when-free-software-isnt-practically-superior.html (12466B)
1 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/when-free-software-isnt-practically-superior.en.html" --> 2 3 <!--#include virtual="/server/header.tr.html" --> 4 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 5 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> 6 <!--#set var="TAGS" value="essays aboutfs practice" --> 7 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> 8 9 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 10 <title> Özgür Yazılımın (Pratik Olarak) Üstün Olmadığı Zaman - GNU Projesi - Özgür 11 Yazılım Vakfı</title> 12 13 <!--#include virtual="/philosophy/po/when-free-software-isnt-practically-superior.translist" --> 14 <!--#include virtual="/server/banner.tr.html" --> 15 <!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.tr.html" --> 16 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> 17 <!--#include virtual="/server/top-addendum.tr.html" --> 18 <div class="article reduced-width"> 19 <h2> Özgür Yazılımın (Pratik Olarak) Üstün Olmadığı Zaman</h2> 20 21 <address class="byline"> 22 yazan <a href="https://mako.cc/writing/">Benjamin Mako Hill</a></address> 23 24 <p>Açık Kaynak Girişimi'nin misyonu şöyledir: “Açık kaynak ayrı ayrı 25 izleyicilerin gözden geçirme gücünü ve sürecin şeffaflığını kullanan bir 26 yazılım geliştirme yöntemidir. Açık kaynağın vaatleri daha iyi kalite, daha 27 yüksek güvenilirlik, daha fazla esneklik, daha düşük maliyet ve talancı 28 satıcıya bağımlılığın sona ermesidir.”</p> 29 30 <p>On yıldan fazla bir süredir, Özgür Yazılım Vakfı, özgür yazılım hareketinin 31 bu “açık kaynak” nitelendirmesine karşı çıkıyor. Özgür yazılım 32 savunucuları öncelikle bu ifadeye karşı çıktılar, çünkü “açık 33 kaynak”, temel özgürlük mesajımızı vurgulamayı ve hareketimizin, 34 geliştirdiğimiz yazılımın başarısındaki rolünü açıkça gizlemeye çabalamaktan 35 başka bir şey değildir. “Açık kaynağın” esasen kötü bir şey 36 olduğunu savunduk, çünkü bu durum insanları yazılım özgürlüğünü konuşmaktan 37 alıkoymaktadır. Fakat açık kaynak ifadesine karşı dikkatli olmamızı 38 gerektirecek başka bir neden daha var. Misyonda da açıklanan temel açık 39 kaynak görüşü, genel olarak doğru değil.</p> 40 41 <p>Her ne kadar Açık Kaynak Girişimi “açık kaynak vaadinin daha iyi 42 kalite, daha yüksek güvenilirlik, daha fazla esneklik” olduğunu öne 43 sürse de, bu vaat her zaman gerçekleşmez. Her ne kadar bu gerçeği her zaman 44 belirtmesek de, erken aşamadaki özgür bir yazılım projesinin herhangi bir 45 kullanıcısı, özgür yazılımın, tamamen pratik terimlerle kendi rakiplerine 46 karşı her zaman elverişli olmadığını açıklayabilir. Özgür yazılım bazen 47 düşük kalitede olabilir. Bazen güvenilmez olabilir. Bazen esnek 48 olmayabilir. Eğer insanlar argümanları açık kaynak lehine ciddiye alırlarsa, 49 açık kaynağın neden “vaadine” dayanmadığını açıklamalı ve özel 50 mülkiyet araçların daha iyi bir seçim olacağı sonucuna 51 varmalıdır. Yapabileceğimiz başka hiçbir şey yok.</p> 52 53 <p>Richard Stallman, <a 54 href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">Neden Açık Kaynak Özgür 55 Yazılımın Noktasını Kaçırıyor</a> makalesinde durumu şöyle açıklıyor: 56 “Açık kaynak fikri, kullanıcıların yazılımı daha güçlü ve güvenilir 57 yapmak üzere değiştirmesi ve tekrar dağıtmasına izin verilmesidir. Ancak bu 58 garanti edilmemektedir. Özel mülk yazılım geliştiricilerinin yeteneksiz 59 olması gerekmez. Bazen onlar da güçlü ve güvenilir program üretebilirler, 60 program kullanıcıların özgürlüğüne saygı göstermese de. ”</p> 61 62 <p>Açık kaynak için, düşük kaliteli yazılım açıklanamayan bir problemdir veya 63 yazılımdan tamamen kaçınmak için bir nedendir. Özgür yazılım için, üzerinde 64 çalışılması gereken bir problemdir. Özgür yazılım savunucuları için, 65 aksaklıklar ve eksik özellikler asla bir utanç kaynağı 66 değildir. Kullanıcıların özgürlüğüne saygı duyan herhangi bir özgür yazılım, 67 özel mülkiyet bir rakipten daha güçlü bir doğal avantaja sahiptir. Başka 68 sorunları olsa bile, özgür yazılım her zaman özgürlüğe sahiptir.