initial-announcement.html (16628B)
1 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/gnu/initial-announcement.en.html" --> 2 3 <!--#include virtual="/server/header.sq.html" --> 4 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 5 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> 6 <!--#set var="TAGS" value="gnu-history" --> 7 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> 8 9 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 10 <title>Njoftimi Fillestar - Projekti GNU - Free Software Foundation</title> 11 <style type="text/css" media="print,screen"><!-- 12 a.ftn { font-size: .94em; } 13 pre.emph-box { font-size: .94em; background: none; margin-bottom: 2.5em; } 14 --> 15 </style> 16 17 <!--#include virtual="/gnu/po/initial-announcement.translist" --> 18 <!--#include virtual="/server/banner.sq.html" --> 19 <!--#include virtual="/gnu/gnu-breadcrumb.sq.html" --> 20 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> 21 <!--#include virtual="/server/top-addendum.sq.html" --> 22 <div class="article reduced-width"> 23 <h2>Njoftimi Fillestar</h2> 24 <div class="thin"></div> 25 26 <div class="introduction"> 27 <p> Ky është njoftimi origjinal mbi Projektin GNU, postuar nga <a 28 href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a> më 27 shtator, 1983.</p> 29 30 <p> Historia faktike e Projektit GNU është, në shumë pikëpamje, e ndryshme nga 31 ky plan fillestar. Për shembull, fillimi u shty deri më Janar të 1984. Disa 32 prej koncepteve filozofike rreth <a 33 href="/philosophy/free-sw.html">software-it të lirë</a> nuk qenë të 34 qartësuara deri para pak vitesh.</p> 35 </div> 36 <hr class="no-display" /> 37 38 <h3>Unix i Lirë!</h3> 39 40 <p>Duke nisur nga kjo Ditë e Falënderimeve do të filloj të shkruaj një sistem 41 të plotë <em>software</em>-i, të përputhshëm me Unix-in, të quajtur GNU 42 (shkurtim i Gnu’s Not Unix) dhe ta jap falas <a class="ftn" 43 href="#f1">[1]</a> për këdo që dëshiron ta përdorë. Kontribute në kohë, 44 para, programe dhe pajisje janë shumë të nevojshme.</p> 45 46 <p>Për t’ia filluar, GNU do të jetë një kernel plus krejt mjetet e nevojshme 47 për shkrim dhe xhirim programesh në C: përpunues, shell, përpilues C, 48 lidhës, asembler, dhe ndoca gjëra të tjera. Pas kësaj do të shtojmë një 49 formatues tekstesh, një YACC, një lojë Empire, një fletëllogaritës, dhe 50 qindra gjëra të tjera. Shpresojmë të furnizojmë, përfundimisht, gjithçka të 51 dobishme që vjen normalisht me një sistem Unix, dhe çfarëdo gjëje tjetër të 52 dobishme, përfshi dokumentim on-line dhe në shtypshkrim.</p> 53 54 <p>GNU do të jetë në gjendje të xhirojë programe Unix, por nuk do të jetë 55 identik me Unix. Do të bëjmë tërë përmirësimet që ia leverdis, bazuar në 56 përvojën tonë me sisteme të tjera operative. Në veçanti, kemi në plan të 57 shtojmë emra më të gjatë kartelash, numra versioni kartelash, një sistem 58 kartelash që nuk vithiset, ndoshta plotësim emri kartele, mbulim për ekran 59 të pavarur nga terminali, e në fund edhe një sistem dritaresh bazuar në Lisp 60 përmes të cilit disa programe Lisp dhe programe të rëndomtë Unix mund të 61 ndajnë bashkë të njëjtin ekran. Si C, ashtu edhe Lisp do të mund të kihen 62 si gjuhë programimi për sistemin. Do të kemi <em>software</em> rrjeti, të 63 bazuar në protokollin <em>chaosnet</em> të MIT-së, shumë më sipëran se 64 UUCP. Ndoshta do të kemi diçka të përputhshme me UUCP-në.