diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/pl/why-gnu-linux.html')
-rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/pl/why-gnu-linux.html | 302 |
1 files changed, 302 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/pl/why-gnu-linux.html b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/why-gnu-linux.html new file mode 100644 index 0000000..a591eac --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/why-gnu-linux.html @@ -0,0 +1,302 @@ +<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/gnu/why-gnu-linux.en.html" --> + +<!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.79 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>Dlaczego GNU/Linux? - Projekt GNU - Free Software Foundation</title> + +<!--#include virtual="/gnu/po/why-gnu-linux.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> +<h2>Czymże jest nazwa?</h2> + +<p><strong><a href="http://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></strong></p> + +<div class="announcement"> + <blockquote><p>Aby dowiedzieć się więcej na ten temat możesz również przeczytać +<a href="/gnu/gnu-linux-faq.html">GNU/Linux FAQ</a>, stronę na temat <a +href="/gnu/linux-and-gnu.html">Linux i GNU Project</a>, która podaje +historię systemu GNU/Linux jeśli chodzi o nazewnictwo, i naszą stonę o +<a href="/gnu/gnu-users-never-heard-of-gnu.html">Użytkownikach GNU, którzy +nigdy nie słyszeli o GNU</a>. + +</p></blockquote> +</div> + +<p> +Nazwy niosą znaczenia – dokonany przez nas wybór określeń decyduje +o znaczeniu tego, co mówimy. Nieodpowiednia nazwa daje ludziom błędne +pojęcie o rzeczy. Róża słodko pachniałaby pod każdą inną nazwą, +ale gdy nazwiecie ją długopisem, ludzie będą raczej zmieszani próbując +nią pisać. A jeśli będziecie długopisy nazywać „różami”, +inni mogą nie dostrzec, do czego służą. Jeśli nasz system operacyjny +określacie mianem „Linux”, przekazujecie mylne wyobrażenie +o jego pochodzeniu, historii i celu istnienia. Kiedy nazywacie go +<a href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a>, nazwa zawiera w sobie +właściwe, choć niezbyt dokładne, pojęcie.</p> +<p> +Ale czy to ma znaczenie dla naszej społeczności? Czy jest ważne, +czy ludzie znają pochodzenie, historie i cel systemu? Tak, gdyż +ci, którzy zapominają o przeszłości bywają często skazani na jej +powtarzanie. Wolny świat, który powstał wokół <a +href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linuksa</a> nie jest +bezpieczny. Problemy, które przywiodły nas do stworzenia GNU nie +zostały wykorzenione i grozi nam, że powrócą.</p> + +<p> +Kiedy wyjaśniam, dlaczego właściwym jest nazywanie systemu +„GNU/Linux”, a nie „Linux”, czasami ludzie +odpowiadają tak:</p> + +<blockquote><p> +<em>Jasne, że Projekt GNU zasługuje na uznanie za swoją +pracę, ale czy naprawdę warto robić tyle zamieszania wokół tego, +że inni tego nie przyznają? Czy nie jest w gruncie rzeczy +ważne to, że zadanie zostało wykonane, a nie to, kto je wykonał? +Lepiej odpoczywajcie, napawajcie się dumą z dobrze wykonanej roboty +i nie przejmujcie się uznaniem.</em> +</p></blockquote> +<p> +Byłaby to mądra rada, gdyby rzeczywiście sprawy miały się tak, jak mówią: +gdyby praca była skończona i przyszedł czas na odpoczynek. Gdyby +tylko tak było! Ale mnożą się nowe wyzwania i nie pora uważać +przyszłość za przesądzoną. Siła naszej społeczności leży +w przywiązaniu do wolności i współpracy. Stosowanie nazwy <a +href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> to sposób na przypominanie +sobie o tych celach i informowanie o nich innych.</p> + +<p> +Można napisać dobry wolny program nie myśląc o GNU; wiele dobrej pracy +wykonano i pod sztandarem Linuksa. Ale nazwa „Linux” +od samego początku, od chwili, gdy ją ukuto, kojarzona jest +z inną filozofią, która jeśli chodzi o swobodę współpracy +do niczego się nie zobowiązuje. W miarę jak biznes coraz częściej +będzie stosował tę nazwę, będzie nam jeszcze trudniej wiązać ją +z duchem naszej społeczności.</p> + +<p> +Wielkim wyzwaniem dla przyszłości wolnego oprogramowanie stała się tendencja +firm rozprowadzających dystrybucje „Linuksa” do dołączania +do <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linuksa</a> niewolnego +oprogramowania w imię wygody i możliwości. Robią to wszyscy główni +deweloperzy dystrybucji komercyjnych – żaden z nich nie +produkuje dystrybucji, która byłaby całkiem wolna. Większość firm +w swoich dystrybucjach nie oznakowuje wyraźnie niewolnych +pakietów. Wiele nawet sama rozwijaja niewolne oprogramowanie i dodaje +je do systemu. Niektóre zamieszczają skandaliczne reklamy systemów +„Linux”, które są „licencjonowane +od stanowiska”, dając użytkownikowi tyle samo wolności, co +Microsoft Windows.