komongistan.html (13093B)
1 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/komongistan.en.html" --> 2 3 <!--#include virtual="/server/header.nl.html" --> 4 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 5 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> 6 <!--#set var="TAGS" value="essays laws noip" --> 7 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> 8 9 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 10 <title>De merkwaardige geschiedenis van Komongistan (die korte metten maakt met de 11 term “intellectueel eigendom”) - GNU-project - Free Software 12 Foundation</title> 13 14 <!--#include virtual="/philosophy/po/komongistan.translist" --> 15 <!--#include virtual="/server/banner.nl.html" --> 16 <!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.nl.html" --> 17 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> 18 <!--#include virtual="/server/top-addendum.nl.html" --> 19 <div class="article reduced-width"> 20 21 <h2>De merkwaardige geschiedenis van Komongistan<br /><small>(die korte metten maakt met de term “intellectueel 22 eigendom”)</small></h2> 23 24 <address class="byline">door <a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></address> 25 26 <p>Het doel van deze parabel is om te laten zien hoe misleidend de term 27 “intellectueel eigendom” eigenlijk is. Wanneer ik zeg dat <a 28 href="/philosophy/not-ipr.html">de term “intellectueel eigendom” 29 een onsamenhangende overhaaste generalisatie is</a>, dat het wetten 30 samenneemt die weinig gemeen hebben, en dat het gebruik ervan een obstakel 31 vormt voor logisch nadenken over deze wetten, kunnen velen niet geloven dat 32 ik echt meen wat ik zeg. Zij zijn er zó van overtuigd dat deze wetten 33 op elkaar lijken, als soorten van hetzelfde gen, dat zij denken dat ik een 34 hoop stampij maak over kleine verschillen. Hier laat ik zien hoe 35 fundamenteel de verschillen zijn.</p> 36 37 <p>Vijftig jaar geleden kende iedereen duidelijk het verschil tussen de landen 38 Korea, Mongolië en Pakistan. En inderdaad, deze landen hebben weinig 39 meer gemeen dan een andere willekeurige verzameling van drie landen op 40 aarde, omdat ze verschillende geografische kenmerken, culturen, talen, 41 religies en historie hebben. Nu zijn deze verschillen echter verborgen onder 42 het gemeenschappelijke label “Komongistan”.</p> 43 44 <p>Er zijn weinig mensen die zich de marketingcampagne, waarin het begrip werd 45 geïntroduceerd, nog herinneren. Die was afkomstig van bedrijven die 46 handelen met Zuid-Korea, Mongolië en Pakistan en die deze drie landen 47 “Komongistan” gingen noemen als simpel klinkende beschrijving 48 van hun activiteiten“gebied”. (Ze negeerden daarbij voor het 49 gemak de opdeling van Korea en of “Pakistan” het tegenwoordige 50 Bangladesh zou moeten bevatten.) Het label gaf potentiële investeerders 51 het gevoel dat zij een duidelijker beeld hadden van deze bedrijven; 52 bovendien bleef het makkelijk hangen. Toen mensen deze advertenties zagen 53 namen zij aan dat deze landen op natuurlijke wijze een eenheid vormden, en 54 dat die iets belangrijks gemeen hadden. Eerst begonnen wetenschappelijke 55 publicaties te schrijven over Komongistan, gevolgd door populaire 56 literatuur.</p> 57 58 <p>De meerderheid van de stukken in prestigieuze tijdschriften over 59 Komongistan-studies behandelen eigenlijk een bepaald aspect van 60 één van de drie “regio's van Komongistan”, waarbij 61 “Komongistan” alleen als label werd gebruikt. Zonder dat label 62 zijn deze tijdschriften net zo nuttig, voor lezers die nauwkeurig genoeg 63 zijn om het stuk alleen te verbinden met de “regio” die het 64 beschrijft. </p> 65 66 <p>Geleerden neigen echter naar generalisatie, dus breiden zij hun conclusies 67 vaak uit naar het “totaalplaatje” van Komongistan, wat tot 68 fouten leidt. Andere wetenschappelijke stukken vergelijken twee 69 “regio's van Komongistan”. Ook déze stukken kunnen geldig zijn 70 als ze worden geïnterpreteerd als een vergelijking van twee 71 afzonderlijke landen. Echter leidt de term “Komongistan” ertoe 72 dat mensen geneigd zijn om Pakistan met Mongolië en Korea te 73 vergelijken, en niet met het naburige India, Afghanistan en Iran, waarmee 74 het historische banden had.