categories.html (27597B)
1 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/categories.en.html" --> 2 3 <!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> 4 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 5 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> 6 <!--#set var="TAGS" value="essays term" --> 7 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> 8 9 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 10 <title>Kategorie Wolnego i Niewolnego Oprogramowania - Projekt GNU - Free 11 Software Foundation</title> 12 <style type="text/css" media="screen"><!-- 13 #diagram { width: 32em; max-width: 100%; margin: 2.5em auto 2em; } 14 #diagram img { width: 29.9em; height: auto; overflow: auto; } 15 #diagram p { font-size: .88em; text-align: justify; } 16 --> 17 </style> 18 19 <!--#include virtual="/philosophy/po/categories.translist" --> 20 <!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> 21 <!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.pl.html" --> 22 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> 23 <!--#include virtual="/server/top-addendum.pl.html" --> 24 <div class="article reduced-width"> 25 <h2>Kategorie wolnego i niewolnego oprogramowania</h2> 26 27 <!-- GNUN: localize URL /philosophy/category.png --> 28 <div id="diagram" class="c" role="figure" aria-labelledby="caption"> 29 <img src="/philosophy/category.png" alt="[Kategorie oprogramowania]" /> 30 <p id="caption"> 31 Ten diagram, autorstwa Chao-Kuei a niedawno zaktualizowany przez kilka 32 innych osób, wyjaśnia zależności między różnymi kategoriami 33 oprogramowania. Jest dostępny jako <a 34 href="/philosophy/category.svg">skalowana grafika wektorowa</a> 35 oraz jako <a href="/philosophy/category.fig">dokument XFig</a>, 36 na warunkach umowy jakiejkolwiek z licencji GNU GPL v2 37 oraz późniejszych, GNU FDL v1.2 oraz późniejszych oraz na 38 zasadzie Creative Commons Attribute-Share Alike v2.0 i późniejszych.</p> 39 </div> 40 41 <div class="announcement" role="complementary"> 42 <p>Zwróćcie też uwagę na <a href="/philosophy/words-to-avoid.html">Mylące 43 słowa, których prawdopodobnie wolelibyście unikać</a>.</p> 44 </div> 45 46 <h3 id="FreeSoftware">Wolne oprogramowanie [<em>Free software</em>]</h3> 47 48 <p>Wolne oprogramowanie, czyli <em>free software</em>, rozpowszechniane 49 jest na zasadach, które pozwalają każdemu na użytkowanie go, 50 kopiowanie i rozpowszechnianie w postaci niezmienionej 51 lub z modyfikacjami, za darmo lub za 52 opłatą. W szczególności oznacza to, że jego kod źródłowy musi być 53 dostępny. „Jeśli coś nie jest źródłem — nie jest programem”. To 54 uproszczona definicja, prosimy zapoznać się również z jej <a 55 href="/philosophy/free-sw.html">pełną wersją</a>.</p> 56 57 <p>Jeśli jakiś program jest wolny, to potencjalnie może zostać włączony 58 do wolnego systemu operacyjnego, takiego jak GNU lub jednej 59 z wolnych wersji systemu <a 60 href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a>.</p> 61 62 <p>Istnieje wiele różnych metod uczynienia programu wolnym — wiele 63 szczegółowych kwestii, które można rozstrzygnąć na więcej niż jeden 64 sposobów, wciąż pozostawiając program wolnym. Niektóre z możliwych 65 wariantów opisane są poniżej. Więcej informacji na temat konkretnych 66 licencji wolnego oprogramowania zawartych jest na <a 67 href="/licenses/license-list.html">stronie z listą licencji</a>.</p> 68 69 <p>Wolne oprogramowanie to kwestia wolności, nie ceny. Jednak firmy 70 piszące prawnie zastrzeżone programy czasami używają terminu „free 71 software” odnosząc go do ceny [w angielskim „free” 72 oznacza „wolny”, ale też 73 „darmowy”]. W niektórych przypadkach znaczy to, 74 że można uzyskać kopię binarną bez opłaty, w innych, 75 że kopia dołączana jest do komputera, który kupujesz. Coś takiego 76 nie ma nic wspólnego z tym, jak my rozumiemy wolne oprogramowanie 77 w projekcie GNU.