</p> + +<p> +Ludzie usprawiedliwiają dokładanie niewolnego oprogramowania w imię +„popularności Linuksa” – w rezultacie ceniąc +popularność ponad wolność. Czasami przyznaje się to +otwarcie. Na przykład Wired Magazine napisał, że Robert McMillan, +redaktor Linux Magazine „sądzi, iż ruch w kierunku oprogramowania +open source powinien być napędzany decyzjami raczej technicznymi niż +politycznymi”. Zaś dyrektor naczelny firmy Caldera otwarcie +namawia użytkowników <a +href="http://www.zdnet.com/article/stallman-love-is-not-free/">do porzucenia +wolności jako celu i zastąpienia jej pracą na rzecz +„popularności Linuksa”</a>.</p> + +<p> +Dodawanie niewolnego oprogramowania do systemu <a +href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> może zwiększyć jego +popularność, jeśli przez popularność rozumiemy liczbę osób korzystających +z jakiegoś <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linuksa</a> +w połączeniu z niewolnym oprogramowaniem. Ale równocześnie +zachęca to pośrednio społeczność do akceptowania niewolnych programów +jako czegoś dobrego i zapominania o celu – +wolności. Nie ma sensu jechać szybciej, jeśli nie można utrzymać się +na drodze.</p> + +<p> +Kiedy niewolny „dodatek” to biblioteka lub narzędzie +programistyczne, może stać się pułapką dla rozwijających wolne +oprogramowanie. Gdy piszą wolny program, który zależy od niewolnego +pakietu, ich oprogramowanie nie może być częścią w pełni wolnego +systemu. W ten sposób w przeszłości duża ilość wolnego +oprogramowania została schwytana w pułapkę przez Motifa i Qt, +tworząc problemy, których rozwiązanie zajęło całe lata. Problem +z Motifem pozostał przez wiele lat, aż Motif nie został przestarzały +i przestał być używany. Niewolna implementacja Javy wykonana przez +firmę Sun miała podobne skutki: tworzyła <a +href="/philosophy/java-trap.html">Pułapkę Javy</a>, na szczęście +w większości już naprawioną.</p> + +<p> +Jeśli nasza społeczność będzie nadal podążać w tym kierunku, to może +zmienić przyszłość <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linuksa</a> +w mozaikę wolnych i niewolnych składników. Za pięć lat +na pewno w dalszym ciągu będziemy mieli mnóstwo wolnego +oprogramowania, ale jeśli nie będziemy ostrożni, będzie niemal nie +do użytku bez niewolnego oprogramowania, które użytkownicy +spodziewają się zastać razem z nim. Jeśli tak się stanie, nasza +kampania o wolność skończy się niepowodzeniem.</p> + +<p> +Gdyby wydawanie odpowiedników programów zamkniętych było jedynie kwestią +pisania kodu, moglibyśmy uporać się z tym problemem w miarę jak +przybywałoby nam środków na rozwój oprogramowania. Ale stajemy +wobec przeszkód niosących niebezpieczeństwo, że stanie się to +trudniejsze: przepisów prawa zakazujących wolnego oprogramowania. Skoro +rosną w siłę patenty na oprogramowanie, skoro stosuje się takie +prawa jak <abbr title="Digital Millennium Copyright Act">DMCA</abbr>, żeby +zakazać rozwijania wolnych programów do ważnych zadań, takich jak +oglądanie DVD lub słuchanie strumienia RealAudio, nie możemy znaleźć +żadnego innego sposobu zwalczania opatentowanych i tajnych formatów +danych oprócz <strong>odrzucenia niewolnych programów, które ich +używają</strong>.</p> + +<p> +Stawienie czoła tym wyzwaniom będzie wymagać wielu, różnie ukierunkowanych +wysiłków. Jednak żeby się zmierzyć z którymkolwiek z tych +wyzwań, powinniśmy przede wszystkim pamiętać o tym, że naszym +celem jest wolność współpracy. Nie możemy oczekiwać, że zwykłe +pragnienie niezawodnych programów o potężnych możliwościach będzie +motywować ludzi do większego wysiłku. Potrzebujemy tego rodzaju +determinacji, jaką mają ludzie, kiedy walczą o wolność swoją +i swojej społeczności, determinacji, żeby działać przez lata i nie +poddawać się.