x.html (13008B)
1 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/x.en.html" --> 2 3 <!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> 4 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 5 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> 6 <!--#set var="TAGS" value="essays licensing traps" --> 7 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> 8 9 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 10 <title>Pułapka X Window - Projekt GNU - Free Software Foundation</title> 11 <meta http-equiv="Keywords" 12 content="GNU, FSF, Fundacja Wolnego Oprogramowania, wolność, Richard Stallman, rms, 13 ruch wolnego oprogramowania" /> 14 <meta http-equiv="Description" 15 content="Richard Stallman omawia historię ruchu mającego na celu stworzenie 16 wolnego systemu operacyjnego." /> 17 18 <!--#include virtual="/philosophy/po/x.translist" --> 19 <!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> 20 <!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.pl.html" --> 21 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> 22 <!--#include virtual="/server/top-addendum.pl.html" --> 23 <div class="article reduced-width"> 24 <h2>Pułapka X Window</h2> 25 26 <address class="byline">Richard Stallman</address> 27 28 <p> 29 Stosować copyleft czy nie? To jedna z głównych kontrowersji 30 w społeczności wolnego oprogramowania. U podstaw copyleft leży 31 myśl, że powinniśmy zwalczać ogień ogniem – wykorzystać 32 prawo autorskie do zagwarantowania wolności naszego kodu. Jednym 33 z przykładów licencji tego typu jest GNU GPL.</p> 34 35 <p> 36 Część autorów wolnego oprogramowania woli dystrybuować je na warunkach 37 innych niż copyleft. Licencje przez nich wykorzystywane, jak XFree86 38 i <a href="/licenses/bsd.html">BSD</a> opierają się na idei 39 nieodmawiania nikomu – nawet temu, kto zamierza wykorzystać naszą 40 pracę jako podstawę do ograniczania wolności 41 innych. W wypuszczaniu pakietów na licencjach nie będących 42 copyleft nie ma niczego złego, ale tracimy ten sposób możliwość 43 aktywnej ochrony naszej wolności wprowadzania zmian i dalszego 44 rozprowadzania oprogramowania. Do takiej obrony potrzebujemy copyleft.</p> 45 46 <p> 47 Przez wiele lat X Consortium było głównym przeciwnikiem 48 copyleft. Posługiwało się równocześnie tak perswazją, jak i naciskiem, 49 by zniechęcić konstruktorów wolnego oprogramowania do stosowania tego 50 rodzaju licencji. Odwoływało się do moralności podsuwając przekonanie, 51 że nieładnie jest odmawiać. Stosowało presję poprzez przyjęcie 52 reguły, że oprogramowanie objęte copyleft nie może być częścią 53 Dystrybucji X.</p> 54 55 <p> 56 Czemu X Consortium przyjęło taką politykę? Miało to związek z ich 57 definicją sukcesu. Konsorcjum zdefiniowało sukces jako 58 popularność – w szczególności, osiąganą wtedy, gdy 59 do używania Systemu X Window zachęci się firmy 60 komputerowe. W ten sposób firmy te zostały posadzone 61 za kierownicą. Czegokolwiek zechciały, X Consortium musiało im 62 pomóc w uzyskaniu.</p> 63 64 <p> 65 Firmy komputerowe zwykle rozprowadzają oprogramowanie zamknięte, prawnie 66 zastrzeżone. Chcieli oni, by autorzy wolnego oprogramowania podarowali swoją 67 pracę na taki użytek. Gdyby poprosili o to wprost, zostaliby 68 wyśmiani. Jednak, występujące zamiast nich Konsorcjum mogło przedstawić 69 takie życzenia jako altruistyczne. „Przyłącz się do nas 70 i podaruj swoją pracę autorom programów zastrzeżonych”, mówili, 71 sugerując, że to zaszczytna forma poświęcenia się. „Przyłącz się, 72 pomóż osiągnąć popularność”, mówili, sugerując, że nie jest to 73 nawet poświęcenie.</p> 74 75 <p> 76 Jednak nie chodzi tu o samopoświęcenie: odrzucenie obrony, jaką daje 77 copyleft, chroniąca wolność całej społeczności, jest poświęceniem nie tylko 78 samego siebie. Ci, którzy ulegli prośbie Konsorcjum, powierzyli mu 79 przyszłość społeczności, zdając się na jego dobrą wolę.</p> 80 81 <p> 82 Źle ulokowano to zaufanie. W ostatnim roku działalności 83 X Consortium planowało wprowadzenie ograniczeń na korzystanie 84 z przygotowywanej wersji X11R6.4 tak, że nie byłoby to już wolne 85 oprogramowanie. Postanowili, że zaczną odmawiać – nie tylko 86 autorom programów prawnie zastrzeżonych, ale i naszej 87 społeczności.