</p> 78 79 <p>W związku z potencjalną możliwością pomyłki, gdy firma 80 programistyczna twierdzi, że jej produkt jest <em>free software</em>, 81 warto zawsze sprawdzić faktyczne warunki dystrybucji, aby upewnić się, 82 czy użytkownicy rzeczywiście mają wszystkie wolności, które wynikają 83 z idei wolnego oprogramowania. Czasem program jest rzeczywiście wolny, 84 a czasem nie.</p> 85 86 <p>W angielskim słowo „free”, używane na ogół 87 w znaczeniu „wolny”, „swobodny” może też 88 znaczyć „darmowy”. W wielu językach są to dwa odrębne 89 słowa, na przykład, we francuskim istnieje „libre” 90 i „gratuit”. W angielskim; jest słowo 91 „gratis”, które jednoznacznie odnosi się do ceny, 92 jednak brak przymiotnika, który jednoznacznie odnosiłby się 93 do wolności. Zapoznajcie się z naszą listą <a href= 94 "/philosophy/fs-translations.html">tłumaczeń terminu „wolne 95 oprogramowanie”</a> na inne języki.</p> 96 97 <p>Wolne programy są często <a href="/software/reliability.html">bardziej 98 niezawodne</a> niż te, które wolne nie są.</p> 99 100 <h3 id="OpenSource">Oprogramowanie „Open Source”</h3> 101 102 <p> 103 Niektórzy ludzie używają terminu „oprogramowanie open source” 104 [dosłownie: „otwarte źródło”], mając na myśli mniej więcej 105 to samo, co wolne oprogramowanie. Jednak nie jest to dokładnie ten sam 106 rodzaj oprogramowania: zaakceptowali oni pewne ograniczenia licencyjne, 107 które my uważamy za zbyt restrykcyjne. Istnieją również licencje 108 wolnego oprogramowania, których oni nie akceptują. Jednak różnice 109 w praktyce są dość małe: znamy tylko kilka przykładów kodu, który jest 110 open source, a nie jest wolnym oprogramowaniem. Teoretycznie mogłoby 111 być wolne oprogramowanie, które jest odrzucone jako open source, 112 ale nie wiemy czy taki przekład istnieje.</p> 113 <p>Wolimy termin „<a 114 href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">wolne 115 oprogramowanie</a>”, ponieważ odwołuje się on do wolności, 116 a określenie „open source” nie.</p> 117 118 <h3 id="PublicDomainSoftware">Oprogramowanie będące dobrem publicznym [<em>Public domain software</em>]</h3> 119 120 <p>Oprogramowanie w domenie publicznej [<em>public domain software</em>], 121 to programy nie objęte prawem autorskim. Jeśli kod źródłowy jest dobrem 122 publicznym, to jest to specjalny przypadek <a 123 href="#Non-CopyleftedFreeSoftware">wolnego oprogramowania nieobjętego przez 124 copyleft</a>, co znaczy, że niektóre z jego kopii 125 lub zmodyfikowanych wersji mogą być niewolne.</p> 126 127 <p>W niektórych przypadkach program wykonywalny należy do domeny 128 publicznej, ale jego kod źródłowy nie jest dostępny. Nie jest to 129 wówczas wolne oprogramowanie, gdyż ono wymaga dostępności kodu 130 źródłowego. Większość wolnego oprogramowania nie jest dobrem publicznym — 131 jest objęta prawami autorskimi, a posiadacze tych praw udzielili 132 wszystkim pozwolenia na swobodne korzystanie z oprogramowania, 133 które stworzyli. Zrobili to, stosując odpowiednią licencję — licencję 134 wolnego oprogramowania.</p> 135 136 <p>Niekiedy używa się pojęcia „public domain” w sposób 137 nieprecyzyjny, mając na myśli <a 138 href="#FreeSoftware">„darmowy”</a> lub „dostępny 139 bez opłat”. Jednakże „public domain” jest terminem 140 prawniczym i oznacza, dokładnie, „nie stanowiący przedmiotu prawa 141 autorskiego” [<em>not copyrighted</em>]. Zalecamy, dla jasności, 142 stosowanie „public domain” tylko w tym sensie, 143 a innych terminów do oddania innych znaczeń.