opposing-drm.html (11373B)
1 <!--#set var="PO_FILE" 2 value='<a href="/philosophy/po/opposing-drm.nl.po"> 3 https://www.gnu.org/philosophy/po/opposing-drm.nl.po</a>' 4 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/opposing-drm.html" 5 --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/opposing-drm.nl-diff.html" 6 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2017-11-28" --> 7 8 <!--#include virtual="/server/header.nl.html" --> 9 <!-- Parent-Version: 1.84 --> 10 11 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 12 <title>Strijden Tegen 'Digital Rights Mismanagement' - GNU Project - Free Software 13 Foundation</title> 14 15 <!--#include virtual="/philosophy/po/opposing-drm.translist" --> 16 <!--#include virtual="/server/banner.nl.html" --> 17 <!--#include virtual="/server/outdated.nl.html" --> 18 <h2>Strijden Tegen 'Digital Rights Mismanagement'<br /> 19 <span style="font-size: .7em">(Of “Digital Restrictions 20 Management”, zoals we het nu noemen)</span></h2> 21 22 <p>door <a href="http://www.stallman.org/"><strong>Richard 23 Stallman</strong></a> 24 </p> 25 <p><em>Voor het eerst verschenen in BusinessWeek Online.</em></p> 26 27 <p>In 1989, in een heel andere wereld, schreef ik een eerste versie van de GNU 28 General Public License, een licentie die gebruikers vrijheid geeft. Deze GNU 29 GPL licentie geeft het best weer wat de normen en waarden zijn van de vrije 30 software beweging door vier fundamentele vrijheden voor de computergebruiker 31 te waarborgen. Dit zijn de vrijheden om 0) het programma te draaien wanneer 32 jij dat wil; 1) de code te bestuderen en veranderen zoals jij dat wilt; 2) 33 kopieën te maken en uit te geven; 3) en gewijzigde versies uit te geven 34 wanneer je dat wilt. 35 </p> 36 <p> 37 Iedere licentie die deze vrijheden geeft is een vrije software licentie. De 38 GNU GPL gaat nog verder: het beschermt deze vrijheden voor alle gebruikers 39 van alle versies van het programma door te verbieden dat tussenpersonen deze 40 vrijheden via andere licenties dit kunnen ontnemen. De meeste onderdelen 41 van het GNU/Linux besturingssysteem, inclusief het Linux-onderdeel wat in 42 1992 vrije software werd, zijn nu verkrijgbaar onder de GPL versie 2 43 licentie die uitkwam in 1991. En thans, met juridische begeleiding van 44 professor Eben Moglen, ben ik versie 3 van de GNU GPL aan het ontwerpen. 45 </p> 46 <p> 47 GPLv3 moet opboksen tegen nieuwe bedreigingen van onze 48 vrijheid. Bedreigingen die we in 1989 niet konden voorzien. De volgende 49 generatie computers, en vele andere producten die krachtige computers 50 bevatten, worden erop ontworpen om onze vrijheden te ontnemen nog voor we ze 51 kopen—het ontwerp is zodanig dat het ons beperkingen oplegt in het 52 gebruik van die apparatuur. 53 </p> 54 <p> 55 Allereerst was er de TiVo (harddisk videorecorder, bekend in de VS). Men 56 ziet dit als een apparaat wat TV-programma's op kan nemen maar het bevat een 57 complete computer met daarop GNU/Linux. Zoals de GPL voorschrijft kun je de 58 broncode van het systeem krijgen, de code compileren en installeren. Maar 59 zodra je een gewijzigde versie installeert werkt de TiVo niet meer door een 60 ingebouwd mechanisme dat erin zit om jou te saboteren. Vrijheid nummer 1, de 61 vrijheid om software naar willekeur te kunnen veranderen, is een wassen neus 62 geworden. 63 </p> 64 <p> 65 Daarna volgde <em>Treacherous Computing</em> (“Verraderlijk 66 computeren”), verkocht als <em>Trusted Computing</em> 67 (“Vertrouwelijk computeren”) wat inhoudt dat bedrijven jouw 68 computer kunnen vertrouwen omdat die doet wat zij willen. Het stelt sites op 69 het Internet in staat om te achterhalen welk programma jij aan het draaien 70 bent; als je dat programma veranderd, of je eigen programma schrijft, zullen 71 ze weigeren met je te communiceren. Opnieuw wordt vrijheid nummer 1 hiermee 72 een wassen neus. 73 </p> 74 <p> 75 Microsoft had een mechanisme, Palladium genaamd, die een toepassing in staat 76 stelde gegevens te “verzegelen” zodat geen enkel ander programma 77 er bij kan. Wanneer Disney zo zijn films gaat verspreiden zul je niet in 78 staat zijn je wettelijke recht op “fair use” uit te oefenen, ook 79 niet “de minimis”. Wanneer een toepassing je gegevens op deze 80 manier zou vastleggen is er sprake van een totale afscherming door de 81 fabrikant. Ook dit helpt vrijheid nummer 1 om zeep — wanneer 82 gewijzigde versies van een programma niet dezelfde gegevens kunnen benaderen 83 is er dus geen sprake van het wijzigen van een programma om te doen wat jij 84 wilt. Iets wat op Palladium lijkt staat op de rol voor een volgende versie 85 van Windows. 86 </p> 87 <p> 88 AACS, het “Advanced Access Content System,” wat aan de man wordt 89 gebracht door Disney, IBM, Microsoft, Intel, Sony en anderen heeft tot doel 90 HDTV opnames te beperken—met de bijbehorende software—zodat 91 opnames alleen gebruikt kunnen worden zoals de fabrikanten dat willen. Sony 92 werd vorig jaar ontmaskert met de installatie van een “rootkit” 93 op miljoenen computers waarbij ze niet vertelden hoe je die weer kon 94 verwijderen. Sony heeft inmiddels zijn lesje geleerd: ze zullen de 95 “rootkit” nu installeren vóórdat je de computer 96 koopt en die zul je niet kunnen verwijderen. Zo'n opzet vereist dat een 97 dergelijk apparaat “robuust” is—wat betekent dat je het 98 niet kunt veranderen. De bouwers zullen zeker ook GPL-software daarin willen 99 stoppen, waarmee vrijheid nummer 1 weer geweld wordt aangedaan. Dit idee zou 100 ge-“AACSed,” moeten worden en een boycot van HD DVD en Blu-ray 101 systemen is al aangekondigd (<a 102 href="http://web.archive.org/web/20140217075603/http://bluraysucks.com/">http://bluraysucks.com/ 103 [gearchiveerd]</a>). 