your-freedom-needs-free-software.html (10343B)
1 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/your-freedom-needs-free-software.en.html" --> 2 3 <!--#include virtual="/server/header.tr.html" --> 4 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 5 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> 6 <!--#set var="TAGS" value="essays aboutfs principles" --> 7 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> 8 9 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 10 <title>Özgürlüğünüzün Özgür Yazılım'a İhtiyacı Var - GNU Projesi - Özgür Yazılım 11 Vakfı</title> 12 13 <!--#include virtual="/philosophy/po/your-freedom-needs-free-software.translist" --> 14 <!--#include virtual="/server/banner.tr.html" --> 15 <!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.tr.html" --> 16 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> 17 <!--#include virtual="/server/top-addendum.tr.html" --> 18 <div class="article reduced-width"> 19 <h2>Özgürlüğünüzün Özgür Yazılım'a İhtiyacı Var</h2> 20 21 <address class="byline">yazan Richard Stallman</address> 22 23 <div class="introduction"> 24 <p>Çoğumuzun bildiği gibi hükümetler yazılım kullanıcılarını İnternet sansürü 25 ve gözetimi yoluyla tehdit etmektedir. Birçoğumuz ev veya iş 26 bilgisayarlarında kullanılan yazılımların bundan daha beter bir tehdit 27 olacağının farkında değil. Yazılım “sadece bir araç” olarak 28 düşünülse de, insanlar yazılımın kendilerine itaat ettiğini düşünse de, 29 aslında yazılımlar kullanıcılarına değil, başkalarına itaat etmektedir.</p> 30 </div> 31 32 <p>Birçok bilgisayarda çalışan yazılım, <a 33 href="/philosophy/categories.html#ProprietarySoftware">özgür olmayan, özel 34 mülk yazılımlardır</a>: kullanıcıların değil, yazılım şirketlerinin 35 denetimindedirler. Kullanıcılar bu programların ne yaptığını 36 denetleyememekte, kendi yapmak istemediği şeyi programın yapmasını 37 önleyememektedir. Çoğu insan bu durumu başka bir seçeneğin varlığından 38 habersiz olduğu için kabullenmektedir. Ancak kullanıcıların bilgisayarları 39 üzerinde geliştiriciye yetki vermek basitçe yanlıştır.</p> 40 41 <p>Bu adaletsiz yetki, olağan bir şekilde, yetkiyi elinde tutanları suistimale 42 daha çok cezbeder. Eğer bir bilgisayar ağ ile iletişim halindeyse ve 43 içindeki yazılımı denetleyemiyorsanız, söz konusu yazılım sizi kolaylıkla 44 gözetleyebilir. Microsoft Windows, kullanıcılarını gözetlemektedir; örneğin, 45 kullanıcının sahip olduğu dosyalarda veya yüklü programlarda ne aradıklarını 46 bildirmektedir. RealPlayer da gözetlemektedir; kullanıcıların ne dinlediğini 47 bildirmektedir. Cep telefonları da sizi gözetim altına alan tamamen özgür 48 olmayan yazılımlardan oluşur. Cep telefonları “kapalı” bile olsa 49 konumunu belli etmek amacıyla sinyaller yollar, birçoğu istemenizden 50 bağımsız alarak kesin GPS konumunuzu yollar ve bazı modelleri de uzaktan 51 dinleme cihazı olarak kullanılabilir. Kullanıcılar, üzerinde bir denetim 52 yetkilerinin olmadığı bu kötü niyetli özellikleri kısıtlayamamaktadır.</p> 53 54 <p>Bazı özel mülk yazılımlar kullanıcıyı kısıtlayabilecek ve ona müdahale 55 edebilecek şekilde tasarlanmıştır. <a href="http://badvista.org/">Windows 56 Vista</a> bu yöndeki büyük bir adımdır; eski donanımın değiştirilmesine 57 ihtiyaç duymasının nedeni, yeni modellerin kırılmaz kısıtlamaları 58 destekleyecek şekilde tasarlanmasıdır. Microsoft, kullanıcılarını bu yeni 59 parlak prangaları satın almaya zorunlu kılar. Ayrıca Vista, şirket otoritesi 60 tarafından düzenli olarak yenilenmesine olanak sağlanacak şekilde 61 tasarlanmıştır. Bu nedenle Windows kullanıcılarını Vista'ya 62 “yükseltmemeleri” yönünde teşvik eden <a 63 href="http://badvista.org/">BadVista.org</a> hareketi mevcuttur (Eşit 64 ölçüdeki kötü niyetli Windows 7 ve Windows 8 için, <a 65 href="http://windows7sins.org/">Windows7Sins.org</a> ve <a 66 href="http://upgradefromwindows8.org/">UpgradeFromWindows8.org</a>'umuz 67 var). Mac OS de aynı şekilde kullanıcıyı kısıtlamak için tasarlanmış 68 özellikler içermektedir.</p> 69 70 <p>Microsoft geçmişte ABD hükümetinin yararlanması amacıyla arka kapılar 71 yüklemiştir (<a 72 href="https://www.heise.de/tp/artikel/5/5263/1.html">heise.de'de 73 bildirilmiştir</a>). Bugün yerlerine başka bir şeylerin yapılıp 74 yapılmadığını öğrenemiyoruz. Öteki özel mülk programlar da arka kapılara 75 sahip olabilir veya olmayabilir, ancak denetleyemediğimiz için 76 güvenemiyoruz.</p> 77 78 <p>Sizin için yazılımınızı güvence altına alabilmenin tek yolu Özgür Yazılımda 79 ısrardır. Bu, kullanıcıların kaynak kodu bilmesi, onun üzerinde özgürce 80 çalışıp onu değiştirebilmesi ve ister aynı şekilde, isterse de değiştirerek 81 yeniden dağıtabilme özgürlüğüne sahip olması demektir. <a 82 href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux sistemi</a>, <a 83 href="/gnu/gnu.html">özellikle kullanıcıların özgürlüğü için</a> 84 geliştirilmiştir, içinde bir bilgisayarın kullanılabilmesi için gereken 85 ofis, uygulamalar, multimedya ve aklınıza gelebilecek her şeyi 86 barındırır. <a href="/distros/distros.html">Tamamen özgür GNU/Linux 87 dağıtımları</a> listemize bakabilirsiniz.