computing-progress.html (11008B)
1 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/computing-progress.en.html" --> 2 3 <!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> 4 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 5 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> 6 <!--#set var="TAGS" value="essays cultural society" --> 7 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> 8 9 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 10 <title>Postęp informatyki: wady i zalety - Projekt GNU - Fundacja Wolnego 11 Oprogramowania (FSF)</title> 12 13 <!--#include virtual="/philosophy/po/computing-progress.translist" --> 14 <!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> 15 <!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.pl.html" --> 16 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> 17 <!--#include virtual="/server/top-addendum.pl.html" --> 18 <div class="article reduced-width"> 19 <h2>Postęp informatyki: wady i zalety</h2> 20 21 <address class="byline"><a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></address> 22 23 <div class="infobox" role="complementary"> 24 <p><i>Telewizja BBC poprosiła mnie o napisanie artykułu do działu Tech Lab 25 i oto co im wysłałem. (Artykuł odnosi się do paru innych 26 opublikowanych w tym dziale). BBC ostatecznie nie zgodziło się 27 na publikację z zezwoleniem na powielanie więc publikuję 28 ten artykuł tutaj.</i></p> 29 </div> 30 <hr class="thin" /> 31 32 <p> 33 Bradley Horowitz z Yahoo zaproponował, aby każda rzecz 34 na świecie miała swój niepowtarzalny numer, żeby twój telefon komórkowy 35 mógł zarejestrować wszystko co robisz. Nawet to, której puszki dotknąłeś 36 będąc w supermarkecie.</p> 37 38 <p> 39 Jeżeli ten telefon jest taki jak te dzisiejsze, użyje zastrzeżonego 40 oprogramowania: oprogramowania kontrolowanego przez firmy które je 41 obsługują, nie przez ich użytkowników. Firmy te zadbają by twój telefon 42 zbierał informacje o tobie w celu udostępnienia ich w bazie firmy 43 (nazwijmy ją Wielki Brat) i prawdopodobnie innym.</p> 44 45 <p> 46 W przyszłej Wielkiej Brytanii, takiej jaką chciałaby Partia Pracy, te 47 firmy z pewnością przekażą te informacje policji. Jeśli twój telefon 48 zarejestruje, że kupiłeś drewniany kij oraz tablicę, system 49 operatora wywnioskuje, że możesz planować protest i automatycznie 50 złoży raport policji by mogli cię oskarżyć o „terroryzm”. </p> 51 52 <p> 53 W Wielkiej Brytanii czynem zabronionym jest samo bycie podejrzanym, 54 a dokładniej posiadanie jakiegokolwiek przedmiotu 55 w okolicznościach gdzie istnieje „uzasadnione podejrzenie”, 56 że możesz go użyć w celach przestępczych. Twój telefon da policji 57 wiele okazji aby cię podejrzewać, a następnie móc oskarżyć cię o 58 bycie podejrzanym. Podobne rzeczy dzieją się w Chinach, gdzie Yahoo już 59 przekazało rządowi wszystkie informacje których potrzebował by uwięzić 60 dysydenta. Później prosiło o nasze zrozumienie tłumacząc 61 że „tylko wykonywali rozkazy”.</p> 62 63 <p> 64 Horowitz chciałby, żeby telefony dodawały informacje automatycznie, bazując 65 na czasie kiedy uczestniczysz w danym zdarzeniu 66 lub spotkaniu. To znaczy że firmy telefoniczne będą również 67 wiedzieć dokładnie z kim się spotykasz. Takie informacje będą przydatne 68 dla rządu, takich jak Wielkiej Brytanii i Chin, które nie do końca 69 respektują prawa człowieka.</p> 70 71 <p> 72 Nie bardzo podoba mi się wizja całkowitej inwigilacji autorstwa 73 Horowitza. Wolałbym wyobrazić sobie świat, w którym komputery nie 74 zbierają ani nie wysyłają żadnych informacji o nas z wyjątkiem 75 tych sytuacji kiedy chcemy żeby to zrobiły.</p> 76 77 <p> 78 Oprogramowanie niewolne robi inne nieprzyjemne rzeczy prócz szpiegowania, 79 często zakłada cyfrowe kajdanki – funkcje zaprojektowane by 80 ograniczać użytkowników (zwane również DRM, od <em>Digital Restrictions 81 Management</em>, Cyfrowe Zarządzanie Ograniczeniami). Te elementy kontrolują 82 Wasz dostęp, Wasze kopiowanie, czy przenoszenie plików w Waszym 83 własnym komputerze.</p> 84 85 <p> 86 DRM jest znaną praktyką, korzysta z tego: Microsoft, Apple, Google, 87 nawet BBC iPlayer. Wiele rządów popiera te firmy sprzeciwiając się opinii 88 publicznej i zdelegalizowało mówienie innym, jak pozbyć się 89 z cyfrowych ograniczeń. W rezultacie, konkurencja nie robi nic, 90 w praktyce: nie ważne jak wiele własnych rozwiązań możesz mieć 91 do wyboru, wszystkie będą tak samo ograniczające. Jeśli komputer wie 92 gdzie się znajdujesz, może zrobić DRM jeszcze gorszym: są firmy, które 93 chciałyby ograniczyć dostęp na podstawie obecnej lokalizacji.</p> 94 95 <p> 96 Mam inną wizję świata. Chciałbym widzieć świat w którym całe 97 oprogramowanie w naszych komputerach, na pulpitach naszych 98 pecetów, naszych laptopach, telefonach jest pod naszą kontrolą 99 i szanują naszą prywatność. Innymi słowy, świat w którym całe 100 oprogramowanie jest <a href="/philosophy/free-sw.html"><em>wolnym</em> 101 oprogramowaniem</a>.</p> 102 103 <p> 104 Wolne oprogramowanie, oprogramowanie szanujące wolność, oznacza 105 że każdy użytkownik ma dostęp do kodu źródłowego oraz może 106 dostosować program do własnych potrzeb, również darmowo rozpowszechniać 107 lub sprzedawać jego kopie, takie same lub zmienione. To znaczy, 108 że władzę ma użytkownik i nikt mu nie będzie narzucał żadnych 109 paskudnych dodatków.