loyal-computers.html (11564B)
1 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/loyal-computers.en.html" --> 2 3 <!--#include virtual="/server/header.sq.html" --> 4 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 5 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> 6 <!--#set var="TAGS" value="essays aboutfs extension" --> 7 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> 8 9 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 10 <title>Ç’Do të Thotë Që Kompjuteri Juaj të Jetë Besnik? - Projekti GNU - Free 11 Software Foundation</title> 12 <style type="text/css" media="print,screen"><!-- 13 #History ~ p, #History ~ ul { font-size: 1rem; } 14 --> 15 </style> 16 17 <!--#include virtual="/philosophy/po/loyal-computers.translist" --> 18 <!--#include virtual="/server/banner.sq.html" --> 19 <!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.sq.html" --> 20 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> 21 <!--#include virtual="/server/top-addendum.sq.html" --> 22 <div class="article reduced-width"> 23 <h2>Ç’Do të Thotë Që Kompjuteri Juaj të Jetë Besnik?</h2> 24 25 <address class="byline">nga <a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></address> 26 27 <p>Themi se xhirimi i <a href="/philosophy/free-sw.html">software-it të 28 lirë</a> në kompjuterin tuaj do të thotë që veprimet e tij janë <a 29 href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">nën kontrollin 30 tuaj</a>. Kjo nënkupton që kompjuteri juaj do të bëjë ato çka i kërkon 31 programi juaj të bëjë, dhe asgjë më shumë. Me fjalë të tjera, kompjuteri 32 juaj do t’ju jetë besnik.</p> 33 34 <p>Më 1990 këtë e merrnim të mirëqenë; sot, mjaft kompjutera janë konceptuar të 35 mos u jenë besnikë përdoruesve të tyre. Është bërë e nevojshme të thuhet 36 hapur se ç’do të thotë që kompjuteri juaj të jetë një platformë besnike, që 37 u bindet vendimeve tuaja, të cilat i shprehni duke i thënë të xhirojë 38 programe të caktuara.</p> 39 40 <p>Përkufizimi ynë paraprak përbëhet nga këto parime.</p> 41 42 <dl> 43 <dt>Instalueshmëri</dt> 44 45 <dd> 46 <p>Çfarëdo software-i që mund të zëvendësohet nga një tjetër, përdoruesi duhet 47 të ketë aftësinë të zëvendësojë.</p> 48 49 <p>Ndaj, nëse kompjuteri kërkon një fjalëkalim ose ndonjë të fshehtë tjetër 50 për të mundur të zëvendësojë ndonjë software të vetin, cilido që ju shet 51 kompjuterin, duhet t’ju tregojë edhe atë të fshehtë.</p> 52 </dd> 53 54 <dt>Asnjanësi kundrejt software-it</dt> 55 56 <dd> 57 <p>Kompjuteri do të xhirojë, pa paragjykime, çfarëdo software-i që instaloni në 58 të, dhe do ta lejojë software-in të bëjë ç’të thotë kodi përkatës.</p> 59 60 <p>Një mekanizëm për kontrollin e nënshkrimeve të programeve që xhirojnë është 61 i përputhshëm me këtë parim, me kusht që kontrolli i nënshkrimeve të jetë 62 plotësisht nën kontrollin e përdoruesit. Kur është kështu, mekanizmi ndihmon 63 sendërtimin e vendimeve të përdoruesit mbi se cilët programe të xhirojnë, në 64 vend se të pengojë vendimet e përdoruesit. Përkundrazi, kontrolli i 65 nënshkrimeve që nuk është plotësisht nën kontrollin e përdoruesit e cenon 66 këtë parim.</p> 67 </dd> 68 69 <dt>Asnjanësi kundrejt protokollesh</dt> 70 71 <dd> 72 <p>Kompjuteri do të komunikojë, pa paragjykime, përmes çfarëdo protokolli që 73 sendërton software-i i instaluar në të, me çfarëdo përdoruesi dhe kompjuteri 74 tjetër me të cilin e drejtoni të komunikojë.</p> 75 76 <p>Kjo do të thotë që kompjuteri nuk imponon një shërbim të caktuar në kurriz 77 të një tjetri, ose një protokoll, në vend se një tjetër. Nuk i kërkon 78 përdoruesit të marrë lejen e dikujt për të komunikuar përmes një protokolli 79 të dhënë.