censoring-emacs.html (10004B)
1 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/censoring-emacs.en.html" --> 2 3 <!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> 4 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 5 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> 6 <!--#set var="TAGS" value="essays cultural evils" --> 7 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> 8 9 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 10 <title>Cenzurowanie mojego oprogramowania - Projekt GNU - Fundacja Wolnego 11 Oprogramowania (FSF)</title> 12 13 <!--#include virtual="/philosophy/po/censoring-emacs.translist" --> 14 <!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> 15 <!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.pl.html" --> 16 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> 17 <!--#include virtual="/server/top-addendum.pl.html" --> 18 <div class="article reduced-width"> 19 <h2>Cenzurowanie mojego oprogramowania</h2> 20 21 <address class="byline"><a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></address> 22 23 <p> 24 Minionego lata, kilku przebiegłych parlamentarzystów wysunęło projekt ustawy 25 „zakazującej pornografii” w Internecie. Już jesienią 26 prawicowi chrześcijanie poparli ten projekt. W zeszłym tygodniu 27 prezydent Clinton podpisał tę ustawę. W tym tygodniu ja cenzuruję GNU 28 Emacsa.</p> 29 <p> 30 Nie, GNU Emacs nie zawiera pornografii. Jest to pakiet oprogramowania 31 — uhonorowany kilkoma nagrodami, szeroko rozszerzalny 32 i przystosowywalny edytor tekstu. Ale wspomniana wyżej ustawa 33 sięga o wiele dalej niż tylko do pornografii. Zakazuje 34 „nieprzyzwoitych” wypowiedzi, do których można zaliczyć 35 praktycznie wszystko — począwszy od sławnych wierszy, przez 36 dzieła sztuki wiszące w Luwrze, aż do porad dotyczących 37 bezpiecznego seksu, na oprogramowaniu skończywszy.</p> 38 <p> 39 Oczywiście ustawa ta miała wielu przeciwników. Nie tylko wśród ludzi 40 korzystających z Internetu czy ceniących sobie erotykę, 41 ale wśród wszystkich, którzy troszczą się o wolność prasy.</p> 42 <p> 43 Jednak za każdym razem, kiedy staraliśmy się wyjaśnić opinii 44 publicznej, o jaką stawkę naprawdę toczy się gra, siły cenzury odpowiadały 45 kłamstwem: wmawiali społeczeństwu, że chodzi jedynie o 46 pornografię. Nazywając w swych wypowiedziach to kłamstwo głównym 47 powodem takich działań, udało im się wywieść opinię publiczną 48 w pole. Dlatego teraz cenzuruję moje oprogramowanie.</p> 49 <p> 50 Rzecz w tym, że Emacs zawiera jedną z wersji sławnego 51 „programu-doktora”, znanego także jako Eliza, który został 52 napisany przez prof. Weizenbauma na <abbr title="Massachusetts 53 Institute of Technology">MIT</abbr>. Program ten imituje psychoterapeutę 54 stosującego metodę Rogersa. Użytkownik rozmawia z programem, który 55 odpowiada mu jego własnymi słowami, korzystając z rozległej bazy słów 56 i zwrotów [por. efekt Elizy – przyp. tłum].</p> 57 <p> 58 W Emacsie program ten został zaprojektowany tak, by umiał rozpoznawać 59 wiele pospolitych przekleństw i odpowiadać na nie za pomocą 60 bystrych zwrotów, takich jak “Mógłbyś uważać na słowa?” 61 czy “Nie bądźmy wulgarni.” Aby to osiągnąć, musiał 62 zawierać listę przekleństw. To zaś oznacza, że kod źródłowy tego 63 programy był nieprzyzwoity.</p> 64 <p> 65 W tym tygodniu usunąłem więc tę funkcję. Nowa wersja programu nie 66 rozpoznaje nieprzyzwoitych słów; jeśli w rozmowie z nim 67 przeklniesz, odpowie tym samym przekleństwem — ponieważ nie zna 68 lepszej odpowiedzi. (Przy uruchamianiu nowej wersji ukazuje się komunikat 69 powiadamiający, że została ona ocenzurowana dla bezpieczeństwa 70 użytkowników.)</p> 71 <p> 72 Teraz, kiedy Amerykanie ryzykują karę do dwóch lat pozbawienia wolności 73 za umieszczanie w Sieci nieprzyzwoitych treści, przydałoby się, 74 żeby mogli zapoznać się z precyzyjnymi przepisami mówiącymi, 75 w jaki sposób można uniknąć uwięzienia za działalność 76 w Internecie. Jednakże jest to niemożliwe. Reguły te musiałyby 77 wymieniać zakazane słowa, więc umieszczenie ich w Internecie 78 byłoby z nimi niezgodne.</p> 79 <p> 80 Oczywiście w tym miejscu przyjmuję pewne założenie co do znaczenia 81 słowa „nieprzyzwoity.”. Muszę to zrobić, ponieważ nikt nie 82 zna ostatecznej definicji. Najbardziej oczywistym znaczeniem jest znaczenie 83 używane w telewizji, traktuję więc je jako wstępne 84 założenie. Jednakże istnieje dość duża szansa, że nasze sądy odrzucą tę 85 interpretację prawa jako niekonstytucyjną.</p> 86 <p> 87 Możemy mieć nadzieję, że sądy uznają Internet za takie samo medium 88 służące do publikacji treści jak książki czy prasa. Jeśli tak się 89 stanie, całkowicie odrzucą wszystkie ustawy zakazujące 90 „nieprzyzwoitych” publikacji w Internecie.