taler-merchant-demos

gnu-history.html (10885B)

---

 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/gnu/gnu-history.en.html" -->
 
 <!--#include virtual="/server/header.tr.html" -->
 <!-- Parent-Version: 1.96 -->
 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html -->
 <!--#set var="TAGS" value="gnu-history" -->
 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" -->
 
 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
 <title>GNU Sistemi'ne Genel Bakış - GNU Projesi - Özgür Yazılım Vakfı</title>
 <meta name="Keywords" content="GNU, GNU Projesi, FSF, Özgür Yazılım, Özgür Yazılım Vakfı, Tarihçe" />
 
 <!--#include virtual="/gnu/po/gnu-history.translist" -->
 <!--#include virtual="/server/banner.tr.html" -->
 <!--#include virtual="/gnu/gnu-breadcrumb.tr.html" -->
 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE-->
 <!--#include virtual="/server/top-addendum.tr.html" -->
 <div class="article reduced-width">
 <h2>GNU Sistemi'ne Genel Bakış</h2>
 <div class="thin"></div>
 
 <p>
 GNU işletim sistemi, Unix ile ileriye doğru uyumlu tam bir özgür yazılım
 sistemidir. GNU, &ldquo;"GNU's Not Unix" (GNU, Unix Değildir)&rdquo;
 anlamına gelir. <a href="/gnu/pronunciation.html">Sert bir g ile tek
 hece</a> olarak telaffuz edilir. <a href="https://www.stallman.org/">Richard
 Stallman</a>, Eylül 1983'te GNU Projesi'nin <a
 href="/gnu/initial-announcement.html">İlk Duyurusunu</a> yaptı. Mart 1985'te
 <a href="/gnu/manifesto.html">GNU Bildirisi</a> adlı daha uzun bir sürüm
 yayımlandı. Bazı <a href="/gnu/manifesto.html#translations">diğer
 dillere</a> çevrildi.</p>
 
 <p>
 Birkaç gereksinimi karşıladığı için &ldquo;GNU&rdquo; adı seçildi;
 Birincisi, &ldquo;GNU's Not Unix [GNU, Unix Değildir]&rdquo; ifadesinin
 özyinelemeli bir kısaltmasıydı, ikincisi gerçek bir kelimeydi ve üçüncüsü
 söylemek (veya <a
 href="http://www.poppyfields.net/poppy/songs/gnu.html">şarkı söylemek</a>)
 eğlenceliydi.</p>
 
 <p>
 &ldquo;Free software&rdquo;deki &ldquo;free&rdquo; kelimesi fiyatla değil,
 <a href="/philosophy/free-sw.html">özgürlükle</a> ilgilidir <a
 href="#tn-1">(1)</a>. GNU yazılımı almak için ücret ödeyebilir veya
 ödemezsiniz. Her iki durumda da yazılıma sahip olduğunuzda bunu kullanmak
 için dört belirli özgürlüğünüz vardır. Programı dilediğiniz gibi çalıştırma
 özgürlüğü; programı kopyalama ve arkadaşlarınıza ve iş arkadaşlarınıza verme
 özgürlüğü; kaynak koduna tam erişim sağlayarak programı istediğiniz gibi
 değiştirme özgürlüğü; geliştirilmiş bir sürümü dağıtma ve böylece topluluğun
 oluşturulmasına yardım etme özgürlüğü. (GNU yazılımını yeniden dağıtırsanız
 bir kopyayı aktarmanın fiziksel eylemi için bir ücret talep edebilir veya
 kopyaları ücretsiz verebilirsiniz.)</p>
 
 <p>
 GNU sistemini geliştirme projesine &ldquo;GNU Projesi&rdquo; denir. GNU
 Projesi, 1983 yılında bilişim topluluğunda daha önceki günlerde egemen olan
 iş birlikçi ruhu geri getirmenin (özel mülk yazılım sahipleri tarafından iş
 birliğinin önüne konulan engelleri kaldırarak bir kez daha iş birliğini
 mümkün kılmanın) bir yolu olarak tasarlandı.</p>
 
