &ldquo;desktre&rdquo; dum
<cite>left</cite> signifas &ldquo;maldesktre&rdquo;.] (simple klarigita)
estas la regulo laŭ kiu kiam programaro estas pludisdonita, oni ne eblas
aldoni malpermesojn por nei aliulojn la ĉefajn liberecojn. Ĉi tio ne
konfliktas kun la ĉefaj liberecoj, ĝi ĝuste protektas ilin.
</p>

<p>
En la projekto GNU, ni uzas copyleft por protekti laŭleĝe ĉi tiujn
liberecojn por ĉiuj. Sed <a
href="/philosophy/categories.html#Non-CopyleftedFreeSoftware">ne-copylefta
libera programaro</a> ankaŭ ekzistas. Ni opinias, ke estas gravaj kialoj pro
kiuj estas pli bone uzi copyleft, sed se via programaro estas necopyleftita
libera programaro, ni tamen povas uzi ĝin. Vidu <a
href="/philosophy/categories.html">Kategorioj de Libera Programaro</a> por
priskribo pri ke kiel &ldquo;libera programaro,&rdquo; &ldquo;copyleftita
programaro&rdquo; kaj kaj aliaj kategorioj de programaroj rilatas unu kun la
alia.
</p>

<p>
&ldquo;Libera programaro&rdquo; ne signifas &ldquo;nekomerca&rdquo;. Libera
programaro devas esti akirebla por komerca uzo, komerca evoluigo kaj komerca
disdonado. Komerca evoluigo de libera programaro jam ne estas nekutima; tia
libera komerca programaro estas tre grava. Eble vi pagis por ekhavi kopiojn
de libera programaro, aŭ eble vi ekhavis ilin senpage. Sed sendepende de
kiel vi ekhavis viajn kopiojn, vi ĉiam havas la liberecon kopii kaj ŝanĝi la
programaron, eĉ <a href="/philosophy/selling.html">vendi kopiojn</a>.
</p>

<p>
Reguloj pri kiel paki ŝanĝitan version estas akceptitaj, se ili ne efektive
blokas la liberecon eldoni ŝanĝitajn versiojn, aŭ la liberecon fari kaj uzi
ŝanĝitajn versiojn malpublike. Reguloj laŭ kiuj &ldquo;se vi igas vian
version haveblan tiel, vi devas igi mian version havebla tiel ankaŭ&rdquo;
povas ankaŭ esti akceptitaj, same kondiĉe. (Rimarku, ke tia regulo tamen
lasas al vi la eblecon decidi ĉu eldoni la programaron aŭ ne.) Reguloj
devigantaj eldonadon de fonta kodo al la uzantoj por versioj, kiujn vi
publikigas, ankaŭ estas akcepteblaj. Ankaŭ estas akcepteble, ke la permesilo
postuli ke, se vi disdonas ŝanĝitan version kaj pli frua programulo petas
kopion de ĝi, vi sendu ĝin, aŭ ke vi identigu vin en viaj ŝanĝoj.
</p>

<p>
Foje registaraj <a id="exportcontrol">eksportodirektivoj</a> kaj merkataj
sankcioj povas limigi la liberecon disdoni kopiojn de la programaro
internacie. Programuloj ne havas la potencon senigi aŭ transpaŝi tiajn
altrudojn, sed tio, kion ili povas kaj devas rifuzi estas imponi ilin kiel
kondiĉoj por uzi la programaron. Tiel, la altrudoj ne efikos je aktivaĵoj
kaj personoj ekster la juĝrajto de tiuj registaroj
</p>

<p>
Ni ne povas listigi ĉiuj la manieroj pere de kiuj tio povas okazi. Se
kontraktobazita permesilo altrudas la uzanto je nekutima maniero tiel, kiel
kopirajtobazitaj permesiloj ne povas, kaj laŭ maniero, kiu ne estas menciita
tie kiel legitima, ni devos pensi pri tio, kaj ni certe devos konkludi, ke
ĝi estas nelibera.
</p>