</p> 75 76 <p>Populaire teksten over Komongistan presenteren een eenduidig beeld van de 77 geschiedenis en cultuur ervan. Dit foute beeld moedigt lezers aan om elk van 78 de drie “regio's” met het hele “Komongistan” te 79 vergelijken. Zij zijn gefascineerd door Dzjengis Khan, de grote 80 Komongistaanse (eigenlijk Mongoolse) veroveraar. Ze leren hoe de lotgevallen 81 van Komongistan sindsdien achteruit zijn gegaan, toen Komongistan (eigenlijk 82 Pakistan) onderdeel was geworden van het Britse Rijk tot 1946. Slechts vier 83 jaar nadat de Britse koloniale heersers weg waren, trokken Amerikaanse en 84 Chinese legers binnen en bevochten elkaar (eigenlijk in Korea). Lezend over 85 de relaties van de Afghaanse Taliban met een nabij gelegen deel van 86 Komongistan (eigenlijk Pakistan) krijgen ze een beter beeld doordat de 87 geschiedenis in een “bredere Komongistaanse context” wordt 88 geplaatst, maar dit vooronderstelde begrip is vals.</p> 89 90 <p>Sommige Koreaanse taallessen op beginnersniveau zijn begonnen met het 91 schrijven van Koreaans in een variant van het Arabische schrift. Dit alles 92 onder begeleiding van docenten die vinden dat het juist is om het schrift te 93 gebruiken dat door de meeste Komongistanen (eigenlijk Pakistanen) wordt 94 gebruikt, hoewel Koreaans nog nooit op die manier is opgeschreven.</p> 95 96 <p>Wanneer men de professoren van Komongistan-studies wijst op deze 97 verwarringen, antwoorden zij met de boodschap dat de naam Komongistan nuttig 98 en illustrerend is en gerechtvaardigd wordt door algemene eigenschappen die 99 gelden voor geheel Komongistan, zoals:</p> 100 101 <ul> 102 <li>Komongistan ligt geheel in Azië. (Waar.)</li> 103 104 <li>Geheel Komongistan heeft te maken gehad met machtsstrijd. (Waar maar 105 misleidend, omdat de drie “delen” betrokken zijn geweest bij 106 verschillende conflicten tussen verschillende mogendheden in verschillende 107 eeuwen.)</li> 108 109 <li>Geheel Komongistan had langdurige en belangrijke banden met China. (Niet 110 waar, Pakistan heeft dit niet.)</li> 111 112 <li>Geheel Komongistan kent invloeden uit het boeddhisme. (Waar, maar daar is 113 tegenwoordig weinig van over in Pakistan.)</li> 114 115 <li>Bijna geheel Komongistan lag ooit in het Mongoolse Rijk. (Waar, maar dat 116 geldt voor een groot gedeelte van Azië.)</li> 117 118 <li>Geheel Komongistan is gekoloniseerd geweest door westerse landen. (Niet 119 waar, Korea was onderworpen door Japan, niet door een Europees land.)</li> 120 121 <li>Alle “regios's van Komongistan” beschikken over nucleaire 122 wapens. (Niet waar, Mongolië en Zuid-Korea hebben ze niet.)</li> 123 124 <li>Elke “regio” van Komongistan heeft een ‘a’ in zijn 125 Engelstalige naam. (Waar.)</li> 126 </ul> 127 128 <p>De professoren weten van de feiten die sommige van deze generalisaties 129 tegenspreken, maar in hun pogingen om de term te rechtvaardigen zien zij wat 130 zij weten over het hoofd. Wanneer zij herinnerd worden aan deze feiten 131 noemen zij dat kleine uitzonderingen.</p> 132 133 <p>Ze noemen ook de wijdverspreide sociale acceptatie van de naam 134 Komongistan—de universiteitsfaculteiten van Komongistan-studies, de 135 kaften met Komongistan erop in boekwinkels en bibliotheken, de 136 wetenschappelijke tijdschriften zoals Komongistan Review, de 137 staatssecretaris van Komongistaanse Zaken, de reisadviezen voor bezoekers 138 aan Komongistan, en veel meer—als bewijs dat de naam Komongistan zo is 139 ingeburgerd dat we ons niet meer zonder kunnen voorstellen. Deze praktijken 140 maken de term echter niet geldig, ze laten alleen zien hoe ver de 141 gedachtegang in de samenleving is afgeleid.</p> 142 143 <p>Aan het einde van de discussie besluiten ze om de verwarrende naam te 144 behouden, maar ze beloven om studenten beter op de verschillen tussen de 145 drie “regio's” van Komongistan te wijzen. Deze inspanning heeft 146 weinig zin, omdat het studenten er niet van kan weerhouden om met de stroom 147 mee te drijven die de termen verbindt.</p> 148 149 <p>Onder druk van de Verenigde Staten en andere landen die slechts één 150 ambassade voor het hele Komongistan wilden hebben, begonnen de overheden van 151 Noord- en Zuid-Korea, Mongolië en Pakistan in 1995 te onderhandelen 152 over het samenvoegen van hun landen. Maar deze onderhandelingen waren snel 153 beëindigd vanwege kwesties als taal, geloof, en de relatieve status van 154 de dictators van enkele van deze landen. De kans is klein dat de realiteit 155 zich snel zal aanpassen aan het sprookje van Komongistan. </p> 156 157 <p>Het verhaal van Komongistan onderstreept hoe ver de term 158 “intellectueel eigendom” is uitgerekt, een term die wordt 159 gebruikt voor veel meer wetten dan de drie waar mensen meestal aan 160 denken. Om recht te doen aan de hoeveelheid overhaaste generalisatie van de 161 term zouden we Zwitserland, Cuba, Tawantinsuyu, Gondor en de Republiek Santa 162 Monica erbij moeten doen.