open-source-misses-the-point.html (28937B)
1 <!--#set var="PO_FILE" 2 value='<a href="/philosophy/po/open-source-misses-the-point.nl.po"> 3 https://www.gnu.org/philosophy/po/open-source-misses-the-point.nl.po</a>' 4 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/open-source-misses-the-point.html" 5 --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/open-source-misses-the-point.nl-diff.html" 6 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2021-12-23" --><!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/open-source-misses-the-point.en.html" --> 7 8 <!--#include virtual="/server/header.nl.html" --> 9 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 10 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> 11 <!--#set var="TAGS" value="essays aboutfs free-open" --> 12 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> 13 14 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 15 <title>Waarom open bron de essentie van vrije software niet begrijpt - GNU-project 16 - Free Software Foundation</title> 17 18 <!--#include virtual="/philosophy/po/open-source-misses-the-point.translist" --> 19 <!--#include virtual="/server/banner.nl.html" --> 20 <!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.nl.html" --> 21 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> 22 <!--#include virtual="/server/outdated.nl.html" --> 23 <!--#include virtual="/server/top-addendum.nl.html" --> 24 <div class="article reduced-width"> 25 <h2>Waarom “open bron” de essentie van vrije software niet begrijpt</h2> 26 27 <address class="byline">door Richard Stallman</address> 28 29 <div class="important"><p> 30 De begrippen “vrije software” en “open bron” zijn 31 van toepassing op veel dezelfde programma's. Hun betekenis is echter zeer 32 verschillend en gebaseerd op verschillende waardes. De vrije software 33 beweging streeft naar vrijheid in computergebruik; ze strijden voor vrijheid 34 en gerechtigheid. In tegenstelling tot de open bron beweging die puur gaat 35 voor praktische voordelen en geen principes aanhangt.Daarom zijn we het niet 36 eens met het begrip open bron en gebruiken we deze term bij voorkeur niet. 37 </p></div> 38 39 <p>Als we software “vrij” noemen bedoelen we daarmee dat het de <a 40 href="/philosophy/free-sw.html">basisvrijheden van gebruikers</a> 41 respecteert: de vrijheid om programma's uit te voeren of naar believen te 42 kopiëren, met of zonder veranderingen. Het gaat hierbij om vrijheid, 43 niet om geld, denk dus aan “vrijheid van meningsuiting”, niet 44 aan “vrij van kosten”<sup><a href="#TransNote1">1</a></sup>.</p> 45 46 <p>Deze vrijheden zijn van essentieel belang. Niet alleen voor de individuele 47 gebruiker, maar ook voor de samenleving, omdat ze betrokkenheid kweekt 48 — te weten via delen en samenwerken. Dit wordt belangrijker naarmate 49 we digitaler gaan leven en werken. In een wereld van digitale muziek, 50 plaatjes en tekst wordt vrije software steeds meer de vertegenwoordiger van 51 vrijheid in het algemeen.</p> 52 53 <p>Miljoenen mensen over de hele wereld gebruiken nu vrije software; scholen in 54 regio's in India en Spanje geven leerlingen onderwijs met het vrije <a 55 href="/gnu/linux-and-gnu.html">besturingssysteem GNU/Linux</a>. Maar de 56 meeste van deze gebruikers hebben nog nooit gehoord van de ethische 57 achtergrond om dit te ontwikkelen en een gemeenschap van vrije software te 58 stichten omdat de systemen tegenwoordig worden aangeduid met “open 59 bron” (Engels: “open source”) en er een andere filosofie 60 aan wordt gehangen die weinig met verworven vrijheden van doen heeft.