 <p>
 1971'de Richard Stallman MIT'te kariyerine başladığında sadece <a
 href="/philosophy/free-sw.html">özgür yazılım</a> kullanan bir grupta
 çalışıyordu. Bilgisayar şirketleri bile çoğu kez özgür yazılım
 dağıtıyordu. Programcılar birbirleriyle iş birliği yapmakta özgürdü ve çoğu
 zaman da yapıyorlardı.</p>
 
 <p>
 1980'lere gelindiğinde neredeyse tüm yazılımlar <a
 href="/philosophy/categories.html#ProprietarySoftware">özel mülktü</a>, yani
 kullanıcıların iş birliğini yasaklayan ve engelleyen sahipleri vardı. Bu,
 GNU Projesi'ni gerekli kıldı.</p>
 
 <p>
 Her bilgisayar kullanıcısının bir işletim sistemine ihtiyacı vardır; özgür
 bir işletim sistemi yoksa özel mülk yazılıma başvurmadan bilgisayar
 kullanmaya bile başlayamazsınız. Dolayısıyla özgür yazılım gündemindeki ilk
 ögenin açıkça bir işletim sistemi olması gerekiyordu.</p>
 
 <p>
 Genel tasarımı zaten kanıtlanmış ve taşınabilir olduğundan ve uyumluluk Unix
 kullanıcılarının Unix'ten GNU'ya geçişini kolaylaştırdığı için işletim
 sistemini Unix ile uyumlu hâle getirmeye karar verdik.</p>
 
 <p>
 Unix benzeri bir işletim sistemi bir çekirdek, derleyiciler, düzenleyiciler,
 metin biçimlendiricileri, e-posta yazılımı, grafiksel arayüzler,
 kütüphaneler, oyunlar ve daha birçok şey içerir. Bu nedenle bütün işletim
 sistemini yazmak oldukça kapsamlı bir iştir. Ocak 1984'te başladık. <a
 href="https://fsf.org/"> Özgür Yazılım Vakfı</a>, başlangıçta GNU'nun
 geliştirilmesine yardımcı olmak için fon toplamak amacıyla Ekim 1985'te
 kuruldu.</p>
 
 <p>1990'a gelindiğinde biri hariç (çekirdek) bütün önemli bileşenleri bulduk
 veya yazdık. Daha sonra 1991 yılında Unix benzeri bir çekirdek olan Linux;
 Linus Torvalds tarafından 1991 yılında geliştirilmiş ve 1992'de özgür
 yazılım yapılmıştır. Linux'u neredeyse eksiksiz GNU sistemiyle birleştirmek,
 tam bir işletim sistemi olan GNU/Linux sistemi ile sonuçlandı. Tahminlere
 göre on milyonlarca insan sıklıkla <a href="/distros/distros.html">GNU/Linux
 dağıtımları</a> yoluyla GNU/Linux sistemleri kullanıyor. Linux'un ana sürümü
 artık özgür olmayan aygıt yazılımı &ldquo;blob'lar&rdquo;ı içeriyor; özgür
 yazılım aktivistleri, artık <a
 href="https://directory.fsf.org/project/linux">Linux-libre</a> adı verilen
 değiştirilmiş bir Linux sürümünü sürdürmektedir.</p>
 
 <p>
 Ancak GNU Projesi çekirdek işletim sistemiyle sınırlı değildir. Birçok
 kullanıcının sahip olmak istediği her türlü yazılımı sağlamayı
 amaçlıyoruz. Buna uygulama yazılımları da dâhildir. Özgür yazılım uygulama
 programlarının bir kataloğu için <a
 href="https://directory.fsf.org/wiki/Main_Page">Özgür Yazılım Dizini</a>'ne
 bakabilirsiniz.</p>
 
 <p>
 Ayrıca bilgisayar uzmanı olmayan kullanıcılara da yazılım sağlamak
 istiyoruz. Bu nedenle yeni başlayanların GNU sistemini kullanmasına yardımcı
 olmak için <a href="https://www.gnome.org/">grafiksel bir masaüstü (GNOME
 adlı)</a> de geliştirdik.</p>
 