</p> 65 66 67 <h3>Kush Jam?</h3> 68 69 <p>Jam Richard Stallman, shpikësi i përpunuesit origjinal e të shumë-imituar 70 EMACS, tani në Laboratorin e Inteligjencës Artificiale në MIT. Kam punuar 71 rëndshëm me përpilues, përpunues, debugger-a, interpretues urdhrash, 72 Incompatible Timesharing System dhe sistemin operativ Lisp Machine. Jam 73 marrë i pari me mbulim ekrani të pavarur nga terminali në ITS. Veç këtyre 74 kam sendërtuar një sistem kartelash që nuk vithiset dhe dy sisteme dritaresh 75 për makina Lisp.</p> 76 77 <h3>Pse Duhet Ta Shkruaj GNU-në</h3> 78 79 <p>Mendoj se rregulli i artë e lyp që nëse më pëlqen një program, ta ndaj atë 80 me të tjerë persona që e pëlqejnë. Nuk mundem, me ndërgjegje të pastër, të 81 nënshkruaj një marrëveshje moszbulimi ose një marrëveshje licence 82 <em>software</em>-i.</p> 83 84 <p>Që të mund të vazhdoj t’i përdor kompjuterat pa dhunuar parimet e mia, kam 85 vendosur të bëj tok një trup të nevojshëm <em>software</em>-i të lirë që të 86 jem në gjendje të vazhdoj pa ndonjë <em>software</em> që nuk është i lirë.</p> 87 88 89 <h3>Si Mund të Kontribuoni</h3> 90 91 <p>U kërkoj prodhuesve të kompjuterave dhurime makinash dhe parash. U kërkoj 92 individëve dhurime programesh dhe pune.</p> 93 94 <p>Një prodhues kompjuterash ka premtuar tashmë të dhurojë një makinë. Por 95 mund të përdorim edhe më tepër se një. Një rrjedhim që mund të prisni nga 96 dhurimi i makinave është fakti që GNU-ja do të xhirojë në ta prej një date 97 më të afërt. Makina është mirë të jetë e aftë të punojë në zona të banuara, 98 dhe të mos ketë nevojë për ftohje ose ushqim të sofistikuar.</p> 99 100 <p>Programues individualë mund të kontribuojnë duke shkruar një kopje të 101 përputhshme të disa prej mjeteve Unix dhe të m’i japin mua. Për shumicën e 102 projekteve, kjo pjesëmarrje e shpërndarë dhe me kohë të pjesshme do të ishte 103 shumë e vështirë të bashkërendohej; pjesët e shkruara në mënyrë të pavarur 104 nuk do të punonin tok. Por për synimin e veçantë të zëvendësimit të 105 Unix-it, ky problem nuk është i pranishëm. Shumica e specifikimeve për 106 ndërfaqen janë të rregulluara nga përputhshmëria me Unix-in. Po qe se çdo 107 kontribut funksionon me pjesën tjetër të Unix-it, ka gjasa që do të punojë 108 edhe me pjesën tjetër të GNU-së.</p> 109 110 <p>Nëse siguroj dhurime në para, ndoshta do të jem në gjendje të punësoj pak 111 vetë me kohë të plotë ose të pjesshme. Rroga nuk do të jetë e lartë, por po 112 kërkoj persona për të cilët fakti që po ndihmojnë njerëzimin është po aq i 113 rëndësishëm sa edhe paraja. E shoh këtë si një rrugë për t’u krijuar 114 mundësinë personave të përkushtuar t’ia kushtojnë energjitë e tyre punës me 115 GNU-në, duke i çliruar nga nevoja të fitojnë jetesën në një rrugë tjetër.</p> 116 117 118 <p>Për më tepër të dhëna, lidhuni me mua.</p> 119 120 <address>Postë Arpanet:<br /> 121 RMS@MIT-MC.ARPA</address> 122 123 <address>Usenet:<br /> 124 ...!mit-eddie!RMS@OZ<br /> 125 ...!mit-vax!RMS@OZ</address> 126 127 <address>Postë e Zakonshme në ShBA:<br /> 128 Richard Stallman<br /> 129 166 Prospect St<br /> 130 Cambridge, MA 02139</address> 131 <hr class="column-limit" /> 132 133 <div class="infobox extra" role="complementary"> 134 <h3>Mesazhi origjinal</h3> 135 136 <p>Për hir të plotësisë, email-i origjinal është riprodhuar këtu, në formën e 137 tij origjinale.