</p> 80 </dd> 81 82 <dt>Asnjanësi kundrejt sendërtimesh</dt> 83 84 <dd> 85 <p>Kur kompjuteri komunikon duke përdorur një protokoll të dhënë, do ta 86 mbështesë kryerjen e kësaj, pa paragjykime, përmes çfarëdo kodi që zgjidhni 87 (po pranojmë që kodi e sendërton protokollin në fjalë), dhe nuk do të bëjë 88 asgjë që do të ndihmonte cilëndo palë tjetër në Internet të dallojë se cilin 89 kod po përdorni, ose se çfarë ndryshimesh keni bërë në të, apo të 90 diskriminojë bazuar në zgjedhjen tuaj.</p> 91 92 <p>Kjo kërkon që kompjuteri të hedhë tej kërkesa për dëshmime së largëti, që do 93 me thënë, nuk u lejon kompjuterave të tjerë të përcaktojnë me ndihmën e 94 rrjetit nëse kompjuteri juaj po xhiron një copë të dhënë 95 software-i. Dëshmimi së largëti u jep sajteve pushtetin t’ju detyrojnë të 96 lidheni me ta vetëm përmes një aplikacioni me DRM, të cilën nuk e zhbllokoni 97 dot, duke ju mohuar kështu kontrollin e efektshëm mbi software-in që 98 përdorni për të komunikuar me ta.</p> 99 100 <p>Ne e kuptojmë dëshmimin së largëti si një skemë të përgjithshme që u lejon 101 cilitdo sajt të imponojë tivoizim ose “bllokim” te software-i në 102 kompjuterin tuaj përmes të cilit lidheni me të. Tivoizimi i thjeshtë i një 103 programi ua bën të pamundur xhirimin si duhet versioneve të modifikuara; Kjo 104 e bën programin jo të lirë. Dëshmimi së largëti nga sajtet ua bën të 105 pamundur versioneve të modifikuara funksionimin me ato sajte që përdorin 106 dëshmim, çka e bën një program efektivisht jo të lirë, kur përdor këto 107 sajte. Nëse një kompjuter u lejon sajteve t’jua bëjnë të pamundur 108 përdorimin me to të një programi të modifikuar, është besnik kundrejt atyre, 109 jo kundrejt jush.</p> 110 </dd> 111 112 <dt>Asnjanësi kundrejt të dhënash të komunikuara</dt> 113 114 <dd> 115 <p>Kur kompjuteri merr të dhëna duke përdorur çfarëdo protokolli, nuk do të 116 vërë caqe se çfarë mundet të bëjë programi me të dhënat e marra përmes 117 komunikimit.</p> 118 119 <p>Çfarëdo DRM-je në nivel hardware-i e cenon këtë parim. Për shembull, 120 hardware-i nuk duhet të transmetojë rrjedha video të koduara në mënyrë të 121 tillë që vetëm monitori të mund t’i çkodojë.</p> 122 </dd> 123 124 <dt>Diagnostikueshmëri</dt> 125 126 <dd> 127 <p>Kompjuteri gjithmonë ju lejon të analizoni funksionimin e programit që 128 xhironi.</p> 129 </dd> 130 131 <dt>Plotësi</dt> 132 133 <dd> 134 <p>Parimet më sipër zbatohen mbi krejt ndërfaqet software të kompjuterit dhe 135 krejt komunikimet që kryen kompjuteri. Kompjuteri nuk duhet të përmbajë 136 ndonjë marifet të programueshëm ose të kryejë komunikime jo besnike ndaj 137 jush.</p> 138 139 <p>Për shembull, pjesa AMT në procesorët Intel të kohëve të fundit xhiron 140 software jo të lirë i cili mund të komunikojë së largëti me Intel-in. Kjo e 141 bën jo besnik sistemin, veç në u çaktivizoftë.</p> 142 </dd> 143 </dl> 144 145 <p>Që një kompjuter të jetë plotësisht në shërbimin tuaj, duhet të jetë i 146 shoqëruar me dokumentim të krejt ndërfaqeve të software-it që xhiron në të, 147 dhe që përdoren për të kontrolluar kompjuterin. Një mungesë e tillë 148 dokumentimi nuk do të thotë që kompjuteri është aktivisht jo besnik, por do 149 të thotë që ka disa aspekte të tij që nuk janë në shërbimin tuaj. Në varësi 150 se ç’realizon ai aspekt, kjo mund të jetë ose mund të mos jetë problem.</p> 151 152 <p>U kërkojmë lexuesve të na dërgojnë kritikat dhe sugjerimet rreth këtyre 153 përkufizimeve te <a href="mailto:computer-principles@gnu.org"> 154 <computer-principles@gnu.org></a>.</p> 155 156 <p>Besnikëria, ashtu siç përkufizohet këtu, është kriteri më themelor që na 157 vjen në mendje që ka kuptim. Nuk kërkon doemos që krejt software-i në 158 kompjuter të jetë i lirë. Sidoqoftë, prania e <a 159 href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">software-it jo të 160 lirë në kompjuter</a> është një pengesë për verifikimin nëse një kompjuter 161 është apo jo besnik, ose për të garantuar se mbetet i tillë.</p> 162 163 <h3 id="History">Historik</h3> 164 165 <p>Kjo është një listë e ndryshimeve thelbësore në këtë faqe.