<p>
Parolante pri libera programaro, estas plej bone eviti uzi terminojn kiel
&ldquo;fordoni&rdquo; aŭ &ldquo;senpaga&rdquo;, ĉar tiuj terminoj implicas
ke la afero temas pri tarifo, ne pri libereco. Certaj kutimaj termoj kiel
&ldquo;kaperado&rdquo; enhavas opiniojn, kiujn ni esperas ke vi ne
subtenos. Vidu <a href="/philosophy/words-to-avoid.html">Konfuzaj Vortoj kaj
Frazoj Kiujn Indas Eviti</a> por diskuto de tiaj terminoj. Ni ankaŭ havas <a
href="/philosophy/fs-translations.html">tradukojn de &ldquo;libera
programaro&rdquo;</a> en diversajn lingvojn.
</p>

<p>
Fine, rimarku ke kriterioj kiel tiuj klarigitaj en tiu difino de libera
programaro postulas zorgan pripenson por sia interpretado. Por decidi ĉu
specifa programara permesilo kvalifiĝas kiel liberprogramara permesilo, ni
juĝas ĝin bazite sur ĉi tiuj kriterioj por decidi ĉu ĝi taŭgas laŭ la
spiriton sed ankaŭ la precizajn vortojn. Se permesilo enhavas
senkonsciencajn restriktojn, ni rifuzas ĝin, eĉ se ni ne anticipe sciis pri
ĉi tiuj kriterioj. Kelkfoje permesilopostulo bezonas ampleksan pripenson,
inkluzive diskutojn kun advokato, antaŭ ni povas decidi ĉu la postulo de la
permesilo estas akceptebla. Kiam ni alvenis al konkludo pri nova problemo,
ni ofte novigas ĉi tiujn kriteriojn por ke estu pli facile vidi kial certaj
permesiloj kvalifikas aŭ ne.
</p>

<p>
Se vi scivolas ĉu specifa permesilo kvalifikas kiel liberaprogramara
permesilo, vidu nian permesiloliston. Se vi ne trovas la permesilon tie, vi
povas peti al ni pri tio sendante al ni retmesaĝon ĉe <a
href="mailto:licensing@gnu.org">&lt;licensing@gnu.org&gt;</a>. 
</p> 

<p>
Se vi konsideras verki novan permesilon, bonvolu kontakti la FSF, skribante
al tiu retadreso. La plimultigado de malsamaj liberaprogramaraj permesiloj
implicas pli da laboro por la uzantoj, por ke ili povu kompreni la
permesilojn; ni certe kapablas helpi vin por trovi ekzistanta
liberaprogramaran permesilon, kiu kongruas kun viaj bezonoj.
</p>

<p>
Se tiu ne eblas, se vi vere bezonas novan permesilon, kun aŭ sen nia helpo
vi povas certigi ĉu la permesilo vere estas liberaprogramara permesilo kaj
eviti diversajn praktikajn problemojn.
</p>

<p>
Alia grupo komencis uzi la terminon &ldquo;malfermita fonto&rdquo; [Angle:
<cite>open source</cite>] por signifi ion similan (sed malsaman) al
&ldquo;libera programaro&rdquo;. Ni preferas la terminon &ldquo;libera
programaro&rdquo; ĉar, kiam vi ekscias ke ĝi temas pri libereco kaj ne pri
tarifo, ĝi memorigas liberecon. La vorto &ldquo;malfermita&rdquo; neniam
faras tion.
</p>

<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 </div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.eo.html" -->
<div id="footer">
<div class="unprintable">

<p>Bonvolu sendi FSF &amp; GNU informopetojn kaj demandojn al <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Troviĝas ankaŭ aliaj
manieroj por kontakti FSF. Bonvolu sendi komentojn pri la retpaĝo al <a
href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and submitting translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
Please see the <a
href="/server/standards/README.translations.html">Translations README</a>
for information on coordinating and submitting translations of this article.</p>
</div>

<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
     be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
     without talking with the webmasters or licensing team first.
     Please make sure the copyright date is consistent with the
     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
     document was modified, or published.
     If you wish to list earlier years, that is ok too.
     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
     year, i.e., a year in which the document was published (including
     being publicly visible on the web or in a revision control system).
     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright &copy; 1996, 2002, 2004, 2005 Free Software Foundation, Inc.</p>

<p>This page is licensed under a <a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/">Creative Commons
Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a>.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
 </div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Ĝisdatigita:

$Date: 2017/05/03 07:57:23 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
</body>
</html>