</p> 144 145 <p>Zgodnie z Konwencją Berneńską, podpisaną przez większość krajów, 146 wszystko, co zostanie zapisane, staje się automatycznie objęte prawem 147 autorskim. Dotyczy to także programów. Dlatego też, jeśli chcecie 148 udostępnić napisany przez siebie program jako dobro publiczne, musicie 149 podjąć pewne kroki prawne, żeby zrzec się swoich praw 150 autorskich. W przeciwnym razie, program pozostanie takim prawem objęty.</p> 151 152 <h3 id="CopyleftedSoftware">Oprogramowanie objęte copyleft</h3> 153 154 <p>Oprogramowanie copyleft to wolne programy, których warunki rozpowszechniania 155 zapewniają, że wszystkie kopie będą miały podobne warunki 156 rozpowszechniania. Zwykle licencje copyleft nie pozwalają redystrybutorom 157 na dodawanie dodatkowych ograniczeń przy dalszym rozpowszechnianiu 158 lub modyfikacji programu (kilka szczególnie łagodnych ograniczeń jest 159 dozwolonych). To chroni program i jego zmodyfikowane wersje przed 160 niektórymi sposobami zmieniania programu w program własnościowy.</p> 161 162 <p>Niektóre licencje copyleft, takie jak GPL w wersji 3, uniemożliwiają 163 inne metody przekształcania programów w oprogramowanie własnościowe, 164 takie jak <a href="/licenses/rms-why-gplv3.html">tivoization</a>.</p> 165 166 <p>W Projekcie GNU stosujemy copyleft do prawie całego oprogramowania 167 jakie piszemy, gdyż naszym celem jest dać każdemu użytkownikowi wolności 168 wynikające z pojęcia „wolne 169 oprogramowanie”. Na stronie <a href= 170 "/licenses/copyleft.html">Czym jest copyleft</a> znajduje się szczegółowe 171 wyjaśnienie sposobu działania copyleft i powodów, dla których stosujemy 172 to rozwiązanie.</p> 173 174 <p>Copyleft jest pojęciem ogólnym — żeby faktycznie program podlegał licencji 175 typu copyleft należy użyć konkretnego zestawu warunków 176 dystrybucyjnych. Istnieje wiele możliwych sposobów napisania warunków 177 dystrybucji zgodnych z copyleft, więc w zasadzie dla wolnego 178 oprogramowania może istnieć wiele licencji typu copyleft. Niemniej jednak, 179 w praktyce niemal całe oprogramowanie wydane na zasadach copyleft 180 korzysta z <a href="/licenses/gpl.html">Powszechnej Licencji Publicznej 181 GNU</a> [<em>GNU General Public License</em>]. Dwie różne licencje typu 182 copyleft są na ogół ze sobą „niezgodne”, 183 „niekompatybilne”, co znaczy, że łączenie kodu objętego 184 jedną z tych licencji z kodem objętym drugą jest 185 nielegalne. Dlatego dobrze jest dla społeczności, jeśli wykorzystuje 186 się tylko jedną licencję copyleft.</p> 187 188 <h3 id="Non-CopyleftedFreeSoftware">Wolne oprogramowanie nie objęte przez copyleft</h3> 189 190 <p>Wolne oprogramowanie nie objęte copyleft zawiera zezwolenie autora 191 na dalsze rozpowszechnianie i modyfikowanie, jak również 192 na nakładanie dodatkowych ograniczeń.</p> 193 194 <p>Jeśli program jest wolny, ale nie objęty copyleft, to niektóre jego 195 kopie lub zmienione wersje mogą w ogóle nie być wolne. Jakaś firma 196 programistyczna może skompilować dany program, ze zmianami lub bez, 197 i rozpowszechniać plik wykonywalny jako <a 198 href="#ProprietarySoftware">prawnie zastrzeżony</a> produkt.</p> 199 200 <p>Ilustruje to przypadek <a href="https://www.x.org/wiki/">Systemu X 201 Window</a>. Konsorcjum X wydawało X11 na warunkach dystrybucyjnych, 202 które czyniło go wolnym oprogramowaniem nie objętym copyleft, a dalsi 203 deweloperzy kontynuowali tą praktykę. Kopia na tych warunkach jest 204 wolnym oprogramowaniem. Jednakże, istnieją też wersje niewolne i są 205 popularne stacje robocze (w każdym razie były), i karty graficzne PC, 206 na których jedynie niewolne wersje działają. Jeśli używacie takiego 207 sprzętu, to X11 nie jest dla Was wolnym oprogramowaniem. <a 208 href="/philosophy/x.html">Programiści systemu X11 nawet uczynili go 209 na pewien czas niewolnym.</a> Byli to w stanie zrobić, 210 ponieważ inni dołączali swój kod na tej samej licencji nie objętej 211 copyleft.