taler-merchant-demos

loyal-computers.html (10089B)

---

 <!--#set var="PO_FILE"
  value='<a href="/philosophy/po/loyal-computers.nl.po">
  https://www.gnu.org/philosophy/po/loyal-computers.nl.po</a>'
  --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/loyal-computers.html"
  --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/loyal-computers.nl-diff.html"
  --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2019-03-18" -->
 
 <!--#include virtual="/server/header.nl.html" -->
 <!-- Parent-Version: 1.77 -->
 
 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
 <title>Wat maakt jouw computer loyaal? - GNU-project - Free Software Foundation</title>
 
 <!--#include virtual="/philosophy/po/loyal-computers.translist" -->
 <!--#include virtual="/server/banner.nl.html" -->
 <!--#include virtual="/server/outdated.nl.html" -->
 <h2>Wat maakt jouw computer loyaal?</h2>
 
 <p>door <a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></p>
 
 <p>We zeggen dat je met <a href="/philosophy/free-sw.html">vrije software</a>
 op je computer <a
 href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">controle hebt over
 je eigen computeractiviteiten</a>. Dit veronderstelt impliciet dat je
 computer doet wat jouw programma's zeggen dat het moet doen, en niets
 anders. Met andere woorden: jouw computer is loyaal aan jou.</p>
 
 <p>In 1990 konden we dat voor lief nemen; tegenwoordig zijn veel computers
 ontworpen om ontrouw te zijn aan hun gebruikers. Het is noodzakelijk
 geworden om zwart op wit te zetten waaraan een computer moet voldoen om
 loyaal te zijn aan jouw beslissingen. Die beslissingen komen uit het
 programma dat je aan je computer geeft.</p>
 
 <p>Onze voorlopige definitie bestaat uit deze principes.</p>
 
 <dl>
 <dt>Installeerbaarheid</dt>
 
 <dd>
 <p>Elke software die door iemand anders vervangen kan worden, moet de gebruiker
 ook kunnen vervangen.</p>
 
 <p>Dus als de computer een wachtwoord of ander geheim vraagt voordat je de
 software erin kan vervangen, moet de verkoper van de computer jou ook dat
 geheim vertellen.</p>
 </dd>
 
 <dt>Neutraliteit jegens software</dt>
 
 <dd>
 <p>De computer zal zonder vooroordeel het programma uitvoeren dat je erop
 installeert, en laat de software doen wat de code ervan zegt.</p>
 
 <p>Een functie om op handtekeningen op programma's te controleren is
 verenigbaar met dit principe, mits het controleren van de handtekening
 volledig onder controle is van de gebruiker. Wanneer dat zo is helpt deze
 functie om de beslissingen van de gebruikers te honoreren over welke
 programma's worden uitgevoerd, in plaats van hun beslissingen te
 dwarsbomen. Handtekeningcontrole waar gebruikers geen zeggenschap over
 hebben schendt dit principe.</p>
 </dd>
 
 <dt>Neutraliteit jegens protocollen</dt>
 
 <dd>
 <p>De computer zal zonder vooroordeel communiceren met welk protocol jouw
 ge&iuml;nstalleerde software ook gebruikt, alsmede met welke gebruikers en
 andere netwerkcomputers dan ook.</p>
 
 <p>Dit betekent dat de computer geen bepaalde dienst oplegt ten koste van een
 ander, of een bepaald protocol in plaats van een andere. Het vereist niet
 dat de gebruiker toestemming van iemand anders moet krijgen om via een
 bepaald protocol te communiceren.</p>
 </dd>
 
 <dt>Neutraliteit jegens implementaties</dt>
 
 <dd>
 <p>Als de computer met enig protocol communiceert, zal het dat zonder
 vooroordeel doen met de code die jij kiest (er vanuit gaande dat de code dat
 protocol implementeert). De computer zal niets doen om een ander deel van
 het internet te helpen bepalen welke code je daarvoor gebruikt of welke
 veranderingen je erin hebt gemaakt, en zal niet discrimineren op basis van
 jouw keuze.</p>
 
 <p>Dit houdt in dat de computer verificatie op afstand weigert, wat betekent
 dat het andere computers niet toestaat om via het netwerk te bepalen of jouw
 computer een bepaald softwarepakket draait. Verificatie op afstand geeft
 websites de macht om jouw te dwingen slechts met hen te verbinden via een
 toepassing met DRM die je niet kunt omzeilen. Dit weerhoudt jou van
 eigenlijke controle over de software die je gebruikt om met hen te
 communiceren.</p>
 