</p> 166 167 <ul> 168 169 <li><a 170 href="//web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/www/philosophy/loyal-computers.html?r1=1.5&r2=1.6">Version 171 1.6</a>: Shtoni domosdoshmëri instalueshmërie. 172 </li> 173 174 <li><a 175 href="//web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/www/philosophy/loyal-computers.html?r1=1.4&r2=1.5">Version 176 1.5</a>: Dokumentimi i plotë nuk është domosdoshmëri për të qenët besnik. 177 </li> 178 </ul> 179 </div> 180 181 <div class="translators-notes"> 182 183 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 184 </div> 185 </div> 186 187 <!-- for id="content", starts in the include above --> 188 <!--#include virtual="/server/footer.sq.html" --> 189 <div id="footer" role="contentinfo"> 190 <div class="unprintable"> 191 192 <p>Ju lutemi, pyetjet dhe kërkesat e përgjithshme rreth FSF-së & GNU-së 193 dërgojini te <a href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Ka 194 gjithashtu <a href="/contact/">mënyra të tjera për t’u lidhur me</a> 195 FSF-në. Njoftimet për lidhje të dëmtuara dhe ndreqje apo këshilla të tjera 196 mund të dërgohen te <a 197 href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> 198 199 <p> 200 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 201 replace it with the translation of these two: 202 203 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 204 translations. However, we are not exempt from imperfection. 205 Please send your comments and general suggestions in this regard 206 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 207 208 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 209 210 <p>For information on coordinating and contributing translations of 211 our web pages, see <a 212 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 213 README</a>. --> 214 Përpiqemi fort dhe bëjmë sa mundemi për të ofruar përkthime me cilësi të 215 mirë dhe të përpikta. Megjithatë, nuk jemi të përjashtuar nga 216 papërsosmëritë. Ju lutemi, komentet dhe këshillat e përgjithshme lidhur me 217 këtë dërgojini te <a 218 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p><p>Për 219 të dhëna mbi bashkërendimin dhe parashtrimin e përkthimeve të faqeve tona 220 web, shihni <a href="/server/standards/README.translations.html">README për 221 përkthimet</a>.</p> 222 </div> 223 224 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 225 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 226 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 227 without talking with the webmasters or licensing team first. 228 Please make sure the copyright date is consistent with the 229 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 230 document was modified, or published. 231 232 If you wish to list earlier years, that is ok too. 233 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 234 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 235 year, i.e., a year in which the document was published (including 236 being publicly visible on the web or in a revision control system). 237 238 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 239 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 240 <p>Të drejta kopjimi © 2014, 2015, 2019, 2021 Free Software Foundation, 241 Inc.</p> 242 243 <p>Kjo faqe mund të përdoret sipas një licence <a rel="license" 244 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/">Creative Commons 245 Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a>.</p> 246 247 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.sq.html" --> 248 <div class="translators-credits"> 249 250 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 251 </div> 252 253 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 254 U përditësua më: 255 256 $Date: 2021/09/05 12:34:06 $ 257 258 <!-- timestamp end --> 259 </p> 260 </div> 261 </div> 262 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 263 </body> 264 </html>