</p> 212 213 <h3 id="LaxPermissiveLicensedSoftware">Oprogramowanie na licencjach zbyt przyzwalających [<em>Lax permissive 214 licensed software</em>]</h3> 215 216 <p>W skład licencji zbyt przyzwalających wchodzi licencja X11 oraz <a 217 href="/licenses/bsd.html">dwie licencje BSD</a>. Te licencje zezwalają 218 na prawie jakiekolwiek modyfikowanie kodu, włączając w to 219 redystrybucję prawnie zastrzeżonych binarii z lub bez zmian kodu 220 źródłowego.</p> 221 222 <h3 id="GPL-CoveredSoftware">Oprogramowanie objęte GPL</h3> 223 224 <p>Powszechna Licencja Publiczna, <a href="/licenses/gpl.html">GNU GPL (General 225 Public License)</a>, to jeden z konkretnych zestawów warunków 226 rozpowszechniania służący do objęcia programu licencją typu 227 copyleft. Projekt GNU wydaje na jej warunkach większość swojego 228 oprogramowania.</p> 229 230 <p>Nieporozumieniem jest zrównanie wolnego oprogramowania wraz 231 z oprogramowaniem objętym GPL.</p> 232 233 <h3 id="TheGNUsystem">System operacyjny GNU</h3> 234 235 <p><a href="/gnu/gnu-history.html">System operacyjny GNU</a> to system 236 operacyjny podobny do Uniksa, składający się w całości 237 z wolnego oprogramowania, który rozwijamy w ramach Projektu GNU 238 od 1984 roku.</p> 239 240 <p>Uniksopodobny system operacyjny składa się z wielu programów. System 241 GNU zawiera <a href="#GNUsoftware">oficjalne pakiety GNU</a>, jak również 242 wiele innych pakietów, jak System X Window i TeX, które nie są 243 oprogramowaniem GNU.</p> 244 245 <p>Pierwsze testowe wydanie pełnego systemu GNU miało miejsce w roku 246 1996. Obejmowało ono GNU Hurd, czyli rozwijane przez nas od 1990 247 roku jądro systemu. W roku 2001 system GNU (wraz z jądrem GNU 248 Hurd) zaczął działać całkiem niezawodnie, jednak Hurdowi nadal brakuje 249 kilku ważnych elementów, więc nie jest szeroko 250 wykorzystywany. Tymczasem w latach 90. wielki sukces odniósł <a href= 251 "/gnu/linux-and-gnu.html">system GNU/Linux</a>, odgałęzienie systemu GNU, 252 które jako jądro wykorzystuje Linuksa zamiast GNU Hurd. To pokazuje, 253 że system GNU nie jest pojedynczym statycznym zestawem 254 programów. Użytkownicy oraz dystrybutorzy mogą wybierać różne pakiety 255 dostosowane do ich potrzeb i pragnień. Wynikiem tego jest wariant 256 systemu GNU.</p> 257 258 <p>Ponieważ celem GNU jest wolność, każdy z poszczególnych składników 259 systemu GNU jest wolnym oprogramowaniem. Nie wszystkie jednak muszą być 260 objęte przez copyleft. Jednakże jakikolwiek rodzaj wolego oprogramowania 261 jest prawnie odpowiedni do dołączania, jeżeli tylko pomaga 262 osiągnąć techniczne założenia.</p> 263 264 <h3 id="GNUprograms">Programy GNU</h3> 265 266 <p>Termin „Programy GNU” to synonim <a 267 href="#GNUsoftware">oprogramowania GNU</a>. Program Foo jest programem GNU 268 jeśli jest oprogramowaniem GNU. Czasem mówimy też, że jest 269 „pakietem GNU”.</p> 270 271 <h3 id="GNUsoftware">Oprogramowanie GNU</h3> 272 273 <p><a href="/software/software.html">Oprogramowanie GNU</a> to oprogramowanie 274 wydane pod auspicjami <a href="/gnu/gnu-history.html">Projektu 275 GNU</a>. Jeśli jakiś program jest oprogramowaniem GNU, to jest również 276 programem lub pakietem GNU. W pliku README lub podręczniku 277 danego pakietu powinno być to wyraźnie napisane; wszystkie pakiety GNU 278 wskazano także w <a href="/directory">Katalogu wolnego 279 oprogramowania</a>.</p> 280 281 <p>Większość oprogramowania GNU jest wydana na warunkach <a href= 282 "/licenses/copyleft.html">copyleft</a>, ale nie wszystkie; 283 jednak całość musi być <a href="/philosophy/free-sw.html">wolnym 284 oprogramowaniem</a>.