reevaluating-copyright.html (29223B)
1 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/reevaluating-copyright.en.html" --> 2 3 <!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> 4 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 5 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> 6 <!--#set var="TAGS" value="essays laws copyright" --> 7 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> 8 9 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 10 <title>Nowa ocena prawa autorskiego: społeczeństwo musi być górą - Projekt GNU - 11 Free Software Foundation</title> 12 13 <!--#include virtual="/philosophy/po/reevaluating-copyright.translist" --> 14 <!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> 15 <!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.pl.html" --> 16 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> 17 <!--#include virtual="/server/top-addendum.pl.html" --> 18 <div class="article reduced-width"> 19 <h2>Nowa ocena prawa autorskiego: społeczeństwo musi być górą</h2> 20 21 <address class="byline"><a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a> <a 22 href="#ft1"><sup>[1]</sup></a></address> 23 24 <p>Środowisko prawnicze zdaje sobie sprawę, że cyfrowa technika 25 informacyjna stwarza „problemy dla prawa autorskiego”, 26 ale nie ustaliło ich głównej przyczyny, czyli zasadniczego 27 konfliktu pomiędzy wydawcami objętych prawem autorskich dzieł a ich 28 odbiorcami. Wydawcy, dbając o własne interesy, przedstawili 29 poprzez administrację Clintona propozycję rozwiązania tych 30 „problemów” poprzez rozwiązanie konfliktu na swoją 31 korzyść. Propozycja ta, czyli Lehman White Paper [Biała Księga 32 Lehmana] <a href="#ft2"><sup>[2]</sup></a>, była głównym przedmiotem 33 konferencji „Innovation and the Information Environment” 34 [<em>Innowacja i środowisko informacyjne</em>], która odbyła się 35 na Uniwersytecie Oregon w listopadzie 1995 roku.</p> 36 37 <p>Główny prelegent, John Perry Barlow <a href="#ft3"><sup>[3]</sup></a>, 38 rozpoczął konferencję mówiąc nam, w jaki sposób zespół Grateful Dead 39 zdał sobie sprawę z rzeczonego konfliktu i jak sobie z nim 40 poradził. Zdecydowali oni, że byłoby rzeczą niewłaściwą ingerować 41 w kopiowanie ich występów na kasety lub w dystrybucję 42 poprzez Internet, ale nie widzieli niczego złego 43 w egzekwowaniu prawa autorskiego obejmującego nagrywanie ich muzyki 44 na nośniki CD.</p> 45 46 <p>Barlow nie przedstawił przyczyn traktowania tych nośników w inny 47 sposób, a Gary Glisson <a href="#ft4"><sup>[4]</sup></a> 48 krytykował później jego koncepcję, mówiącą że Internet jest 49 niewytłumaczalnie unikalny i niepodobny do niczego innego 50 na świecie. Glisson przekonywał, że powinniśmy być w stanie 51 ustalić konsekwencje dla polityki związanej z prawem autorskim, które 52 wynikają z istnienia Internetu, stosując taki sam rodzaj analizy, 53 jakiego używamy w przypadku innych technologii. Poniższy artykuł 54 właśnie to próbuje zrobić.</p> 55 56 <p>Barlow zasugerował, że nasza intuicja oparta na własności 57 w sensie przedmiotów materialnych nie przekłada się na własność 58 w sensie informacji, gdyż informacje są „abstrakcyjne”. Jak 59 zauważył Steven Winter <a href="#ft5"><sup>[5]</sup></a>, abstrakcyjna 60 własność istnieje od stuleci. Udziały w firmie, giełdowe 61 transakcje terminowe, a nawet papierowe pieniądze, są formami własności 62 mniej lub bardziej abstrakcyjnymi. Barlow, a także inni, którzy 63 dowodzą, że informacje powinny być wolne, nie odrzucają wymienionych 64 form abstrakcyjnej własności. Jasno widać, że zasadnicza różnica 65 pomiędzy informacjami a dopuszczalnymi formami własności nie opiera się 66 na abstrakcyjności jako takiej. Na czym się więc opiera? 67 Proponuję proste i praktyczne wyjaśnienie.