</p> 88 89 <p>Aktivistler toplumsal bir değişim için özel mülk bir yazılım 90 kullandıklarında bu durum özel bir sıkıntıya neden olur. Zira söz konusu 91 yazılımı denetleyen geliştiriciler protesto edilmek istenen şirketler veya 92 karşı durulan politikalara sahip devletler için çalışıyor 93 olabilir. Elimizdeki yazılımın denetimi, özel mülk olarak bir yazılım 94 şirketinin elindeyse (bu Microsoft, Apple, Adobe veya Skype olabilir) neyi 95 kime diyeceğimizin de denetim altında olduğu anlamına gelir. Bu durum 96 hayatımızın her alanında özgürlüğümüzü tehdit eder.</p> 97 98 <p>Ayrıca kelime işleme veya e-posta işlemlerini şirketlerin sunucularında 99 yapmanın başka bir tehlikesi de vardır, ve Amerikalı avukat Michael 100 Springmann'ın ortaya çıkardığı gibi bunun için Çin'de olmanıza da gerek 101 yok. 2003'te, AOL avukatın müvekkilleriyle yaptığı özel görüşmeleri emniyete 102 teslim etmekle kalmamış, ayrıca onun e-postalarını ve adres listesini yok 103 etmiş, çalışanlarından biri bunu belgeleyene kadar da bunu kasıtlı olarak 104 yaptığını kabul etmemiştir. Springmann verilerini geri almaktan vazgeçmek 105 zorunda kaldı.</p> 106 107 <p>İnsan haklarına saygı duymayan tek devlet ABD değil. Dolayısıyla 108 verilerinizi kendi bilgisayarınızda saklayın, yedeklerinizi gözetiminizde 109 tutun ve bilgisayarınızı özgür yazılımla kullanın.</p> 110 </div> 111 112 <div class="translators-notes"> 113 114 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 115 </div> 116 </div> 117 118 <!-- for id="content", starts in the include above --> 119 <!--#include virtual="/server/footer.tr.html" --> 120 <div id="footer" role="contentinfo"> 121 <div class="unprintable"> 122 123 <p>Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a 124 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a> adresine iletin. FSF ile 125 iletişim kurmanın <a href="/contact/">başka yolları</a> da vardır. Lütfen 126 çalışmayan bağlantıları ve başka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a 127 href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a> adresine 128 gönderin.</p> 129 130 <p> 131 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 132 replace it with the translation of these two: 133 134 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 135 translations. However, we are not exempt from imperfection. 136 Please send your comments and general suggestions in this regard 137 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 138 139 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 140 141 <p>For information on coordinating and contributing translations of 142 our web pages, see <a 143 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 144 README</a>. --> 145 Çevirilerimizde bulmuş olabileceğiniz hataları, aklınızdaki soru ve 146 önerilerinizi lütfen <a 147 href="mailto:web-translators@gnu.org">bize bildirin</a>.</p><p>Bu 148 yazının çeviri düzenlemesi ve sunuşu ile ilgili bilgi için lütfen <a 149 href="/server/standards/README.translations.html">Çeviriler BENİOKU</a> 150 sayfasına bakın. Bu sayfanın ve diğer tüm sayfaların Türkçe çevirileri 151 gönüllüler tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliği yüksek bir <a 152 href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak istiyorsanız, <a 153 href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr">çalışma sayfamızı</a> 154 ziyaret edebilirsiniz.</p> 155 </div> 156 157 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 158 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 159 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 160 without talking with the webmasters or licensing team first. 161 Please make sure the copyright date is consistent with the 162 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 163 document was modified, or published. 164 165 If you wish to list earlier years, that is ok too. 166 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 167 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 168 year, i.e., a year in which the document was published (including 169 being publicly visible on the web or in a revision control system). 170 171 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 172 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 173 <p>Copyright © 2007, 2021 Richard Stallman</p> 174 175 <p>Bu sayfa <a rel="license" 176 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.tr">Creative 177 Commons Alıntı-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı</a> altında 178 lisanslanmıştır.</p> 179 180 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.tr.html" --> 181 <div class="translators-credits"> 182 183 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 184 <p><strong>Çeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p> 185 <ul> 186 187 <li> 188 C.Y. <a 189 href="mailto:cyildizli@autistici.org"><cyildizli@autistici.org></a>, 190 2018. 191 </li> 192 193 <li> 194 T.E. Kalayci, 2019. 195 </li> 196 197 </ul></div> 198 199 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 200 Son Güncelleme: 201 202 $Date: 2021/09/22 19:03:13 $ 203 204 <!-- timestamp end --> 205 </p> 206 </div> 207 </div> 208 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 209 </body> 210 </html>