 <p>Ayrıca oyunlar ve başka boş zaman araçları sunmak istiyoruz. Pek çok <a
 href="https://directory.fsf.org/wiki/Category/Game">özgür oyun</a>
 halihazırda mevcut.</p>
 
 <p>
 Özgür yazılım ne kadar ileri gidebilir? <a
 href="/philosophy/fighting-software-patents.html">Patent sistemi gibi
 yasaların özgür yazılımı yasaklaması</a> dışında herhangi bir sınır
 yoktur. Nihai hedef; bilgisayar kullanıcılarının yapmak istediği tüm işleri
 yapması için özgür yazılım sağlamak ve böylece özel mülk yazılımı geçmişte
 bırakmaktır.</p>
 </div>
 
 <div class="translators-notes">
 
 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 <p id="tn-1">(1) Türkçe'de Özgür Yazılım çevirisiyle, fiyat ve özgürlük
 karmaşasını yaşamamış oluyoruz. Terimin Türkçesi doğrudan özgürlüğe atıfta
 bulunuyor, dolayısıyla İngilizce'de açıklama gerektiren ücret-özgürlük
 ikiliğini Türkçede açıklamaya gerek kalmıyor.</p></div>
 </div>
 
 <!-- for id="content", starts in the include above -->
 <!--#include virtual="/server/footer.tr.html" -->
 <div id="footer" role="contentinfo">
 <div class="unprintable">
 
 <p>Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a
 href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a> adresine iletin. FSF ile
 iletişim kurmanın <a href="/contact/">başka yolları</a> da vardır. Lütfen
 çalışmayan bağlantıları ve başka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a
 href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a> adresine
 gönderin.</p>
 
 <p>
 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
         replace it with the translation of these two:
 
         We work hard and do our best to provide accurate, good quality
         translations.  However, we are not exempt from imperfection.
         Please send your comments and general suggestions in this regard
         to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
 
         &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
 
         <p>For information on coordinating and contributing translations of
         our web pages, see <a
         href="/server/standards/README.translations.html">Translations
         README</a>. -->
 Çevirilerimizde bulmuş olabileceğiniz hataları, aklınızdaki soru ve
 önerilerinizi lütfen <a
 href="mailto:web-translators@gnu.org">bize&nbsp;bildirin</a>.</p><p>Bu
 yazının çeviri düzenlemesi ve sunuşu ile ilgili bilgi için lütfen <a
 href="/server/standards/README.translations.html">Çeviriler BENİOKU</a>
 sayfasına bakın. Bu sayfanın ve diğer tüm sayfaların Türkçe çevirileri
 gönüllüler tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliği yüksek bir <a
 href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak istiyorsanız, <a
 href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr">çalışma&nbsp;sayfamızı</a>
 ziyaret edebilirsiniz.</p>
 </div>
 
 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
      files generated as part of manuals) on the GNU web server should
      be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
      without talking with the webmasters or licensing team first.
      Please make sure the copyright date is consistent with the
      document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
      document was modified, or published.
      
      If you wish to list earlier years, that is ok too.
      Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
      years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
      year, i.e., a year in which the document was published (including
      being publicly visible on the web or in a revision control system).
      
      There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
      Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
 <p>Copyright &copy; 1996, 1997, 2003, 2005, 2008, 2012, 2017, 2021 Free
 Software Foundation, Inc.</p>
 
 <p>Bu sayfa <a rel="license"
 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.tr">Creative
 Commons Alıntı-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı</a> altında
 lisanslanmıştır.</p>
 
 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.tr.html" -->
 <div class="translators-credits">
 
 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
 <p><strong>Çeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p>
 <ul>
 <li>The FLOSS Information <a
 href="mailto:theflossinformation@gmail.com">&lt;theflossinformation@gmail.com&gt;</a>,
 2020</li>
 </ul></div>
 
 <p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
 Son Güncelleme:
 
 $Date: 2021/11/02 17:04:11 $
 
 <!-- timestamp end -->
 </p>
 </div>
 </div>
 <!-- for class="inner", starts in the banner include -->
 </body>
 </html>