why-audio-format-matters.html (12480B)
1 <!--#set var="PO_FILE" 2 value='<a href="/philosophy/po/why-audio-format-matters.pl.po"> 3 https://www.gnu.org/philosophy/po/why-audio-format-matters.pl.po</a>' 4 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/why-audio-format-matters.html" 5 --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/why-audio-format-matters.pl-diff.html" 6 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2017-06-25" --> 7 8 <!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> 9 <!-- Parent-Version: 1.77 --> 10 11 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 12 <title>Dlaczego format pliku dźwiękowego ma znaczenie - Projekt GNU - Fundacja 13 Wolnego Oprogramowania (FSF)</title> 14 15 <!--#include virtual="/philosophy/po/why-audio-format-matters.translist" --> 16 <!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> 17 <!--#include virtual="/server/outdated.pl.html" --> 18 <h2>Dlaczego format pliku dźwiękowego ma znaczenie</h2> 19 20 <h3 class="subtitle">Zaproszenie twórców audio do używania formatu Ogg Vorbis obok formatu 21 MP3</h3> 22 23 <p>autorstwa Karla Fogela</p> 24 25 <div class="announcement"> 26 <blockquote><p><a href="http://xiph.org/about/">Więcej informacji</a> na temat 27 Xiph.org (organizacji, która stworzyła format Ogg Vorbis) oraz ważności 28 wolnych formatów rozprowadzania mediów dostępnych <a 29 href="http://xiph.org/about/">jest dostępna</a>.</p> 30 31 <p>Fundacja Wolnego Oprogramowania przygotowała <a 32 href="http://playogg.org">przyjazną dla użytkownika instrukcję instalowania 33 Ogg Vorbis na systemie Microsoft Windows oraz Apple Mac OS X</a>.</p></blockquote> 34 </div> 35 36 <p>Jeśli tworzymy muzykę z zamiarem jej dystrybuowania, najprawdopodobniej 37 spędzimy 99,9% naszego czasu na rozmyślaniem na temat formy, 38 zawartości oraz jakości, a tylko 0,1% nad tym, jakiego 39 formatu dźwięku użyjemy.</p> 40 41 <p>I w idealnym świecie, tak byłoby dobrze. Formaty audio byłyby 42 konwencjami takimi jak układ typograficzny książki, jak tony i inne 43 elementy tworzące muzykę: nośniki znaczeń, dostępne dla każdego, dostępne 44 bez ograniczeń. Nie musielibyśmy się martwić konsekwencjami 45 rozprowadzania naszej muzyki w formacie MP3, bardziej niż martwimy się 46 o umieszczenie numeru strony na samej górze czy też rozpoczynaniem 47 książki spisem treści.</p> 48 49 <p>Niestety, nie w takim świecie żyjemy. Format MP3 jest 50 opatentowany. Oznacza to, że różne korporacje, mają zagwarantowany 51 przez rząd monopol na pewne ważne aspekty związane ze standardem 52 MP3. Na przykład, gdy ktoś tworzy, bądź słucha, muzyki zapisanej 53 w formacie MP3, <em>nawet aplikacją nie napisaną przez żadną 54 z tych korporacji</em>, te korporacje mają prawo decydować, 55 czy pozwolić lub nie, na użycie swojego formatu w tym 56 wypadku. Zazwyczaj to co robią, to żądanie pieniędzy. Należy 57 jednak pamiętać, że to oni określają warunki i mogą zakazać 58 nam używania formatu MP3 jeśli zechcą. Jeżeli używaliśmy plików MP3, 59 a nie wiedzieliśmy o tym to: a) ktoś inny, zazwyczaj twórca 60 oprogramowania, płacił za nas, lub b) nieświadomie naruszamy prawo 61 patentowe i teoretycznie możemy być za to pozwani.</p> 62 63 <p>Jest to cięższy cios niż jakiekolwiek zadane nam obrażenie. Prawa patentowe 64 na oprogramowanie dają jednej stronie wyłączne prawo do pewnego, 65 matematycznego faktu. To prawo może być później kupowane 66 i sprzedawane. Nigdy nie da się przewidzieć, co nowy właściciel może 67 z tym zrobić. To nie jest tylko abstrakcyjna możliwość: prawa patentowe 68 do formatu MP3 były powodem wielu procesów sądowych ze szkodami 69 przekraczającymi miliard dolarów.