reevaluating-copyright.html (25525B)
1 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/reevaluating-copyright.en.html" --> 2 3 <!--#include virtual="/server/header.nl.html" --> 4 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 5 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> 6 <!--#set var="TAGS" value="essays laws copyright" --> 7 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> 8 9 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 10 <title>Het auteursrecht opnieuw bekeken: voorrang aan de gemeenschap - GNU-project 11 - Free Software Foundation</title> 12 13 <!--#include virtual="/philosophy/po/reevaluating-copyright.translist" --> 14 <!--#include virtual="/server/banner.nl.html" --> 15 <!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.nl.html" --> 16 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> 17 <!--#include virtual="/server/top-addendum.nl.html" --> 18 <div class="article reduced-width"> 19 <h2>Het auteursrecht opnieuw bekeken: voorrang aan de gemeenschap</h2> 20 21 <address class="byline">door <a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a> <a 22 href="#ft1"><sup>[1]</sup></a></address> 23 24 <p>De juridische wereld is er inmiddels achter dat informatietechnologie een 25 “probleem vormt voor het auteursrecht” maar heeft de oorzaak 26 hiervan nog niet begrepen: een principieel verschil van opvatting tussen 27 uitgevers en lezers. De uitgevers, die hun eigen belang prima kennen, hebben 28 een voorstel gelanceerd via de regering-Clinton die de 29 “problemen” met het auteursrecht zal verhelpen in hun 30 voordeel. Dit voorstel, de “Lehman White Paper” <a 31 href="#ft2"><sup>[2]</sup></a> was het belangrijkste discussiestuk van het 32 symposium “Innovation and the Information Environment” op de 33 universiteit van Oregon (november 1995).</p> 34 35 <p>John Perry Barlow <a href="#ft3"><sup>[3]</sup></a>, één 36 van de sprekers vertelde hoe de groep de “Grateful Dead” dit 37 probleem onderkende en het aanpakte. Zij besloten dat er niets mis was met 38 het kopiëren van hun concerten op tape en de verspreiding ervan via 39 internet maar ook vonden ze het handhaven van hun auteursrecht op cd's geen 40 enkel probleem.</p> 41 42 <p>Barlow ging verder niet in op de achterliggende reden om deze media apart te 43 behandelen en later ging Gary Glisson <a 44 href="#ft4"><sup>[4]</sup></a> hier op in door te stellen dat het idee van 45 Barlow dat het internet nu eenmaal uniek was wat betreft het auteursrecht, 46 onzin zou zijn. Hij beweerde dat we in staat zouden moeten zijn om het 47 auteursrecht op het Internet precies hetzelfde te benaderen als bij andere 48 media. Dit artikel zal daartoe een poging wagen.</p> 49 50 <p>Barlow veronderstelde dat ons denkbeeld van eigendom van echte objecten, 51 iets anders zou zijn dan die voor informatie omdat dit begrip te 52 “abstract” zou zijn. Zoals Steven Winter <a 53 href="#ft5"><sup>[5]</sup></a> al opmerkte, bestaat abstract eigendom al 54 eeuwenlang. Aandelen in een bedrijf, handelspapieren en zelfs papieren geld 55 zijn min of meer abstract. Barlow en de zijnen, die ervoor pleiten dat 56 informatie vrij zou moeten zijn, zijn niet tegen deze andere vormen van 57 eigendom. Het is duidelijk dat het onderscheid tussen informatie en eigendom 58 hem niet zit in de mate van abstractheid. Wat is het dan wel? Ik stel een 59 eenvoudige en praktische benadering voor.