why-gnu-linux.html (14261B)
1 <!--#set var="PO_FILE" 2 value='<a href="/gnu/po/why-gnu-linux.nl.po"> 3 https://www.gnu.org/gnu/po/why-gnu-linux.nl.po</a>' 4 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/gnu/why-gnu-linux.html" 5 --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/gnu/po/why-gnu-linux.nl-diff.html" 6 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2021-08-30" --> 7 8 <!--#include virtual="/server/html5-header.nl.html" --> 9 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 10 11 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 12 <title>Waarom GNU/Linux? - GNU-project - Free Software Foundation</title> 13 14 <!--#include virtual="/gnu/po/why-gnu-linux.translist" --> 15 <!--#include virtual="/server/banner.nl.html" --> 16 <!--#include virtual="/server/outdated.nl.html" --> 17 <h2 class="c">Als het beestje maar een naam heeft</h2> 18 19 <address class="byline c">door <a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></address> 20 21 <div class="reduced-width"> 22 <hr class="no-display" /> 23 <div class="announcement"> 24 <p>Meer informatie hierover is te vinden in onze <a href= 25 "/gnu/gnu-linux-faq.html">GNU/Linux veelgestelde vragen</a>, ons artikel 26 over <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">Linux en het GNU-project</a> dat de 27 geschiedenis van het GNU/Linux-systeem beschrijft en hoe het aan de naam 28 komt, en ons artikel over <a 29 href="/gnu/gnu-users-never-heard-of-gnu.html">GNU-gebruikers die nog nooit 30 van GNU gehoord hebben</a>.</p> 31 </div> 32 33 <p id="fsfs">Dit verhaal is gepubliceerd in <a 34 href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>Vrije 35 software, vrije maatschappij: geselecteerde artikelen van Richard 36 M. Stallman</cite></a>.</p> 37 <hr class="thin" /> 38 39 <div class="article"> 40 <p> 41 Namen hebben betekenis; de keuze van een naam zegt iets over het genoemde. 42 Een verkeerde naam zet mensen op het verkeerde been. Een roos blijft zoet 43 ruiken, hoe je het ook noemt—maar wanneer je die een pen noemt zullen 44 mensen nogal teleurgesteld zijn wanneer je er niet mee kunt schrijven. En 45 wanneer je pennen uitscheldt voor “rozen” ontgaat het mensen 46 wellicht waar ze voor zijn. Wanneer je ons besturingssysteem 47 “Linux” noemt, geeft dit het verkeerde beeld over de oorsprong 48 van dit systeem, zijn geschiedenis en het doel. De naam <a 49 href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> geeft de situatie al beter 50 weer.</p> 51 <p> 52 Maakt dit verschil voor onze gemeenschap? Is het belangrijk wanneer mensen 53 de oorsprong, geschiedenis en doel van het systeem kennen? 54 Jazeker—want mensen die de geschiedenis niet kennen zijn gedoemd deze 55 steeds te herhalen. De vrije wereld die ontstaan is rond <a 56 href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> wordt altijd bedreigd; de 57 problemen die de aanleiding waren om GNU te ontwikkelen zijn nog niet 58 volledig verdwenen en dreigen zelfs terug te komen.</p> 59 60 <p> 61 Wanneer ik uitleg waarom het belangrijk is het systeem GNU/Linux en niet 62 “Linux” te noemen reageren mensen soms als volgt:</p> 63 64 <blockquote><p> 65 <em> Toegegeven, het GNU project komt de eer toe voor het werk dat ze verzet 66 hebben maar is het de ophef waard wanneer dat niet gebeurd? Is het niet veel 67 belangrijker dat het werk gedaan is en niet wie het gedaan heeft? Ontspan 68 toch, geniet van je mooie stukje werk en maak je niet druk over wie de eer 69 toekomt. </em> 70 </p></blockquote> 71 <p> 72 Dat zou gezond advies zijn wanneer het werk ook inderdaad gedaan zou zijn en 73 het tijd zou zijn te ontspannen. Was dat maar zo! Er zijn nog dreigingen 74 alom en nu is niet het moment om rustig achterover te leunen. De kracht van 75 onze gemeenschap zit in onze toewijding aan vrijheid en samenwerking. Het 76 gebruik van de naam <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> helpt 77 ons en anderen aan die doelen te herinneren.</p> 78 79 <p> 80 Het is mogelijk om goede vrije software te schrijven zonder het gedachtegoed 81 van GNU; er is ook veel goed werk verricht in naam van Linux. Maar het 82 begrip “Linux” is van begin af aan niet verbonden geweest met 83 een filosofie van vrijheid van samenwerking. En wanneer de naam steeds vaker 84 in het zakenleven wordt gebruikt zullen we meer moeite hebben dit te 85 verbinden met onze gemeenschapszin.</p> 86 87 <p> 88 Een grote uitdaging in de nabije toekomst komt van de neiging van 89 “Linux”-distributeurs om niet-vrije software aan <a href= 90 "/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> toe te voegen uit naam van het gemak 91 en bruikbaarheid. Alle grote commerciële uitgevers doen dit; geeneen 92 levert een distributie die helemaal vrij is. De meesten geven niet eens aan 93 welke onderdelen niet-vrij zijn. Velen ontwikkelen zelfs niet-vrije software 94 en voegen dit aan de distributie toe. Sommigen hebben zelfs het lef te 95 adverteren met “Linux”-systemen met een “licentie per 96 gebruiker”, waarmee je net zoveel vrijheid krijgt als met Microsoft 97 Windows.