university.html (12022B)
1 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/university.en.html" --> 2 3 <!--#include virtual="/server/header.tr.html" --> 4 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 5 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> 6 <!--#set var="TAGS" value="essays licensing copyleft" --> 7 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> 8 9 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 10 <title>Üniversitede Çalışmanız Durumunda Özgür Yazılımın Yayınlanması - GNU Projesi 11 - Özgür Yazılım Vakfı</title> 12 13 <!--#include virtual="/philosophy/po/university.translist" --> 14 <!--#include virtual="/server/banner.tr.html" --> 15 <!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.tr.html" --> 16 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> 17 <!--#include virtual="/server/top-addendum.tr.html" --> 18 <div class="article reduced-width"> 19 <h2>Üniversitede Çalışmanız Durumunda Özgür Yazılımın Yayınlanması</h2> 20 <div class="thin"></div> 21 22 <p> 23 Özgür Yazılım Hareketi’nde, bilgisayar kullanıcılarının kullandıkları 24 yazılımı değiştirme ve yeniden dağıtma özgürlüğüne sahip olmaları 25 gerektiğine inanmaktayız. Özgür yazılımdaki “özgür” (çn. “free”) ifadesi 26 özgürlüğe atıf yapmaktadır: Kullanıcıların, yazılımı çalıştırma, değiştirme 27 ve yeniden dağıtma özgürlüğünün olduğu anlamına gelmektedir. Özgür yazılım 28 insanlığın ortak bilgi birikimine katkıda bulunurken, özgür olmayan yazılım 29 buna katkıda bulunmaz. Bu nedenle üniversiteler, bilim adamlarını ve burslu 30 öğrencilerini çalışmalarını yayınlamaları konusunda yüreklendirdikleri gibi, 31 insanlığın ortak bilgi birikiminin gelişmesi için özgür yazılımı da 32 yüreklendirmelidir.</p> 33 34 <p> 35 Ne yazık ki, üniversite yöneticileri, yazılıma (ve bilime) karşı tutucu bir 36 yaklaşıma sahiptir; programları gelir kaynağı olarak görmekte, insanlığın 37 ortak bilgi birikimine katkıda bulunacak fırsatlar olarak 38 görmemektedirler. Özgür yazılım geliştiricileri, hemen hemen 20 yıldır bu 39 eğilimle mücadele etmektedir.</p> 40 41 <p> 42 1984 yılında <a href="/gnu/thegnuproject.html">GNU işletim sistemini</a> 43 geliştirmeye başladığında, yaptığım ilk şey, MIT’deki görevimi 44 bırakmaktı. Bunu özellikle, MIT lisans ofisinin GNU’yu özgür yazılım olarak 45 yayınlamamı engellememesi için yaptım. Değişiklik yapılmış tüm sürümlerin 46 özgür yazılım olmasını sağlayan GNU’da programların lisanslanması için bir 47 yaklaşım planladım, bu <a href="/licenses/gpl.html">GNU Genel Kamu 48 Lisansına</a> (GNU GPL) evrilen bir yaklaşımdır ve kullanmama izin vermeleri 49 için MIT yönetiminden ricada bulunmak zorunda kalmak istemiyordum.</p> 50 51 <p> 52 Yıllar geçtikçe, yazılımı yalnızca satılacak bir şey olarak gören 53 yöneticilerle nasıl başa çıkılacağına ilişkin öneriler için, üniversite 54 üyeleri, sıklıkla Özgür Yazılım Vakfı’na geldiler. Özel olarak finansmanı 55 sağlanan projeler için bile iyi bir yöntem, çalışmalarınızın, GNU GPL 56 altında yayınlanan mevcut bir programı esas almasıdır. O zaman yöneticilere 57 şunu söyleyebilirsiniz: “GNU GPL altında olmadığı takdirde 58 değiştirilmiş sürümü yayınlamamıza izin verilmemektedir, başka herhangi bir 59 yol, telif hakkı ihlali olacaktır.” Dolar işaretleri gözlerinden 60 silindikten sonra, genel olarak bunu özgür yazılım olarak yayınlamaya razı 61 olacaklardır.</p> 62 63 <p> 64 Ayrıca finans sponsorunuzdan da yardım isteyebilirsiniz. NYU’daki bir grup, 65 Amerikan Hava Kuvvetleri’nden destekle GNU Ada Derleyicisini 66 geliştirdiğinde, sözleşme, çalışmanın sonucunda ortaya çıkan kodun, Özgür 67 Yazılım Vakfı’na bağışlanmasını gerektirmiştir. Düzenlemeyi ilk olarak 68 sponsorla çalışın, daha sonra kibar bir şekilde, üniversite yönetimine, 69 yeniden pazarlığa açık olmadığınızı gösterin. Üniversite yönetimi, 70 sözleşmesiz olmasındansa, özgür yazılım geliştirmek için sözleşmeli 71 çalışmayı tercih eder, bu nedenle, muhtemelen devam edeceklerdir.