</p> 60 61 <p>Het auteursrecht van de Verenigde Staten beschouwt het als een transactie 62 tussen de gemeenschap en de “auteurs” (in de praktijk zijn het 63 meestal de uitgevers die de auteurs hierin vertegenwoordigen). De 64 gemeenschap ruilt een deel van zijn vrijheid in voor meer uitgegeven 65 werken. Tot de komst van het “White Paper” had onze overheid nog 66 nooit voorgesteld om <b>ál</b> onze vrijheden op te geven in ruil 67 voor meer uitgegeven werk. Het auteursrecht gaat over het opgeven van zeer 68 bepaalde rechten, en het behouden van andere. Dit houdt in dat er ook andere 69 overeenkomsten zijn te sluiten tussen de gemeenschap en uitgevers. Dus welke 70 is het gunstigst voor de gemeenschap? Welke vrijheden is de gemeenschap 71 bereidt op te geven en voor hoe lang? Het antwoord hangt van twee dingen af: 72 hoeveel meer zal er worden gepubliceerd met het opgeven van deze vrijheden 73 en in hoeverre profiteert de gemeenschap met het in stand houden hiervan?</p> 74 75 <p>Dit voorbeeld toont wel aan hoe fout het is om beslissingen op basis van <a 76 href= "#later-1">intellectueel eigendom</a> te nemen alsof het fysiek 77 eigendom betreft. Winter beweerde overtuigend dat het mogelijk is om het 78 probleem via dergelijke overeenkomsten te benaderen <a 79 href="#ft6"><sup>[6]</sup></a>. Dit zal ongetwijfeld tot een conclusie 80 leiden maar is het ook de juiste conclusie? Overeenkomsten zijn geen goede 81 basis waarop beslissingen kunnen worden genomen over wat wel en niet te 82 kopen en tegen welke prijs.</p> 83 84 <p>We baseren bijvoorbeeld niet een beslissing op het bouwen van een snelweg in 85 New York City op overeenkomsten met een eerder besluit om een snelweg te 86 bouwen in Iowa. Voor iedere beslissing omtrent het bouwen van snelwegen 87 baseren we ons op dezelfde grootheden (kosten, verkeersdrukte, hoeveelheid 88 land); wanneer we ons zouden baseren op overeenkomsten met eerdere 89 beslissingen zou het erop uit draaien dat we iedere snelweg wel zouden 90 bouwen of juist geen een. In plaats daarvan baseren we ons op de voor- en 91 nadelen en de ernst daarvan, die per geval kan verschillen. Zo ook zouden we 92 in het auteursrecht de voor- en nadelen moeten afwegen met betrekking tot de 93 huidige situatie en de moderne media, en niet zoals het in het verleden 94 ging.</p> 95 96 <p>Dit laat ook zien waarom de stelling van Laurence Tribe, dat de vrijheid van 97 meningsuiting niet af moet hangen van het type medium<a 98 href="#ft7"><sup>[7]</sup></a>, niet op gaat voor beslissingen met 99 betrekking tot het auteursrecht. Het auteursrecht is een overeenkomst met de 100 gemeenschap, geen natuurlijk recht. Het auteursrecht gaat over welke 101 overeenkomst het gunstigst is voor de gemeenschap, niet over vermeende 102 rechten van uitgevers of lezers.</p> 103 104 <p>Het auteursrecht werd uitgevonden met de komst van de drukpers. In dat 105 tijdperk was het voor een lezer onmogelijk om een boek te 106 kopiëren. Daarvoor had je een drukpers nodig en doorsnee lezers hadden 107 die niet. Sterker nog, het op deze manier kopiëren was belachelijk duur 108 en alleen nuttig wanneer je een heleboel kopieën zou maken — wat 109 er in de praktijk op neer kwam dat alleen een uitgever een boek op 110 economische wijze kon kopiëren.</p> 111 112 <p>Dus toen de gemeenschap het recht om te kopiëren opgaf aan de 113 uitgevers, ruilden ze een recht in dat ze <b>toch niet konden 114 gebruiken</b>. Iets ruilen wat je toch niet kunt gebruiken voor iets wat 115 nuttig is is altijd een goede ruil. En dus was het auteursrecht een regeling 116 tot ieders tevredenheid in de dagen van de drukpers, juist omdat het lezers 117 niet beperkte in hun normale doen en laten.</p> 118 119 <p>Maar het tijdperk van de drukpers loopt ten einde. Het kopieerapparaat en de 120 audio- en videotapes luidden de verandering in; digitale technieken brengen 121 het naar een nieuw tijdperk. De technieken maken het voor de gemeenschap 122 mogelijk om zelf te kopiëren. En dat doen ze dan ook!