no-ip-ethos.html (11248B)
1 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/no-ip-ethos.en.html" --> 2 3 <!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> 4 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 5 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> 6 <!--#set var="TAGS" value="essays laws noip" --> 7 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> 8 9 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 10 <title>Nie pozwólcie „własności intelektualnej” skrzywić Waszego etosu 11 - Projekt GNU - Free Software Foundation</title> 12 13 <!--#include virtual="/philosophy/po/no-ip-ethos.translist" --> 14 <!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> 15 <!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.pl.html" --> 16 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> 17 <!--#include virtual="/server/top-addendum.pl.html" --> 18 <div class="article reduced-width"> 19 <h2>Nie pozwólcie „własność intelektualnej” skrzywić Waszego etosu</h2> 20 21 <address class="byline"><a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></address> 22 23 <p><i>9 czerwca 2006</i></p> 24 25 <p>Większość wolnych licencji opartych jest o prawo autorskie i jest ku 26 temu dobry powód: jest ono znacznie bardziej ujednolicone pomiędzy państwami 27 niż prawo kontraktowe, które jest drugim możliwym wyborem.</p> 28 29 <p>Jest także inny powód, by nie korzystać z prawa kontraktowego: 30 wymagałoby to uzyskania przez każdego dystrybutora formalnej zgody 31 użytkownika przed udostępnieniem mu kopii [<em>danego dzieła 32 lub oprogramowania – przyp. tłumacza</em>]. Przekazanie 33 komuś płyty CD bez wcześniejszego otrzymania podpisu byłoby 34 zabronione. Co za koszmar!</p> 35 36 <p>To prawda, że w krajach takich jak Chiny, gdzie generalnie prawo 37 autorskie nie jest egzekwowane, możemy także mieć trudności 38 z egzekwowaniem licencji wolnego oprogramowania, jak sugeruje Heather 39 Meeker w swoim niedawnym artykule w <cite>LinuxInsider</cite> 40 pt. <a href= 41 "https://linuxinsider.com/story/only-in-america-copyright-law-key-to-global-free-software-model-50421.html">„Tylko 42 w Ameryce? Prawo autorskie kluczem do globalnego modelu wolnego 43 oprogramowania”</a>.</p> 44 45 <p>To nie jest jednak powód, by naciskać na większe egzekwowanie praw 46 autorskich w Chinach. Choć użylibyśmy ich do ochrony wolności 47 ludzi, uważamy, że używane byłyby one głównie do jej odbierania 48 przez takie firmy jak Microsoft, Disney i Sony.</p> 49 50 <p>Jak na ironię, moglibyśmy odnieść większy sukces we wdrażaniu prawa 51 autorskiego w Chinach niż Microsoft, Disney i Sony, 52 ponieważ chcielibyśmy zrobić to nieco prościej.</p> 53 54 <p>Disney chce zlikwidować półpodziemne organizacje, które sprzedają dokładne 55 kopie danego dzieła. W przypadku wolnego oprogramowania, niezależnie 56 od tego, która dokładnie licencja jest wykorzystana, takie kopiowanie 57 jest legalne. Chcemy zapobiec publikowaniu oprogramowania własnościowego 58 bazującego na naszym kodzie, kiedy wykorzystywaną licencją wolnego 59 oprogramowania jest <a href="/licenses/gpl.html">GNU GPL</a>. Tego rodzaju 60 nadużycia są najgorsze wtedy, kiedy dokonywane są przez duże, znane 61 przedsiębiorstwa – a są one łatwym celem 62 do wyegzekwowania [<em>warunków licencji – 63 przyp. tłumacza</em>]. Zatem wprowadzenie GPL w Chinach nie jest 64 sprawą przegraną, choć nie będzie łatwe.</p> 65 66 <h3>Mit chińskiej pralni</h3> 67 68 <p>Tym niemniej twierdzenie Meeker, że prowadzi to do globalnego 69 problemu jest zwykłym absurdem. Nie można „wyprać” materiału 70 objętego prawem autorskim w USA przez przepuszczenie go przez Chiny, o 71 czym powinna wiedzieć.</p> 72 73 <p>Jeśli ktoś narusza licencję GNU GPL poprzez dystrybucję niewolnych 74 zmodyfikowanych wersji kompilatorów GCC w USA, nie ma to znaczenia, 75 czy zostały one pobrane lub zmodyfikowane w Chinach. Prawo 76 autorskie USA będzie egzekwowane dokładnie tak samo.</p> 77 78 <p>Mimo że ten błąd może wyglądać na centralny punkt artykułu Meeker, 79 to nim nie jest. Prawdziwym punktem centralnym artykułu jest perspektywa 80 ucieleśniona w sposobie użycia przez autorkę terminu „własność 81 intelektualna”. Używa ona go tak, jakby myślała, że odnosi się on 82 do czegoś spójnego – czegoś, o czym jest sens myśleć 83 i mówić. Jeśli w to wierzycie, to właśnie zaakceptowaliście ukryte 84 założenie tego artykułu.</p> 85 86 <h3>Nieprecyzyjne słownictwo</h3> 87 88 <p>Czasami Meeker używa zamiennie terminów „własność intelektualna” 89 i „copyright”, jakby były to dwie różne nazwy tej samej 90 rzeczy. Niekiedy też posługuje się zamiennie terminami „własność 91 intelektualna” i „patenty”, jak gdyby były to dwie 92 nazwy na tę samą rzecz. Przestudiowawszy obie te rzeczy Meeker wie, 93 że różnią się one ogromnie, a wszystko, co mają ze sobą wspólnego, 94 to jedynie abstrakcyjny zarys ich formy.</p> 95 96 <p>Inne prawa „własności intelektualnej” nie mają z nimi nawet 97 tyle wspólnego. Sugerowanie, że możecie traktować je wszystkie 98 jednakowo, jest z gruntu myląca.</p> 99 100 <p>Wraz z terminem „własność intelektualna” przychodzi 101 fałszywe rozumienie sensu istnienia tych rzeczy. Meeker wspomina o 102 „etosie własności intelektualnej”, który istnieje w USA, 103 gdyż „własność intelektualna jest zapisana 104 w Konstytucji”. To kamień węgielny wszystkich pomyłek.