android-and-users-freedom.html (19104B)
1 <!--#set var="PO_FILE" 2 value='<a href="/philosophy/po/android-and-users-freedom.pl.po"> 3 https://www.gnu.org/philosophy/po/android-and-users-freedom.pl.po</a>' 4 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/android-and-users-freedom.html" 5 --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/android-and-users-freedom.pl-diff.html" 6 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2016-06-29" --> 7 8 <!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> 9 <!-- Parent-Version: 1.86 --> 10 11 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 12 <title>Android a wolność użytkowników - Projekt GNU - Fundacja Wolnego 13 Oprogramowania</title> 14 15 <!--#include virtual="/philosophy/po/android-and-users-freedom.translist" --> 16 <!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> 17 <!--#include virtual="/server/outdated.pl.html" --> 18 <h2>Android a wolność użytkowników</h2> 19 <p>Richard Stallman<br />Pierwotnie opublikowano w <em><a 20 href="http://www.guardian.co.uk/technology/2011/sep/19/android-free-software-stallman">The 21 Guardian</a></em></p> 22 23 <hr class="thin" /> 24 25 <p class="comment"> 26 Do jakiego stopnia Android szanuje wolność swoich użytkowników? Dla 27 ceniącego sobie wolność użytkownika to najważniejsza kwestia odnośnie 28 dowolnego oprogramowania.</p> 29 30 <p>W <a href="http://fsf.org">ruchu wolnego oprogramowania</a> rozwijamy 31 oprogramowanie, które respektuje wolność użytkowników, byśmy zarówno my jak 32 i Wy mogli uniknąć oprogramowania, które tego nie 33 robi. W przeciwieństwie do tego, idea „open source” 34 skupia się na tym, jak rozwijać kod; jest to inny sposób myślenia 35 od tego, gdzie wartością nadrzędną jest raczej <a 36 href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">jakość kodu, nie 37 wolność</a>. Zatem, kwestią tutaj nie jest, czy Android jest „<a 38 href="/philosophy/free-open-overlap.html">otwarty</a>”, ale czy 39 pozwala użytkownikom na bycie wolnymi.</p> 40 41 <p>Android to system operacyjny głównie dla telefonów komórkowych i innych 42 urządzeń, na który składa się Linux (jądro systemu, napisane przez 43 Torvaldsa), trochę bibliotek, platforma Java i nieco aplikacji. Poza 44 Linuksem, oprogramowanie składające się na Androida w wersji 1 45 i 2 zostało stworzone przez Google i wypuszczone na licencji 46 Apache 2.0, która jest wolną licencją bez <a 47 href="/licenses/copyleft.html">copyleft</a>.</p> 48 49 <p>Wersja Linuksa zawarta w Androidzie nie jest całkowicie wolnym 50 oprogramowanie ponieważ zawiera „binarne kleksy” (tak jak 51 Linux w wersji Torvalda), z których część jest faktycznie używana 52 w niektórych urządzeniach z Androidem. Używane są też inne 53 niewolne firmware oraz niewolne biblioteki. Poza tymi elementami, kod 54 składający się na Androida w wersji 1 i 2, w formie 55 w jakiej został wypuszczony przez Google, jest wolnym 56 oprogramowaniem – ale on sam nie wystarczy, żeby uruchomić 57 urządzenie. Niektóre aplikacje zwykle dostarczane z Androidem również 58 są niewolne.</p> 59 60 <div class="announcement comment"> 61 <p><em>Wesprzyj kampanię <a href="http://FreeYourAndroid.org/">Free Your 62 Android</a>.</em></p> 63 </div> 64 65 <p>Android różni się bardzo od <a href="/gnu/the-gnu-project.html">systemu 66 operacyjnego GNU/Linux</a>, ponieważ zawiera bardzo mało GNU. Właściwie 67 jedyny komponent wspólny dla Androida i GNU/Linuksa to samo jądro 68 (Linux). Ludzie, którzy omylnie myślą, że „Linux” odnosi 69 się do całej kombinacji GNU/Linux plączą się z faktami 70 i stawiają paradoksalne stwierdzenia takie jak „Android zawiera 71 Linuksa, ale to nie Linux.”