</p> 68 69 <p>Prawo autorskie obowiązujące w USA uznawane jest za transakcję 70 pomiędzy społeczeństwem i „autorami” (chociaż 71 w rzeczywistości zazwyczaj wydawcy przejmują kontrolę nad należącą 72 do autorów częścią tej umowy). Społeczeństwo sprzedaje pewne wolności 73 w zamian za dostęp do większej ilości wydanych 74 dzieł. Do czasu wydania Białej Księgi, nasz rząd nigdy nie sugerował, 75 że społeczeństwo powinno wymienić <em>całą</em> swoją wolność 76 na możliwość korzystania z opublikowanych dzieł. Prawo autorskie 77 wiąże się z rezygnacją z niektórych wolności i utrzymaniem 78 innych. Znaczy to, że istnieje wiele alternatywnych umów, które 79 społeczeństwo mogłoby zaproponować wydawcom. Która umowa jest wobec tego 80 najlepsza dla społeczeństwa? Które wolności warto wymienić i na jak 81 długo? Odpowiedzi zależą od dwóch rzeczy: jak wiele dodatkowych 82 wydawnictw otrzyma społeczeństwo w zamian za jakąś wolność 83 oraz jak wiele korzyści przyniesie mu zachowanie tej wolności.</p> 84 85 <p>To pokazuje, dlaczego błędem jest podejmowanie <a href="#later-1">decyzji 86 w sprawach własności intelektualnej</a> poprzez analogię 87 do starszych ustaleń lub do własności przedmiotów 88 materialnych. Winter w przekonywujący sposób argumentował, 89 że można tworzyć takie analogie, naciągać stare pojęcia i stosować 90 je do nowych decyzji <a href="#ft6"><sup>[6]</sup></a>. To 91 na pewno doprowadzi do jakiegoś rozwiązania – 92 ale nie dobrego. Analogia nie jest użytecznym sposobem 93 na podejmowanie decyzji, co kupić lub za ile.</p> 94 95 <p>Nie decydujemy na przykład, czy zbudować nową autostradę 96 w Nowym Jorku poprzez analogię do poprzedniej decyzji 97 w sprawie planowanej autostrady w Iowa. Te same czynniki (koszt, 98 natężenie ruchu samochodowego, przebieg przez tereny zamieszkane) wchodzą 99 w grę przy okazji każdej decyzji dotyczącej budowy autostrady; gdybyśmy 100 podejmowali decyzje w sprawie autostrad poprzez analogię 101 do poprzednich takich decyzji, to albo zbudowalibyśmy wszystkie 102 planowane autostrady, albo żadną z nich. Zamiast tego oceniamy 103 każdą planowaną autostradę pod kątem za i przeciw, których 104 wielkości są w każdym przypadku różne. Również w sprawach 105 związanych z prawem autorskim musimy mierzyć koszty i zyski 106 pod kątem obecnej sytuacji i obecnych nośników, a nie 107 pod kątem tego, jak stosowało się ono do innych nośników 108 w przeszłości.</p> 109 110 <p>To pokazuje także dlaczego zasada Laurence'a Tribe'a mówiąca, że prawa 111 dotyczące wypowiedzi nie powinny zależeć od wyboru nośnika <a 112 href="#ft7"><sup>[7]</sup></a>, jest niemożliwa do zastosowania przy 113 decyzjach dotyczących praw autorskich. Prawo autorskie to transakcja ze 114 społeczeństwem, a nie prawo naturalne. W sprawach związanych 115 z polityką wobec prawa autorskiego chodzi o to, które umowy są 116 korzystne dla społeczeństwa, a nie o to, jakie prawa przysługują 117 wydawcom czy też czytelnikom.</p> 118 119 <p>System prawa autorskiego rozwijał się wraz z prasą 120 drukarską. W czasach prasy drukarskiej skopiowanie książki było 121 niewykonalne dla zwykłego czytelnika. Wymagana do tego była prasa 122 drukarska, a zwykły czytelnik takowej nie posiadał. Ten sposób 123 kopiowania był co więcej nieprawdopodobnie drogi, jeśli nie wykonywało się 124 wielu kopii – co w rezultacie znaczy, że tylko wydawcy 125 mogli kopiować książki w sposób opłacalny.</p> 126 127 <p>Tak więc kiedy społeczeństwo sprzedawało wydawcom wolność kopiowania 128 książek, to oddawało coś, z czego <b>nie mogło korzystać</b>. Wymiana 129 czegoś, z czego nie można korzystać, na coś użytecznego 130 i przydatnego to zawsze dobry interes. Prawo autorskie nie budziło 131 zatem kontrowersji w czasach prasy drukarskiej, dokładnie dlatego, 132 że nie ograniczało niczego, co społeczeństwo czytelników mogłoby 133 powszechnie robić.