</p> 61 62 <p>De vrije-softwarebeweging strijdt al voor vrijheid in softwaregebruik sinds 63 1983. In 1984 begonnen we met de ontwikkeling van het vrije 64 besturingssysteem GNU, zodat we geen gebruik hoefden te maken van de 65 niet-vrije besturingssystemen die de gebruikers hun vrijheid ontzeggen. In 66 de tachtiger jaren ontwikkelden we de meeste essentiële componenten 67 hiervan, alsook de <a href="/licenses/gpl.html">GNU General Public 68 License</a>, een licentie die met name de vrijheid van gebruikers beschermt.</p> 69 70 <p>Echter, niet alle gebruikers en ontwikkelaars waren het eens met de 71 filosofie van de vrije-softwarebeweging. In 1998 was er een afscheiding van 72 de vrije software die het idee van “open bron” verkondigden. Van 73 origine werd deze uitdrukking voorgesteld om mogelijke verwarring met 74 “vrije software” te voorkomen, maar al snel werd het 75 geassocieerd met filosofische overtuigingen die niets met vrije software van 76 doen hadden.</p> 77 78 <p>Bepaalde voorstanders van “open bron” beschouwden het als een 79 “marketingcampagne voor vrije software” die zakelijke gebruikers 80 zou aanspreken door praktische voordelen te benoemen en tegelijkertijd 81 principes over vrijheid overboord te gooien omdat ondernemers dit wellicht 82 minder zou aanspreken. Andere voorstanders waren gewoon tegen de normen en 83 waarden van de vrije-softwarebeweging. Hoe dan ook, in de campagne voor 84 “open bron” werden daardoor deze normen en waarden niet 85 genoemd. De uitdrukking “open bron” werd daardoor al snel 86 geassocieerd met praktische waarden als het maken van krachtige, betrouwbare 87 software. De meeste medestanders van “open bron” stammen uit die 88 tijd en hebben dus de huidige mores overgenomen. De meeste discussie over 89 “open bron” gaan dus niet over goed of slecht maar over 90 populariteit en succes; hier een <a 91 href="https://linuxinsider.com/story/Open-Source-Is-Woven-Into-the-Latest-Hottest-Trends-78937.html">typisch 92 voorbeeld</a>. Een minderheid binnen de open bron beweging zeggen nu dat 93 vrijheid hier een onderdeel van is maar dit is een slecht zichtbare 94 minderheid.</p> 95 96 <p>De benamingen duiden bijna dezelfde categorie. Ze zijn echter gebaseerd op 97 verschillende waarden. Voor de vrije-softwarebeweging is vrije software 98 essentieel omdat alleen dit de vrijheid van gebruikers waarborgt. Open bron 99 daarentegen gaat het alleen om hoe software “beter” te maken 100 — alleen vanuit een praktisch oogpunt. Het beweert dat niet-vrije 101 software een inferieure oplossing is.</p> 102 103 <p>Voor de vrije-softwarebeweging echter is niet-vrije software een sociaal 104 probleem, dat je kan oplossen door het niet te gebruiken en over te gaan 105 naar vrije software.</p> 106 107 <p>“Vrije software”. “Open bron”. Als het dezelfde 108 software is (<a href="/philosophy/free-open-overlap.html">of bijna</a>), 109 maakt het dan uit welke benaming je gebruikt? Jazeker, want ze 110 vertegenwoordigen verschillende principes. Want hoewel ieder vrij programma 111 je die vrijheid nu geeft, zal het niet blijvend zijn wanneer je mensen dat 112 vrijheidsgevoel niet bijbrengt. Als je dat belangrijk vindt kun je maar 113 beter spreken over “vrije software.”