</p> 91 <p> 92 Martwi mnie jednak to, że sądy mogą wybrać jakiś mętny półśrodek, 93 akceptując taką interpretację słowa „nieprzyzwoity”, zezwalałaby 94 na używanie programu-doktora czy wulgaryzmów (jeżeli miałyby 95 służyć definiowaniu przyzwoitości), ale zabroni tego części książek, 96 które dzieci mogą przeglądać w publicznej bibliotece. Z biegiem 97 lat, w miarę jak Internet będzie zastępował biblioteki, utracimy część 98 wolności słowa. </p> 99 <p> 100 Zaledwie kilka tygodni temu kolejne państwo ocenzurowało Internet. Były to 101 Chiny. Nie mamy w naszym kraju najlepszej opinii na temat Chin 102 — ich rząd nie respektuje nawet podstawowych wolności [obywatelskich 103 – przyp. tłum.]. Ale jak bardzo szanuje je nasz własny rząd? 104 I czy zależy Ci na nich na tyle, by je chronić?</p> 105 106 <p> 107 [Ten akapit jest przestarzały:] 108 </p> 109 110 <p> 111 Jeśli tak, bądź w kontakcie z organizacją Voters 112 Telecommunications Watch. By uzyskać podstawowe informacje 113 oraz szczegóły dotyczące wspieranych inicjatyw politycznych, odwiedź 114 ich witrynę: http://www.vtw.org/. Cenzura wygrała w lutym, ale my 115 możemy ją pokonać w listopadzie.</p> 116 117 <div class="infobox extra" role="complementary"> 118 <hr /> 119 <p>Z <cite>Damation</cite>, 1. marca 1996</p> 120 </div> 121 </div> 122 123 <div class="translators-notes"> 124 125 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 126 </div> 127 </div> 128 129 <!-- for id="content", starts in the include above --> 130 <!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> 131 <div id="footer" role="contentinfo"> 132 <div class="unprintable"> 133 134 <p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a 135 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu 136 z FSF można znaleźć na stronie <a 137 href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających 138 odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać 139 na adres <a 140 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 141 142 <p> 143 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 144 replace it with the translation of these two: 145 146 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 147 translations. However, we are not exempt from imperfection. 148 Please send your comments and general suggestions in this regard 149 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 150 151 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 152 153 <p>For information on coordinating and contributing translations of 154 our web pages, see <a 155 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 156 README</a>. --> 157 Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, 158 ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie 159 tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy 160 w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a 161 href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej 162 informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji 163 tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a 164 href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> 165 </div> 166 167 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 168 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 169 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 170 without talking with the webmasters or licensing team first. 171 Please make sure the copyright date is consistent with the 172 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 173 document was modified, or published. 174 175 If you wish to list earlier years, that is ok too. 176 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 177 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 178 year, i.e., a year in which the document was published (including 179 being publicly visible on the web or in a revision control system). 180 181 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 182 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 183 <p>Copyright © 1996, 2021 Richard Stallman</p> 184 185 <p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" 186 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji 187 Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 188 4.0 Międzynarodowe</a>.</p> 189 190 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> 191 <div class="translators-credits"> 192 193 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 194 Tłumaczenie: Piotr Podobiński, Tomasz W. Kozłowski</div> 195 196 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 197 Aktualizowane: 198 199 $Date: 2021/09/30 10:33:37 $ 200 201 <!-- timestamp end --> 202 </p> 203 </div> 204 </div> 205 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 206 </body> 207 </html>