</p> 285 286 <p>Część oprogramowania GNU została napisana przez <a 287 href="https://www.fsf.org/about/staff/">pracowników</a> Fundacji Wolnego 288 Oprogramowania (<a href="https://www.fsf.org/">Free Software 289 Foundation</a>), ale większość jest wkładem <a 290 href="/people/people.html">ochotników</a>. (Niektórzy z tych ochotników 291 są opłacani przez firmy lub uniwersytety, ale dla nas są 292 ochotnicy.) Prawa autorskie do niektórych z wniesionych programów 293 ma Fundacja Wolnego Oprogramowania, a prawa do reszty mają ich 294 autorzy.</p> 295 296 <h3 id="FSF-CopyrightedGNUSoftware">Oprogramowanie GNU, do którego FSF posiada prawa autorskie</h3> 297 298 <p>Deweloperzy paczek GNU mogą przekazać prawa autorskie FSF lub też 299 zatrzymać dka siebie. To jest ich wybór.</p> 300 301 <p>Jeżeli zmienią copyright na GNU, program jest oprogramowaniem GNU, 302 do którego FSF posiada prawa autorskie. FSF może egzekwować warunki 303 licencji. Jeżeli zachowali prawa autorskie dla siebie, egzekwowanie 304 warunków licencji jest ich zadaniem.</p> 305 306 <p>FSF z zasady nie przyjmuje praw autorskich oprogramowania, które nie 307 jest oficjalną paczką GNU.</p> 308 309 <h3 id="non-freeSoftware">Oprogramowanie niewolne [<em>non-free software</em>]</h3> 310 311 <p>Oprogramowanie niewolne oznacza każde oprogramowanie, które nie jest 312 wolne. Kategoria ta obejmuje całe oprogramowanie, które zabrania używania, 313 rozpowszechniania lub modyfikacji, albo wymaga proszenia 314 o zgodę, albo jest tak ograniczone, że nie można efektywnie 315 używać.</p> 316 317 <h3 id="ProprietarySoftware">Oprogramowanie własnościowe</h3> 318 319 <p>Oprogramowanie prawnie zastrzeżone to inna nazwa oprogramowania 320 niewolnego. W przeszłości dzieliliśmy oprogramowanie niewolne 321 na „półwolne oprogramowanie”, które mogłoby być 322 modyfikowane i rozpowszechnianie w celach niekomercyjnych, 323 oraz „oprogramowanie własnościowe”, które nie mogłoby być 324 modyfikowane i rozpowszechniane. Ale teraz porzuciliśmy to 325 i używamy nazwy „oprogramowanie własnościowe” jako synonim 326 oprogramowania niewolnego.</p> 327 328 <p>W Fundacji Wolnego Oprogramowania (FSF) kierujemy się zasadą, 329 że nie możemy instalować na naszych komputerach żadnego programu 330 prawnie zastrzeżonego, z wyjątkiem instalacji tymczasowej wyłącznie 331 w konkretnym celu napisania wolnego programu, który by go 332 zastąpił. Z wyjątkiem takich przypadków, nie widzimy żadnego 333 usprawiedliwienia dla instalacji programu własnościowego.</p> 334 335 <p>Na przykład, czuliśmy się usprawiedliwieni instalując na naszym 336 komputerze Uniksa w latach 80., ponieważ wykorzystywaliśmy go 337 do pisania jego wolnego zastępnika. Obecnie, ponieważ dostępne są 338 wolne systemy operacyjne, to usprawiedliwienie nie jest już aktualne. Nie 339 używamy żadnych niewolnych systemów operacyjnych a na każdym nowym 340 komputerze instalujemy całkowicie wolny system operacyjny.</p> 341 342 <p>Nie nalegamy, by użytkownicy GNU, czy ofiarodawcy, musieli przestrzegać 343 tej zasady. Ustanowiliśmy ją dla siebie. Jednak mamy nadzieję, 344 że Wy także postanowicie się nią kierować, choćby dla wolności.</p> 345 346 347 <h3 id="freeware"><em>Freeware</em></h3> 348 349 <p>Termin „freeware” nie ma jasnej uzgodnionej definicji, 350 ale jest powszechnie używany w odniesieniu do pakietów 351 oprogramowania, które zezwalają na dalsze rozpowszechnianie, 352 lecz nie na modyfikację (a ich kod źródłowy nie jest 353 dostępny). Pakiety te <em>nie są</em> wolnym oprogramowaniem, 354 więc prosimy o nieużywanie słowa „freeware” 355 na określenie wolnego oprogramowania.</p> 356 357 <h3 id="shareware"><em>Shareware</em></h3> 358 359 <p>Shareware jest oprogramowaniem zawierającym zezwolenie na dalsze 360 rozpowszechnianie kopii, ale każdy, kto kontynuuje wykorzystywanie go 361 jest <em>zobowiązany</em> uiścić opłatę licencyjną.