</p> 138 139 <pre class="emph-box" dir="ltr"> 140 <!--TRANSLATORS: Don't translate anything except the headers. 141 --> 142 Prej CSvax:pur-ee:inuxc!ixn5c!ihnp4!houxm!mhuxi!eagle!mit-vax!mit-eddie!RMS@MIT-OZ 143 Prej: RMS%MIT-OZ@mit-eddie 144 Grupe Lajmesh: net.unix-wizards,net.usoft 145 Subjekt: new Unix implementation 146 Datë: Mar, 27-Sht-83 12:35:59 EST 147 Ent: MIT AI Lab, Cambridge, MA 148 149 Free Unix! 150 151 Duke nisur nga kjo Ditë e Falënderimeve do të filloj të shkruaj një sistem 152 të plotë <em>software</em>-i, të përputhshëm me Unix-in, të quajtur GNU 153 (shkurtim i Gnu’s Not Unix), dhe ta jap falas <a href="#f1">[1]</a> për 154 këdo që dëshiron ta përdorë. Kontribute në kohë, para, programe dhe pajisje 155 janë shumë të nevojshme. 156 157 Për t’ia filluar, GNU do të jetë një kernel plus krejt mjetet e nevojshme për 158 shkrim dhe xhirim programesh në C: përpunues, shell, përpilues C, lidhës, 159 asembler, dhe ndoca gjëra të tjera. Pas kësaj do të shtojmë një formatues 160 tekstesh, një YACC, një lojë Empire, një fletëllogaritës, dhe qindra gjëra 161 të tjera. Shpresojmë të furnizojmë, përfundimisht, gjithçka të dobishme që 162 vjen normalisht me një sistem Unix dhe çfarëdo gjëje tjetër të dobishme, 163 përfshi dokumentim on-line dhe në shtypshkrim. 164 165 GNU do të jetë në gjendje të xhirojë programe Unix, por s’do të jetë 166 identik me Unix. Do të bëjmë tërë përmirësimet që ia leverdis, bazuar në 167 përvojën tonë me sisteme të tjera operative. Në veçanti, kemi në plan të 168 shtojmë emra më të gjatë kartelash, numra versioni kartelash, një sistem 169 kartelash që nuk vithiset, ndoshta plotësim emri kartele, mbulim për ekran 170 të pavarur nga terminali dhe në fund edhe një sistem dritaresh bazuar në Lisp 171 përmes të cilit disa programe Lisp dhe programe të rëndomtë Unix mund të 172 ndajnë bashkë të njëjtin ekran. Si C, ashtu edhe Lisp do të mund të kihen si 173 gjuhë programimi për sistemin. Do të kemi <em>software</em> rrjeti, të 174 bazuar në protokollin <em>chaosnet</em> të MIT-së, shumë më sipëran se UUCP. 175 Ndoshta do të kemi diçka të përputhshme me UUCP-në. 176 177 178 Kush Jam? 179 180 Jam Richard Stallman, shpikësi i përpunuesit origjinal e të shumë-imituar 181 EMACS, tani në Laboratorin e Inteligjencës Artificiale në MIT. Kam punuar 182 rëndshëm me përpilues, përpunues, debugger-a, interpretues urdhrash, 183 Incompatible Timesharing System dhe sistemin operativ Lisp Machine. Jam 184 marrë i pari me mbulim të pavarur nga terminali në ITS. Veç këtyre 185 kam sendërtuar një sistem kartelash që s’vithiset dhe dy sisteme dritaresh 186 për makina Lisp. 187 188 189 Pse Duhet Ta Shkruaj GNU-në 190 191 Mendoj se rregulli i artë e lyp që nëse më pëlqen një program, ta ndaj 192 atë me të tjerë persona që e pëlqejnë. Nuk mundem, me ndërgjegje të pastër, 193 të nënshkruaj një marrëveshje moszbulimi ose një marrëveshje licence 194 <em>software</em>-i. 195 196 Që të mund të vazhdoj t’i përdor kompjuterat pa dhunuar parimet e mia, kam 197 vendosur të bëj tok një trup të nevojshëm <em>software</em>-i të lirë që të 198 jem në gjendje të vazhdoj pa ndonjë <em>software</em> që s’është i lirë. 199 200 201 Si Mund të Kontribuoni 202 203 U kërkoj prodhuesve të kompjuterave dhurime makinash dhe parash. U kërkoj 204 individëve dhurime programesh dhe pune. 205 206 Një prodhues kompjuterash ka premtuar tashmë të dhurojë një makinë. Por mund 207 të përdorim edhe më tepër se një. Një rrjedhim që mund të prisni nga dhurimi 208 i makinave është fakti që GNU-ja do të xhirojë në ta në një datë më të 209 afërt. Makina është mirë të jetë e aftë të punojë në zona të banuara, dhe të 210 mos ketë nevojë për ftohje ose ushqim të sofistikuar. 