</p> 123 124 <p>En nu de mogelijkheid om zelf te kopiëren er is zijn mensen veel minder 125 bereid die vrijheid op te geven. Ze willen die vrijheid nu behouden en 126 uitoefenen in plaats van deze in te wisselen. De transactie van het 127 auteursrecht is geen gunstige overeenkomst meer voor de gemeenschap en dus 128 is het tijd deze te herzien — tijd voor de wetgevende macht om het 129 voordeel te onderkennen van een gemeenschap die kopieert en deelt.</p> 130 131 <p>Met deze analyse wordt duidelijk dat het verwerpen van het oude auteursrecht 132 niet gebaseerd is op het vermeende unieke karakter van het internet. Het 133 internet is hier van belang doordat het het kopiëren en delen tussen 134 gewone lezers mogelijk maakt. En hoe makkelijker er gedeeld en gekopieerd 135 kan worden, des te nuttiger wordt het, en des te meer wordt het oude 136 auteursrecht een obstakel, een slechte ruil.</p> 137 138 <p>Deze analyse maakt ook duidelijk waarom het zinnig was voor de Grateful Dead 139 om het auteursrecht op cd's te handhaven en voor individueel kopiëren 140 los te laten. Het maken van cd's is als de vroegere drukpers; het is niet 141 makkelijk voor normale gebruikers, ook niet voor eigenaars van computers, om 142 een cd te kopiëren. En dus heeft het auteursrecht hier zijn nut voor 143 muziekliefhebbers, net zoals dat met de drukpers het geval was. Om het 144 kopiëren van die muziek op digitale cassettes te verbieden gaat weer te 145 ver en dit moeten we dan ook afwijzen. (opmerking voor 1999: de praktijk 146 waar het cd's betreft is inmiddels veranderd doordat normale 147 computergebruikers nu ook cd's kunnen kopiëren. Cd's moeten we dus zien 148 als een soort tapes. Verklaring van 2007: ondanks de vooruitgang in 149 cd-technologie is het nog steeds zinnig om auteursrecht toe te passen op 150 commerciële verspreiding en tegelijk individuen het recht te geven om 151 kopiën te maken.)</p> 152 153 <p>Het wordt nu ook duidelijk waarom de abstractie van <a 154 href="#later-1"> intellectueel eigendom</a> niet werkt. Andere vormen van 155 abstract bezit zijn onder andere aandelen van iets. Het kopiëren van 156 een aandeel is van nature een nul-operatie; de persoon die kopieert 157 profiteert alleen door rijkdom van iemand anders weg te nemen. Het 158 kopiëren van een dollarbiljet in een kleuren kopieermachine is 159 feitelijk hetzelfde als van alle andere dollarbiljetten een stukje afnemen 160 en uit al deze stukjes een nieuwe dollar maken. Uiteraard vinden we dit fout 161 gedrag.</p> 162 163 <p>Dit in tegenstelling tot het kopiëren van nuttige, amusante of leerzame 164 informatie ten behoeve van je vrienden, wat van de wereld een gelukkiger en 165 betere plaats maakt; je vrienden hebben er voordeel van en je berokkent 166 niemand schade. Het is een constructieve bezigheid die de sociale cohesie 167 verbetert.</p> 168 169 <p>Sommige lezers zullen deze uitspraak wellicht ter discussie stellen omdat ze 170 weten dat uitgevers beweren dat ze van illegaal kopiëren 171 “schade” lijden. Die bewering is onnauwkeurig en gedeeltelijk 172 misleidend. Maar het is vooral een drogreden.</p> 173 174 <ul> 175 <li>De bewering is onnauwkeurig omdat dit veronderstelt dat de betreffende 176 vriend anders een kopie van de uitgever zou hebben gekocht. Dat kan in 177 sommige gevallen kloppen maar meestal is dat niet zo; en wanneer het niet zo 178 is, is er ook geen sprake van schade.