opposing-drm.html (12530B)
1 <!--#set var="PO_FILE" 2 value='<a href="/philosophy/po/opposing-drm.pl.po"> 3 https://www.gnu.org/philosophy/po/opposing-drm.pl.po</a>' 4 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/opposing-drm.html" 5 --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/opposing-drm.pl-diff.html" 6 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2017-11-28" --> 7 8 <!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> 9 <!-- Parent-Version: 1.84 --> 10 11 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 12 <title>Sprzeciw wobec cyfrowym marnotrawstwem praw - Projekt GNU - Free Software 13 Foundation</title> 14 15 <!--#include virtual="/philosophy/po/opposing-drm.translist" --> 16 <!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> 17 <!--#include virtual="/server/outdated.pl.html" --> 18 <h2>Sprzeciw wobec cyfrowym marnotrawstwem praw<br /> 19 <span style="font-size: .7em">(Lub, jak teraz nazywamy, cyfrowym 20 zarządzaniem ograniczeniami [<em>Digital Restrictions 21 Management</em>])</span></h2> 22 23 <p><a href="http://www.stallman.org/"><strong>Richard Stallman</strong></a> 24 </p> 25 <p><em>Pierwszy raz opublikowano w BusinessWeek Online.</em></p> 26 27 <p>W 1989, w zupełnie innych czasach, napisałem pierwszą wersję 28 Powszechnej Licencji Publicznej GNU, licencję, która dawała wolność 29 użytkownikom komputerów. GNU GPL najdokładniej ze wszystkich licencji 30 wolnego oprogramowania wciela wartości i cele ruchu na rzecz 31 wolnego oprogramowania, zapewniając użytkownikowi cztery podstawowe 32 wolności. Są to wolności do 0) uruchamiania programu tak, jak tego 33 chcecie; 1) zapoznawania się z kodem źródłowym i jego 34 modyfikacji, żeby robił to, co chcecie; 2) tworzenia i dystrybucji 35 kopii, jeśli chcecie; 3) dystrybucji zmodyfikowanych wersji, jeśli 36 chcecie. 37 </p> 38 <p> 39 Dowolna licencja, która gwarantuje te wolności jest licencją wolnego 40 oprogramowania. GNU GPL idzie jednak dalej: chroni te wolności dla 41 wszystkich użytkowników wszystkich wersji programu, dzięki temu, 42 że zabrania pośrednikom odbierania tych swobód. Większość części 43 systemu operacyjnego GNU/Linux, łącznie z Linuksem, który został wolnym 44 oprogramowaniem w roku 1992, jest licencjonowana na GPL 45 w wersji 2, opublikowanej w 1991 roku. Obecnie, 46 pod nadzorem profesora Ebena Moglena, projektuję GNU GPL 47 w wersji 3. 48 </p> 49 <p> 50 GPLv3 musi radzić sobie z zagrożeniami wolności, których nie byliśmy 51 w stanie sobie wyobrazić w roku 1989. Nadchodząca generacja 52 komputerów i wiele produktów z wbudowanymi komputerami są przez 53 ich producentów kierowane przeciw nam, zanim je jeszcze kupimy. Są 54 projektowane tak, żeby ograniczać nasze możliwości używania ich. 55 </p> 56 <p> 57 Na początku było TiVo. Ludzie mogą uważać je za urządzenie służące 58 do nagrywania programów TV, ale w środku zawiera prawdziwy 59 komputer używający systemu GNU/Linux. Jak tego wymaga GPL, możecie zdobyć 60 kod źródłowy tego systemu. Możecie zmienić kod, skompilować go 61 i zainstalować. Ale gdy tylko zainstalujecie zmienioną wersję, 62 TiVo przestanie działać, bo ma wbudowany specjalny mechanizm sabotujący 63 wasze wysiłki. Wolność numer 1, wolność modyfikacji oprogramowania, 64 żeby robiło to, co chcecie, stała się fikcją. 65 </p> 66 <p> 67 Później nadeszła Zdradziecka Technika Komputerowa, reklamowana jako 68 „Zaufana Technika Komputerowa” [<em>„Trusted 69 Computing”</em>]. „Zaufana” oznacza, że firmy 70 „ufają”, że wasz własny komputer będzie posłuszny im, 71 a nie wam. Umożliwia informowanie serwerów sieciowych, jakie programy 72 uruchamiacie. Jeżeli zmienicie program albo napiszecie własny, 73 serwery odmówią komunikacji z waszym komputerem. I znów wolność 74 numer 1 stała się fikcją. 