</p> 362 363 <p>Shareware nie jest wolnym oprogramowaniem, ani nawet półwolnym. Wynika 364 to z dwóch powodów:</p> 365 366 <ul> 367 <li>W przypadku większości oprogramowania shareware kod źródłowy nie jest 368 dostępny, zatem nie da się go w ogóle modyfikować.</li> 369 <li>W shareware nie ma zezwolenia na kopiowanie i instalację 370 bez uiszczenia opłaty licencyjnej, nawet dla osób prywatnych 371 zaangażowanych w działalność niekomercyjną. (W praktyce ludzie 372 często lekceważą warunki rozpowszechniania i instalują programy 373 shareware bez płacenia, jednak warunki dystrybucji na to nie 374 pozwalają.)</li> 375 </ul> 376 377 <h3 id="PrivateSoftware">Oprogramowanie prywatne [<em>Private software</em>]</h3> 378 <p>Oprogramowanie prywatne lub wykonane na zamówienie, to programy 379 powstałe dla jednego użytkownika (zwykle instytucji 380 lub przedsiębiorstwa). Użytkownik przechowuje taki program 381 i korzysta z niego, nie udostępniając go ogółowi 382 ani w postaci kodu źródłowego, ani binariów.</p> 383 <p>Prywatny program jest wolnym oprogramowaniem (w dowolnym, trywialnym 384 sensie), jeżeli jego grupa użytkowników mają zapewnione cztery zasady 385 wolności. W szczególności, jeżeli użytkownik posiada pełne prawa 386 do prywatnego programu, to jest on wolny. Jednakże, 387 jeżeli użytkownik rozprowadza kopie innym i nie zapewnia czterych 388 zasad wolności wraz z tymi kopiami, to kopie te nie są wolnym 389 oprogramowaniem.</p> 390 391 <p>Wolne oprogramowanie jest kwestią wolności a nie dostępu. Ogólnie rzecz 392 biorąc nie uważamy, żeby napisanie programu i następnie niewydanie go 393 było czymś złym. Istnieją przypadki programów tak ważnych, że odmowa 394 ich upublicznienia byłoby czymś złym dla ludzkości. Jednakże większość 395 programów nie jest aż tak fenomenalna i wstrzymywanie się od ich 396 wydania nie jest szczególnie szkodliwe. Dlatego rozwijanie 397 oprogramowania prywatnego nie narusza zasad ruchu na rzecz wolnego 398 oprogramowania.</p> 399 400 <p>Prawie cała praca dostępna dla programistów to rozwijanie prywatnego 401 oprogramowania. Wynika z tego, że większość programistycznej pracy 402 jest, lub mogłaby być, wykonywana w sposób zgodny z zasadami 403 ruchu na rzecz wolnego oprogramowania.</p> 404 405 <h3 id="commercialSoftware">Oprogramowanie komercyjne [<em>commercial software</em>]</h3> 406 407 <p> „Komercyjne” [<em>commercial</em>] i „prawnie 408 zastrzeżone” [<em>proprietary</em>] to nie to samo! Oprogramowanie 409 komercyjne to oprogramowanie tworzone przez przedsiębiorstwa, których celem 410 jest zarabianie pieniędzy na jego wykorzystywaniu. Większość programów 411 komercyjnych jest <a href="#ProprietarySoftware">prawnie zastrzeżona</a>, 412 ale istnieje komercyjne wolne oprogramowanie i niewolne 413 oprogramowanie niekomercyjne.</p> 414 415 <p>Na przykład, GNU Ada jest rozwijana przez firmę. GNU Ada jest zawsze 416 rozpowszechniana na warunkach GNU GPL i każda jej kopia jest 417 wolnym oprogramowaniem, ale jej autorzy sprzedają usługi pomocy 418 technicznej. Gdy ich przedstawiciele handlowi spotykają się 419 z potencjalnymi klientami, czasami klienci mówią „Czulibyśmy się 420 bezpieczniej z komercyjnym kompilatorem”. Na co sprzedawcy 421 odpowiadają: „GNU Ada <em>jest</em> kompilatorem komercyjnym, który 422 równocześnie jest wolnym oprogramowaniem”.</p> 423 <p>Dla projektu GNU priorytety są w innym porządku: najważniejszą rzeczą 424 jest to, że GNU Ada jest wolnym oprogramowaniem. To, czy jest ono 425 komercyjne czy nie, to szczegół. Jednak dodatkowy rozwój GNU Ady 426 wynikający z jej komercyjnego charakteru jest niewątpliwie korzystny.