</p> 134 135 <p>Ale czasy prasy drukarskiej powoli się kończą. Przemianę zapoczątkowały 136 kserokopiarki oraz kasety audio i wideo; cyfrowa technika 137 informacyjna zbliża ją do całkowitej realizacji. Te zdobycze techniki 138 umożliwiają kopiowanie zwykłym ludziom, a nie tylko posiadającym 139 specjalistyczny sprzęt wydawcom. A oni z tej możliwości 140 korzystają!</p> 141 142 <p>Zwykli ludzie nie są już tak skłonni zrzec się wolności kopiowania, gdy 143 staje się ono dla nich użytecznym i praktycznym zajęciem. Zamiast 144 sprzedawać, chcą tę wolność zachować i z niej 145 korzystać. Transakcja, jaką jest prawo autorskie w swojej dzisiejszej 146 postaci, nie jest już dla społeczeństwa dobrym interesem i czas ją 147 zrewidować – czas by prawo uznało korzyści, jakie wynikają dla 148 społeczeństwa z robienia i dystrybucji kopii.</p> 149 150 <p>Dzięki tej analizie widzimy, dlaczego odrzucenie starego prawa autorskiego 151 nie jest oparte na przekonaniu, że Internet jest niewytłumaczalnie 152 unikalny. Internet jest tutaj istotny, bo pozwala na kopiowanie 153 literatury i dzielenie się nią przez zwykłych czytelników. Im łatwiej 154 jest kopiować i się dzielić, tym bardziej staje się to użyteczne 155 i tym bardziej prawo autorskie w swojej dzisiejszej postaci staje 156 się złym interesem.</p> 157 158 <p>Ta analiza wyjaśnia również dlaczego sensowne jest, że Grateful Dead 159 domaga się, żeby prawo autorskie obejmowało produkowanie płyt kompaktowych, 160 ale nie indywidualne kopiowanie. Produkcja płyt kompaktowych działa jak 161 prasa drukarska; przekopiowanie płyty CD na inną płytę nie jest dzisiaj 162 wykonalne dla zwykłych ludzi, nawet dla posiadaczy komputerów. Tak 163 więc prawo autorskie obejmujące wydawanie płyt kompaktowych pozostaje 164 nieszkodliwe dla słuchaczy muzyki, tak samo jak całe prawo autorskie było 165 nieszkodliwe w czasach prasy drukarskiej. Jednak ograniczanie 166 kopiowania tej samej muzyki na cyfrową taśmę audio szkodzi słuchaczom 167 i są oni upoważnieni, by takie ograniczenie odrzucić. (Dopisek 168 z roku 1999: jeśli chodzi o płyty kompaktowe, to praktyczna 169 sytuacja zmieniła się, jako że wielu zwykłych użytkowników komputerów 170 może je teraz kopiować. Oznacza to, że powinniśmy je teraz traktować 171 bardziej jak kasety. Wyjaśnienie z roku 2007: niezależnie 172 od ulepszeń w technologii CD, nadal ma sens aby prawa 173 autorskie dotyczyły komercyjnej dystrybucji a zezwalały 174 na kopiowane przez osoby indywidualne).</p> 175 176 <p>Widzimy również, dlaczego abstrakcyjna natura <a href="#later-1">własności 177 intelektualnej</a> nie jest zasadniczym czynnikiem. Inne formy abstrakcyjnej 178 własności reprezentują jakieś udziały. Kopiowanie jakiegokolwiek udziału 179 jest w swej naturze czynnością, na której bilans wychodzi 180 na zero; osoba kopiująca zyskuje tylko poprzez odbieranie majątku 181 komuś innemu. Skopiowanie banknotu dolarowego na kolorowej kopiarce 182 jest równoznaczne w swoich efektach z obcięciem drobnej części 183 z każdego innego dolara i ich dodaniem, żeby powstał nowy. Uważamy 184 to, naturalnie, za złe postępowanie.</p> 185 186 <p>Natomiast skopiowanie użytecznej, pouczającej lub zajmującej 187 informacji dla znajomego czyni świat szczęśliwszym i lepszym; daje to 188 korzyści znajomemu i ze swej natury nikogo nie krzywdzi. Jest 189 konstruktywnym działaniem, które wzmacnia więzi społeczne.</p> 190 191 <p>Niektórzy z czytelników mogą to kwestionować, bo znają twierdzenie 192 wydawców, że nielegalne kopiowanie przynosi im 193 „straty”. Twierdzenie to jest wyjątkowo nieścisłe 194 i częściowo mylące. Co ważniejsze, przyjmuje ono za prawdziwe coś, 195 czego jeszcze nie udowodniono.</p> 196 197 <ul> 198 <li>Twierdzenie to jest wyjątkowo nieścisłe, bo zakłada, 199 że w innym wypadku tenże znajomy kupiłby kopię 200 od wydawcy. Czasami jest to prawdą, ale częściej nie jest; 201 a kiedy nie jest, to rzekoma strata nie zachodzi.