</p> 88 89 <p> 90 Cóż za ironia! Jeśli zgodziliście się, kiedy Konsorcjum X prosiło 91 was o niestosowanie copyleft, daliście im możliwość objęcia licencją 92 i ograniczeniami, razem z rdzeniem systemu X, także ich 93 wersji waszego własnego programu.</p> 94 95 <p> 96 X Consortium nie przeprowadziło tego planu. Zamiast tego zlikwidowało się 97 i przeniosło rozwój systemu X do Open Group, którego zespół 98 realizuje obecnie podobny zamiar. Trzeba im przyznać, że gdy 99 poprosiłem, by wypuścili X11R6.4 na GNU GPL równolegle z planowaną 100 przez nich restrykcyjną licencją, byli skłonni rozważyć ten pomysł (byli 101 zdecydowanie przeciwni pozostaniu przy starych warunkach dystrybucyjnych 102 X11). Zanim zaakceptowali bądź odrzucili tę propozycję, upadła już 103 z innej przyczyny: grupa XFree86 kontynuuje starą politykę X Consortium 104 i nie będzie akceptować oprogramowania objętego copyleft. 105 </p> 106 107 <p> 108 We wrześniu 1998, kilka miesięcy po wydaniu X11R6.4 z warunkami 109 dystrybucyjnymi nie dającymi wolności, Open Group zmieniła decyzję 110 i ponownie wydała je na tej samej, nie będącej copyleft, licencji 111 wolnego oprogramowania, której użyto dla X11R6.3. W ten sposób Open 112 Group w końcu postąpiła słusznie, ale to nie zmienia ogólnej 113 postaci rzeczy.</p> 114 115 <p> 116 Nawet gdyby X Consortium i Open Group nigdy nie planowały ograniczania 117 systemu X, mógłby to zrobić ktoś inny. Programy nieobjęte copyleft są 118 narażone ze wszystkich stron: pozwalają każdemu na utworzenie 119 dominującej wersji, która nie będzie wolna. Wystarczy, że zainwestuje 120 wystarczająco dużo środków, by za pomocą zastrzeżonego kodu dołożyć 121 znaczące, nowe możliwości. Użytkowników, którzy przy wyborze oprogramowania 122 kierują się charakterystyką techniczną, a nie wolnością, można łatwo 123 znęcić doraźną wygodą do wersji pozbawionej wolności.</p> 124 125 <p> 126 X Consortium i Open Group nie mogą już dłużej stosować presji moralnej, 127 mówiąc, że odmawianie jest złe. To ułatwi wam decyzję o objęciu 128 oprogramowania związanego z systemem X, które opracowaliście, 129 licencją typu copyleft.</p> 130 131 <p> 132 Przy pracy nad zasadniczą częścią systemu X, programami takimi jak 133 X serwer, Xlib czy Xt, istnieje praktyczny powód, by nie stosować 134 copyleft. Grupa X.org opiekując się tymi programami, wykonuje ważną pracę 135 dla społeczności i korzyści z objęcia przez copyleft naszych zmian 136 byłyby mniejsze niż straty wywołane rozłamem i rozszczepieniem 137 projektu. Lepiej zatem współpracować z nimi i nie stosować 138 copyleft do własnych modyfikacji tych programów. Podobnie jest 139 w przypadku takich narzędzi jak xset i xrdb, które są blisko 140 rdzenia systemu X, a nie wymagają poważniejszych 141 udoskonaleń. Przynajmniej wiemy, że grupa X.org jest silnie 142 zobowiązana, by rozwijać je jako wolne oprogramowanie.</p> 143 144 <p> 145 Inaczej jest w przypadku programów spoza rdzenia X: programów 146 użytkowych, menedżerów okien, dodatkowych bibliotek i widgetów. Nie ma 147 powodu, by nie obejmować ich licencją typu copyleft i powinniśmy to 148 robić.</p> 149 150 <p> 151 Jeśli ktoś odczuwa naciski, wywierane przez kryteria włączania programów 152 do dystrybucji X, projekt GNU podejmie się opublikowania objętych 153 copyleft pakietów działających z systemem X. Jeśli chcielibyście 154 udostępnić coś na zasadach copyleft, a obawiacie się, 155 że pominięcie tego programu w dystrybucji X zaszkodzi jego 156 popularności, zwróćcie się do nas, postaramy się pomóc.</p> 157 158 <p> 159 Mimo to, lepiej, jeśli nie czujemy zbyt dużej potrzeby popularności. Gdyby 160 jakiś biznesmen kusił was „większą popularnością”, może próbować 161 was przekonywać, że fakt, że to właśnie on będzie z waszego 162 programu korzystał, jest kluczem do sukcesu waszego projektu. Nie 163 wierzcie w to! Jeśli wasz program jest dobry, znajdzie wielu 164 użytkowników tak czy owak – nie musicie zamartwiać się 165 żadnym konkretnym, i będziecie silniejsi nie przejmując się 166 nim. Możecie poczuć nieopisaną radość i swobodę odpowiadając: 167 „Bierzecie jakie jest albo nie – mi nie 168 zależy”. Często zmieni zdanie i zaakceptuje program 169 z licencją copyleft, gdy tylko okażecie stanowczość.