 <p>We kunnen verificatie op afstand interpreteren als een algemene methode
 waarmee elke website tivoisatie of &ldquo;lockdown&rdquo; kan opleggen op de
 lokale software die ermee verbindt. Eenvoudige tivoisatie op een programma
 zorgt ervoor dat veranderde versies niet correct kunnen functioneren; dat
 zorgt ervoor dat het programma niet-vrij is. Websites die verificatie op
 afstand gebruiken zorgen ervoor dat veranderde versies niet kunnen werken
 met die websites, waarmee het programma eigenlijk niet-vrij is bij het
 gebruiken van die websites. Als een computer websites toelaat om jou te
 weerhouden gewijzigde programma's te gebruiken met die websites, is het
 loyaal aan hen, niet aan jou.</p>
 </dd>
 
 <dt>Neutraliteit jegens gecommuniceerde gegevens</dt>
 
 <dd>
 <p>Wanneer de computer gegevens ontvangt via welk protocol dan ook, mag het
 niet beperken wat het programma kan doen met de gegevens die het ontving via
 die communicatie.</p>
 
 <p>Alle DRM op hardwareniveau schendt dit principe. De hardware mag
 video-streams dus niet versleuteld aanleveren op zo'n manier dat alleen de
 monitor die kan ontsleutelen.</p>
 </dd>
 
 <dt>Mogelijkheid tot foutzoeken</dt>
 
 <dd>
 <p>De computer staat jou altijd toe om de bewerkingen van een uitgevoerd
 programma te analyseren.</p>
 </dd>
 
 <dt>Compleetheid</dt>
 
 <dd>
 <p>De principes hierboven gelden voor alle software-interfaces van de computer
 en alle communicatie die de computer doet. De computer mag geen ontrouwe
 programmeerbare faciliteiten hebben of enige ontrouwe communicatie
 verrichten.</p>
 
 <p>De AMT-functionaliteit in recente Intel-processors voert bijvoorbeeld
 niet-vrije software uit die op afstand met Intel kan praten. Zo'n systeem is
 ontrouw tenzij deze functionaliteit is uitgeschakeld.</p>
 </dd>
 </dl>
 
 <p>Om een computer volledig tot jouw dienst te laten zijn, zou het geleverd
 moeten worden met documentatie over alle interfaces die voor software in de
 computer gebruikt kunnen worden om jouw computer te besturen. Een gat in de
 documentatie betekent niet dat de computer actief ontrouw is, maar wel dat
 er aspecten zijn die niet volledig tot jouw dienst staan. Het hangt af van
 wat dat aspect doet of dit een echt probleem is of niet.</p>
 
 <p>We vragen lezers om kritiek en suggesties ten aanzien van deze definitie te
 sturen aan <a href="mailto:computer-principles@gnu.org">
 &lt;computer-principles@gnu.org&gt;</a>.</p>
 
 <h3 id="History">Geschiedenis</h3>
 
 <p>Hier is de lijst met veranderingen in deze pagina.</p>
 
 <ul>
 
 <li><a
 href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/loyal-computers.html?root=www&amp;r1=1.5&amp;r2=1.6">Versie
 1.6</a>: Installeerbaarheidsvereiste toegevoegd.
 </li>
 
 <li><a
 href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/loyal-computers.html?root=www&amp;r1=1.3&amp;r2=1.4">Versie
 1.4</a>: Volledige documentatie is geen vereiste voor loyaliteit.
 </li>
 </ul>
 
 <div class="translators-notes">
 
 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
  </div>
 </div>
 
 <!-- for id="content", starts in the include above -->
 <!--#include virtual="/server/footer.nl.html" -->
 <div id="footer">
 <div class="unprintable">
 
 <p>Gelieve algemene vragen over FSF &amp; GNU te sturen naar <a
 href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Er zijn ook nog <a
 href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de
 FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a
 href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>
 
 <p>
 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
         replace it with the translation of these two:
 
         We work hard and do our best to provide accurate, good quality
         translations.  However, we are not exempt from imperfection.
         Please send your comments and general suggestions in this regard
         to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
 
         &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
 
         <p>For information on coordinating and submitting translations of
         our web pages, see <a
         href="/server/standards/README.translations.html">Translations
         README</a>. -->
 We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor
 verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a
 href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
 <p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations
 README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze
 website.</p>
 </div>
 
 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
      files generated as part of manuals) on the GNU web server should
      be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
      without talking with the webmasters or licensing team first.
      Please make sure the copyright date is consistent with the
      document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
      document was modified, or published.
      If you wish to list earlier years, that is ok too.
      Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
      years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
      year, i.e., a year in which the document was published (including
      being publicly visible on the web or in a revision control system).
      There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
      Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
 <p>Copyright &copy; 2015 Free Software Foundation, Inc.</p>
 
 <p>Deze pagina is uitgebracht onder een <a rel="license"
 href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative
 Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p>
 
 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" -->
 <div class="translators-credits">
 
 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
 <strong>Vertaling:</strong> <a
 href="//savannah.gnu.org/projects/www-nl">www-nl</a></div>
 
 <p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
 Bijgewerkt:
 
 $Date: 2019/08/02 11:27:38 $
 
 <!-- timestamp end -->
 </p>
 </div>
 </div>
 </body>
 </html>