</p> 70 71 <p>Najważniejszym wątkiem nie jest tutaj bynajmniej sprawa honorarium. Chodzi o 72 wolność w komunikacji i rozwój narzędzi 73 do komunikowania. Formaty takie jak MP3, są nośnikami informacji, 74 wymienianej w internecie. Wyobraźmy sobie przez chwilę, że ktoś 75 posiada patent na wprawianie w drganie cząsteczek powietrza: 76 musielibyśmy posiadać licencję za rozmowy, czy granie 77 na gitarze dla publiki. Na szczęście nasz rząd uznał, 78 że stare, wszechobecne metody komunikacji, jak wprawione w drgania 79 cząsteczki powietrza, czy zapisywanie symboli na papierze, są 80 niepatentowalne: nikt nie może ich posiąść i każdy może z nich 81 korzystać za darmo. Lecz dopóki te same prawa nie obejmą nowszych, 82 mniej powszechnych metod (jak określone standardy reprezentowania dźwięku 83 w postaci cyfrowej), my, którzy tworzymy dźwięki czy też muzykę, 84 musimy zadbać o to, jakiego formatu użyjemy, i którego nasi słuchacze 85 będą musieli użyć.</p> 86 87 <h4 class="sec">Wyjście: format Ogg Vorbis</h4> 88 89 <p>Ogg Vorbis jest alternatywą dla formatu MP3. Posiada wysoką jakość dźwięku, 90 potrafi skompresować plik do mniejszego rozmiaru niż MP3 i przy 91 tym cały czas brzmi dobrze (oszczędzając w ten sposób nasz czas 92 oraz koszty przesyłu). Ale najlepsze jest to, że został 93 zaprojektowany będąc wolnym od wszelkich patentów.</p> 94 95 <p>Technicznie nie utracimy jakości utworu, kodując go do formatu Ogg 96 Vorbis. Pliki brzmią dobrze a większość odtwarzaczy wie jak je 97 odtwarzać. Poza tym zwiększymy liczbę osób, które mogą odsłuchać nasze 98 utwory zwiększając przy tym udział wolnych od patentów standardów 99 rozprowadzania informacji.</p> 100 101 <p>Strona domowa formatu Ogg Vorbis, <a 102 href="http://www.vorbis.com/">www.vorbis.com</a>, zawiera wszelkie 103 informacje potrzebne do odtwarzania jak i tworzenia własnych 104 plików w tym formacie. Najbezpieczniejsze, dla nas i naszych 105 słuchaczy, byłoby zaoferowanie plików wyłącznie w formacie Ogg 106 Vorbis. Jednak ponieważ istnieją jeszcze odtwarzacze, które potrafią 107 odtwarzać jedynie pliki MP3, a nie chcemy tracić słuchaczy, pierwszym 108 krokiem powinno być zaoferowanie utworów zarówno w formacie Ogg Vorbis 109 jak i MP3, z jednoczesnym wyjaśnianiem osobom pobierającym 110 (np. linkując do tego artykułu) dlaczego wspieramy format Ogg Vorbis.</p> 111 112 <p>Dzięki formatowi Ogg Vorbis możemy nawet <em>zdobyć</em> słuchaczy. Oto jak 113 można tego dokonać:</p> 114 115 <p>Do tej pory, właściciele patentów na format MP3 byli na tyle 116 sprytni, by nie dręczyć indywidualnych użytkowników żądaniami 117 do zapłaty. Wiedzą, że to przyczyniłoby się do rozwoju 118 świadomości obywateli na temat (i ostatecznie sprzeciwu wobec) 119 patentów. Zamiast tego, zgłaszają się u osób, które implementują format 120 MP3. Ofiary płacą wzruszając ramionami ze znużenia, traktując to jako 121 kolejny koszt prowadzenia biznesu, który zostaje niezauważalnie przeniesiony 122 na użytkowników. Jednakże nie każdy jest w stanie płacić: 123 niektórzy z naszych słuchaczy używają wolnego oprogramowania 124 do odsłuchiwania plików dźwiękowych. Ponieważ to oprogramowanie 125 jest rozprowadzane za darmo, nie ma praktycznej możliwości by ściągnąć 126 opłatę licencyjną od autora jak i użytkowników – 127 czyli opłat za możliwość użycia matematycznych faktów 128 wykorzystywanych przez format MP3. W rezultacie takie programy nie mogą 129 legalnie implementować formatu MP3, nawet jeśli utwory, których użytkownicy 130 będą odsłuchiwać są darmowe! Z powodu tej sytuacji, niektórzy 131 dystrybutorzy systemu operacyjnego GNU/Linux, który ma miliony użytkowników 132 na całym świecie, nie mieli możliwości dołączenia odtwarzaczy MP3 133 do swoich dystrybucji.</p> 134 135 <p>Szczęśliwie, nie musimy wymagać od takich użytkowników 136 aby angażowali się w obywatelskie nieposłuszeństwo za każdym 137 razem, gdy chcą posłuchać naszej pracy. Oferując format Ogg Vorbis, 138 zapewniamy, że żaden słuchacz nie zostanie wciągnięty 139 w dystrybucję opatentowanego formatu o ile sam się na to nie 140 zgodzi oraz, że nasza praca nigdy nie będzie hamowana przez 141 nieprzewidziane wymagania licencyjne. Ostatecznie, rosnąca akceptacja 142 formatu Ogg Vorbis jako standardu, połączona z rosnącą 143 nieprzewidywalnością zachowań niektórych właścicieli patentów na format 144 MP3, może w ogóle uczynić niepraktycznym oferowanie plików 145 MP3. Jednak nawet jeśli taki dzień nadejdzie, format Ogg Vorbis 146 pozostaje jedynym przenośnym, wolnym od opłat, formatem dźwięku 147 w internecie, więc warto włożyć trochę dodatkowego wysiłku 148 aby go wesprzeć.