</li> 179 180 <li>De misleiding zit hem in het woord “schade”, die suggereert dat 181 er iets van iemand af wordt genomen. Wanneer bijvoorbeeld de voorraad boeken 182 van een winkel in de brand vliegt of het geld in de kassa wordt versnipperd 183 dan spreken we meestal van “schade”. En we zijn het erover eens 184 dat het fout is om dit andere mensen aan te doen. 185 186 <p>Maar wanneer je vriend geen kopie meer hoeft aan te schaffen betekent dit 187 niet dat de boekwinkel en de uitgever iets verliezen wat ze hadden. Een 188 betere omschrijving zou zijn dat de uitgever en winkel wellicht minder 189 inkomen krijgen dan mogelijk was. Maar dit gebeurt ook wanneer die vriend 190 besluit om bridge te gaan spelen in plaats van een boek te lezen. In een 191 vrije markteconomie kan geen enkel bedrijf van onrecht spreken, alleen omdat 192 een potentiële klant geen zaken met hem besluit te doen.</p> 193 </li> 194 195 <li>Het is een drogreden omdat het idee van “schade” uitgaat van de 196 aanname dat de uitgever “had moeten worden” betaald. Dat is op 197 zijn beurt gebaseerd op de gedachte dat het auteursrecht er is om 198 individueel kopiëren tegen te gaan. Maar daar gaat het nu net om: wat 199 zou het auteursrecht af moeten dekken? Wanneer de gemeenschap beslist dat 200 het kopieën kan delen, dan heeft de uitgever geen recht om te 201 verwachten dat iedere gemaakte kopie betaald wordt en kan hij dus geen 202 schade declareren wanneer die er niet is. 203 204 <p>Met andere woorden, de “schade” zit in het 205 auteursrechtensysteem; niet in het kopiëren. Het kopiëren zelf 206 schaadt niemand.</p> 207 </li> 208 </ul> 209 210 <p>Het meest controversiële onderdeel in het White Paper is de voorziening 211 voor collectieve aansprakelijkheid, waarbij de eigenaar van een computer 212 verplicht is om de gebruikers van die computer actief te controleren en hij 213 strafbaar wordt gesteld wanneer zo'n gebruiker iets doet waar de eigenaar 214 niets mee van doen heeft maar die hij niet actief heeft kunnen 215 tegenhouden. Tim Sloan <a href="#ft8"><sup>[8]</sup></a> wees erop dat 216 dit auteursrechtenhouders een speciale status geeft die niemand anders heeft 217 die beweerd te zijn benadeeld door een gebruiker; niemand stelt bijvoorbeeld 218 voor om de eigenaar te straffen wanneer deze niet actief ingrijpt als een 219 gebruiker iemand anders belasterd. Het is normaal voor een overheid om zich 220 tot collectieve aansprakelijkheid te wenden wanneer zo'n groot deel van de 221 gemeenschap het niet eens is met de regels. Hoe meer digitale technieken 222 mensen helpen informatie te delen, des te draconischer zullen de benodigde 223 maatregelen moeten zijn om mensen het auteursrecht door de strot te duwen.</p> 224 225 <p>Toen de grondwet van de Verenigde Staten werd opgesteld, werd het idee van 226 een auteursrechten-monopolie voor auteurs voorgesteld—en verworpen <a 227 href= "#ft9"><sup>[9]</sup></a>. In plaats daarvan hingen de stichters van 228 dit land een ander idee van auteursrecht aan, één die de 229 gemeenschap voorop stelde <a href="#ft10"><sup>[10]</sup></a>. Het 230 auteursrecht in de Verenigde Staten is er in het belang van de gebruikers; 231 voordelen voor uitgevers en auteurs worden niet gegeven ten behoeve van hen 232 maar alleen als een aanmoediging om hun gedrag te beïnvloeden. Zoals 233 het hooggerechtshof al bepaalde in de rechtszaak van <cite>Fox Film 234 Corp. v. Doyal</cite>: “Het enige belang van de Verenigde Staten en 235 het voornaamste doel met het vergeven van het auteursrechten-monopolie, zit 236 in de maatschappelijke voordelen die het werk van auteurs 237 oplevert.” <a href="#ft11"><sup>[11]</sup></a></p> 238 239 <p>In de grondwettelijke visie van het auteursrecht, wanneer de gemeenschap 240 ervoor kiest om kopieën te maken in bepaalde gevallen, ook al heeft dit 241 een vermindering van publicaties tot gevolg, dan is die beslissing 242 bindend. Er is geen enkele mogelijke rechtvaardiging om de maatschappij het 243 kopiëren te verbieden.