</p> 110 111 <p> 112 Nawet jeśli nie korzystacie z tej możliwości osobiście, jesteście 113 częścią społeczności która korzysta. Jeśli nie jesteście programistą, inni 114 użytkownicy programu nimi są. Oni prawdopodobnie znajdą i zmienią 115 nieprzyjazne części, które mogą szpiegować Was czy ograniczać 116 i opublikują bezpieczne wersje. Będziecie musieli jedynie wybrać ich 117 używanie, a ponieważ wszyscy będą woleli ich używać to z pewnością 118 nie będzie wymagało od Was żadnego wysiłku.</p> 119 120 <p> 121 Charles Stross przewidywał komputery, które stale zapisują wszystko, co 122 widzimy i słyszymy. Te rejestry mogą być bardzo przydatne, tak długo, 123 jak Big Brother o nich nie wie. Dzisiejsze telefony komórkowe są już 124 w stanie podsłuchiwać ich użytkowników, nie informując o tym, 125 na wniosek policji, operatora, lub kogoś kto zna, wymagane 126 komendy. Tak długo, jak telefony będą używać niewolnego oprogramowania, 127 kontrolowanego przez jego twórców, a nie przez użytkowników, należy się 128 spodziewać tylko pogorszenia tej sytuacji. Tylko wolne oprogramowanie 129 pozwala obywatelom użytkującym komputery sprzeciwić się totalitarnemu 130 nadzorowi.</p> 131 132 <p> 133 Artykuł Dave Winersa sugeruje, że Pan Gates powinien wysłać kopię 134 systemu Windows Vista na Alpha Centauri. Rozumiem to, 135 ale wysyłanie tylko jednej nie rozwiąże naszych problemów 136 na Ziemi. Windows został zaprojektowany do szpiegowania 137 użytkowników i ograniczania ich. Powinniśmy zebrać wszystkie kopie 138 Windows, ale również MacOS i iPlayer z tego samego powodu, 139 a następnie wysłać je na Alpha Centauri z najmniejszą możliwą 140 prędkością. Lub po prostu je skasować.</p> 141 </div> 142 143 <div class="translators-notes"> 144 145 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 146 </div> 147 </div> 148 149 <!-- for id="content", starts in the include above --> 150 <!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> 151 <div id="footer" role="contentinfo"> 152 <div class="unprintable"> 153 154 <p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a 155 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu 156 z FSF można znaleźć na stronie <a 157 href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających 158 odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać 159 na adres <a 160 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 161 162 <p> 163 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 164 replace it with the translation of these two: 165 166 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 167 translations. However, we are not exempt from imperfection. 168 Please send your comments and general suggestions in this regard 169 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 170 171 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 172 173 <p>For information on coordinating and contributing translations of 174 our web pages, see <a 175 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 176 README</a>. --> 177 Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, 178 ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie 179 tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy 180 w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a 181 href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej 182 informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji 183 tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a 184 href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> 185 </div> 186 187 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 188 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 189 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 190 without talking with the webmasters or licensing team first. 191 Please make sure the copyright date is consistent with the 192 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 193 document was modified, or published. 194 195 If you wish to list earlier years, that is ok too. 196 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 197 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 198 year, i.e., a year in which the document was published (including 199 being publicly visible on the web or in a revision control system). 200 201 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 202 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 203 <p>Copyright © 2007, 2021 Richard Stallman</p> 204 205 <p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" 206 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji 207 Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 208 4.0 Międzynarodowe</a>.</p> 209 210 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> 211 <div class="translators-credits"> 212 213 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 214 Tłumaczenie: Agnieszka Sznajder 2010, poprawki: Jan Owoc 2010, 2011, Daniel 215 Oźminkowski 2010, Marcin Wolak 2010.</div> 216 217 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 218 Aktualizowane: 219 220 $Date: 2021/09/30 10:33:37 $ 221 222 <!-- timestamp end --> 223 </p> 224 </div> 225 </div> 226 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 227 </body> 228 </html>