</p> 114 115 <p>Wij van de vrije-softwarebeweging beschouwen open bron niet als vijandig; de 116 vijand is private (niet-vrije) software. We willen echter wel laten weten 117 dat we voor vrijheid staan en dus willen we niet worden verward met 118 voorstanders van open bron. Waar wij voor staan is niet “open 119 bron” en we zijn niet tegen “gesloten software”. Voor de 120 duidelijkheid vermijden we deze termen dus. 121 </p> 122 123 <h3>Praktische verschillen tussen vrije software en open bron</h3> 124 125 <p>Praktisch gesproken hanteert open bron minder strikte vereisten dan vrije 126 software. Voor zover wij weten voldoet alle uitgegeven broncode van vrije 127 software ook aan die van open bron. Bijna alle open-bronsoftware is vrije 128 software, maar er zijn uitzonderingen. Allereerst zijn er licenties die 129 teveel beperkingen bevatten waardoor ze niet vrij zijn. Bijvoorbeeld 130 “Open Watcom” is niet vrij, want de licentie staat het 131 veranderen van de code voor eigen gebruik niet toe. Gelukkig zijn er slechts 132 weinig programma's die een dergelijke licentie gebruiken.</p> 133 134 <p>Ten tweede, programma's met een zwakke licentie, zonder auteursplicht dus, 135 kunnen ook code bevatten met daaraan niet-vrije voorwaarden gekoppeld. <a 136 href="https://code.visualstudio.com/License/">Microsoft doet dit 137 bijvoorbeeld met Visual Studio Code</a>.</p> 138 139 <p>Wanneer de executeerbare code volledig gemaakt is met de gedistribueerde 140 broncode is er sprake van open bron maar niet van vrije software. Gebruikers 141 kunnen dan echter die broncode gebruiken om te compileren en te verpreiden 142 als vrije code.</p> 143 144 <p>Als laatste, en belangrijker, bevatten veel apparaten met computers erin 145 uitvoerbare programma's afkomstig uit vrije-software-broncode waarbij deze 146 apparaten het niet toelaten dat de gebruiker zelf gewijzigde versies van die 147 programma's installeert; alleen één speciaal bedrijf kan dit 148 doen. We noemen die apparaten “tirannen” en in de praktijk 149 noemen we dit “tivoization”, genoemd naar het apparaat waar we 150 het voor het eerst constateerden (de Tivo). Deze uitvoerbare programma's 151 zijn geen vrije software omdat gebruikers geen aangepaste versies kunnen 152 gebruiken, ook al is de broncode waar het van afstamt wel vrij.</p> 153 154 <p>Veel Android producten bevatten niet-vrije, tivo-achtige Linux programma's, 155 ook al valt de broncode onder GNU GPL verise 2. Om dit tegen te gaan is GNU 156 GPL versie 3 in het leven geroepen.</p> 157 158 <p>Open bron erkent dit probleem niet; het gaat ze alleen om het uitgeven van 159 de broncode. Deze programma's zijn gemaakt van broncode zoals Linux die 160 zowel open bron als vrij is, maar het niet te wijzigen uitvoerbare programma 161 is wel open bron maar niet vrij.</p> 162 163 <h3>Misverstanden over “vrije software” en “open bron”</h3> 164 165 <p>De uitdrukking “vrije software” heeft het probleem dat het (in 166 het Engels) verkeerd kan worden opgevat: de onbedoelde uitleg, 167 “software die je gratis kunt krijgen” en diegene die we 168 bedoelen, “software die de gebruikers vrijheid geeft”. We pakken 169 dit probleem aan door de definitie te publiceren en te zeggen “Denk 170 aan vrijheid van meningsuiting, niet aan vrij van kosten”. Het is geen 171 perfecte oplossing en een andere eenduidige uitdrukking zou beter zijn maar 172 die is er niet.</p> 173 174 <p>Helaas hebben alle Engelse alternatieven hun eigen problemen. We hebben een 175 heleboel suggesties onderzocht maar geen daarvan drukt zo duidelijk uit dat 176 een overstap hiernaartoe een “goede” is. Ieder alternatief voor 177 “vrije software” heeft wel een semantisch probleem — en 178 dus ook “open-bronsoftware.”</p> 179 180 <p>De <a href="https://opensource.org/osd">officiële definitie van 181 “open-bronsoftware”</a> (die wordt gegeven door de Open Source 182 Initiative en te uitgebreid is om hier te herhalen) is indirect afgeleid van 183 onze doelstellingen voor vrije software. Maar het is niet hetzelfde; in 184 sommige opzichten is het wat losser. In de praktijk lijkt hun definitie 185 echter veel op die van ons.