</p> 163 164 <p>Een verhaal zoals deze kan een aanzet doen naar een conclusie maar is nog 165 geen bewijs. Het verhaal laat nog niet zien dat er weinig is dat je met 166 recht kan zeggen over zowel patentrecht, auteursrecht, handelsmerken, 167 plantvariëteit-monopolies, handelsgeheimen, publiciteitsrechten, en een 168 paar andere wetten, maar dat kan je zelf controleren als je ze bestudeert.</p> 169 170 <p>Simpelweg de mogelijkheid dat deze wetten net zo verschillen als in dit 171 verhaal suggereert, is voldoende om in te zien dat de term 172 “intellectueel eigendom” afgewezen moet worden, zodat mensen 173 deze wetten kunnen beoordelen en er over kunnen leren zonder de aanname dat 174 ze op elkaar lijken. Zie <a href="/philosophy/not-ipr.html"> Zei u 175 “intellectueel eigendom”? Dat is een verleidelijke 176 luchtspiegeling</a> voor meer uitleg.</p> 177 </div> 178 179 <div class="translators-notes"> 180 181 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 182 </div> 183 </div> 184 185 <!-- for id="content", starts in the include above --> 186 <!--#include virtual="/server/footer.nl.html" --> 187 <div id="footer" role="contentinfo"> 188 <div class="unprintable"> 189 190 <p>Gelieve algemene vragen over FSF & GNU te sturen naar <a 191 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Er zijn ook nog <a 192 href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de 193 FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a 194 href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> 195 196 <p> 197 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 198 replace it with the translation of these two: 199 200 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 201 translations. However, we are not exempt from imperfection. 202 Please send your comments and general suggestions in this regard 203 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 204 205 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 206 207 <p>For information on coordinating and contributing translations of 208 our web pages, see <a 209 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 210 README</a>. --> 211 We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor 212 verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a 213 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 214 <p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations 215 README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze 216 website.</p> 217 </div> 218 219 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 220 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 221 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 222 without talking with the webmasters or licensing team first. 223 Please make sure the copyright date is consistent with the 224 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 225 document was modified, or published. 226 227 If you wish to list earlier years, that is ok too. 228 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 229 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 230 year, i.e., a year in which the document was published (including 231 being publicly visible on the web or in a revision control system). 232 233 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 234 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 235 <p>Copyright © 2015, 2021 Richard Stallman</p> 236 237 <p>Deze pagina is uitgebracht onder de <a rel="license" 238 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative 239 Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p> 240 241 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" --> 242 <div class="translators-credits"> 243 244 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 245 <strong>Vertaling:</strong> <a 246 href="//savannah.gnu.org/projects/www-nl">www-nl</a></div> 247 248 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 249 Bijgewerkt: 250 251 $Date: 2021/10/04 08:33:48 $ 252 253 <!-- timestamp end --> 254 </p> 255 </div> 256 </div> 257 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 258 </body> 259 </html>