</p> 244 245 <p>Al sinds de oprichting van die grondwet hebben uitgevers geprobeerd deze 246 terug te draaien door het verspreiden van verkeerde informatie. Dit doen ze 247 door steeds weer te herhalen dat het auteursrecht een natuurlijk recht van 248 auteurs is (waarbij ze vergeten te vermelden dat die ze bijna altijd 249 overdragen aan uitgevers). Mensen die deze argumenten aanhoren zullen 250 aannemen dat dit zo is of ze moeten wel heel erg doordrongen zijn van het 251 feit dat deze vooronderstelling totaal niet overeenkomt met de grondslagen 252 van ons rechtssysteem.</p> 253 254 <p>Deze fout in de redenering is zo wijdverbreid dat mensen die tegen de nieuwe 255 wetsvoorstellen op het gebied van auteursrecht zijn zich wenden tot 256 argumenten die stellen dat zelfs auteurs en uitgevers door deze regels 257 worden benadeeld. Aldus legt James Boyle <a 258 href="#ft12"><sup>[12]</sup></a> uit hoe een streng <a 259 href="#later-2">systeem van intellectueel eigendom</a> het uitbrengen van 260 nieuw werk in de weg kan zitten. Jessica Litman <a 261 href="#ft13"><sup>[13]</sup></a> heeft het over de beschutting van 262 auteursrechtenregelingen in het verleden die vele nieuwe media 263 gepopulariseerd heeft. Pamela Samuelson <a 264 href="#ft14"><sup>[14]</sup></a> waarschuwt verder dat het White Paper wel 265 eens de ontwikkeling van de “derde generatie” 266 informatie-industrie zou kunnen stopzetten door de wereld op te sluiten in 267 het huidige “tweede generatie” economische systeem die alleen 268 geschikt is voor de drukpers.</p> 269 270 <p>Dit soort tegenargumenten kunnen zeer effectief zijn, vooral bij een Congres 271 en overheid die overwegend het idee heeft dat “Wat goed is voor de 272 mediabedrijven goed is voor de Verenigde Staten”. Maar dit verhult de 273 foute vooronderstelling waarop dit is gebaseerd met als resultaat dat het op 274 de lange termijn geen effect heeft. Wanneer dit soort argumenten het een 275 keer winnen dan bouw je daar nog geen algemeen begrip mee op waarmee je de 276 volgende discussie zou kunnen winnen. Als we dit soort argumenten te vaak 277 gebruiken lopen we het risico dat uitgevers op een gegeven moment de 278 grondwet zonder protest kunnen veranderen.</p> 279 280 <p>Bijvoorbeeld, een recent opiniestuk van de “Digital Future 281 Coalition” een overkoepelende organisatie, somt een hele lijst nadelen 282 op van het White Paper met betrekking tot auteurs, bibliotheken, onderwijs, 283 arme Amerikanen, technologische vooruitgang, economische flexibiliteit en de 284 privacy — allen goede argumenten maar die richten zich op de 285 neveneffecten <a href="#ft15"><sup>[15]</sup></a>. Grote afwezige in 286 deze lijst is de belangrijkste reden: dat vele Amerikanen (de meesten, 287 wellicht) door willen gaan met kopiëren. De DFC bekritiseert daarmee 288 niet het werkelijke doel van het White Paper: om uitgevers meer macht te 289 geven en de centrale beslissing om tegen de grondwet in te gaan en uitgevers 290 boven gebruikers te stellen. Het ontbreken van kritiek hierop zou op kunnen 291 worden gevat als instemming.</p> 292 293 <p>Je verzetten tegen de druk om uitgevers meer macht te geven hangt af van een 294 algeheel bewustzijn dat de belangen van het lezende en luisterende publiek 295 het belangrijkst zijn; dat het auteursrecht er is voor de gebruikers en niet 296 andersom. Wanneer de gemeenschap bepaalde auteursrechten niet accepteert is 297 dit reden genoeg om ze niet door te voeren. Alleen door het publiek en de 298 wetgevende macht eraan te herinneren dat het doel van het auteursrecht een 299 vrije stroom van informatie is, kunnen we veilig stellen dat de gemeenschap 300 recht wordt gedaan.