</p> 186 187 <p>Echter, de overduidelijke betekenis van “open-bronsoftware” is 188 “je kunt de broncode bekijken” en de meeste mensen denken dat 189 dit het is. Dit is echter een veel zwakker criterium dan vrije software, of 190 zelfs dan de officiële definitie van open bron. Het slaat ook op een 191 hoop programma's die noch vrij, noch open bron zijn.</p> 192 193 <p>Omdat de normale betekenis van “open bron” niet degene is die de 194 voorstanders bedoelen, is het directe gevolg dat de meeste mensen hem 195 verkeerd begrijpen. Volgens schrijver Neal Stephenson is 196 “Linux‘open-bron’software, wat betekent dat iedereen 197 kopiën kan krijgen van de broncode.” Ik denk niet dat hij erop 198 uit was de officiële definitie aan te vechten maar dat hij gewoon de 199 gebruiken binnen de Engelse taal overnam om tot een definitie te komen. De 200 <a 201 href="https://web.archive.org/web/20001011193422/http://da.state.ks.us/ITEC/TechArchPt6ver80.pdf">staat 202 Kansas in de VS</a> publiceerde een soortgelijke definitie: “Gebruik 203 open-bronsoftware. Dit is software waarvan de broncode vrijelijk beschikbaar 204 is, hoewel de specifieke licenties kunnen variëren met betrekking tot 205 wat je doen kunt met de code.”</p> 206 207 <p>De <cite>New York Times</cite> schreef <a 208 href="https://www.nytimes.com/external/gigaom/2009/02/07/07gigaom-the-brave-new-world-of-open-source-game-design-37415.html"> 209 een artikel dat de betekenis van de term oprekte</a> doelend op 210 beta-testen—een paar gebruikers een vroege versie uit laten proberen 211 om daarover vertrouwelijk te rapporteren—wat private ontwikkelaars al 212 decennia toepassen.</p> 213 214 <p>De term is zelfs opgerekt naar ontwerpen van apparatuur die <a 215 href="https://www.theguardian.com/sustainable-business/2015/aug/27/texas-teenager-water-purifier-toxic-e-waste-pollution">zonder 216 octrooi gepubliceerd zijn</a>. Patentvrije apparatuurontwerpen kunnen goede 217 aanvullingen zijn voor de samenleving, maar de term “open bron” 218 is niet geschikt hiervoor.</p> 219 220 <p>De mensen van open bron proberen hiermee om te gaan door te verwijzen naar 221 hun officiële definitie, maar die corrigerende aanpak is minder 222 effectief dan die van ons. “Vrije software” is (in het Engels) 223 slechts voor tweeërlei uitleg vatbaar, één daarvan is de 224 goeie. Iemand die de boodschap “vrij als in vrijheid van meningsuiting 225 en niet als in vrij van kosten” begrepen heeft zal niet snel dezelfde 226 fout maken. “Open bron” heeft echter slechts één 227 uitleg, die verschilt van wat wordt bedoeld. Er is echter geen korte en 228 bondige manier om dit uit te leggen, wat de verwarring alleen maar groter 229 maakt.</p> 230 231 <p>Een ander misverstand over “open bron” is het idee dat het 232 betekent “niet de GNU GPL gebruiken”. Vaak vergezeld van een 233 ander misverstand dat “vrije software” “software met een 234 GPL-licentie” betekent. Beiden zijn fout want de GNU GPL is een 235 open=bronlicentie en de meeste open-bronlicenties voldoen ook aan de 236 criteria voor vrije software. Er zijn <a href="/licenses/license-list.html"> 237 vele vrije-softwarelicenties</a> naast de GNU GPL.</p> 238 239 <p>Het begrip “open bron” is verder opgerekt door toepassingen op 240 ander terreinen zoals overheid, onderwijs en wetenschap, waar men geen 241 broncode kent en de criteria voor softwarelicenties niet gelden. Het enige 242 wat ze gemeen hebben is dat ze mensen uitnodigen deel te nemen. De betekenis 243 wordt zover opgerekt dat het alleen nog “meedoen” betekent. Het 244 is verworden tot een <a 245 href="https://www.nytimes.com/2013/03/17/opinion/sunday/morozov-open-and-closed.html"> 246 modewoord</a>.