</p> 69 70 <p>Elbette, her bir özgür yazılım bir yerlerden başlamak zorundadır. Örnek 71 olarak, yepyeni bir yazılım, yerleşik bir özel mülkiyet araçtan daha fazla 72 özelliğe sahip olmayabilir. Projeler birçok hatayla başlar ve zamanla 73 gelişir. Açık kaynak savunucuları, bir projenin zaman içinde ve şans yoluyla 74 yararlı olacağı iddiasında olsa da, özgür yazılım projeleri, özgür bir 75 yazılım savunucusuna daha ilk günden önemli katkıları 76 yansıtır. Kullanıcıların teknolojilerini denetlemelerini sağlayan her bir 77 yazılım, bir adım ileridedir. Bir projenin gelişmesi, kalitesinin artması 78 kekin üzerine krema yapmak gibidir.</p> 79 80 <p>İkincisi, belki de daha da kötüsü, açık kaynak tanımının kalbinde yer alan 81 işbirlikçi, dağıtık, akran denetimli geliştirme sürecinin özgür yazılım 82 (veya “açık kaynak”) lisanslı projelerin büyük çoğunluğuyla çok 83 az benzerlik göstermesidir.</p> 84 85 <p><a href="/software/repo-criteria.html">Özgür yazılım barındırma siteleri 86 olan</a> SourceForge ve <a href="https://sv.gnu.org">Savannah</a>'ı 87 inceleyen çeşitli akademik çalışmalar, çevrimiçi kod yükleyen birçok özgür 88 yazılım geliştiricisinin zaten doğrudan işi yürüttüğünü göstermiştir. Özgür 89 yazılım projelerinin büyük çoğunluğu özellikle işbirlikçi 90 değil. SourceForge'da özgür bir yazılım projesine katkıda bulunanların 91 sayısının ortancası: Bir. Sadece bir geliştirici. SourceForge projelerinin 92 yüzde doksan beşi en fazla beş katkıda bulunan kişi içeriyor. Bu özgür 93 yazılım projelerinin yarısından fazlası, hatta birkaç başarılı sürüm çıkaran 94 ve sık sık indirilen birçok proje bile, dışarıdan az yardım alan tek bir 95 geliştiricinin eseridir.</p> 96 97 <p>İşbirlikçi geliştirmenin ve “dağıtık akran değerlendirmesi”nin 98 gücünü vurgulayarak, açık kaynaklı yaklaşımların, özgür yazılım projelerinin 99 büyük çoğunluğunun neden kullanılması veya onlara katkıda bulunulması 100 gerektiği hakkında söyleyebileceği çok az şey var gibi 101 görünüyor. İşbirliğinin öne sürülen faydaları, işbirliği olmadığında 102 gerçekleştirilemediğinden, özgür gelişim projelerinin büyük çoğunluğu, özel 103 mülkiyet bir rakip için hiçbir teknik avantaja sahip değildir.</p> 104 105 <p>Özgür yazılım savunucuları için, aynı projelerin her biri önemli başarılar 106 olarak görülüyor. Her bir özgür yazılım kullanıcılarının özgürlüğüne saygı 107 duyduğundan dolayı, yazılım özgürlüğünün savunucuları, her bir özgür 108 yazılımın, özel mülkiyet rakiplerine kıyasla, hatta daha fazla özellik 109 içeren bir rakiple karşılaştırılsa bile, doğal bir etik avantajla 110 başladığını öne sürer. Pratik avantajlar üzerindeki özgürlüğü vurgulayarak, 111 özgür yazılımın savunuculuğu, açık kaynağın çoğu zaman sahip olmadığı bir 112 teknik gerçekliğe dayanır. Özgür yazılım daha iyi olduğunda, bu gerçeği 113 kutlayabiliriz. Daha iyi olmadığında, bunu özgür yazılım savunuculuğunun 114 lanet olası bir eleştirisi olarak veya söz konusu yazılımın kullanımına 115 karşı zorlayıcı bir argüman olarak görmemize gerek yok.</p> 116 117 <p>Açık kaynak savunucuları, özgürce geliştirilen yazılımların zaman içinde 118 özel mülkiyet yazılımlardan daha iyi olması gerektiği ve zaman içinde daha 119 iyi olacakları tezini savunmalıdır. Özgür yazılım destekçileri bunun yerine 120 “Özgür yazılımı nasıl daha iyi hale getirebiliriz?” diye 121 sorabilirler. Özgür yazılım ifadesinde, yüksek kaliteli yazılım amacı nihai 122 amaç değildir. Özgür yazılım geliştiricileri, kullanıcılarına iyi hizmet 123 veren işlevsel, esnek bir yazılım oluşturmak için çaba göstermelidir. Ancak 124 bu, hem daha kolay hem de çok daha önemli olan, özgürlüklerine saygı duyma 125 ve özgürlüklerini koruma amacını gerçekleştirmek için yapılması gereken 126 yegane yol değildir.</p> 127 128 <p>Elbette, yüksek kaliteli yazılım oluşturulurken işbirliğinin önemli bir rolü 129 olacağı savını yadsımamıza gerek yok. Başarılı olmuş birçok özgür yazılım 130 projesinde, açıkça böyle olduğu görülmektedir. İşbirliğinin faydaları, 131 ideolojiye uymayı reddeden kanıtlar karşısında çantada keklik sayılacak bir 132 şey olmak yerine anlaşılması, desteklenmesi ve üzerinde çalışılması gereken 133 bir şey haline geldi.