211 212 Programues individualë mund të kontribuojnë duke shkruar një kopje të 213 përputhshme të disa prej mjeteve Unix dhe të m’i japin mua. Për shumicën e 214 projekteve, kjo pjesëmarrje e shpërndarë dhe me kohë të pjesshme do të ishte 215 shumë e vështirë të bashkërendohej; pjesët e shkruara në mënyrë të pavarur 216 nuk do të punonin tok. Por për synimin e veçantë të zëvendësimit të Unix- 217 it, ky problem nuk është i pranishëm. Shumica e specifikimeve për ndërfaqen 218 janë të rregulluara nga përputhshmëria me Unix-in. Po qe se çdo kontribut 219 funksionon me pjesën tjetër të Unix-it, ka gjasa që do të punojë edhe me 220 pjesën tjetër të GNU-së. 221 222 Nëse siguroj dhurime në para, ndoshta do të jem në gjendje të punësoj pak 223 vetë me kohë të plotë ose të pjesshme. Rroga s’do të jetë e lartë, por po 224 kërkoj persona për të cilët fakti që po ndihmojnë njerëzimin është po aq i 225 rëndësishëm sa edhe paraja. E shoh këtë si një rrugë për t’u krijuar 226 mundësinë personave të përkushtuar t’ia kushtojnë energjitë e tyre punës me 227 GNU-në, duke i çliruar nga nevoja të fitojnë jetesën në një rrugë tjetër. 228 229 230 Për më tepër hollësi, lidhuni me mua. 231 Postë Arpanet: 232 RMS@MIT-MC.ARPA 233 234 Usenet: 235 ...!mit-eddie!RMS@OZ 236 ...!mit-vax!RMS@OZ 237 238 Postë e Zakonshme në ShBA: 239 Richard Stallman 240 166 Prospect St 241 Cambridge, MA 02139 242 </pre> 243 </div> 244 245 <h3 id="f1" class="footnote">Poshtëshënim</h3> 246 <ol> 247 <li> 248 <p><em>Shprehja këtu qe e pakujdesshme.</em> Ideja qe që askush s’do të duhej 249 të paguante për <b>leje</b> për të përdorur sistemin GNU. Por fjalët nuk e 250 bëjnë të qartë këtë dhe njerëzit shpesh i interpretojnë si të donin të 251 thoshin se kopjet e GNU-së duhen shpërndarë përherë kundrejt pak parash ose 252 aspak. Kjo s’e kurrë synimi. Më pas kam mësuar të bëj dallimin mes “free”, 253 në kuptimin e lirisë dhe “free” në kuptimin e çmimit. Software-i i lirë 254 është <em>software</em> për të cilin përdoruesit gëzojnë lirinë ta 255 shpërndajnë dhe ndryshojnë. Disa përdorues mund të marrin kopje pa paguar, 256 teksa të tjerë paguajnë për të pasur kopje—dhe nëse fondet ndihmojnë 257 të përkrahet përmirësimi i software-it, aq më mirë. Gjëja e rëndësishme 258 është se cilido që ka një kopje, ka lirinë të bashkëpunojë me të tjerët në 259 përdorimin e saj. 260 </p> 261 262 <p>Shprehja “jepeni” është një tjetër tregues se nuk e kisha ndarë 263 qartë problemin e çmimit nga ai i lirisë. Ne tani rekomandojmë të shmanget 264 kjo shprehje, kur flitet për <em>software</em> të lirë. Për më tepër 265 shpjegim, shihni “<a 266 href="/philosophy/words-to-avoid.html#GiveAwaySoftware">Fjalë dhe 267 Togfjalësha Ngatërrues</a>”.</p> 268 </li> 269 </ol> 270 271 </div> 272 273 <div class="translators-notes"> 274 275 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 276 </div> 277 </div> 278 279 <!