104 </p> 105 <p> 106 Het is een teken van een falende regering wanneer men toestaat dat een 107 aantal zakenmensen onze vrijheid kunnen afnemen ten behoeve van hun 108 winst. Maar tot nu toe hebben de meeste regeringen, onder leiding van de VS, 109 gereageerd als betaalde hulpjes voor dit soort plannen in plaats van als 110 politieman. De auteursrechtenlobby heeft er zo goed voor gezorgd dat hun 111 verwrongen ideeën over goed en kwaad tussen de oren van de mensen komen 112 dat menigeen moeite zal hebben met het idee dat individuele rechten 113 belangrijker zijn dan de winsten van dit soort ondernemers. 114 </p> 115 116 <p>Gezien deze bedreigingen van onze vrijheid, wat staat de vrije software 117 gemeenschap nu te doen? Sommigen beweren dat we moeten accepteren dat men 118 software verspreidt op een manier die geen gewijzigde versies toestaat omdat 119 dit de populariteit van onze software ten goede zal komen. Sommigen 120 verwijzen naar onze software met de term “open source (open 121 broncode)”, een a-morele benaming die als hoogste doel alleen goede en 122 betrouwbare software voorstaat. Indien we toestaan dat ondernemers vrije 123 software gebruiken om ons te beperken zal deze “open source DRM” 124 daar héél goed voor kunnen zorgen. Diegenen met de macht 125 zouden profiteren van het systeem van met elkaar delen van broncode en het 126 verbeteren ervan. Wij zouden die broncode ook kunnen lezen. Lezen en huilen, 127 omdat we een gewijzigde versie niet kunnen draaien. Voor wat betreft de 128 doelstellingen van de vrije software beweging —vrijheid en 129 gemeenschap—, zou een concessie op dit gebied het falen ervan 130 betekenen. 131 </p> 132 <p> 133 We hebben het GNU besturingssysteem gemaakt met het doel onze computers 134 vrijelijk te kunnen gebruiken om daarmee in vrijheid te kunnen samenwerken. 135 Het nastreven van populariteit voor onze software door deze vrijheden op te 136 geven zou een tegengesteld doel dienen, hoogstens zouden we ons ego 137 strelen. Daarom werken we aan versie 3 van de GNU GPL. Om zo de vrijheid te 138 waarborgen om broncode te kunnen veranderen en dit ook daadwerkelijk te 139 kunnen toepassen. 140 </p> 141 <p> 142 De discussie over GPL v3 is onderdeel van een meer algemene discussie over 143 DRM (digitale toegangsrechten) versus jouw grondrechten. DRM is er om de 144 winsten te waarborgen voor diegenen die ze toepassen. Hun winst is echter 145 ondergeschikt aan de rechten van miljoenen mensen om in vrijheid te leven; 146 het streven naar winst, waar op zich niets verkeerds aan is, kan geen 147 vergoelijking zijn voor het wegnemen van het recht van mensen om zelf de 148 baas te zijn over hun eigen technologie. Het verdedigen van die vrijheid 149 houdt onder andere in dat DRM tegen moet worden gehouden. 150 </p> 151 152 <div class="translators-notes"> 153 154 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 155 </div> 156 </div> 157 158 <!-- for id="content", starts in the include above --> 159 <!--#include virtual="/server/footer.nl.html" --> 160 <div id="footer"> 161 <div class="unprintable"> 162 163 <p>Gelieve algemene vragen over FSF & GNU te sturen naar <a 164 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Er zijn ook nog <a 165 href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de 166 FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a 167 href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> 168 169 <p> 170 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 171 replace it with the translation of these two: 172 173 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 174 translations. However, we are not exempt from imperfection. 175 Please send your comments and general suggestions in this regard 176 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 177 178 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 179 180 <p>For information on coordinating and submitting translations of 181 our web pages, see <a 182 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 183 README</a>. --> 184 We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor 185 verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a 186 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 187 <p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations 188 README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze 189 website.</p> 190 </div> 191 192 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 193 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 194 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 195 without talking with the webmasters or licensing team first. 196 Please make sure the copyright date is consistent with the 197 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 198 document was modified, or published. 199 If you wish to list earlier years, that is ok too. 200 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 201 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 202 year, i.e., a year in which the document was published (including 203 being publicly visible on the web or in a revision control system). 204 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 205 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 206 <p>Copyright © 2006 Richard M. Stallman</p> 207 208 <p>Deze pagina is uitgebracht onder een <a rel="license" 209 href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative 210 Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p> 211 212 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" --> 213 <div class="translators-credits"> 214 215 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 216 </div> 217 218 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 219 Bijgewerkt: 220 221 $Date: 2019/08/02 11:27:39 $ 222 223 <!-- timestamp end --> 224 </p> 225 </div> 226 </div> 227 </body> 228 </html>