</p> 98 99 <p> 100 Mensen proberen vaak niet-vrije software toe te voegen met het excuus dat 101 dit de “populariteit van Linux” vergroot—waarmee 102 populariteit dus boven vrijheid wordt gesteld. Soms geeft men dit openlijk 103 toe. Wired Magazine schreef bijvoorbeeld dat Robert McMillan, redacteur van 104 Linux Magazine, “ervan overtuigd was dat een overstap naar 105 open-bron-software ingegeven zou moeten zijn door technische overwegingen en 106 geen politieke”. En de <abbr title= "Chief Executive 107 Officer">CEO</abbr> van Caldera pleitte openlijk dat gebruikers het <a 108 href="http://www.zdnet.com/article/stallman-love-is-not-free/">idee van 109 vrijheid op moeten geven in ruil voor de “populariteit van 110 Linux”</a>.</p> 111 112 <p> 113 Het toevoegen van niet-vrije software aan <a 114 href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a>-systemen is misschien goed voor 115 de populariteit wanneer we dit afmeten aan het aantal mensen dat een 116 combinatie van GNU/Linux en niet-vrije software zal 117 gebruiken. Tegelijkertijd word je daarmee gevraagd om niet-vrije software te 118 accepteren als iets goeds en het idee van vrijheid maar te laten varen. Het 119 heeft geen zin harder te rijden wanneer je daarmee niet op de weg kan 120 blijven.</p> 121 122 <p> 123 Wanneer de niet-vrije “toevoeging” een programmabibliotheek of 124 programmeergereedschap is, wordt dit gelijk een valkuil voor 125 vrije-software-ontwikkelaars. Wanneer ze vrije software ontwikkelen die 126 afhankelijk is van een dergelijk pakket kan hun software geen onderdeel zijn 127 van een vrij systeem. Motif en Qt hebben op die manier in het verleden heel 128 veel vrije software in de val gelokt. Daardoor ontstonden problemen die 129 jaren gekost hebben om op te lossen. Het probleem met Motif bleef bestaan 130 totdat het niet meer gebruikt werd. De niet-vrije implementatie van Sun's 131 Java had later hetzelfde effect: de <a href 132 ="/philosophy/java-trap.html">Java-valstrik</a> (merk op dat dit gelukkig 133 grotendeels is opgelost).</p> 134 135 <p> 136 Wanneer onze gemeenschap in die richting opschuift eindigen we met <a href= 137 "/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> nog in een mozaïek van vrije en 138 niet-vrije componenten. Over vijf jaar zullen we ongetwijfeld nog genoeg 139 vrije software hebben; maar als we niet uitkijken zal dit nauwelijks te 140 gebruiken zijn zonder de niet-vrije software die gebruikers gewend zijn 141 erbij te krijgen. Wanneer dat gebeurt zal onze strijd voor de vrijheid 142 mislukt zijn.</p> 143 144 <p> 145 Wanneer het uitbrengen van vrije alternatieven alleen een kwestie van 146 programmeren was zouden we toekomstige problemen steeds beter op kunnen 147 lossen door het groeiende aantal leden binnen onze gemeenschap. Maar er zijn 148 beren op de weg: wetten die vrije software verbieden. Terwijl het aantal 149 softwarepatenten alarmerend toeneemt en ook wetten als de <abbr 150 title="Digital Millennium Copyright Act">DMCA</abbr> worden aangenomen die 151 worden gebruikt om te verhinderen dat er belangrijke vrije software wordt 152 ontwikkeld voor bijvoorbeeld het bekijken van DVD's en het luisteren naar 153 RealAudio-kanalen, zullen er uiteindelijk weinig manieren overblijven om 154 patenten en geheime opslagformaten te bestrijden, behalve door <strong>te 155 weigeren deze niet-vrije programma's te gebruiken</strong>.</p> 156 157 <p> 158 Deze bedreigingen het hoofd bieden zal veel verschillende soorten inspanning 159 vergen. Maar wat we vooral in de gaten moeten houden, willen we effectief 160 weerstand blijven bieden, is ons doel om in alle vrijheid samen te kunnen 161 werken. We kunnen hierbij niet alleen uitgaan van de wil om krachtige en 162 betrouwbare software te maken die mensen zal motiveren tot grote 163 inspanningen. We hebben het soort vastberadenheid nodig die mensen op 164 kunnen brengen wanneer ze vechten voor hun vrijheid en hun gemeenschap, de 165 vastberadenheid om jaren vol te houden en niet op te geven.</p> 166 167 <p> 168 In onze gemeenschap is dat doel en die vastberadenheid vooral binnen het 169 GNU-project te vinden. Wij zijn degenen die over vrijheid praten en 170 gemeenschap als iets wat het waard is om voor te vechten; de organisaties 171 die het over “Linux” hebben praten hier meestal niet over; de 172 tijdschriften over “Linux” staan meestal vol met advertenties 173 voor niet-vrije software; bedrijven die “Linux” distribueren 174 voegen er niet-vrije software aan toe; ander bedrijven “ondersteunen 175 Linux” met niet-vrije toepassingen die werken op GNU/Linux; de 176 “Linux”-gebruikersgroepen nodigen vaak verkopers uit om dit 177 soort toepassingen te komen presenteren. De meest waarschijnlijke plaats 178 waar mensen uit onze gemeenschap in aanraking kunnen komen met het idee van 179 vrijheid en vastberadenheid is in het GNU-project.