-- for id="content", starts in the include above --> 280 <!--#include virtual="/server/footer.sq.html" --> 281 <div id="footer" role="contentinfo"> 282 <div class="unprintable"> 283 284 <p>Ju lutemi, pyetjet dhe kërkesat e përgjithshme rreth FSF-së & GNU-së 285 dërgojini te <a href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Ka 286 gjithashtu <a href="/contact/">mënyra të tjera për t’u lidhur me</a> 287 FSF-në. Njoftimet për lidhje të dëmtuara dhe ndreqje apo këshilla të tjera 288 mund të dërgohen te <a 289 href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> 290 291 <p> 292 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 293 replace it with the translation of these two: 294 295 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 296 translations. However, we are not exempt from imperfection. 297 Please send your comments and general suggestions in this regard 298 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 299 300 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 301 302 <p>For information on coordinating and contributing translations of 303 our web pages, see <a 304 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 305 README</a>. --> 306 Përpiqemi fort dhe bëjmë sa mundemi për të ofruar përkthime me cilësi të 307 mirë dhe të përpikta. Megjithatë, nuk jemi të përjashtuar nga 308 papërsosmëritë. Ju lutemi, komentet dhe këshillat e përgjithshme lidhur me 309 këtë dërgojini te <a 310 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p><p>Për 311 të dhëna mbi bashkërendimin dhe parashtrimin e përkthimeve të faqeve tona 312 web, shihni <a href="/server/standards/README.translations.html">README për 313 përkthimet</a>.</p> 314 </div> 315 316 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 317 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 318 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 319 without talking with the webmasters or licensing team first. 320 Please make sure the copyright date is consistent with the 321 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 322 document was modified, or published. 323 324 If you wish to list earlier years, that is ok too. 325 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 326 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 327 year, i.e., a year in which the document was published (including 328 being publicly visible on the web or in a revision control system). 329 330 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 331 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 332 <p>Të drejta kopjimi © 1983, 1999, 2007, 2009, 2021, 2022 Free Software 333 Foundation, Inc.</p> 334 335 <p>Kjo faqe mund të përdoret sipas një licence <a rel="license" 336 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/">Creative Commons 337 Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a>.</p> 338 339 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.sq.html" --> 340 <div class="translators-credits"> 341 342 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 343 </div> 344 345 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 346 U përditësua më: 347 348 $Date: 2022/03/01 13:30:55 $ 349 350 <!-- timestamp end --> 351 </p> 352 </div> 353 </div> 354 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 355 </body> 356 </html>