second-sight.html (8707B)
1 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/second-sight.en.html" --> 2 3 <!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> 4 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 5 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> 6 <!--#set var="TAGS" value="essays cultural society" --> 7 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> 8 9 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 10 <title>Wolne oprogramowanie i (e-)rządy - Projekt GNU - Free Software 11 Foundation</title> 12 13 <!--#include virtual="/philosophy/po/second-sight.translist" --> 14 <!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> 15 <!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.pl.html" --> 16 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> 17 <!--#include virtual="/server/top-addendum.pl.html" --> 18 <div class="article reduced-width"> 19 20 <h2>Wolne oprogramowanie i (e-)rządy</h2> 21 22 <address class="byline"><a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></address> 23 24 <p> 25 Rząd brytyjski sfinansował rozwój oprogramowania wspomagającego 26 elektroniczną administrację, a teraz nie wie co z nim zrobić. Ktoś 27 wysunął wspaniały pomysł, aby oddać je pod opiekę samorządom 28 lokalnym, zachęcając je tym samym do przekształcenia się w firmy 29 programistyczne. 30 </p> 31 32 <p> 33 Społeczeństwo poniosło już koszt napisania tych programów. Czy nie jest 34 absurdem zmuszanie teraz ludzi do płacenia za ich używanie? 35 Czy nie jest absurdem ograniczanie sposobów jego wykorzystania? 36 Niestety, takie absurdalne działania nie są rzadkością. Typowym 37 postępowaniem rządów jest przekazywanie napisanego za publiczne 38 pieniądze oprogramowania w ręce firm, które następnie zmuszają 39 społeczeństwo, a także same rządy, do błagania o pozwolenie 40 na jego używanie. 41 </p> 42 43 <p> 44 Co gorsza, firmy te nakładają na użytkowników ograniczenia wywołujące 45 frustrację, odmawiając im dostępu do kodu źródłowego, czyli planu, 46 który programista może przestudiować, zrozumieć i zmienić. Użytkownicy 47 dostają tylko pliki wykonywalne, „czarną skrzynkę”, przez co nie 48 mogą danego oprogramowania dostosować do swoich potrzeb, zrozumieć jego 49 działania, ani nawet sprawdzić, co ono tak naprawdę robi. 50 </p> 51 52 <p> 53 Dla tego bezsensownego postępowania jest sensowny powód — znalezienie 54 kogoś, kto zadba o oprogramowanie, usunie z niego błędy, które 55 zawsze się ujawniają, oraz dostosuje je do nowych potrzeb. Ludzie 56 wierzyli kiedyś, że jedynym sposobem na to jest przekazanie 57 kontroli nad używaniem oprogramowania jakiejś firmie, która trzyma 58 potem pod butem wszystkich użytkowników. 59 </p> 60 61 <p> 62 Obecnie istnieje inny sposób: wolne oprogramowanie (znane także jako 63 oprogramowanie o <a 64 href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">otwartym źródle 65 [<em>open source</em>]</a> lub FOSS [Free and Open Source Software, 66 oprogramowanie wolne i o otwartym źródle]. Wolne oprogramowanie 67 oznacza, że użytkownicy mają swobodę co do jego używania, 68 redystrybucji, studiowania czy też rozszerzania możliwości. 69 </p> 70 71 <p> 72 Słowo „wolne” [ang. „free”, mogące oznaczać 73 „wolny” lub „darmowy”] odnosi się 74 do wolności, a nie ceny [po angielsku rozróżnia się <em>free 75 speech</em>, wolność słowa, od <em>free beer</em>, darmowe piwo]. Jeśli 76 użytkownicy cenią sobie wsparcie i są gotowi za nie zapłacić, 77 wolne oprogramowanie oznacza wolny rynek usług wsparcia, a nie 78 monopol. Wolne oprogramowanie to także sposób dla agencji rządowych 79 na wywiązanie się z odpowiedzialności utrzymania zwierzchniej 80 kontroli nad państwowymi komputerami, aby nie przeszła ona 81 w prywatne ręce. 82 </p> 83 84 <p> 85 Od 1984 roku grupy ochotników piszą i opiekują się potężnymi, 86 użytecznymi wolnymi programami. Początkowo było ich kilka, potem powstały 87 całe systemy operacyjne, takie jak GNU/Linux i BSD. Obecnie <a 88 href="https://directory.fsf.org/wiki/Main_Page">Katalog Wolnego 89 Oprogramowania</a> wymienia prawie 4000 pakietów. Rząd brytyjski już 90 zdecydował, że zwiększy wykorzystanie wolnego oprogramowania. Oto 91 wspaniała okazja, aby nie tylko go używać, ale także przyczynić 92 się do jego rozwoju. 93 </p> 94 95 <p> 96 Gabinet wicepremiera powinien uczynić programy wspomagające elektroniczną 97 administrację wolnymi, zorganizować ośrodek internetowy w celu 98 koordynacji ich rozwoju oraz zatrudnić kilku ludzi do nadzorowania 99 całego przedsięwzięcia. Rządy całego świata zaczną wówczas używać tych 100 programów, naprawiać je, rozszerzać i dzielić się ulepszeniami. 101 </p> 102 103 <p> 104 Skorzysta na tym cały świat, natomiast użytkownicy będą podziwiać 105 pionierską rolę Wielkiej Brytanii. 106 </p> 107 108 <div class="infobox"> 109 <hr /> 110 <p>Artykuł ten ukazał się w dzienniku <cite>The Guardian</cite> 3 marca 111 2005 roku.</p> 112 </div> 113 </div> 114 115 <div class="translators-notes"> 116 117 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 118 </div> 119 </div> 120 121 <!-- for id="content", starts in the include above --> 122 <!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> 123 <div id="footer" role="contentinfo"> 124 <div class="unprintable"> 125 126 <p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a 127 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu 128 z FSF można znaleźć na stronie <a 129 href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających 130 odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać 131 na adres <a 132 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 133 134 <p> 135 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 136 replace it with the translation of these two: 137 138 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 139 translations. However, we are not exempt from imperfection. 140 Please send your comments and general suggestions in this regard 141 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 142 143 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 144 145 <p>For information on coordinating and contributing translations of 146 our web pages, see <a 147 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 148 README</a>. --> 149 Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, 150 ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie 151 tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy 152 w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a 153 href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej 154 informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji 155 tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a 156 href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> 157 </div> 158 159 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 160 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 161 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 162 without talking with the webmasters or licensing team first. 163 Please make sure the copyright date is consistent with the 164 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 165 document was modified, or published. 166 167 If you wish to list earlier years, that is ok too. 168 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 169 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 170 year, i.e., a year in which the document was published (including 171 being publicly visible on the web or in a revision control system). 172 173 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 174 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 175 <p>Copyright © 2005, 2021 Richard Stallman</p> 176 177 <p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" 178 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji 179 Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 180 4.0 Międzynarodowe</a>.</p> 181 182 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> 183 <div class="translators-credits"> 184 185 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 186 Tłumaczenie: Radek Moszczyński 2005; poprawki: Jan Owoc 2016.</div> 187 188 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 189 Aktualizowane: 190 191 $Date: 2021/10/01 17:39:50 $ 192 193 <!-- timestamp end --> 194 </p> 195 </div> 196 </div> 197 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 198 </body> 199 </html>