</p> 170 171 <p> 172 Przyjaciele, konstruktorzy wolnego oprogramowania, nie powtarzajcie 173 błędu. Gdy swojego oprogramowania nie wydajemy na copyleft, wystawiamy 174 jego przyszłość na łaskę każdego, kto ma więcej środków niż 175 skrupułów. Za pomocą copyleft możemy bronić wolności nie tylko własnej, 176 ale całej naszej społeczności.</p> 177 </div> 178 179 <div class="translators-notes"> 180 181 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 182 </div> 183 </div> 184 185 <!-- for id="content", starts in the include above --> 186 <!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> 187 <div id="footer" role="contentinfo"> 188 <div class="unprintable"> 189 190 <p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a 191 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu 192 z FSF można znaleźć na stronie <a 193 href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających 194 odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać 195 na adres <a 196 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 197 198 <p> 199 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 200 replace it with the translation of these two: 201 202 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 203 translations. However, we are not exempt from imperfection. 204 Please send your comments and general suggestions in this regard 205 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 206 207 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 208 209 <p>For information on coordinating and contributing translations of 210 our web pages, see <a 211 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 212 README</a>. --> 213 Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, 214 ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie 215 tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy 216 w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a 217 href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej 218 informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji 219 tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a 220 href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> 221 </div> 222 223 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 224 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 225 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 226 without talking with the webmasters or licensing team first. 227 Please make sure the copyright date is consistent with the 228 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 229 document was modified, or published. 230 231 If you wish to list earlier years, that is ok too. 232 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 233 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 234 year, i.e., a year in which the document was published (including 235 being publicly visible on the web or in a revision control system). 236 237 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 238 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 239 <p>Copyright © 1998, 2009, 2021 Richard M. Stallman</p> 240 241 <p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" 242 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji 243 Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 244 4.0 Międzynarodowe</a>.</p> 245 246 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> 247 <div class="translators-credits"> 248 249 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 250 Tłumaczenie: Wojciech Kotwica 2002, 2004; poprawki: Jan Owoc 2011, 2013, 251 2016, Daniel Oźminkowski 2011.</div> 252 253 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 254 Aktualizowane: 255 256 $Date: 2021/09/30 10:33:39 $ 257 258 <!-- timestamp end --> 259 </p> 260 </div> 261 </div> 262 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 263 </body> 264 </html>