</p> 180 181 <p> 182 Maar wanneer mensen hiermee in aanraking komen, zullen ze zich dan 183 aangesproken voelen?</p> 184 185 <p> 186 Diegenen die weten dat ze een systeem gebruiken dat uit het GNU-project 187 stamt zien meestal een directe relatie tussen zichzelf en GNU. Ze zullen het 188 niet automatisch eens zijn met onze filosofie maar het zal voor hen reden 189 genoeg zijn om er in ieder geval over na te denken. Dit in tegenstelling tot 190 diegenen die zichzelf als “Linux-gebruikers” zien en geloven dat 191 het GNU-project “gereedschappen ontwikkelde die Linux goed uit 192 kwamen”, zij zullen slechts een indirecte relatie zien tussen zichzelf 193 en GNU. Ze zouden de GNU-filosofie weleens kunnen negeren wanneer ze ermee 194 in aanraking zouden komen.</p> 195 196 <p> 197 Het GNU-project is idealistisch en dat is tegenwoordig een nadeel: de 198 huidige mores dicteert dat idealisme “onpraktisch” is. Ons 199 idealisme is echter extreem praktisch geweest: het is de reden dat we nu een 200 vrij <a href= "/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a>-besturingssysteem 201 hebben. Mensen die dit systeem een warm hart toedragen dienen te weten dat 202 het ons idealisme is geweest wat dit mogelijk heeft gemaakt.</p> 203 204 <p> 205 Wanneer “het werk” echt gedaan zou zijn, als er niets anders op 206 het spel stond dan alleen nog de eer, dan zou het wellicht beter zijn om dit 207 te laten voor wat het is. Maar we bevinden ons niet in die positie. Om 208 mensen te kunnen inspireren en voort te laten bouwen op ons werk, moeten we 209 de eer krijgen die we verdienen voor het werk wat in het verleden is 210 gedaan. Help ons daarin door het besturingssysteem <a 211 href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> te noemen.</p> 212 </div> 213 </div> 214 215 <div class="translators-notes"> 216 217 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 218 </div> 219 </div> 220 221 <!-- for id="content", starts in the include above --> 222 <!--#include virtual="/server/footer.nl.html" --> 223 <div id="footer" role="contentinfo"> 224 <div class="unprintable"> 225 226 <p>Gelieve algemene vragen over FSF & GNU te sturen naar <a 227 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Er zijn ook nog <a 228 href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de 229 FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a 230 href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> 231 232 <p> 233 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 234 replace it with the translation of these two: 235 236 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 237 translations. However, we are not exempt from imperfection. 238 Please send your comments and general suggestions in this regard 239 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 240 241 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 242 243 <p>For information on coordinating and contributing translations of 244 our web pages, see <a 245 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 246 README</a>. --> 247 We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor 248 verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a 249 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 250 <p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations 251 README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze 252 website.</p> 253 </div> 254 255 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 256 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 257 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 258 without talking with the webmasters or licensing team first. 259 Please make sure the copyright date is consistent with the 260 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 261 document was modified, or published. 262 263 If you wish to list earlier years, that is ok too. 264 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 265 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 266 year, i.e., a year in which the document was published (including 267 being publicly visible on the web or in a revision control system). 268 269 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 270 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 271 <p>Copyright © 2000, 2006, 2007, 2014-2016, 2020, 2021 Richard Stallman</p> 272 273 <p>Deze pagina is uitgebracht onder de <a rel="license" 274 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative 275 Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p> 276 277 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" --> 278 <div class="translators-credits"> 279 280 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 281 </div> 282 283 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 284 Bijgewerkt: 285 286 $Date: 2021/11/02 14:41:49 $ 287 288 <!-- timestamp end --> 289 </p> 290 </div> 291 </div> 292 </body> 293 </html>