</p> 301 302 <h3 class="footnote">Recente voetnoten</h3> 303 <ul> 304 <li id="later-1"><em>Intellectueel eigendom:</em> Dit artikel opende mij de ogen over 305 de <a href="/philosophy/not-ipr.html">vooroordelen en verwarrende aard van 306 de term “intellectueel eigendom”</a>. Tegenwoordig ben ik van 307 mening dat je de uitdrukking nooit moet gebruiken, voor wat dan ook.</li> 308 309 <li id="later-2"><em>Systeem van intellectueel eigendom:</em> Hier maakte ik zelf de 310 modische fout door “intellectueel eigendom” te schrijven terwijl 311 ik “auteursrecht” bedoelde. Dit is net als het schrijven van 312 “Europa” wanneer je eigenlijk “Frankrijk” 313 bedoelt—het geeft verwarring en is eenvoudig te voorkomen.</li> 314 </ul> 315 316 <div class="infobox"> 317 <hr /> 318 <ol> 319 <li id="ft1">Gepubliceerd in de <cite>Oregon Law Review</cite>, lente 1996</li> 320 321 <li id="ft2"><i>Informational Infrastructure Task Force, Intellectual Property and the 322 National Information Infrastructure</i>: Het rapport van de werkgroep over 323 intellectueel eigendom (1995).</li> 324 325 <li id="ft3">John Perry Barlow, opmerkingen aan de <cite>Innovation and the Information 326 Environment Conference</cite> (nov. 1995). Mr. Barlow is één 327 van de oprichters van de Electronic Frontier Foundation, een organsatie die 328 vrijheid predikt van digitale media, en tevens gewezen liedjesschrijver van 329 de Grateful Dead.</li> 330 331 <li id="ft4">Gary Glisson, opmerkingen aan de <cite>Innovation and the Information 332 Environment Conference</cite> (nov. 1995); zie ook: Gary Glisson, “A 333 Practitioner's Defense of the NII White Paper”, 75 334 <cite>Or. L. Rev.</cite> (1996) (steunt het White Paper). Mr. Glisson is 335 een partner en bestuurslid van de Intellectual Property Group bij Lane 336 Powell Spears Lubersky in Portland, Oregon.</li> 337 338 <li id="ft5">Steven Winter, opmerkingen aan de <cite>Innovation and the Information 339 Environment Conference</cite> (nov. 1995). Mr. Winter is een professor aan 340 de rechtenfaculteit van de universiteit van Miami.</li> 341 342 <li id="ft6">Winter, supra noot 5.</li> 343 344 <li id="ft7">Zie Laurence H. Tribe, “The Constitution in Cyberspace: Law and 345 Liberty Beyond the Electronic Frontier”, <cite>Humanist</cite>, 346 sep.–okt. 1991, op 15.</li> 347 348 <li id="ft8">Tim Sloan, opmerkingen aan de <cite>Innovation and the Information 349 Environment Conference</cite> (nov. 1995). Mr. Sloan is lid van de National 350 Telecommunication and Information Administration.</li> 351 352 <li id="ft9">Zie Jane C. Ginsburg, “A Tale of Two Copyrights: Literary Property in 353 Revolutionary France and America”, uit, <cite>Of Authors and Origins: 354 Essays on Copyright Law</cite> 131, 137-38 (Brad Sherman & Alain 355 Strowel, eds., 1994) (waarin staat dat de makers van de grondwet hetzij de 356 bedoeling hadden “de belangen van de auteurs ondergeschikt te maken 357 aan die van het maatschappelijk belang”, of om “het eigen- en 358 publieke belang gelijk te behandelen”)</li> 359 360 <li id="ft10"><cite>Amerikaanse grondwet</cite>, art. I, p. 8, cl. 8 (“Het Congres 361 zal de macht hebben…de voortgang in wetenschap en kunst te stimuleren 362 door auteurs en uitvinders een tijdelijk exclusief recht te verlenen op hun 363 werken en uitvindingen.”).</li> 364 365 <li id="ft11"><cite>286 V.S. 123</cite>, 127 (1932).</li> 366 367 <li id="ft12">James Boyle, opmerkingen aan de <cite>Innovation and the Information 368 Environment Conference</cite> (nov. 1995). Mr. Boyle is een professor aan de 369 rechtenfaculteit van de American University in Washington, D.C.</li> 370 371 <li id="ft13">Jessica Litman, opmerkingen aan de <cite>Innovation and the Information 372 Environment Conference</cite> (nov. 1995). Mw. Litman is een professor aan 373 de rechtenfaculteit van de Wayne State University in Detroit, Michigan.