</li> 202 203 <li>Twierdzenie to jest częściowo mylące, bo słowo „strata” 204 sugeruje wydarzenia zupełnie innej natury – wydarzenia, 205 w wyniku których coś, co posiadają, zostaje im zabrane. Jeśli, 206 na przykład, zapasy książek księgarni zostałby spalony, lub gdyby 207 pieniądze w kasie zostały podarte, to rzeczywiście byłoby to 208 „stratą”. Powszechnie zgadzamy się, że robienie tych rzeczy 209 innym jest złe. 210 211 <p>Ale jeśli wasz znajomy unika konieczności kupienia jakiejś książki, to 212 księgarnia i wydawca nie tracą niczego, co mieli 213 w posiadaniu. Bardziej stosownym opisem byłoby stwierdzenie, 214 że księgarnia i wydawca zarabiają mniej, niż mogliby zarobić. Taki 215 sam rezultat może nastąpić, jeśli wasz znajomy zdecyduje się zagrać 216 w brydża zamiast przeczytać jakąś książkę. W systemie 217 wolnorynkowym żadna firma nie jest upoważniona do krzyczenia 218 „faul” tylko dlatego, że potencjalny klient zdecydował się 219 z nią nie zadawać.</p> 220 </li> 221 222 <li>Twierdzenie to przyjmuje za prawdziwe coś, czego jeszcze nie 223 udowodniono, bo koncepcja „straty” oparta jest 224 na założeniu, że wydawca „powinien był” dostać 225 pieniądze. To z kolei oparte jest na założeniu, że prawo 226 autorskie istnieje i zabrania indywidualnego kopiowania. Ale to 227 jest właśnie sprawa, którą rozważamy: co powinno obejmować prawo autorskie? 228 Jeśli społeczeństwo zadecyduje, że może dzielić się kopiami, to wydawca 229 nie jest upoważniony do tego, by oczekiwać za każdą z nich 230 zapłaty i nie może też twierdzić, że ponosi „straty”, 231 skoro ich nie ponosi. 232 233 <p>Innymi słowy, „strata” wynika z prawa autorskiego; nie jest 234 wpisana w samo kopiowanie. Kopiowanie jako takie nikogo nie krzywdzi.</p> 235 </li> 236 </ul> 237 238 <p>Postanowienie Białej Księgi, które budzi najszerszy sprzeciw, to system 239 odpowiedzialności zbiorowej, w którym od właściciela komputera 240 wymaga się monitorowania i kontrolowania działalności wszystkich jego 241 użytkowników, pod groźbą bycia ukaranym za czyny, których nie był 242 współuczestnikiem, ale którym nie zdołał aktywnie zapobiec. Tim 243 Sloan <a href="#ft8"><sup>[8]</sup></a> zwrócił uwagę na fakt, 244 że daje to właścicielom praw autorskich uprzywilejowaną pozycję nie 245 przyznaną nikomu innemu, kto może twierdzić, że został pokrzywdzony 246 przez użytkownika komputera; nikt na przykład nie proponuje karać 247 właściciela komputera, jeśli nie zdoła on aktywnie powstrzymać użytkownika 248 przed zniesławieniem kogoś. Zwracanie się ku odpowiedzialności zbiorowej 249 jest naturalne dla rządu w przypadku gdy chce on wyegzekwować prawo, 250 w którego przestrzeganie nie wierzy wielu obywateli. Im bardziej 251 technika cyfrowa umożliwia obywatelom dzielenie się informacjami, tym 252 bardziej drakońskich metod będzie potrzebował rząd, żeby wyegzekwować 253 przestrzeganie prawa autorskiego przez zwykłych obywateli.</p> 254 255 <p>Kiedy przedstawiono projekt amerykańskiej konstytucji, zawierał on 256 propozycję, żeby autorzy byli uprawnieni do monopolu praw autorskich, 257 która została odrzucona <a href="#ft9"><sup>[9]</sup></a>. Zamiast 258 niej założyciele naszego kraju przyjęli inną formę prawa autorskiego, taką, 259 która na pierwszym miejscu stawia społeczeństwo <a 260 href="#ft10"><sup>[10]</sup></a>. Prawo autorskie w USA ma istnieć ze 261 względu na odbiorców; zyski dla wydawców i autorów nie są 262 ustanowione ze względu na te dwie grupy, lecz tylko jako zachęta 263 do zmiany ich zachowania. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w sprawie 264 <cite>Fox Film Corp. v. Doyal</cite>: „Wyłączny przedmiot 265 zainteresowania Stanów Zjednoczonych i podstawowy cel nadawania 266 monopolu [praw autorskich] leży w ogólnych korzyściach, jakie 267 społeczeństwo wynosi z pracy autorów.” <a 268 href="#ft11"><sup>[11]</sup></a></p> 269 270 <p>Jeśli społeczeństwo woli móc wykonywać w określonych wypadkach kopie, 271 nawet jeśli znaczy to, że nieco mniej dzieł będzie publikowanych, to 272 w konstytucyjnym rozumieniu praw autorskich wybór społeczeństwa jest 273 wiążący. Zabranianie społeczeństwu kopiowania tego, co chce skopiować, nie 274 może być w żaden sposób usprawiedliwione.