(<a href="#linuxnote">1</a>) 72 Bez tych pomylonych stwierdzeń, sytuacja jest prosta: Android zawiera 73 Linuksa, ale nie GNU, a zatem Android i GNU/Linux to 74 z grubsza różne rzeczy.</p> 75 76 <p>W Androidzie, jądro Linux pozostaje osobnym programem, którego kod 77 źródłowy pozostaje na licencji <a href="/licenses/gpl-2.0.html">GNU 78 GPLv2</a>. Połączenie Linuksa z kodem na licencji Apache 2.0 79 byłoby pogwałceniem praw autorskich, gdyż GPLv2 i Apache 2.0 są <a 80 href="/licenses/license-list.html#apache2">niekompatybilne</a>. Wszelkie 81 pogłoski, że Google jakoś przepisał Linuksa na licencję Apache są 82 błędne; Google nie ma prawa zmienić licencji na Linuksie, i nie 83 próbował. Gdyby autorzy Linuksa dozwolili używanie na licencji <a 84 href="/licenses/gpl.html">GPLv3</a>, to można by ten kod połączyć 85 z kodem na licencji Apache, a całość wydać na licencji 86 GPLv3. Ale Linux nie został wydany w ten sposób.</p> 87 88 <p>Google spełnił wymogi GNU GPL dla Linuksa, ale licencja Apache, którą 89 jest objęta reszta systemu Android, nie wymaga wydania źródeł. Google 90 oświadczył, że nigdy nie opublikuje kodu źródłowego Androida 3.0 (za 91 wyjątkiem Linuksa). Kod źródłowy Androida 3.1 także był wstrzymany, co 92 czyniło Androida 3, za wyjątkiem Linuksa, po prostu niewolnym 93 oprogramowaniem.</p> 94 95 <p>Google mówił, że ukrywał kod źródłowy do 3.0 ponieważ był 96 pełen dziur [<em>ang.: buggy</em>] i powinniśmy czekać na następne 97 wydanie. To może być dobra rada dla tych, którzy po prostu chcą 98 uruchomić system Android, ale to użytkownicy powinni o tym 99 zadecydować. Jeśli programiści i inni lubiący się pobawić by chcieli 100 coś zmienić w swoich wersjach, taki kod by im wystarczał.</p> 101 102 <p>Na szczęście, Google później opublikowało kod źródłowy dla Androida 103 3.*, gdy opublikowana została wersja 4 (także z kodem 104 źródłowym). Problem opisany powyżej okazał się być raczej chwilową 105 aberracją, niż obowiązującą polityką. Jednakże, co się raz wydarzyło, może 106 się jeszcze powtórzyć.</p> 107 108 <p>W każdym razie, większość kodu źródłowego różnych wersji Androida 109 została opublikowana jako wolne oprogramowanie. Czy to oznacza, 110 że produkty używające tych wersji Androida respektują wolność 111 użytkowników? Nie, z kilku powodów.</p> 112 113 <p>Po pierwsze, większość z nich zawierają niewolne oprogramowanie 114 Google'a, które komunikują się z serwisami jak YouTube czy Google 115 Maps. To nie są oficjalnie częścią Androida, ale to nie oznacza, 116 że to jest w porządku. Wiele wolnych aplikacji dostępnych 117 w poprdzednich wersjach Androida zostało <a 118 href="http://arstechnica.com/gadgets/2013/10/googles-iron-grip-on-android-controlling-open-source-by-any-means-necessary/">zastąpionych 119 niewolnymi</a>; w 2013 roku pojawił się sprzęt Android, który <a 120 href="http://www.androidbeat.com/2013/12/new-google-play-edition-devices-lack-photo-gallery-app-use-google/">nie 121 umożliwiał oglądania zdjęć inaczej niż przez niewolną aplikację 122 Google+</a>. W 2014 r. Google ogłosiło, że <a 123 href="http://arstechnica.com/gadgets/2014/06/android-wear-auto-and-tv-save-you-from-skins-and-oems-from-themselves/">wersje 124 Androida dla telewizorów, zegarków i samochodów będą w większości 125 niewolne.</a> 126 </p> 127 128 <p>Większość urządzeń z Androidem jest sprzedawana z niewolnym 129 oprogramowaniem Google Play software (wcześniej znane jako “Android 130 Market”) Oprogramowanie to zachęca użytkowników posiadających konto 131 Google do instalowania niewolnych aplikacji. (To są przypuszczalnie 132 uniwersalne tylne drzwi, backdoor, choć tego jeszcze nie udowodnionio.) 