</p> 247 248 <h3>Verschillende uitgangspunten kunnen tot dezelfde conclusies 249 leiden—maar niet altijd</h3> 250 251 <p>Radicale groepen in de jaren zestig hadden de reputatie van splintergroepen: 252 sommigen vielen uiteen over verschillen van inzicht in de strategie en de 253 resulterende splintergroeperingen behandelden elkaar als vijanden, ook al 254 hadden ze dezelfde uitgangspunten gemeen. Rechts buitte dit uit en gebruikte 255 het om links te bekritiseren.</p> 256 257 <p>Sommigen proberen de vrije-softwarebeweging in diskrediet te brengen door 258 een vergelijk te trekken tussen het meningsverschil met open bron en de 259 meningsverschillen tussen de radicale groeperingen uit de jaren zestig. Het 260 tegenovergestelde is het geval. We zijn het niet eens over de 261 doelstellingen, maar de verschillende zienswijzen leiden wel tot hetzelfde 262 gedrag — het ontwikkelen van vrije software.</p> 263 264 <p>Het resultaat is dat mensen van de vrije-softwarebeweging en de 265 open-bronbeweging vaak samenwerken op projecten zoals 266 software-ontwikkeling. Het is opvallend om te zien hoe die verschillende 267 uitgangspunten toch leiden tot zoveel samenwerking in projecten. De 268 uitgangspunten zijn echter nog altijd verschillend en kunnen dus aanleiding 269 geven tot verschillende gedragingen.</p> 270 271 <p>De grondgedachte achter open bron is dat wanneer gebruikers de broncode 272 kunnen wijzigen en kopiëren, dit automatisch leidt tot krachtiger en 273 betrouwbaarder software. Dit is echter niet gegarandeerd. Ontwikkelaars van 274 private software zijn niet per definitie onbekwaam. Soms produceren ze een 275 betrouwbaar en krachtig programma, ook al treedt het de vrijheid van 276 gebruikers met voeten. Hoe zullen voorstanders van vrije software en open 277 bron daarop reageren?</p> 278 279 <p>Een echte voorstander van open bron zal reageren met, “het verbaast me 280 dat je een dergelijk goedwerkend programma hebt kunnen maken zonder ons 281 model te gebruiken, waar kan ik een kopie krijgen?” Een dergelijke 282 opstelling beloont modellen die ons van onze vrijheid beroven.</p> 283 284 <p>De voorstander van vrije software zal zeggen, “Dat is een mooi 285 programma maar kost me wel mijn vrijheid. Ik zal het dus niet gebruiken. Ik 286 zal daarentegen wel een project steunen dat een vrije vervanging van dit 287 programma maakt”. Als we onze vrijheid liefhebben, moeten we daarnaar 288 handelen.</p> 289 290 <h3>Krachtige, betrouwbare software hoeft nog niet goed te zijn</h3> 291 292 <p>Het idee dat software krachtig en betrouwbaar moet zijn stamt af van de 293 aanname dat software er is voor de gebruiker. Wanneer het krachtig en 294 betrouwbaar is, is het hun beter tot nut.</p> 295 296 <p>Software kan echter alleen nuttig zijn voor gebruikers wanneer het hun 297 vrijheden respecteert. Wat als het de gebruikers vastketent? Dan betekent 298 krachtig de mate van stevigheid van de ketting en betrouwbaarheid hoe 299 moeilijk deze te verwijderen is. Foute functionaliteit als gebruikers 300 bespioneren, ze beperken, achterdeurtjes en verplichte upgrades zijn 301 gemeengoed in private software en sommige open-bron-supporters willen deze 302 in open-bronprogramma's aanbrengen.</p> 303 304 <p>Met steun van de film- en muziekindustrie wordt meer en meer software 305 gemaakt die juist ontworpen is om gebruikers te beperken. Deze kwade opzet 306 noemt men ook wel digitaal beheer van beperkingen (Digital Restrictions 307 Management, DRM) (zie <a 308 href="https://defectivebydesign.org/">DefectiveByDesign.org</a>), en is de 309 tegenpool van de vrijheid die vrije software wil bewerkstelligen. En niet 310 beperkt tot het gedachtegoed: het doel van DRM is immers het inperken van je 311 vrijheid en DRM-ontwikkelaars proberen het moeilijk of zelfs illegaal te 312 maken om software te wijzigen die DRM implementeert.