</p> 275 276 <p>Od kiedy ta konstytucyjna decyzja została podjęta, wydawcy starają się 277 ją uchylić poprzez dezinformowanie społeczeństwa. Robią to powtarzając 278 argumenty, które z góry zakładają, że prawo autorskie jest 279 naturalnym prawem autorów (nie wspominając przy tym, że autorzy prawie 280 zawsze zrzekają się go na rzecz wydawców). Ludzie, którzy słyszą te 281 argumenty, przyjmują za oczywiste, że założenie to rzeczywiście 282 jest podstawą naszego systemu prawnego, chyba że mają silną świadomość, 283 że stoi ono w sprzeczności z podstawowymi przesłankami tegoż 284 systemu.</p> 285 286 <p>Ten błąd jest w tej chwili tak głęboko zakorzeniony, że ludzie, 287 którzy sprzeciwiają się nowym siłom związanym z prawem autorskim czują 288 potrzebę czynienia tego poprzez argumentowanie, że nawet autorzy 289 i wydawcy mogą być przez nie pokrzywdzeni. Dlatego James 290 Boyle <a href="#ft12"><sup>[12]</sup></a> wyjaśnia, w jaki sposób 291 surowy system prawa <a href="#later-2">własności intelektualnej</a> może 292 zakłócać pisanie nowych dzieł. Jessica Litman <a 293 href="#ft13"><sup>[13]</sup></a> powołuje się na osłony zapewniane 294 przez prawo autorskie, które historycznie pozwoliły wielu nowym nośnikom 295 na zdobycie popularności. Pamela Samuelson <a 296 href="#ft14"><sup>[14]</sup></a> ostrzega, że Biała Księga może 297 zablokować rozwój przemysłu informacyjnego „trzeciej fali” 298 poprzez zamknięcie świata w modelu ekonomicznym „drugiej 299 fali”, pasującego do czasów prasy drukarskiej.</p> 300 301 <p>Te argumenty mogą być bardzo efektywne w sprawach, w związku 302 z którymi można ich użyć, szczególnie w przypadku Kongresu 303 i Administracji zdominowanych przez zasadę „Co jest dobre dla 304 General Media, jest dobre dla USA”. Ale nie udaje się im ujawnić 305 zasadniczej nieprawdy, na której oparta jest ta dominacja; 306 w rezultacie są one nieefektywne w dalszej perspektywie. Kiedy 307 argumenty te wygrywają jedną bitwę, robią to bez budowania ogólnej 308 świadomości, która pomaga wygrywać następne. Jeśli będziemy odwoływać się 309 do tych argumentów za dużo i zbyt często, to ryzykujemy, 310 że wydawcy zdołają zmienić Konstytucję bez sprzeciwów.</p> 311 312 <p>Na przykład niedawno opublikowana deklaracja stanowiska Digital Future 313 Coalition, organizacji patronackiej, wylicza wiele powodów, by sprzeciwiać 314 się Białej Księdze dla dobra autorów, bibliotek, edukacji, biednych 315 Amerykanów, postępu technologicznego, ekonomicznej elastyczności i obaw 316 związanych z prywatnością – wszystkie one są słusznymi 317 argumentami, ale dotyczącymi mniej ważnych zagadnień <a 318 href="#ft15"><sup>[15]</sup></a>. Rzuca się w oczy nieobecność 319 na tej liście najważniejszego ze wszystkich powodów: tego, 320 że wielu Amerykanów (prawdopodobnie większość) chce kontynuować 321 robienie kopii. DFC nie krytykuje głównego celu Białej Księgi, którym jest 322 przekazanie większej władzy wydawcom, a także jej centralnej decyzji, 323 tj. odrzucenia Konstytucji i postawienia wydawców ponad 324 odbiorcami. To milczenie może być potraktowane jako zgoda.</p> 325 326 <p>Sprzeciw wobec nacisku na przekazanie większej władzy wydawcom zależy 327 od szerokiej świadomości, że czytające i słuchające 328 społeczeństwo jest nadrzędne; że prawo autorskie istnieje dla 329 odbiorców, a nie vice versa. Jeśli społeczeństwo nie jest skłonne 330 zaakceptować pewnych mocy prawa autorskiego, to jest to ipso facto 331 usprawiedliwienie nie ustanawiania ich. Tylko poprzez przypominanie 332 społeczeństwu i prawodawcom o celu prawa autorskiego 333 i możliwości otwartego przepływu informacji możemy zapewnić, 334 że społeczeństwo będzie górą.