75 </p> 76 <p> 77 Microsoft ma schemat, nazwany pierwotnie Palladium, który pozwala aplikacji 78 „uszczelniać” dane tak, aby żaden inny program nie mógł 79 z nich skorzystać. Jeżeli Disney będzie dystrybuował w ten 80 sposób filmy, nie będziecie w stanie korzystać ze swoich legalnych praw 81 do dozwolonego użytku ani z reguły de 82 minimis. Jeżeli jakiś program będzie zapisywał wasze dane w ten 83 sposób, to zostaniecie ostatecznie związani z jego sprzedawcą. To 84 również niszczy wolność numer 1 — jeżeli zmodyfikowane 85 wersje programu nie mogą skorzystać z tych samych danych, wtedy nie 86 możecie faktycznie tak zmienić programu, żeby robił to, co chcecie. Coś 87 na wzór Palladium jest planowane w następnych wersjach Windows. 88 </p> 89 <p> 90 Celem AACS, „Zaawansowanego Systemu Kontroli Dostępu” 91 [<em>Advanced Access Content System</em>], promowanego przez Disneya, IBM, 92 Microsoft, Intela, Sony i innych jest ograniczenie użytku z nagrań 93 HDTV oraz oprogramowania, w taki sposób, żeby nie dało się 94 z nich korzystać, chyba że za pozwoleniem tych 95 firm. W minionym roku przyłapano Sony na instalowaniu 96 „rootkitu” na komputerach milionów ludzi, 97 bez informowania, jak go usunąć. Sony dostał nauczkę: teraz będzie 98 instalował „rootkit” na Waszym komputerze zanim go 99 dostaniecie i nie będziecie w stanie go usunąć. W tym 100 projekcie wprost stawia się wymaganie, żeby urządzenia były 101 „silne” — w znaczeniu — żebyście nie mogli 102 ich zmienić. Firmy, które implementują to rozwiązanie z pewnością będą 103 chciały w swoich produktach zawrzeć oprogramowanie opublikowane 104 na licencji GPL, podważając wolność numer 1. Ten plan powinien 105 zostać „zAACSedowany” [po angielsku <em>AACSed</em> wymawia się 106 jak <em>axed</em>, czyli wyrąbany siekierą – przyp. tłum.] 107 i już ogłoszono bojkot technik HD DVD i Blu-ray (<a 108 href="http://web.archive.org/web/20140217075603/http://bluraysucks.com/">http://bluraysucks.com/ 109 [zarchiwizowany]</a>). 110 </p> 111 <p> 112 Pozwalanie kilku przedsiębiorstwom na montowanie intrygi, która ma 113 na celu odebranie nam wolności, żeby dać im zyski, jest porażką rządu, 114 ale póki co większość rządów na świecie, z USA na czele, 115 zachowuje się wobec tych planów bardziej jak płatny wspólnik niż 116 policjant. Przemysł praw autorskich tak ostro obwieścił swoje specyficzne 117 poglądy na to, co jest dobre a co złe, że niektórzy 118 czytelnicy mogą mieć problem z przyjęciem pod rozwagę myśli, 119 że indywidualna wolność może przebijać zyski. 120 </p> 121 122 <p>Co powinna zrobić społeczność wolnego oprogramowania, napotykając się 123 na te zagrożenia wolności? Niektórzy mówią, że powinniśmy się 124 poddać i zaakceptować to, że nasze oprogramowanie będzie 125 dystrybuowane metodami, które nie dopuszczają do działania 126 zmodyfikowanych wersji, ponieważ dzięki temu nasze programy staną się 127 popularniejsze. Niektórzy mówią o wolnym oprogramowaniu jako 128 o „open source”, co staje się sloganem amoralnego podejścia 129 do sprawy, jako najwyższy cel wskazuje potężne i solidne 130 oprogramowanie. Jeżeli pozwolimy firmom używać naszych programów 131 do ograniczania nas, ten „open source DRM” pomógłby im 132 ograniczać nas potężniej i solidniej. Ci, którzy mają władzę mogliby 133 czerpać korzyści z udostępniania i ulepszania oprogramowania, 134 które rozwijają. My również moglibyśmy je czytać — czytać 135 i płakać, skoro nie możemy uruchomić zmodyfikowanej wersji. Kiedy 136 celami są wolność i społeczność — cele ruchu na rzecz 137 wolnego oprogramowania — takie przyzwolenie prowadzi 138 do klęski. 139 </p> 140 <p> 141 Rozwinęliśmy system operacyjny GNU aby móc kontrolować swoje własne 142 komputery i swobodnie współpracować, używając ich 143 w wolności. Szukanie popularności dla naszego oprogramowania 144 poprzez ograniczanie jego wolności zniweczy nasz cel; w najlepszym 145 wypadku schlebiałoby naszemu ego. Dlatego też zaprojektowaliśmy GNU GPL 146 wersję 3, aby podtrzymać wolność użytkowników do modyfikacji 147 kodu źródłowego i wprowadzania zmodyfikowanych wersji 148 do faktycznego użytku. 