133 Oficjalnie Google Play nie jest częścią Androida, ale to nie czyni 134 sprawy ani odrobinę mniej złą. 135 </p> 136 137 <p>Jeśli cenicie wolność, nie chcecie niewolnych aplikacji z Google 138 Play. Aby instalować wolne aplikacje na Android, nie potrzebujecie 139 w ogóle Google Play, ponieważ są dostępne na <a 140 href="http://f-droid.org">f-droid.org</a>. 141 </p> 142 143 <p>Produktom Androida również towarzyszą niewolne biblioteki. Oficjalnie nie są 144 one częścią Androida, ale ponieważ różne funkcjonalności Androida 145 zależą od nich, są one częścią każdej rzeczywistej instalacji Androida.</p> 146 147 <p>Nawet pliki wykonywalne, które są oficjalnie częścią Androida, mogą nie 148 odpowiadać wydawanemu przez Google kodowi źródłowemu. Producenci mogą 149 zmieniać ten kod, i często nie publikują kodu źródłowego dla swoich 150 wersji. GNU GPL wymaga od nich dystrybucji kodu ich wersji Linuksa, 151 jeśli to uszanują. Reszta kodu, na luźnej licencji Apache, nie 152 zobowiązuje ich do publikowania kodu źródłowego, który jest faktycznie 153 używany.</p> 154 155 <p>Jeden z użytkowników zauważył, że wiele programów na systemie 156 Android w jego telefonie zostało <a 157 href="http://www.beneaththewaves.net/Projects/Motorola_Is_Listening.html">zmodyfikowane 158 aby wysyłać osobiste dane do Motoroli.</a> Niektórzy producenci 159 dodają <a 160 href="http://androidsecuritytest.com/features/logs-and-services/loggers/carrieriq/">ukryty 161 pakiet szpiegujący taki jak Carrier IQ</a>.</p> 162 163 <p><a href="http://replicant.us">Replicant</a> jest wolną wersją 164 Androida. Deweloperzy zastąpili wiele niewolnych bibliotek dla niektórych 165 urządzeń. Te niewolne aplikacje są wyeliminowane, ale zapewne nie 166 chcecie ich używać. Dla kontrastu, CyanogenMod (inna zmodyfikowana wersja 167 Androida) nie jest wolnym oprogramowaniem, ponieważ zawiera niewolne 168 programy.</p> 169 170 <p>Niektóre urządzenia Android są „tyranami”: są zaprojektowane 171 tak, aby użytkownicy nie mogli instalować i uruchamiać 172 zmodyfikowanego przez siebie oprogramowania, a jedynie wersje 173 zatwierdzone przez jakieś firmy. W takiej sytuacji, pliki wykonywalne 174 nie są wolne nawet jeśli były zrobione ze źródeł, które są dla Was wolne 175 i dostępne. Jednakże, niektóre urządzenia Androida mogą być 176 „rootowane” aby użytkownicy mogli instalować różne 177 oprogramowanie.</p> 178 179 <p>Ważne firmware'y czy sterowniki są generalnie także własnościowe. Te 180 obsługujące nadajnik sieci telefonicznej (obsługa GSM), WiFi, bluetooth, 181 GPS, grafikę 3D, aparat fotograficzny, głośnik, a w niektórych 182 przypadkach także mikrofon. W niektórych modelach, niektóre z nich 183 są wolne, i jest kilka, bez których możecie się 184 obejść – ale nie możecie się obejść bez mikrofonu 185 czy nadajnika sieci telefonicznej.</p> 186 187 <p>Firmware do nadajnika sieci telefonicznej jest zainstalowany 188 fabrycznie. Jeśli wszystko co robił to bycie tam i komunikacja 189 z siecią telefoniczną, kiedy sobie tego życzymy, mogliśmy go traktować 190 jako ekwiwalent obwodu elektrycznego. Kiedy nalegamy na to, by 191 oprogramowanie w urządzeniu obliczeniowym było wolne, możemy przymknąć 192 oko na zainstalowany firmware, który nigdy nie będzie aktualizowany, 193 ponieważ nie ma różnicy dla użytkownika, czy jest to program, 194 czy raczej obwód.</p> 195 196 <p>Niestety, w tym przypadku byłby to szkodliwy obwód. Szkodliwe cechy są 197 nieakceptowalne, bez znaczenia jak są implementowane.