</p> 105 106 <p>Co jest naprawdę zapisane w Konstytucji Stanów Zjednoczonych? Nie 107 wspomina ona o „własności intelektualnej” ani nie mówi nic 108 o większości praw, do których ten termin ma zastosowanie. Tylko dwa 109 z nich – prawo autorskie i prawo patentowe – 110 są w niej poruszone.</p> 111 112 <p>Co mówi o nich Konstytucja? Jaki jest jej etos? Nie jest to nic podobnego 113 do „etosu własności intelektualnej”, który wyobraża sobie 114 Meeker.</p> 115 116 <h3>Błąd wykonania</h3> 117 118 <p>Konstytucja mówi jedynie, że prawo autorskie i prawo patentowe są 119 opcjonalne. One nie muszą istnieć, a jeśli jednak istnieją, to ich 120 celem ma być działanie na rzecz pożytku publicznego – 121 czyli promowanie postępu przez zapewnianie sztucznych bodźców.</p> 122 123 <p>Prawo autorskie i prawo patentowe nie są prawami, do których ich 124 posiadacze są upoważnieni; są sztucznymi przywilejami, które możemy chcieć 125 (lub nie) przekazywać, by zachęcić ludzi do robienia tego, co uznajemy 126 za użyteczne.</p> 127 128 <p>To mądra polityka. Niestety Kongres, który powinien ją realizować 129 w naszym imieniu, zamiast wykonywać nasze rozkazy, przyjmuje je 130 z Holywood i Microsoftu.</p> 131 132 <p>Jeśli doceniacie mądrość Konstytucji Stanów Zjednoczonych, nie dopuście 133 „własności intelektualnej” do swojego etosu i nie 134 pozwólcie memowi „własności intelektualnej” zainfekować Waszego 135 umysłu.</p> 136 137 <p>Praktycznie rzecz biorąc, prawo autorskie, prawo patentowe i prawo 138 znaków towarowych mają tylko jedną wspólną rzecz: każde z nich jest 139 uzasadnione tylko w takim zakresie, w jakim służy interesowi 140 publicznemu. Wasze zainteresowanie wolnością jest częścią interesu 141 publicznego, któremu muszą one służyć.</p> 142 </div> 143 144 <div class="translators-notes"> 145 146 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 147 </div> 148 </div> 149 150 <!-- for id="content", starts in the include above --> 151 <!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> 152 <div id="footer" role="contentinfo"> 153 <div class="unprintable"> 154 155 <p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a 156 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu 157 z FSF można znaleźć na stronie <a 158 href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających 159 odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać 160 na adres <a 161 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 162 163 <p> 164 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 165 replace it with the translation of these two: 166 167 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 168 translations. However, we are not exempt from imperfection. 169 Please send your comments and general suggestions in this regard 170 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 171 172 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 173 174 <p>For information on coordinating and contributing translations of 175 our web pages, see <a 176 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 177 README</a>. --> 178 Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, 179 ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie 180 tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy 181 w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a 182 href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej 183 informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji 184 tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a 185 href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> 186 </div> 187 188 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 189 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 190 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 191 without talking with the webmasters or licensing team first. 192 Please make sure the copyright date is consistent with the 193 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 194 document was modified, or published. 195 196 If you wish to list earlier years, that is ok too. 197 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 198 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 199 year, i.e., a year in which the document was published (including 200 being publicly visible on the web or in a revision control system). 201 202 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 203 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 204 <p>Copyright © 2006, 2021 Free Software Foundation, Inc.</p> 205 206 <p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" 207 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji 208 Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 209 4.0 Międzynarodowe</a>.</p> 210 211 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> 212 <div class="translators-credits"> 213 214 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 215 Tłumaczenie: Paweł Różański 2011; poprawki Tomasz Kozłowski 2012, Jan Owoc 216 2012.</div> 217 218 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 219 Aktualizowane: 220 221 $Date: 2021/10/07 20:02:26 $ 222 223 <!-- timestamp end --> 224 </p> 225 </div> 226 </div> 227 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 228 </body> 229 </html>