</p> 72 73 <p> 74 Ne yaparsanız yapın, hususu erken ele alın, kesinlikle programın yarısı 75 bitmeden önce ele alın. Bu noktada, üniversitenin size hala ihtiyacı vardır, 76 böylece sert oynayabilirsiniz: Yazılımın özgür yazılım olması konusunda (ve 77 sizin özgür yazılım lisansı tercihiniz konusunda) fikir birliğine 78 varmışlarsa, yönetime programı bitireceğinizi, kullanılabilir hale 79 getireceğinizi söyleyin. Aksi takdirde bu konu üzerine, hakkında bir makale 80 yazmaya yetecek kadar çalışacaksınız ve yayınlamaya yetecek kadar iyi bir 81 sürümü asla oluşturamayacaksınız. Yöneticiler, tercihlerinin, üniversiteye 82 kredi sağlayan özgür bir yazılım paketi olduğunu bildiklerinde, genellikle 83 ilk söz edileni seçeceklerdir.</p> 84 <p> 85 FSF bazen üniversitenizi GNU Genel Kamu Lisansını veya GPL sürüm 3'ü kabul 86 etmeye ikna edebilir. Yalnız başınıza yapamazsanız, lütfen bizim yardımımıza 87 başvurmayı düşünün. Bununla ilgili olarak licensing@fsf.org adresine konusu 88 “urgent” olan bir e-posta atabilirsiniz.</p> 89 90 <p> 91 Üniversitelerin hepsinin tutucu politikaları yoktur. Ön tanımlı olarak, 92 Teksas Üniversitesi, geliştirilen tüm yazılımlarının, GNU Genel Kamu Lisansı 93 altında özgür yazılım olarak yayınlanması politikasına 94 sahiptir. Brezilya’daki üniversiteler ve Hindistan Haydarabat’taki Hindistan 95 Bilgi Teknoloji Enstitüsü, GPL altında yazılımın yayılmasına ilişkin 96 politikalara sahiptir. İlk olarak fakülte desteği geliştirilerek, 97 üniversitenizde bu gibi bir politikayı kurabilirsiniz. Bu konuyu, ilkelerden 98 biri olarak sunun: üniversite insanlığın ortak bilgi birikimini geliştirme 99 görevine sahip midir ya da tek amacı kendi varlığını sürdürmek midir?</p> 100 101 <p> 102 Üniversiteyi ikna etmekte, özgür yazılım hareketinde yaptığımız gibi, 103 kararlı ve etik bir perspektif kullanarak konuya yaklaşmanız size yardımcı 104 olacaktır. Toplumla etik bir ilişki için, yazılımın bütün toplum için özgür 105 olması gerekiyor.</p> 106 107 <p> 108 Birçok özgür yazılım geliştiricisi, bunu yapmalarının uygulamaya yönelik 109 pratik nedenlerini itiraf etmektedir: yazılımı daha güçlü ve güvenilir hale 110 getirmek için bir yol olarak diğerleriyle yazılımı paylaşma ve onlara 111 değiştirme izni vermeye taraftardırlar. Bu değerler, özgür yazılım 112 geliştirmek için sizi yüreklendiriyorsa, katkınız için teşekkür 113 ederiz. Ancak üniversite yöneticileri, programı özgür olmayan hale 114 getirmeniz için sizi kandırmaya çalıştıklarında, bu değerler size sağlam bir 115 dayanak olmayacaktır.</p> 116 117 <p> 118 Örneğin, size şunu söyleyebilirler “Alabileceğimiz tüm parayla, bunu 119 daha bile güçlü ve güvenilir ” Bu ifade, sonunda doğru çıkmayabilir 120 ancak bunu çürütmek zordur. “yalnızca akademik kullanım için 121 ücretsiz” şeklinde sunmak için bir lisans önerebilirler, bu da halka, 122 özgürlüğü hak etmediklerini söyler ve bunun akademik işbirliğini 123 sağlayacağını iddia ederler ve ihtiyaç duyduğunuz tek şeyin bu olduğunu 124 söylerler.</p> 125 126 <p> 127 Faydacı değerlerden başlarsanız, bu çıkışsız önerileri reddetmek için iyi 128 bir neden sunmanız zordur ancak dayanağınızın temeli etik ve politik 129 değerler olursa, bunu kolayca başarabilirsiniz. Kullanıcıların özgürlüğüne 130 mal olacak şekilde bir programın güçlü ve güvenilir kılınmasının iyi tarafı 131 nedir? Üniversitelerin dışında olduğu kadar içinde de özgürlük uygulanmamalı 132 mıdır? Özgürlük ve toplum hedefleriniz arasındaysa, yanıtlar açıktır. Özgür 133 yazılım kullanıcıların özgürlüğüne saygı duyarken, özgür olmayan yazılım bu 134 özgürlüğü yadsır.</p> 135 136 <p> 137 Hiçbir şey sizin kararınızı, toplumun özgürlüğünün sizlere bağlı olduğunu 138 bilmek kadar güçlendiremez.