</p> 198 199 <p>W większości urządzeń z Androidem, ten firmware ma tak dużą 200 kontrolę, że może zmienić produkt w urządzenie 201 nasłuchujące. W niektórych, kontroluje mikrofon. W niektórych, 202 może przejąć pełną kontrolę nad głównym komputerem poprzez pamięć 203 współdzieloną i w taki sposób nadpisać lub zastąpić jakiekolwiek 204 zainstalowane wolne oprogramowanie. W niektórych modelach, możliwe 205 że wszystkich, jest możliwe aby zdalnie przejąć ten firmware 206 i nadpisać resztę oprogramowania w urządzeniu. Celem wolnego 207 oprogramowania jest, żebyśmy mieli kontrolę nad naszymi obliczeniami, 208 a posiadanie backdoor jest z tym sprzeczne. O ile system 209 obliczeniowy może <em>mieć</em> bugi, te urządzenia mogą <em>być</em> 210 bugami. (Craig Murray, w książce <a 211 href="http://www.guardian.co.uk/books/2006/aug/12/politics">Morderstwo 212 w Samarkand</a>, relacjonuje swoje zaangażowanie w operację 213 wywiadowczą, która zdalnie przerobiła przenośny telefon nie-Androidowy 214 na urządzenie nasłuchujące).</p> 215 216 <p>W każdym razie, firmware sieci telefonicznej w telefonach 217 z Androidem nie jest odpowiednikiem obwodu, ponieważ sprzęt 218 pozwala na instalację nowych wersji, i jest to faktycznie 219 robione. Ponieważ jest to firmware własnościowy, w praktyce tylko 220 producent może tworzyć nowe wersje – użytkownicy nie mogą.</p> 221 222 <p>Łącząc te punkty, możemy tolerować niewolny firmware sieci telefonicznej 223 pod warunkiem, że nowe jego wersje nie będą wgrywane, nie może ono 224 przejmować kontroli nad głównym komputerem i może tylko 225 komunikować się w czasie i sposób określonym przez wolny system 226 operacyjny. Innymi słowy, musi być ekwiwalentem obwodu, a ten obwód nie 227 może być złośliwy. Nie ma przeszkód technicznych, by budować telefon 228 z Androidem, który posiadałby taką charakterystykę, ale nie wiemy 229 o żadnym.</p> 230 231 <p>Android nie jest systemem, który pozwala na rozwijanie go na nim 232 samym; rozwój Androida musi odbywać się na innych systemach. Narzędzia 233 w “software development kit” (SDK) Google wydają się być 234 wolne, ale sprawdzenie tego jest trudne. Pliki z definicjami dla 235 niektórych API Google nie są wolne. Instalacja SDK wymaga podpisania 236 własnościowych licencji na oprogramowanie, których podpisania 237 powinieneś odmówić. <a 238 href="http://redmine.replicant.us/projects/replicant/wiki/ReplicantSDK">Replicant 239 SDK</a> jest wolnym zamieninnikiem.</p> 240 241 <p>Ostatnio pisze się o wojnach na patenty. Podczas ostatnich 20 lat kiedy 242 prowadziliśmy kampanię na rzecz likwidacji patentów ostrzegaliśmy, 243 że takie wojny mogłyby wybuchnąć. Patenty na oprogramowanie mogą 244 spowodować usunięcie niektórych możliwości Androida lub uczynić go 245 całkiem niedostępnym. Więcej informacji o tym dlaczego nie powinno być 246 patentów na oprogramowanie znajdziecie na stronie <a 247 href="http://endsoftpatents.org">endsoftpatents.org</a>.</p> 248 249 <p>Jednak ataki patentowe i odpowiedzi Google nie są bezpośrednio 250 związane z tematem tego artykułu: jak produkty Androida częściowo 251 podchodzą etycznie do systemu dystrybucji i jakie mają 252 niedociągnięcia. To także wymaga uwagi mediów.</p> 253 254 <p>Android jest dużym krokiem naprzód do etycznego, kontrolowanego przez 255 użytkownika, wolnego, przenośnego telefonu, ale droga jest jeszcze 256 długa a Google podąża w złym kierunku. Hackerzy pracują 257 nad <a href="http://replicant.us">Replicant</a>, ale wsparcie 258 każdego nowego urządzenia to sporo pracy, poza tym pozostaje problem 259 firmware. Mimo, że telefony z Androidem na dziś dzień są o 260 wiele mniej złe niż telefony Apple lub Windows, nie można o nich 261 powiedzieć, że szanują Waszą wolność.