</p> 313 314 <p>Sommige voorstanders hebben zelfs voorgesteld “open bron DRM” te 315 ontwikkelen. Het idee daarbij is dat, met het publiceren van de broncode en 316 de rechten om het te veranderen, er betere en meer betrouwbare software komt 317 om jou als gebruiker te kunnen beperken. Om vervolgens te worden gebruikt in 318 apparaten die je verhinderen dit te veranderen.</p> 319 320 <p>De software mag dan “open bron” zijn en dat model gebruiken; het 321 zal nooit vrije software zijn omdat het de vrijheden van de gebruiker niet 322 respecteert. Als het open-bron-ontwikkelingsmodel erin slaagt software te 323 maken die je krachtiger en betrouwbaarder beperkt, dan zijn we alleen maar 324 slechter af.</p> 325 326 <h3>Bang voor vrijheid</h3> 327 328 <p>De belangrijkste reden voor de introductie van de term 329 “open-bronsoftware” is het feit dat de uitdrukking “vrije 330 software” sommige mensen ongemakkelijk maakt. En dat klopt: praten 331 over vrijheid, over ethische bezwaren, over verantwoordelijkheden en gemak, 332 is mensen vragen om na te denken over aspecten die ze wellicht liever willen 333 negeren, zoals of ze zich wel ethisch gedragen. Dit kan ongemakkelijk zijn 334 en sommigen hebben dan ook de neiging dit te negeren. Dat betekent nog niet 335 dat we er niet over moeten praten.</p> 336 337 <p>Dat is echter wat de leiders van de open bron gedaan hebben. Ze dachten de 338 software beter te kunnen “verkopen” door nadruk te leggen op 339 bepaalde praktische voordelen voor met name zakelijke gebruikers door 340 ethische vraagstukken en vrijheden te verzwijgen.</p> 341 342 <p>Wanneer voorstanders van open bron praten over dingen die dieper gaan dan 343 dat, hebben zij het vaak over het “schenken” van broncode aan de 344 gemeenschap. Daarmee doen zij alsof dit een goede daad is die verder gaat 345 dan wat moreel vereist is, waarbij zij aannemen dat het uitgeven van 346 niet-vrije software (zonder broncode) moreel acceptabel is.</p> 347 348 <p>Dat is effectief gebleken, op een bepaalde manier. De retoriek van open bron 349 heeft menig bedrijf en persoon overgehaald om vrije software te gebruiken of 350 zelfs te ontwikkelen, wat onze gemeenschap zeker ten goede kwam—maar 351 alleen op praktisch gebied. De filosofie en toepassing van open bron staat 352 een dieper begrip van vrije software in de weg; het geeft een aanwas van 353 veel aanhangers maar leert ze niet de filosofie te verdedigen. Dat is prima 354 voor zolang het duurt maar is niet genoeg om vrijheid te waarborgen. Het 355 binnenhalen van gebruikers van vrije software is slechts de halve 356 inspanning, ze zijn daarmee nog geen voorvechters van hun eigen vrijheid.</p> 357 358 <p>Vroeg of laat zullen deze gebruikers worden verleid om over te stappen op 359 private software vanwege één of ander praktisch 360 voordeel. Ontelbare bedrijven bieden deze verleiding, sommigen via gratis 361 kopieën. Waarom zouden gebruikers hier nee tegen zeggen? Alleen als ze 362 geleerd hebben om vrijheid boven praktische bruikbaarheid te stellen. Om dit 363 idee verder post te laten vatten moeten we het over vrijheid 364 hebben. Wellicht dat een zekere “zachtjes zachtjes”-aanpak 365 richting bedrijven de gemeenschap kan helpen, maar het wordt gevaarlijk 366 zodra het belijden van vrijheid wordt gezien als een excentriciteit.