</p> 139 140 <hr class="no-display" /> 141 <div class="edu-note c"><p id="fsfs">Bu yazı <a 142 href="https://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>Özgür 143 Yazılım, Özgür Toplum: Richard M. Stallman'ın Seçme Yazıları</cite></a> 144 kitabında yayınlanmıştır</p></div> 145 </div> 146 147 <div class="translators-notes"> 148 149 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 150 </div> 151 </div> 152 153 <!-- for id="content", starts in the include above --> 154 <!--#include virtual="/server/footer.tr.html" --> 155 <div id="footer" role="contentinfo"> 156 <div class="unprintable"> 157 158 <p>Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a 159 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a> adresine iletin. FSF ile 160 iletişim kurmanın <a href="/contact/">başka yolları</a> da vardır. Lütfen 161 çalışmayan bağlantıları ve başka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a 162 href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a> adresine 163 gönderin.</p> 164 165 <p> 166 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 167 replace it with the translation of these two: 168 169 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 170 translations. However, we are not exempt from imperfection. 171 Please send your comments and general suggestions in this regard 172 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 173 174 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 175 176 <p>For information on coordinating and contributing translations of 177 our web pages, see <a 178 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 179 README</a>. --> 180 Çevirilerimizde bulmuş olabileceğiniz hataları, aklınızdaki soru ve 181 önerilerinizi lütfen <a 182 href="mailto:web-translators@gnu.org">bize bildirin</a>.</p><p>Bu 183 yazının çeviri düzenlemesi ve sunuşu ile ilgili bilgi için lütfen <a 184 href="/server/standards/README.translations.html">Çeviriler BENİOKU</a> 185 sayfasına bakın. Bu sayfanın ve diğer tüm sayfaların Türkçe çevirileri 186 gönüllüler tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliği yüksek bir <a 187 href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak istiyorsanız, <a 188 href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr">çalışma sayfamızı</a> 189 ziyaret edebilirsiniz.</p> 190 </div> 191 192 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 193 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 194 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 195 without talking with the webmasters or licensing team first. 196 Please make sure the copyright date is consistent with the 197 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 198 document was modified, or published. 199 200 If you wish to list earlier years, that is ok too. 201 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 202 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 203 year, i.e., a year in which the document was published (including 204 being publicly visible on the web or in a revision control system). 205 206 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 207 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 208 <p>Copyright © 2002, 2014, 2021 Richard Stallman</p> 209 210 <p>Bu sayfa <a rel="license" 211 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.tr">Creative 212 Commons Alıntı-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı</a> altında 213 lisanslanmıştır.</p> 214 215 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.tr.html" --> 216 <div class="translators-credits"> 217 218 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 219 <p><strong>Çeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p> 220 <ul> 221 <li>T. E. Kalaycı, 2009, 2019.</li> 222 <li>Çiğdem Özşar, 2009.</li> 223 <li>Birkan Sarıfakıoğlu,2009.</li> 224 <li>Serkan Çapkan,2009.</li> 225 <li>İzlem Gözükeleş,2009.</li> 226 </ul></div> 227 228 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 229 Son Güncelleme: 230 231 $Date: 2021/10/01 17:39:50 $ 232 233 <!-- timestamp end --> 234 </p> 235 </div> 236 </div> 237 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 238 </body> 239 </html>