</p> 262 263 <hr class="thin" /> 264 265 <ol> 266 <li id="linuxnote">Ekstremalnym przykładem tego zamieszania jest strona linuxonandroid.com, 267 która pomaga „zainstalować Linuksa [sic] na urządzeniach 268 Android”. To jest całkiem nieprawdą: co instalują to wersja systemu 269 GNU, <em>z wyłączeniem</em> Linuksa, który już jest obecny jako część 270 Android. Ponieważ ta strona promuje jedynie <a 271 href="/distros/distros.html">niewolne dystrybucje GNU/Linuksa</a>, nie 272 polecamy jej. 273 </li> 274 </ol> 275 276 <!-- If needed, change the copyright block at the bottom. In general, 277 all pages on the GNU web server should have the section about 278 verbatim copying. Please do NOT remove this without talking 279 with the webmasters first. 280 Please make sure the copyright date is consistent with the document 281 and that it is like this: "2001, 2002", not this: "2001-2002". --> 282 <div class="translators-notes"> 283 284 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 285 </div> 286 </div> 287 288 <!-- for id="content", starts in the include above --> 289 <!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> 290 <div id="footer"> 291 <div class="unprintable"> 292 293 <p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a 294 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu 295 z FSF można znaleźć na stronie <a 296 href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających 297 odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać 298 na adres <a 299 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 300 301 <p> 302 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 303 replace it with the translation of these two: 304 305 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 306 translations. However, we are not exempt from imperfection. 307 Please send your comments and general suggestions in this regard 308 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 309 310 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 311 312 <p>For information on coordinating and submitting translations of 313 our web pages, see <a 314 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 315 README</a>. --> 316 Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, 317 ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie 318 tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy 319 w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a 320 href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej 321 informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji 322 tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a 323 href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> 324 </div> 325 326 <p>Copyright © 2011, 2012, 2014, 2015 Richard Stallman</p> 327 328 <p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" 329 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji 330 Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 331 4.0 Międzynarodowe</a>.</p> 332 333 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> 334 <div class="translators-credits"> 335 336 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 337 Tłumaczenie: Jan Owoc 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, Daniel Oźminkowski 2011, 338 Paweł Różański 2011, 2012, 2013; poprawki: Pawel Szulczewski 2011, Jan 339 Wieremjewicz 2011, Sylwester Zarębski 2011.</div> 340 341 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 342 Aktualizowane: 343 344 $Date: 2019/07/09 14:41:25 $ 345 346 <!-- timestamp end --> 347 </p> 348 </div> 349 </div> 350 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 351 </body> 352 </html>