</p> 367 368 <p>Die gevaarlijke situatie hebben we op dit moment. De meeste mensen die zich 369 bezighouden met vrije software zeggen niets over vrijheid—omdat ze 370 meestal meer “bedrijfsvriendelijk” willen overkomen. Dit geldt 371 vooral voor software-distributeurs. Bijna alle GNU/Linux-distributies voegen 372 additionele private software toe aan de vrije distributies en verkopen de 373 gebruikers dit als voordeel in plaats van een stap terug.</p> 374 375 <p>Private aanvullende software en gedeeltelijk niet-vrije GNU/Linux 376 distributies vinden gretig aftrek omdat de meesten binnen de gemeenschap 377 niet geven om vrijheid binnen de software. Dat is geen toeval. De meeste 378 gebruikers maakten kennis met het systeem via open bron, die vrijheid niet 379 tot doel heeft. Gedrag wat niets met vrijheid te maken heeft en woorden die 380 niet over vrijheid reppen. Om deze neiging te onderdrukken moeten we het 381 méér over vrijheid hebben, niet minder.</p> 382 383 <h3>“FLOSS” en “FOSS”</h3> 384 385 <p> De begrippen “FLOSS” en “FOSS” waren <a 386 href="/philosophy/floss-and-foss.html"> inwisselbaar tussen vrije software 387 en open bron</a>. Wanneer je neutraal wilt blijven kun je beter 388 “FLOSS” gebruiken. Maar wanneer je op wilt komen voor je 389 vrijheid moet je geen neutrale termen gebruiken. Dan moet je mensen laten 390 zien dat je die steunt.</p> 391 392 <h3>Rivalen voor bewustzijn</h3> 393 394 <p>“Vrij” en “open” zijn rivalen voor bewustzijn bij de 395 consument. “Vrije Software” en “open bron” zijn 396 verschillende ideeën maar, concurreren bij het innemen van dezelfde 397 conceptuele ruimte die de meeste mensen hebben als zij naar software 398 kijken. Wanneer mensen gewend raken om “open bron” te zeggen en 399 te denken dan vormt dat voor hen een obstakel voor het begrijpen van de 400 filosofie van de vrije-softwarebeweging en het denken erover. Als ze ons en 401 onze software al associëren met het woord “open”, dan zouden we 402 ze wellicht intellectueel moeten choqueren voordat zij inzien dat wij voor 403 iets <em>anders</em> staan. Iedere activiteit die het woord 404 “open” promoot heeft de neiging om het gordijn te verlengen dat 405 de ideeën van de vrije-softwarebeweging verbergt.</p> 406 407 <p>En dus adviseren we aan vrije-softwareactivisten om te weigeren mee te 408 werken aan activiteiten die zichzelf “open” noemen. Ook al is de 409 activiteit van zichzelf goed, iedere bijdrage daaraan doet ook een beetje 410 kwaad door het idee van open bron te promoten. Er zijn meer dan voldoende 411 andere goede activiteiten die zichzelf“vrij” of 412 “libre” noemen. Ieder bijdrage aan deze projecten brengt iets 413 extra goeds met zich mee. Waarom zou je dan niet voor één van deze goede en 414 nuttige projecten kiezen?</p> 415 416 <h3>Conclusie</h3> 417 418 <p>Terwijl voorstanders van open bron meer gebruikers onze gemeenschap in 419 trekken, moeten wij als activisten van vrije software steeds harder werken 420 om hen op het aspect vrijheid te attenderen. We moeten uitroepen, “het 421 is vrije software en geeft je vrijheid!”—steeds vaker en 422 harder. Iedere keer dat je refereert aan “vrije software” in 423 plaats van “open bron” help je onze zaak.</p> 424 <div class="column-limit"></div> 425 426 <h3 class="footnote">Notitie</h3> 427 428 <!-- The article is incomplete (#793776) as of 21st January 2013. 429 <p> 430 431 Joe Barr's article, 432 <a href="http://www.itworld.com/LWD010523vcontrol4">“Live and 433 let license,”</a> gives his perspective on this issue.</p> 434 --> 435 <p> 436 Lakhani and Wolf's <a 437 href="https://ocw.mit.edu/courses/sloan-school-of-management/15-352-managing-innovation-emerging-trends-spring-2005/readings/lakhaniwolf.pdf">scriptie 438 over de motivatie van ontwikkelaars van vrije software</a> beweert dat een 439 aanzienlijk deel van de ontwikkelaars zijn motivatie haalt uit de 440 overtuiging dat software vrij zou moeten zijn. Dit ondanks het feit dat de 441 enquête onder ontwikkelaars van Sourceforge werdt gedaan, een website die 442 geen ethische bezwaren tegen niet-vrije software heeft.