</p> 149 150 <div class="translators-notes"> 151 152 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 153 </div> 154 </div> 155 156 <!-- for id="content", starts in the include above --> 157 <!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> 158 <div id="footer"> 159 <div class="unprintable"> 160 161 <p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a 162 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu 163 z FSF można znaleźć na stronie <a 164 href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających 165 odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać 166 na adres <a 167 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 168 169 <p> 170 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 171 replace it with the translation of these two: 172 173 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 174 translations. However, we are not exempt from imperfection. 175 Please send your comments and general suggestions in this regard 176 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 177 178 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 179 180 <p>For information on coordinating and submitting translations of 181 our web pages, see <a 182 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 183 README</a>. --> 184 Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, 185 ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie 186 tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy 187 w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a 188 href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej 189 informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji 190 tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a 191 href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> 192 </div> 193 194 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 195 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 196 be under CC BY-ND 3.0 US. Please do NOT change or remove this 197 without talking with the webmasters or licensing team first. 198 Please make sure the copyright date is consistent with the 199 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 200 document was modified, or published. 201 202 If you wish to list earlier years, that is ok too. 203 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 204 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 205 year, i.e., a year in which the document was published (including 206 being publicly visible on the web or in a revision control system). 207 208 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 209 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 210 <p>Copyright © 2007 Karl Fogel</p> 211 212 <p>Verbatim copying and distribution of this entire article is permitted in any 213 medium, provided this notice, and the copyright notice, ar preserved. <br /> 214 Zezwala się na wykonywanie i dystrybucję wiernych kopii tego 215 tekstu, niezależnie od nośnika, pod warunkiem zachowania 216 niniejszego zezwolenia i notatki o prawach autorskich.</p> 217 218 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> 219 <div class="translators-credits"> 220 221 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 222 Tłumaczenie: Michał Walenciak 2010; poprawki: Jan Owoc 2010, 2011, 2013, 223 Daniel Oźminkowski 2010, Marcin Wolak 2010.</div> 224 225 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 226 Aktualizowane: 227 228 $Date: 2017/12/31 08:24:47 $ 229 230 <!-- timestamp end --> 231 </p> 232 </div> 233 </div> 234 </body> 235 </html>