</p> 335 336 <h3 class="footnote">Późniejsze Uwagi</h3> 337 <ul> 338 <li id="later-1"><em>Własność intelektualna:</em> Ten artykuł to część przebytej przeze 339 mnie drogi, która doprowadziła mnie do dostrzeżenia <a 340 href="/philosophy/not-ipr.html">stronniczości i pomieszania tkwiących 341 w terminie „własność intelektualna”</a>. Dziś uważam, 342 że ten termin nigdy, pod żadnym pozorem nie powinien być używany.</li> 343 344 <li id="later-2"><em>System prawa własności intelektualnej:</em> Tutaj popełniłem modny 345 błąd pisząc „własność intelektualna”, podczas gdy miałem 346 na myśli po prostu „prawo autorskie”. Tak jak wtedy, 347 gdy ktoś pisze „Europa”, gdy chodzi mu o 348 „Francję” – co rodzi pomieszanie, którego przecież 349 łatwo uniknąć.</li> 350 </ul> 351 352 <div class="infobox"> 353 <hr /> 354 <ol> 355 <li id="ft1">Tekst opublikowany w <cite>Oregon Law Review</cite>, Wiosna 1996.</li> 356 357 <li id="ft2">Informational Infrastructure Task Force, Intellectual Property and the 358 National Information Infrastructure: <cite>The Report of the Working Group 359 on Intellectual Property Rights</cite> (1995).</li> 360 361 <li id="ft3">John Perry Barlow, <i>Remarks at the Innovation and the Information 362 Environment Conference</i> (listopad 1995). Barlow jest jednym 363 z założycieli Electronic Frontier Foundation, organizacji promującej 364 wolność wypowiedzi w mediach elektronicznych, a także byłym 365 tekściarzem Grateful Dead.</li> 366 367 <li id="ft4">Gary Glisson, <i>Remarks at the Innovation and the Information Environment 368 Conference</i> (listopad 1995); zobacz także Gary Glisson, 369 „A Practitioner's Defense of the NII White Paper”, 75 370 <cite>Or. L. Rev.</cite> (1996) (popiera Białą Księgę). Glisson jest 371 partnerem i przewodniczącym Intellectual Property Group w Lane 372 Powell Spears Lubersky w Portland, w stanie Oregon.</li> 373 374 <li id="ft5">Steven Winter, <i>Remarks at the Innovation and the Information Environment 375 Conference</i> (listopad 1995). Winter jest profesorem na wydziale 376 prawa Uniwersytetu Miami.</li> 377 378 <li id="ft6">Winter, supra przypis 5.</li> 379 380 <li id="ft7">Zobacz Laurence H. Tribe, „The Constitution in Cyberspace: Law and 381 Liberty Beyond the Electronic Frontier”, <cite>Humanist</cite>, 382 wrzesień/październik 1991, s. 15.</li> 383 384 <li id="ft8">Tim Sloan, <i>Remarks at the Innovation and the Information Environment 385 Conference</i> (listopad 1995). Sloan jest członkiem National 386 Telecommunication and Information Administration.</li> 387 388 <li id="ft9">Zobacz Jane C. Ginsburg, „A Tale of Two Copyrights: Literary 389 Property in Revolutionary France and America”, w: <cite>Of 390 Authors and Origins: Essays on Copyright Law</cite> 131, 137-38 (pod 391 redakcją B. Shermana i A. Strowela, 1994), mówi, 392 że twórcy Konstytucji albo chcieli „podporządkować interes 393 autorów publicznemu dobru”, albo „traktować prywatne 394 i publiczne interesy… bezstronnie.”</li> 395 396 <li id="ft10"><cite>Konstytucja USA</cite>, art. I, par. 8, p. 8 („Kongres ma 397 prawo… popierać rozwój nauki i użytecznych umiejętności przez 398 zapewnienie na określony czas autorom i wynalazcom wyłącznych praw 399 do ich dzieł czy wynalazków.” [<i>Konstytucje Wielkiej 400 Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Belgii, Szwajcarii</i>, A. Burda, 401 M. Rybicki (red.), Wrocław-Warszawa-Kraków 1970]).</li> 402 403 <li id="ft11"><cite>286 U.S. 123</cite>, 127 (1932).</li> 404 405 <li id="ft12">James Boyle, <i>Remarks at the Innovation and the Information Environment 406 Conference</i> (listopad 1995). Boyle jest profesorem prawa 407 na Uniwersytecie Amerykańskim w Waszyngtonie.</li> 408 409 <li id="ft13">Jessica Litman, <i>Remarks at the Innovation and the Information Environment 410 Conference</i> (listopad 1995). Litman jest profesorem na wydziale 411 prawa Uniwersytetu Stanowego Wayne w Detroit, w stanie Michigan.