</p> 443 </div> 444 445 <div class="translators-notes"> 446 447 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 448 <h3>Opmerking van het vertaalteam</h3> 449 <ol> 450 <li id="TransNote1">In het Engels kan het woord <em>free</em> meerdere 451 betekenissen hebben: “vrij” of “gratis”. Vandaar 452 deze uitleg. In het Nederlands is het eenvoudiger: men kan gewoon spreken 453 over vrije software.</li> 454 </ol></div> 455 </div> 456 457 <!-- for id="content", starts in the include above --> 458 <!--#include virtual="/server/footer.nl.html" --> 459 <div id="footer" role="contentinfo"> 460 <div class="unprintable"> 461 462 <p>Gelieve algemene vragen over FSF & GNU te sturen naar <a 463 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Er zijn ook nog <a 464 href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de 465 FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a 466 href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> 467 468 <p> 469 470 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 471 replace it with the translation of these two: 472 473 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 474 translations. However, we are not exempt from imperfection. 475 Please send your comments and general suggestions in this regard 476 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 477 478 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 479 480 <p>For information on coordinating and contributing translations of 481 our web pages, see <a 482 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 483 README</a>. --> 484 We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor 485 verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a 486 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 487 <p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations 488 README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze 489 website.</p> 490 </div> 491 492 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 493 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 494 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 495 without talking with the webmasters or licensing team first. 496 Please make sure the copyright date is consistent with the 497 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 498 document was modified, or published. 499 500 If you wish to list earlier years, that is ok too. 501 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 502 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 503 year, i.e., a year in which the document was published (including 504 being publicly visible on the web or in a revision control system). 505 506 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 507 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 508 <p>Copyright © 2007, 2010, 2012-2016, 2019-2021 Richard Stallman</p> 509 510 <p>Deze pagina is uitgebracht onder de <a rel="license" 511 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative 512 Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p> 513 514 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" --> 515 <div class="translators-credits"> 516 517 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 518 </div> 519 520 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 521 Bijgewerkt: 522 523 $Date: 2022/02/21 00:30:36 $ 524 525 <!-- timestamp end --> 526 </p> 527 </div> 528 </div> 529 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 530 </body> 531 </html>