</p> 134 </div> 135 136 <div class="translators-notes"> 137 138 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 139 </div> 140 </div> 141 142 <!-- for id="content", starts in the include above --> 143 <!--#include virtual="/server/footer.tr.html" --> 144 <div id="footer" role="contentinfo"> 145 <div class="unprintable"> 146 147 <p>Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a 148 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a> adresine iletin. FSF ile 149 iletişim kurmanın <a href="/contact/">başka yolları</a> da vardır. Lütfen 150 çalışmayan bağlantıları ve başka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a 151 href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a> adresine 152 gönderin.</p> 153 154 <p> 155 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 156 replace it with the translation of these two: 157 158 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 159 translations. However, we are not exempt from imperfection. 160 Please send your comments and general suggestions in this regard 161 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 162 163 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 164 165 <p>For information on coordinating and contributing translations of 166 our web pages, see <a 167 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 168 README</a>. --> 169 Çevirilerimizde bulmuş olabileceğiniz hataları, aklınızdaki soru ve 170 önerilerinizi lütfen <a 171 href="mailto:web-translators@gnu.org">bize bildirin</a>.</p><p>Bu 172 yazının çeviri düzenlemesi ve sunuşu ile ilgili bilgi için lütfen <a 173 href="/server/standards/README.translations.html">Çeviriler BENİOKU</a> 174 sayfasına bakın. Bu sayfanın ve diğer tüm sayfaların Türkçe çevirileri 175 gönüllüler tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliği yüksek bir <a 176 href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak istiyorsanız, <a 177 href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr">çalışma sayfamızı</a> 178 ziyaret edebilirsiniz.</p> 179 </div> 180 181 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 182 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 183 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 184 without talking with the webmasters or licensing team first. 185 Please make sure the copyright date is consistent with the 186 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 187 document was modified, or published. 188 189 If you wish to list earlier years, that is ok too. 190 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 191 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 192 year, i.e., a year in which the document was published (including 193 being publicly visible on the web or in a revision control system). 194 195 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 196 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 197 <p>Copyright © 1999-2011 Benjamin Mako Hill</p> 198 199 <p>Bu sayfa <a rel="license" 200 href="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/us/deed.tr">Creative 201 Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş 3.0 Birleşik Devletler Lisansı</a> ile 202 lisanslanmıştır.</p> 203 204 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.tr.html" --> 205 <div class="translators-credits"> 206 207 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 208 <p><strong>Çeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p> 209 <ul> 210 <li>C.Y. <a 211 href="mailto:cyildizli@autistici.org"><cyildizli@autistici.org></a>, 212 2019.</li> 213 <li>T. E. Kalaycı, 2019.</li> 214 </ul></div> 215 216 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 217 Son Güncelleme: 218 219 $Date: 2021/09/05 10:37:40 $ 220 221 <!-- timestamp end --> 222 </p> 223 </div> 224 </div> 225 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 226 </body> 227 </html>