</p> 427 <p>Prosimy o rozpowszechnienie informacji o tym, że możliwe jest 428 komercyjne wolne oprogramowanie. Możecie nam w tym pomóc starając się 429 nie mówić „komercyjne”, gdy macie na myśli „prawnie 430 zastrzeżone”.</p> 431 </div> 432 433 <div class="translators-notes"> 434 435 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 436 </div> 437 </div> 438 439 <!-- for id="content", starts in the include above --> 440 <!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> 441 <div id="footer" role="contentinfo"> 442 <div class="unprintable"> 443 444 <p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a 445 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu 446 z FSF można znaleźć na stronie <a 447 href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających 448 odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać 449 na adres <a 450 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 451 452 <p> 453 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 454 replace it with the translation of these two: 455 456 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 457 translations. However, we are not exempt from imperfection. 458 Please send your comments and general suggestions in this regard 459 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 460 461 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 462 463 <p>For information on coordinating and contributing translations of 464 our web pages, see <a 465 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 466 README</a>. --> 467 Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, 468 ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie 469 tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy 470 w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a 471 href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej 472 informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji 473 tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a 474 href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> 475 </div> 476 477 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 478 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 479 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 480 without talking with the webmasters or licensing team first. 481 Please make sure the copyright date is consistent with the 482 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 483 document was modified, or published. 484 485 If you wish to list earlier years, that is ok too. 486 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 487 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 488 year, i.e., a year in which the document was published (including 489 being publicly visible on the web or in a revision control system). 490 491 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 492 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 493 <p>Copyright © 1996-1998, 2001-2005, 2007, 2009-2012, 2015, 2019, 2021 494 Free Software Foundation, Inc.</p> 495 496 <p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" 497 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji 498 Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 499 4.0 Międzynarodowe</a>.</p> 500 501 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> 502 <div class="translators-credits"> 503 504 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 505 Tłumaczenie: Wojciech Kotwica 2001; poprawki: Wojciech Kotwica 2001, 2002, 506 2003, 2004, 2005, Radosław Moszczyński 2004, Marcin Wolak 2010, 2011, 2012, 507 Jan Owoc 2010, 2011, 2012, 2015, 2016, 2021.</div> 508 509 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 510 Aktualizowane: 511 512 $Date: 2021/09/30 10:33:37 $ 513 514 <!-- timestamp end --> 515 </p> 516 </div> 517 </div> 518 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 519 </body> 520 </html>