</li> 374 375 <li id="ft14">Pamela Samuelson, “The Copyright Grab”, <cite>Wired</cite>, 376 jan. 1996. Mw. Samuelson is een professor aan de Cornell Law School.</li> 377 378 <li id="ft15"><!-- (available at URL: 379 home.worldweb.net/dfc/press.html</a> 380 )--> 381 Digital Future Coalition, “Broad-Based Coalition Expresses Concern 382 Over Intellectual Property Proposals” (Brede coalitie spreekt zijn 383 zorg uit over voorstellen aangaande het intellectueel eigendom), nov. 15, 384 1995.</li> 385 </ol> 386 </div> 387 </div> 388 389 <div class="translators-notes"> 390 391 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 392 </div> 393 </div> 394 395 <!-- for id="content", starts in the include above --> 396 <!--#include virtual="/server/footer.nl.html" --> 397 <div id="footer" role="contentinfo"> 398 <div class="unprintable"> 399 400 <p>Gelieve algemene vragen over FSF & GNU te sturen naar <a 401 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Er zijn ook nog <a 402 href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de 403 FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a 404 href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> 405 406 <p> 407 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 408 replace it with the translation of these two: 409 410 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 411 translations. However, we are not exempt from imperfection. 412 Please send your comments and general suggestions in this regard 413 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 414 415 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 416 417 <p>For information on coordinating and contributing translations of 418 our web pages, see <a 419 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 420 README</a>. --> 421 We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor 422 verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a 423 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 424 <p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations 425 README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze 426 website.</p> 427 </div> 428 429 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 430 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 431 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 432 without talking with the webmasters or licensing team first. 433 Please make sure the copyright date is consistent with the 434 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 435 document was modified, or published. 436 437 If you wish to list earlier years, that is ok too. 438 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 439 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 440 year, i.e., a year in which the document was published (including 441 being publicly visible on the web or in a revision control system). 442 443 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 444 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 445 <p>Copyright © 1996, 1999, 2006, 2007, 2021 Richard Stallman</p> 446 447 <p>Deze pagina is uitgebracht onder de <a rel="license" 448 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative 449 Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p> 450 451 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" --> 452 <div class="translators-credits"> 453 454 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 455 <strong>Vertaling:</strong> <a 456 href="//savannah.gnu.org/projects/www-nl">www-nl</a></div> 457 458 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 459 Bijgewerkt: 460 461 $Date: 2021/10/04 09:33:39 $ 462 463 <!-- timestamp end --> 464 </p> 465 </div> 466 </div> 467 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 468 </body> 469 </html>