</p> + +<p> +W naszej wspólnocie ten cel i ta determinacja mają swoje źródło +głównie w Projekcie GNU. To my mówimy o wolności +i społeczności jako czymś, za czym warto się +opowiedzieć – organizacje mówiące o „Linuksie” +zwykle tego nie mówią. Czasopisma poświęcone „Linuksowi” są +w większości pełne reklam niewolnych programów. Firmy, które +przygotowują dystrybucje „Linuksa” dodają do systemu +niewolne oprogramowanie. Inne firmy „wspierają Linuksa” +niewolnymi aplikacjami. Grupy użytkowników „Linuksa” zazwyczaj +zapraszają sprzedawców, żeby zaprezentowali im te aplikacje. Głównym +miejscem, gdzie ludzie z naszej społeczności mogą najprędzej zetknąć +się z ideą wolności i determinacji jest Projekt GNU.</p> + +<p> +Lecz kiedy się z nią zetkną, czy pomyślą, że ich +dotyczy?</p> + +<p> +Ci, którzy wiedzą, że korzystają z systemu wywodzącego się +z Projektu GNU, widzą bezpośredni związek między sobą +a GNU. Niekoniecznie automatycznie zgadzają się z naszą filozofią, +ale przynajmniej widzą powód, żeby się nad nią poważnie +zastanowić. W przeciwieństwie do nich, ludzie, którzy uważają się +za „użytkowników Linuksa” i uważają, że Projekt +GNU „rozwinął narzędzia, które okazały się przydatne +w Linuksie”, w większości dostrzegają tylko pośredni związek +między GNU a sobą. Kiedy zetkną się z ideami GNU, mogą je +zwyczajnie ignorować.</p> + +<p> +Projekt GNU jest idealistyczny, a każdy, kto dziś zachęca +do idealizmu napotyka na poważną przeszkodę: panująca ideologia +zachęca ludzi do lekceważenia idealizmu jako +„niepraktycznego”. Nasz idealizm jest nadzwyczaj +praktyczny – jest przyczyną tego, że mamy wolny system +operacyjny <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a>. Ludzie, którzy +kochają ten system, powinni wiedzieć, że to za sprawą naszego +idealizmu stał się rzeczywistością.</p> + +<p> +Gdyby „praca” była rzeczywiście skończona, gdyby w grę nie +wchodziło nic oprócz uznania, pewnie byłoby mądrzej poniechać całej +sprawy. Ale nie jesteśmy w takiej sytuacji. Żeby pobudzić ludzi +do pracy, jaką trzeba wykonać, musimy być poznawani po tym, co już +zrobiliśmy. Prosimy, pomóżcie nam w tym, nazywając system <a +href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a>.</p> + +<hr /> +<blockquote id="fsfs"><p class="big">Ten esej jest opublikowany w <a +href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>Free +Software, Free Society: The Selected Essays of Richard +M. Stallman</cite></a>.</p></blockquote> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a +href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu +z FSF można znaleźć na stronie <a +href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających +odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać +na adres <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, +ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie +tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy +w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a +href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej +informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji +tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a +href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> +</div> + +<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to + files generated as part of manuals) on the GNU web server should + be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this + without talking with the webmasters or licensing team first. + Please make sure the copyright date is consistent with the + document. For web pages, it is ok to list just the latest year the + document was modified, or published. + + If you wish to list earlier years, that is ok too. + Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying + years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable + year, i.e., a year in which the document was published (including + being publicly visible on the web or in a revision control system). + + There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers + Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> +<p>Copyright © 2000, 2006, 2007, 2014, 2015, 2016, 2020 Richard Stallman</p> + +<p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" +href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji +Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych +4.0 Międzynarodowe</a>.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> +Tłumaczenie: Wojciech Kotwica 2003, 2004, 2006, 2007; poprawki: Jan Owoc +2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016.</div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +Aktualizowane: + +$Date: 2020/07/04 09:00:35 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +</body> +</html> |