</li> 412 413 <li id="ft14">Pamela Samuelson, „The Copyright Grab”, <cite>Wired</cite>, 414 styczeń 1996. Samuelson jest profesorem na Wydziale Prawa Uniwersytetu 415 Cornell.</li> 416 417 <li id="ft15"><!-- (available at URL: 418 home.worldweb.net/dfc/press.html</a> 419 )--> 420 Digital Future Coalition, „Broad-Based Coalition Expresses Concern 421 Over Intellectual Property Proposals”, 15 listopada 1995.</li> 422 </ol> 423 </div> 424 </div> 425 426 <div class="translators-notes"> 427 428 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 429 </div> 430 </div> 431 432 <!-- for id="content", starts in the include above --> 433 <!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> 434 <div id="footer" role="contentinfo"> 435 <div class="unprintable"> 436 437 <p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a 438 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu 439 z FSF można znaleźć na stronie <a 440 href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających 441 odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać 442 na adres <a 443 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 444 445 <p> 446 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 447 replace it with the translation of these two: 448 449 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 450 translations. However, we are not exempt from imperfection. 451 Please send your comments and general suggestions in this regard 452 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 453 454 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 455 456 <p>For information on coordinating and contributing translations of 457 our web pages, see <a 458 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 459 README</a>. --> 460 Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, 461 ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie 462 tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy 463 w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a 464 href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej 465 informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji 466 tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a 467 href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> 468 </div> 469 470 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 471 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 472 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 473 without talking with the webmasters or licensing team first. 474 Please make sure the copyright date is consistent with the 475 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 476 document was modified, or published. 477 478 If you wish to list earlier years, that is ok too. 479 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 480 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 481 year, i.e., a year in which the document was published (including 482 being publicly visible on the web or in a revision control system). 483 484 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 485 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 486 <p>Copyright © 1996, 1999, 2006, 2007, 2021 Richard Stallman</p> 487 488 <p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" 489 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji 490 Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 491 4.0 Międzynarodowe</a>.</p> 492 493 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> 494 <div class="translators-credits"> 495 496 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 497 Tłumaczenie: Radek Moszczyński 2004; poprawki: Wojciech Kotwica 2005, 2006, 498 Jan Owoc 2016.</div> 499 500 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 501 Aktualizowane: 502 503 $Date: 2021/10/07 20:02:26 $ 504 505 <!-- timestamp end --> 506 </p> 507 </div> 508 </div> 509 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 510 </body> 511 </html>