149 </p> 150 <p> 151 Debata o GPLv3 jest częścią szerszej debaty na temat DRM kontra Wasze 152 prawa. Motywem stojącym za rozwiązaniami DRM jest zwiększenie dochodów 153 tym, którzy je narzucają, ale ich zysk to sprawa uboczna, gdy zagrożona 154 jest wolność milionów ludzi. Żądza zysku, choć nie jest zła sama 155 w sobie, nie może usprawiedliwiać zakazywania ogółowi kontroli 156 nad technologią. Obrona wolności oznacza krzyżowanie szyków DRM-owi. 157 </p> 158 159 <div class="translators-notes"> 160 161 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 162 </div> 163 </div> 164 165 <!-- for id="content", starts in the include above --> 166 <!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> 167 <div id="footer"> 168 <div class="unprintable"> 169 170 <p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a 171 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu 172 z FSF można znaleźć na stronie <a 173 href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających 174 odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać 175 na adres <a 176 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 177 178 <p> 179 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 180 replace it with the translation of these two: 181 182 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 183 translations. However, we are not exempt from imperfection. 184 Please send your comments and general suggestions in this regard 185 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 186 187 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 188 189 <p>For information on coordinating and submitting translations of 190 our web pages, see <a 191 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 192 README</a>. --> 193 Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, 194 ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie 195 tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy 196 w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a 197 href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej 198 informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji 199 tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a 200 href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> 201 </div> 202 203 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 204 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 205 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 206 without talking with the webmasters or licensing team first. 207 Please make sure the copyright date is consistent with the 208 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 209 document was modified, or published. 210 If you wish to list earlier years, that is ok too. 211 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 212 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 213 year, i.e., a year in which the document was published (including 214 being publicly visible on the web or in a revision control system). 215 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 216 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 217 <p>Copyright © 2006 Richard M. Stallman</p> 218 219 <p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" 220 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji 221 Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 222 4.0 Międzynarodowe</a>.</p> 223 224 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> 225 <div class="translators-credits"> 226 227 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 228 Tłumaczenie: Łukasz Anwajler 2006; poprawki: Jan Owoc 2016.</div> 229 230 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 231 Aktualizowane: 232 233 $Date: 2019/07/09 14:41:27 $ 234 235 <!-- timestamp end --> 236 </p> 237 </div> 238 </div> 239 </body> 240 </html>